miércoles, 13 de marzo de 2019

DIARIO DE AGNES: MARTES, 12 DE MARZO DE 2019




Martes, 12 de marzo de 2019

Artemisa e máis eu vivimos nun presente que non parece real, senón un soño, o soño máis fermoso que nunca puiden imaxinar. A vida que temos é moito máis bonita cá vida que eu desexaba vivir ao seu lado. Paréceme imposíbel que haxa nos nosos días tanta luz, tanto amor, tanta sinxeleza. É evidente que temos os nosos momentos difíciles, que non todo é completamente perfecto porque non hai nada que sexa perfecto nesta vida. Vivimos momentos de estrés, traballamos moitísimos ambas as dúas para manter esta vida que temos, a nosa saúde non sempre é tan boa como desexariamos, tamén hai cousas tristes que nos fan chorar e que nos desaniman, como lles ocorre a todas as persoas que hai na Terra. Non creo que non exista ninguén que non se sinta morriñento, que viva unha existencia totalmente chea de momentos fermosos. O especial da vida é que estea composta tanto de momentos bos como de momentos non tan bos para que poidamos apreciar os que son fermosos. A felicidade non tería senso sen a tristura. A tristura tamén existe para que poidamos botar fóra de nós esas preocupacións que imos amoreando na nosa ialma e que non deixamos saír no momento no que xorden por medo a sentirnos débiles. A tristura fainos humanos. Mesmo os animais senten tristura. É unha parvada que tentemos evitar a tristura. Eu, que sentín tanta tristura ao longo da miña vida, podo diferenciar a tristura sa da que non o é e, por iso, sinto moita impotencia cando me dou de conta de que á xente lle custa deixar saír a tristura boa que xorde nun momento difícil ou que existe para que poidamos expresar as nosas emocións máis puras.

É evidente que temos problemas, como todo o mundo. Artemisa está doente dende hai uns cantos meses. Aínda non conseguiu desfacerse por completo da anemia que a ataca, malia estar moito mellor que hai uns meses, pero, moitas veces, séntese máis débil do que agarda ou moito máis esgotada do que lle correspondería; pero Artemisa é moi forte e sempre sae adiante, pase o que lle pase. Eu, tamén, vivo momentos de absoluta desesperación nos que só sinto ganas de agocharme do mundo e de desaparecer durante horas, pero sei que non me ocorre iso porque non me guste a miña vida. De feito, que viva eses momentos non quere dicir que desexe fuxir desta existencia, para nada. Sei que me acontece iso porque eses momentos de debilidade e de profunda desesperación forman parte da miña maneira de ser. Só preciso estar soa unhas horas. Despois, xa me sinto coma se nada tivese ocorrido. Artemisa coñéceme ben e nunca se lle ocorre pedirme que non me peche en min mesma se o preciso, ao contrario. Respectámonos de verdade. Gustaríame que esta vida tivese comezado moito antes, pero sei tamén que as cousas ocorren cando teñen que ocorrer e que non hai ren do que acontece na nosa vida que non teña sentido. Seica vexamos o sentido dalgunhas cousas cando pasa o tempo.

Mais sobre todo quería falar dunha cousiña moi importante. Unha das cousas que desacougaban a Artemisa era a actitude da súa irmá. Casandra ten épocas moi boas nas que parece a persoa máis comprensiva do mundo, pero tamén ten outras nas que muda por completo de comportamento. Cando está así, é imposíbel que Artemisa manteña con ela unha conversación calmada porque Casandra se dedica a procurar as verbas máis ferintes para facer que Artemisa se sinta mal. Bótalle en cara cousas que non ten sentido que lle diga, métese demasiado na súa vida e mesmo critica cousas que non ten dereito nin a mencionar. Sempre pensei que se comportaba dese xeito porque tiña a ialma chea de impotencia e de nostalxia. Para ninguén é un misterio que Casandra non está de acordo con que Artemisa o deixase todo para vir vivir eiquí comigo a Ourense e tampouco ninguén pode negar que Casandra bota moitísimo en falla á súa irmá porque Artemisa é a persoa na que máis confía e, ao marchar, quedou moi soa. Casandra ten moitas amigas, pero, sinceramente, a min as amigas de Casandra non me gustan nada. Véxoas moi frías, moi egoístas e pechadas en si mesmas. Nunca me pareceu que se preocupasen de verdade por Casandra. Só a chamaban cando querían facer algunha excursión con ela, pero Artemisa sempre me dixo que nunca estiveron nos momentos importantes. Por iso sei que Casandra se sente moi soa. Agora que está mantendo unha relación co meu curmán, séntese máis soa aínda porque a distancia que o separa del fai que a nostalxia que sente pola súa irmá medre. Non é difícil recoñecer estas cousas. O que me custa moitísimo é aturar que Casandra fale mal de min sen ningún motivo. Sei que Casandra fala mal de min e que me bota as culpas de que a súa irmá estea tan lonxe, pero non ten ningún sentido que Casandra me colla manía por iso, xa que Artemisa é unha persoa completamente adulta que sabe mellor que ninguén o que quere para a súa vida.

Non me fixo falla nada especial para saber que Casandra, de novo, estaba a falar mal de min. Hoxe á tardiña, cando Artemisa e máis eu estabamos bañando nas Burgas, díxome que non falaba con Casandra dende o domingo e que non lle apetecía nada chamala. Cando lle preguntei: “e logo?”, ela explicoume que, sempre que falaba con ela, quedaba con moi mal corpo, que Casandra non lle deixaba de dicir que era absolutamente parva por non presentarse ás oposicións de educación, que estaba botando a súa vida ao lixo e que estaba desprezando unha oportunidade única que lle podería devolver iso ao que ela renunciou tan estupendamente para vir vivir eiquí a Ourense. Cando Artemisa me contaba todo iso, eu devecía por dicirlle que a súa irmá estaba a se meter onde non a chamaban, que está moi ben que lle queira dar consellos (consellos que Artemisa non lle pedira en ningún momento), pero non dixen ren porque sabía que Artemisa precisaba seguir falando, así que a escoitei durante todo o tempo que necesitase, pero, daquela, Artemisa ficou en silencio sen atreverse a seguir falando. Entón eu souben que a súa irmá lle dixera máis cousas inxustas das que ela me quería confesar. E non me fixo falla ningunha verba máis. Souben que Casandra, outra vez, estaba a se meter tamén comigo. Sen pensar no que dicía, pregunteille a Artemisa: “que di a túa irmá de min?”. Ela quixo disimular e finxir que non sabía por que lle preguntaba iso, pero Artemisa e máis eu non nos podemos enganar. Sabemos que está a pensar a outra só cunha mirada. Só nos abonda escoitar o silencio que a outra mantén para saber o que pasa pola nosa mente.

Non quixen que Artemisa me desvelase que dixera Casandra de min. Non o precisaba. Abondoume saber que, de novo, estaba a me criticar sen ter ningún motivo para facelo. Entón, nese momento tomei unha decisión. Decidín que falaría con Casandra para que dunha vez me dixese que carallo lle pasa comigo, por que me converte no branco de todas as súas críticas. Non ten ningún dereito a falar mal de min. A súa irmá non está compartindo a súa vida cunha persoa que a trata mal, ao contrario. Non son ningunha delincuente por querer vivir no lugar que máis amo do mundo e dá a casualidade de que a Artemisa tamén lle gusta moito vivir en Ourense. Non ten sentido que Casandra vaia dicindo que a súa irmá tería que estar cunha persoa que non tivese ningunha doenza mental; pero quen está totalmente estábel na súa vida? E quen se cre que é ela para xulgarme e dicir que aínda estou doente e que, por telo estado durante anos, xa non mereza darlle a Artemisa o amor que sinto por ela? Parécenme comentarios tan inxustos que non podo evitar sentir unha inmensa xenreira cada vez que penso neles. Ademais, estou farta de que Casandra poida dicir o que lle pete de min e despois vir á miña casa coma se nada, recibir todo de min logo de pedirme perdón, si, pero para nada porque despois volve cometer os mesmos erros. Non ten sentido que nos desculpemos se despois imos equivocarnos da mesma maneira.

Así pois, díxenlle a Artemisa que este serán falaría coa súa irmá. Ela tentoume convencer de que non o fixese, pero por nada do mundo ía ficar queda, sen facer nada, permitindo que Casandra seguise falando mal de min sen ter motivos, só porque se sente celosa e sente envexa da nosa vida. Ese non é un motivo importante para que vaia falando así de min.

Cando chegamos á nosa casa, chameina por teléfono e pregunteille se lle ía ben que falásemos ela e máis eu polo Skype. A min non me daba a gana de falar con ela só comunicándonos a través da nosa voz. Quería ver que mirada se lle conxelaba nos ollos cando lle dixese todo o que lle quería dicir. Eu non quería discutir con ela, para nada. Só quería aclarar as cousas. Casandra estrañouse moito de que quixese falar con ela polo Skype porque a min non me gustan moito ese tipo de conversacións, pero non se negou.

Vou transcribir eiquí as palabras máis importantes que nos dixemos. Primeiramente, eu díxenlle (tentareino escribir tal como llo dixen):

“Non fai falla que me negues nada e tampouco quero que penses que Artemisa mo contou. Non me fixo falla que me explicase nada. Só importa que sei que de novo estás a falar mal de min e só quero saber que carallo che pasa comigo, Casandra. Quéroche preguntar como é posíbel que sexas quen de falar así de min, de pensar e de dicir todas esas cousas inxustas sobre min, e despois vir á miña casa coma se nada, coma se non tiveses dito ren de min. Quero saber por que aínda pensas que a túa irmá debería de estar cunha persoa que non tivese ningunha enfermidade mental. Gustaríame saber como é posíbel que teñas a cara de seguir pensando iso de min despois de todo o que compartimos, despois de comprobar polos teus propios ollos que eu estou perfectamente, despois de saber que levo meses sen padecer ningunha crise. E o que máis me importa saber é por que lle dis todo iso a Artemisa se sabes perfectamente que a ela lle fai moito dano que fales mal de min.”

Tívenlle que pedir varias veces que non me interrompese. Evidentemente, non me daba a gana de falarlle en castelán porque estaba moi nerviosa e sabía que, se falaba na súa lingua (ou na súa segunda lingua, xa que ela adoita falar en catalán), non me sairía dicirlle todo o que lle quería dicir.

Tamén lle pedín que fose totalmente sincera comigo, que me dixese o que sentía, que emocións a empurraban a falar así de min despois de coñecerme de verdade. Pedinlle tamén que me dixese con toda sinceridade se vía que Artemisa non era feliz; pero, antes de permitirlle contestar, díxenlle:

“Penso que só queres desafogar a frustración e amargura que sentes e que queres reflectir esa amargura túa na nosa vida, coma se non puideses aceptar que nós somos felices porque, simplemente, loitamos polos nosos soños; pero non é xusto que nos culpes de que ti non sexas quen de loitar polo que verdadeiramente desexas.”

Evidentemente, Casandra quedou sen palabras cando me ouviu dicirlle todo iso, aínda que me tentou interromper en varias ocasións, pero eu non a deixei falar e pedinlle moitas veces que me permitise rematar porque sabía perfectamente o que quería dicir. Só me quería interromper porque desexaba facerme crer que estaba moi equivocada, que ela non pensaba iso de min, para nada; pero estou farta de mentiras, de falsidades, de hipocrisía. Somos xa persoas abondo adultas para dicir a verdade, para non ir agochando as nosas verbas tras outras que din o contrario do que verdadeiramente pensamos. Xa hai abondo, xa abonda, carallo, xa aturei demasiados rexeitamentos ao longo da miña vida e non penso permitir que ninguén vaia falando mal de min e que despois me trate coma se nada. Estou farta de que a xente se aproveite da miña bondade, porque isto que me permite perdoar ás persoas que me fan dano non é outra cousa que bondade. Non sei gardar rancor e a xente aprovéitase diso. Se fose outra persoa a que fala de min, daríame igual, porque sobre todo me importan as opinións das persoas que quero, e Casandra é unha desas persoas que quero. Débolle moito a Casandra porque ela me axudou sempre moito e vivín con ela cousas marabillosas que nunca poderei esquecer. Aprézoa, por iso aféctame que pense todo iso de min. Evidentemente, non lle falei mal en ningún momento. Expreseime sempre con moito acougo, malia sentirme moi nerviosa e tamén ter ganas de chorar, pois estaba a lle dicir cousas moi íntimas que me doía expresar. A min non me gusta nada, en absoluto, falar da miña doenza e moito menos me gusta lembrar que pasei tantos anos da miña vida pechada nun hospital. De feito, ningunha das amigas que teño agora coñece o meu pasado. Nin tan sequera o sabe Silvia. Mais, aínda que me doese, sabía que tiña que ser sincera con Casandra para poder rematar canto antes con esa situación.

Cando Casandra poido falar, díxome que o único que me podía dicir era que o sentía; pero, por primeira vez na miña vida, díxenlle que iso non me servía, que un “síntoo, perdón” non me servía de nada se despois ía pasar outra vez o mesmo; pero entón Casandra díxome con moita vergonza:

“O que me ocorre é que che teño envexa, moitísima envexa. Sabes que eu non sei expresar os meus sentimentos, así que imaxina o que me está a custar dicirche isto. Si, téñoche envexa porque es unha persoa moi forte que non deixa de dar leccións á xente e enriba superaches cousas que moi poucas persoas poderían ter superado, porque amas de verdade e non tes en ti ningunha pegada de rancor nin nada. No canto, eu si sinto rancor, si sinto medo. Ti loitaches por virar en realidade a vida que tanto soñaches vivir con Artemisa e eu non podo facer iso porque non me sinto quen de loitar. Dáme medo ser feliz ou crer que o podo ser. Sei que o problema é meu, evidentemente, e que ti non tes a culpa das miñas frustracións; pero preciso procurar a alguén en quen se reflicta todo o que eu quero conseguir para sentirme máis forte. Non teño ren máis que dicir. Só che quero pedir perdón outra vez. Non vou falar máis de ti, nin para ben nin para mal, e tampouco falarei coa miña irmá se sei que non me sinto ben, se non vou ser quen de manter con ela unha conversación acougada. Perdóame.”

Teño que recoñecer que me afectou moitísimo a confesión de Casandra. Non souben que dicirlle e só lle puiden aceptar o seu perdón. Ao final, díxenlle que, no canto de botarnos cousas en cara, podía falar connosco e confesarnos o que sentía. Tamén a animei a loitar polo que de verdade quere sen sentir medo, que a vida está para vivila, non para soñala.

Recoñeceume que o que a amargaba máis era estar namorada de alguén que estaba tan lonxe, pero tamén me contou que estaba falando con Gabriel da posibilidade de que el vaia un tempo a Manresa. Cando rematamos de falar ela e máis eu, entón sumouse Artemisa á conversación e Casandra explicounos que ela non se atrevía a deixalo todo para vir vivir eiquí a Galicia se aínda non convivira moito tempo co meu curmán e non sabía con certeza se eran compatíbeis. Non lle sae confiar no amor e é algo comprensíbel despois de ter sufrido tanto. Por iso, van facer iso, vivir uns meses xuntos, pero, para iso, ten que se desprazar Gabriel. Por que sempre temos que ser os galegos quen abandonamos a nosa terra? Por que, sendo nós quenes estamos tan vencellados coa nosa terra, non son os demais quenes veñen a Galicia?

Ao final, a conversación rematou moi ben e parece que Casandra vai mudar de actitude, pero a verdade é que non confío nada nela, aínda que iso non llo dixen a Artemisa.

Tamén quería contar que Artemisa e máis eu xa temos data para a nosa voda. Cando Artemisa me dixo que data lle propuxeran, eu boteime a rir nerviosa porque non o podía crer. Por unha semana, non casamos no día do meu aniversario. Casaremos o dezanove de outubro. Xa habemos de ir pensando en todas as cousas, aínda que vai ser unha voda moi sinxela celebrada na aldeíña, por suposto, no lugar onde Artemisa me preguntou se quería casar con ela.

Hai moitos motivos para estarmos felices. Por iso quería arranxar canto antes as cousas con Casandra, porque non podo aturar que Artemisa estea tristeiriña. Quero que sexa feliz, que ambas as dúas sexamos felices, para sempre.

E, dentro de pouquiño, Laila vivirá connosco. Estamos tramitando todo o preciso para que poida vivir na nosa casiña.



Traducción
Martes, 12 de marzo de 2019
Artemisa y yo vivimos en un presente que no parece real, sino un sueño, el sueño más hermoso que nunca pude imaginar. La vida que tenemos es mucho más bonita que la vida que yo deseaba vivir a su lado. Me parece imposible que haya en nuestros días tanta luz, tanto amor, tanta sencillez. Es evidente que tenemos nuestros momentos difíciles, que no todo es completamente perfecto porque no hay nada que sea perfecto en esta vida. Vivimos momentos de estrés, trabajamos muchísimo las dos para mantener esta vida que tenemos, nuestra salud no siempre es tan buena como desearíamos, también hay cosas tristes que nos hacen llorar y que nos desaniman, como les ocurre a todas las personas que hay en la Tierra. No creo que no exista nadie que no se sienta morriñoso, que viva una existencia totalmente llena de momentos hermosos. Lo especial de la vida es que esté compuesta tanto de momentos buenos como de momentos no tan buenos para que podamos apreciar los que son hermosos. La felicidad no tendría sentido sin la tristeza. La tristeza también existe para que podamos echar de nosotros esas preocupaciones que vamos acumulando en nuestra alma y que no dejamos salir en el momento en el que surgen por miedo a sentirnos débiles. La tristeza nos hace humanos. Incluso los animales sienten tristeza. Es una estupidez que intentemos evitar la tristeza. Yo, que he sentido tanta tristeza a lo largo de mi vida, puedo diferenciar la tristeza sana de la que no lo es y, por eso, siento mucha impotencia cuando me doy cuenta de que a la gente le cuesta dejar salir la tristeza buena que surge en un momento difícil o que existe para que podamos expresar nuestras emociones más puras.
Es evidente que tenemos problemas, como todo el mundo. Artemisa está enferma desde hace unos cuantos meses. Todavía no ha conseguido deshacerse por completo de la anemia que la ataca, a pesar de estar mejor que hace unos meses, pero, muchas veces, se siente más débil de lo que espera o mucho más agotada de lo que le correspondería; pero Artemisa es muy fuerte y siempre sale adelante, pase lo que le pase. Yo, también, vivo momentos de absoluta desesperación en los que sólo siento ganas de esconderme del mundo y de desaparecer durante horas, pero sé que no me ocurre eso porque no me guste mi vida. De hecho, que viva esos momentos no quiere decir que desee huir de esta existencia, para nada. Sé que me acontece eso porque esos momentos de debilidad y de profunda desesperación forman parte de mi manera de ser. Sólo preciso estar sola unas horas. Después, ya me siento como si nada hubiese ocurrido. Artemisa me conoce bien y nunca se le ocurre pedirme que no me encierre en mí misma si lo preciso, al contrario. Nos respetamos de verdad. Me gustaría que esta vida hubiese comenzado mucho antes, pero sé también que las cosas ocurren cuando tienen que ocurrir y que no hay nada de lo que acontece en nuestra vida que no tenga sentido. Quizás veamos el sentido de algunas cosas cuando pasa el tiempo.
Mas sobre todo quería hablar de una cosiña muy importante. Una de las cosas que desasosegaban a Artemisa era la actitud de su hermana. Casandra tiene épocas muy buenas en las que parece la persona más comprensiva del mundo, pero también tiene otras en las que cambia por completo de comportamiento. Cuando está así, es imposible que Artemisa mantenga con ella una conversación calmada porque Casandra se dedica a buscar las palabras más hirientes para hacer que Artemisa se sienta mal. Le echa en cara cosas que no tiene sentido que le diga, se mete demasiado en su vida e incluso critica cosas que no tiene derecho ni a mencionar. Siempre he pensado que se comportaba de ese modo porque tenía el alma llena de impotencia y de nostalgia. Para nadie es un misterio que Casandra no está de acuerdo con que Artemisa lo dejase todo para venir a vivir aquí conmigo a Ourense y tampoco nadie puede negar que Casandra echa muchísimo en falta a su hermana porque Artemisa es la persona en la que más confía y, al marcharse, se ha quedado muy sola. Casandra tiene muchas amigas, pero, sinceramente, a mí las amigas de Casandra no me gustan nada. Las veo muy frías, muy egoístas y cerradas en sí mismas. Nunca me pareció que se preocupasen de verdad por Casandra. Sólo la llamaban cuando querían hacer alguna excursión con ella, pero Artemisa siempre me ha dicho que nunca han estado en los momentos más importantes. Por eso sé que Casandra se siente muy sola. Ahora que está manteniendo una relación con mi primo, se siente mucho más sola aún porque la distancia que lo separa de él hace que la nostalgia que siente por su hermana crezca. No es difícil reconocer estas cosas. Lo que me cuesta muchísimo es soportar que Casandra hable mal de mí sin ningún motivo. Sé que Casandra habla mal de mí y que me echa las culpas de que su hermana esté tan lejos, pero no tiene ningún sentido que Casandra me coja manía por eso, ya que Artemisa es una persona completamente adulta que sabe mejor que nadie lo que quiere para su vida.
No me hizo falta nada especial para saber que Casandra, de nuevo, estaba hablando mal de mí. Hoy por la tarde, cuando Artemisa y yo estábamos bañándonos en las Burgas, me dijo que no hablaba con Casandra desde el domingo y que no le apetecía nada llamarla. Cuando le pregunté: “e logo?”, ella me explicó que, siempre que hablaba con ella, se quedaba con muy mal cuerpo, que Casandra no dejaba de decirle que era absolutamente tonta por no presentarse a las oposiciones de educación, que estaba tirando su vida a la basura y que estaba despreciando una oportunidad única que podría devolverle eso a lo que ella renunció tan estúpidamente para venir a vivir aquí a Ourense. Cuando Artemisa me contaba todo eso, yo moría de ganas de decirle que su hermana estaba metiéndose donde no la llamaban, que está muy bien que quiera darle consejos (consejos que Artemisa no le había pedido en ningún momento), pero no dije nada porque sabía que Artemisa precisaba seguir hablando, así que la escuché durante todo el tiempo que  necesitase, pero, entonces, artemisa permaneció en silencio sin atreverse a seguir hablando. Entonces yo supe que su hermana le había dicho más cosas injustas de las que ella quería confesarme. Y no me hizo falta ninguna palabra más. Supe que Casandra, otra vez, estaba metiéndose también conmigo. Sin pensar en lo que decía, le pregunté a Artemisa: “¡qué dice tu hermana de mí?”. Artemisa quiso disimular y fingir que no sabía por qué le preguntaba eso, pero Artemisa y yo no podemos engañarnos. Sabemos qué está pensando la otra sólo con una mirada. Sólo nos basta escuchar el silencio que la otra mantiene para saber lo que pasa por nuestra mente.
No quise que Artemisa me desvelase qué había dicho Casandra de mí. No lo necesitaba. Me bastó saber que, de nuevo, estaba criticándome sin tener ningún motivo para hacerlo. Entonces, en ese momento tomé una decisión. Decidí que hablaría con Casandra para que de una vez me dijese qué carallo le pasa conmigo, por qué me convierte en el blanco de todas sus críticas. No tiene ningún derecho a hablar mal de mí. Su hermana no está compartiendo su vida con una persona que la trata mal, al contrario. No soy ninguna delincuente por querer vivir en el lugar que más amo del mundo y da la casualidad de que a Artemisa también le gusta mucho vivir en Ourense. No tiene sentido que Casandra vaya diciendo que su hermana tendría que estar con una persona que no tuviese ninguna enfermedad mental, pero ¿quién está totalmente estable en su vida? ¿Y quién se cree que es ella para juzgarme y decir que aún estoy enferma y que, por haberlo estado durante años, ya no merezca darle a Artemisa el amor que siento por ella? Me parecen comentarios tan injustos que no puedo evitar sentir una inmensa rabia cada vez que pienso en ellos. Además, estoy harta de que Casandra pueda decir lo que le dé la gana de mí y después venir a mi casa como si nada, recibir todo de mí luego de pedirme perdón, sí, pero para nada porque después vuelve a cometer los mismos errores. No tiene sentido que nos disculpemos si después vamos a equivocarnos de la misma manera.
Así pues, le dije a Artemisa que este ocaso hablaría con su hermana. Ella intentó convencerme de que no lo hiciese, pero por nada del mundo iba a quedarme quieta, sin hacer nada, permitiendo que Casandra siguiese hablando mal de mí sin tener motivos, sólo porque se siente celosa y siente envidia de nuestra vida. Ese no es un motivo importante para que vaya hablando así de mí.
Cuando llegamos a nuestra casa, la llamé por teléfono y le pregunté si le iba bien que hablásemos ella y yo por Skype. A mí no me daba la gana de hablar con ella sólo comunicándonos a través de nuestra voz. Quería ver qué mirada se le congelaba en los ojos cuando le dijese todo lo que quería decirle. Yo no quería discutir con ella, para nada. Sólo quería aclarar las cosas. Casandra se extrañó mucho de que quisiese hablar con ella por Skype porque a mí no me gustan mucho ese tipo de conversaciones, pero no se negó.
Voy a transcribir aquí las palabras más importantes que nos dijimos. Primeramente, yo le dije (intentaré escribirlo tal como se lo dije):
“No hace falta que me niegues nada y tampoco quiero que pienses que Artemisa me lo ha contado. No me ha hecho falta que me explique nada. Sólo importa que sé que de nuevo estás hablando mal de mí y sólo quiero saber qué carallo te pasa conmigo, Casandra. Quiero preguntarte cómo es posible que seas capaz de hablar así de mí, de pensar y de decir todas esas cosas injustas sobre mí, y después venir a mi casa como si nada, como si no hubieses dicho nada de mí. Quiero saber por qué aún piensas que tu hermana debería estar con una persona que no tuviese ninguna enfermedad mental. Me gustaría saber cómo es posible que tengas la cara de seguir pensando eso de mí después de todo lo que hemos compartido, después de comprobar por tus propios ojos que yo estoy perfectamente, después de saber que llevo meses sin padecer ninguna crisis. Y lo que más me importa saber es por qué le dices todo eso a Artemisa si sabes perfectamente que a ella le hace mucho daño que hables mal de mí.”
Tuve que pedirle varias veces que no me interrumpiese. Evidentemente, no me daba la gana de hablarle en castellano porque estaba muy nerviosa y sabía que, si hablaba en su lengua (o en su segunda lengua, ya que ella habitúa hablar en catalán), no me saldría decirle todo lo que quería decirle.
También le pedí que fuese totalmente sincera conmigo, que me dijese lo que sentía, qué emociones la empujaban a hablar así de mí después de conocerme de verdad. Le pedí también que me dijese con toda sinceridad si veía que Artemisa no era feliz; pero antes de permitirle contestar, le dije:
“Pienso que sólo quieres desahogar la frustración y la amargura que sientes y que quieres reflejar esa amargura tuya en nuestra vida, como si no pudieses aceptar que nosotras somos felices porque, simplemente, hemos luchado por nuestros sueños; pero no es justo que nos culpes de que tú no seas capaz de luchar por lo que verdaderamente deseas.”
Evidentemente, Casandra se quedó sin palabras cuando me oyó decirle todo eso, aunque intentó interrumpirme en varias ocasiones, pero yo no la dejé hablar y le pedí muchas veces que me permitiese acabar porque sabía perfectamente lo que quería decir. Sólo quería interrumpirme porque deseaba hacerme creer que estaba muy equivocada, que ella no pensaba eso de mí, para nada; pero estoy harta de mentiras, de falsedades, de hipocresía. Somos ya personas lo suficientemente adultas para decir la verdad, para no ir escondiendo nuestras palabras tras otras que dicen lo contrario de lo que verdaderamente pensamos. Ya es suficiente, ya basta, carallo, ya he soportado demasiados rechazos a lo largo de mi vida y no pienso permitir que nadie vaya hablando de mí y que después me trate como si nada. Estoy harta de que la gente se aproveche de mi bondad, porque esto que me permite perdonar a las personas que me hacen daño no es otra cosa que bondad. No sé guardar rencor y la gente se aprovecha de eso. Si fuese otra persona la que habla de mí, me daría igual, porque sobre todo me importan las opiniones de las personas que quiero, y Casandra es una de esas personas que quiero. Le debo mucho a Casandra porque ella me ayudó siempre mucho y he vivido con ella cosas maravillosas que nunca podré olvidar. La aprecio, por eso me afecta que piense todo eso de mí. Evidentemente, no le hablé mal en ningún momento. Me expresé siempre con mucho sosiego, a pesar de sentirme muy nerviosa y también tener ganas de llorar, pues estaba diciéndole cosas muy íntimas que me dolía expresar. A mí no me gusta nada, en absoluto, hablar de mi enfermedad y mucho menos me gusta recordar que pasé tantos años de mi vida encerrada en un hospital. De hecho, ninguna de las amigas que tengo ahora conoce mi pasado. Ni tan siquiera lo sabe Silvia. Mas, aunque me doliese, sabía que tenía que ser sincera con Casandra para poder acabar cuanto antes con esa situación.
Cuando Casandra pudo hablar, me dijo que lo único que podía decirme era que lo sentía; pero, por primera vez en mi vida, le dije que eso no me servía, que un “lo siento, perdón” no me servía de nada si después iba a pasar otra vez lo mismo; pero entonces Casandra me dijo con mucha vergüenza:
“Lo que me ocurre es que te tengo envidia, muchísima envidia. Sabes que yo no sé expresar mis sentimientos, así que imagina lo que está costándome decirte esto. Sí, te tengo envidia porque eres una persona muy fuerte que no deja de dar lecciones a la gente y encima has superado cosas que muy pocas personas habrían podido superar, porque amas de verdad y no tienes en ti ninguna huella de rencor ni nada. En cambio, yo sí siento rencor, sí siento miedo. Tú has luchado por convertir en realidad la vida que tanto has soñado vivir con Artemisa y yo no puedo hacer eso porque no me siento capaz de luchar. Me da miedo ser feliz o creer que lo puedo ser. Sé que el problema es mío, evidentemente, y que tú no tienes la culpa de mis frustraciones; pero necesito buscar a alguien en quien se refleje todo lo que yo quiero conseguir para sentirme más fuerte. No tengo nada más que decir. Sólo quiero pedirte perdón otra vez. No voy a hablar más de ti, ni para bien ni para mal, y tampoco hablaré con mi hermana si sé que no me siento bien, si no voy a ser capaz de mantener con ella una conversación sosegada. Perdóname.”
Tengo que reconocer que me afectó muchísimo la confesión de Casandra. No supe qué decirle y sólo pude aceptar su perdón. Al final, le dije que, en vez de echarnos cosas en cara, podía hablar con nosotras y confesarnos lo que sentía. También la animé a luchar por lo que de verdad quiere sin sentir miedo, que la vida está para vivirla, no para soñarla.
Me reconoció que lo que la amargaba más era estar enamorada de alguien que está tan lejos, pero también me contó que estaba hablando con Gabriel de la posibilidad de que él vaya un tiempo a Manresa. Cuando acabamos de hablar ella y yo, entonces se sumó Artemisa a la conversación y Casandra nos explicó que ella no se atrevía a dejarlo todo por venir a vivir aquí a Galicia si aún no había convivido mucho tiempo con mi primo y no sabía con certeza si eran compatibles. No le sale confiar en el amor y es algo comprensible después de haber sufrido tanto. Por eso, van a hacer eso, vivir unos meses juntos, pero, para eso, tiene que desplazarse Gabriel. ¿Por qué siempre tenemos que ser los gallegos quienes abandonamos nuestra tierra? ¿Por qué, siendo nosotros quienes estamos tan vinculados a nuestra tierra, no son los demás quienes vienen a Galicia?
Al final, la conversación acabó muy bien y parece que Casandra va a cambiar de actitud, pero la verdad es que no confío nada en ella, aunque eso no se lo he dicho a Artemisa.
También quería contar que Artemisa y yo ya tenemos fecha para nuestra boda. Cuando Artemisa me dijo qué fecha le habían propuesto, yo me eché a reír nerviosa porque no podía creerlo. Por una semana, no nos casamos el día de mi cumpleaños. Nos casaremos el diecinueve de octubre. Ya hemos de ir pensando en todas las cosas, aunque va a ser una boda muy sencilla celebrada en la aldeíña, por supuesto, en el lugar en el que Artemisa me preguntó si quería casarme con ella.
Hay muchos motivos para estar felices. Por eso quería arreglar las cosas cuanto antes con Casandra, porque no puedo soportar que Artemisa esté tristiña. Quiero que sea feliz, que ambas seamos felices, para siempre.
Y, dentro de poquiño, Laila vivirá con nosotras. Estamos tramitando todo lo necesario para que pueda vivir en nuestra casiña.
 


 

domingo, 10 de marzo de 2019

DIARIO DE ARTEMISA: DOMINGO, 10 DE MARZO DE 2019


Domingo, 10 de marzo de 2019

Escribo teniendo el río Miño enfrente de mí. El sol brilla tras unas nubes finas que dejan pasar su luz convertida en una lluvia dorada que hace resplandecer las jóvenes hojas de los árboles. Algunos tímidos rayos se pierden en las delicadas olas que agitan el agua del río. De vez en cuando, sopla un viento templado que trae el aroma de la hierba recién nacida. Hay algo en el ambiente que me hace estar tranquila, que me acaricia el alma y me llena el corazón de esperanza y buenas emociones. Hace mucho tiempo que no me siento mal, que no lloro de tristeza ni de rabia, que me encuentro totalmente en paz conmigo misma, con mi vida y con el mundo que me rodea. Gran parte de la responsabilidad de mi bienestar la tiene el hecho de que Agnes sea feliz. Sentir que Agnes está recuperada es algo que me hace experimentar una emoción que no puedo expresar con palabras. Es algo mucho más grande que el hecho de sentirme viva. Es algo que va más allá de una realización personal. Es algo que tiene un valor incalculable. Que ella esté sana, que se sienta sana, que no tenga miedo a caer en alguna de esas horribles crisis hace que la vida sea vida, sólo vida, que cada instante sea hermoso, que haya más ganas de vivir cada día. Muchas veces, mi hermana me ha dicho que parece que me importe más el bienestar de Agnes que el mío propio y debo reconocer que no se equivoca en absoluto. Tiene razón, pero hay un motivo muy poderoso que justifica mi actitud y es que yo no he estado enferma nunca. He vivido épocas horribles en las que he estado sumida en depresiones espantosas que me quitaban por completo las ganas de vivir; pero yo misma he sabido recuperarme de esa tristeza y salir a flote sin que nadie me tenga que dar la mano con fuerza. Yo tengo la capacidad de renacer, de resurgir de mi tristeza y de encontrar la manera de seguir caminando por mi existencia en busca de mi próximo momento de felicidad. En cambio, Agnes sí ha estado enferma, muy enferma, durante demasiado tiempo. Ella sí ha estado a punto de hundirse irrevocablemente en la tristeza más devastadora a pesar de que varias personas le hayan dado la mano para ayudarla a levantarse de nuevo. Por ella misma, nunca ha sido capaz de hallar la manera de seguir enfrentándose a la vida. Ella creía que sí podía seguir viviendo pese a sentirse tan destruida, pero no era así para nada. Es verdad que yo le he impedido durante mucho tiempo que recupere su bienestar anímico, pero lo que importa es que ahora estamos aquí, sumergidas en una vida maravillosa en la que somos muy felices las dos.

Yo me encuentro muy bien. Evidentemente, hay cosas que me preocupan mucho. Por ejemplo, me desasosiega mucho haberme presentado tres veces al examen del carné de conducir y no haber aprobado todavía. No sé si alguna vez aprobaré porque son tantos los errores que se pueden cometer que me parece a mí que nunca podré conducir sin equivocarme. También me da la sensación de que te pueden suspender por la cosa más tonta. Muchas veces pensé en rendirme, pero Agnes me anima a seguir intentándolo. Estamos ahorrando para comprarnos un coche eléctrico. Por nada del mundo queremos tener un coche normal que contamine. Ésa es la única condición que pongo para conducir, pero, evidentemente, no lo compraremos hasta que haya aprobado y hasta que haya adquirido más confianza al volante. Soy un completo desastre y enseguida me pongo nerviosa. Cuando me encuentro un semáforo en rojo, rezo para que tarde mucho en ponerse verde porque no quiero seguir conduciendo. Me parece que soy incapaz de prestarles atención a la mayor parte de los estímulos que me rodean. Es que, encima, hago el examen siempre a la peor hora, cuando es la hora punta de Ourense, cuando hay mucho más tráfico y jaleo que en todo el día. He intentado cambiar la hora del examen, pero nunca lo he conseguido. Todos son a esa hora, encima cuando está atardeciendo y el sol deslumbra una barbaridad. Estos días, que ha estado nublado, podría haberme aprovechado de que no hacía tanto sol para estar más tranquila, pero para nada ha sido así. Y mejor no hablo de cuando me toca hacer el examen en un día de lluvia.

No obstante, cuando sé que he suspendido, no me desaliento tanto como la primera vez. Agnes sabe que no he aprobado en cuanto entro en casa sin que ni siquiera necesite mirarme a los ojos. Ya nos reímos cada vez que vengo con la noticia de que he suspendido.

Agnes está irreconocible. Creo que lo he dicho ya muchas veces, pero es que es la realidad más potente que invade mis días ahora mismo. La Agnes que tengo a mi lado no tiene nada que ver con la mujer que tenía a mi lado hace unos meses. Ni siquiera se parece a la Agnes que volvió a Galicia hace unos meses, que estaba con Lúa y que después perdió a ese amor tan especial. Está muy cambiada. Habla con los demás sin sentir el menor ápice de timidez. Se la ve tan conforme con todo, tan feliz y tan tranquila que, muchas veces, tengo la sensación de que es capaz de serenar a cualquier persona que esté a su lado y que no se sienta del todo bien. Tiene un poder especial que se le escapa de los ojos, de la voz, de su forma de hablar y de tratar a los demás. Parece mentira que esa mujer sea la misma que, meses atrás, era incapaz de alzar la mirada cuando se hallaba rodeada de personas que no la conocían, que ni tan sólo era capaz de contestar con tranquilidad y confianza a la pregunta más sencilla. Conmigo, además, es tan maravillosa, me da tanto amor y me hace sentir tan feliz que, a veces, me siento perdida en ese amor tan grande que me entrega porque no sé si yo le entrego la mitad de lo que ella me da. Tengo miedo a no corresponderla como se merece, pero ella enseguida desvanece esos miedos con su manera de tratarme. Estoy con ella sin que haya entre nosotras la duda más sutil. Es cierto que a veces me he sentido un poco celosa cuando noto que aún se entristece pensando en Lúa, pero el amor que me da es mucho más importante que todo eso.

Otra cosa que me preocupa es mi hermana. He discutido ya varias veces con ella porque no nos ponemos de acuerdo en nada. Creo que nos echamos tanto de menos que no sabemos gestionarlo, sobre todo ella. Ella me echa demasiado de menos y yo lo sé, pero, en vez de decírmelo, se dedica a verbalizar pensamientos injustos y a llenar nuestras conversaciones de declaraciones que me hacen daño. Yo, además, le insisto muchísimo en que cuide la relación que tiene con Gabriel, que es algo muy bonito e importante, que nunca la había visto tan ilusionada con ningún hombre y que tendría que plantearse en serio venir aquí a vivir, pero no quiere irse de Manresa. Dice que no quiere abandonar esa vida en la que tan feliz se siente. Agnes dice que no se debe sentir tan feliz cuando a mí me echa todas esas cosas en cara. Me ha repetido ya muchas veces que soy una absoluta idiota por no presentarme a las oposiciones, que estoy dejando pasar la mejor oportunidad de mi vida, que yo no me he dejado los cuernos estudiando para acabar trabajando en una simple cafetería y más cosas que me niego a escribir. Además, se mete con Agnes de una manera muy tonta, criticándole cosas que no tienen sentido, cuando Agnes es quien me da la mayor parte de la energía que necesito para mi día a día, cuando ella es la fuerza que hace girar mi vida, cuando ella es quien le da sentido a todo, al hecho de que esté aquí viviendo. Además, me gusta muchísimo el trabajo en la cafetería, más de lo que pude imaginar. Es algo muy bonito y, aunque parece sencillo, para nada lo es. Es complicado satisfacer a todo el mundo, pero al mismo tiempo es emocionante trabajar allí porque es que no dejas de enterarte de las cosas que cuenta la gente. He descubierto que soy mucho más cotilla de lo que pensaba. Agnes sí ignora más las conversaciones que se mantienen en la cafetería, pero yo siempre tengo la oreja puesta y me encanta oír las experiencias que comparten los clientes. Hay personas que hablan muy bajo, la mayoría, como si no quisiesen que nadie oyese sus palabras y, encima, las esconden tras el ruido de la cucharita dando vueltas en la taza; pero lo que más me gusta de todo es sentir que a la gente le caemos bien. Se nota mucho que les gustamos a las personas que vienen a la cafetería. Sobre todo, Agnes tiene un encanto especial que engancha, que hipnotiza, que serena a la gente.

De quien quiero hablar también mucho es de Laila. Cada vez le tenemos más cariño y esta tarde hemos estado mucho tiempo con ella cuando hemos vuelto de la aldeíña. Tengo que reconocer que este viernes discutí un poco con Agnes porque a mí me apetecía más quedarme en Ourense y salir a cenar con ella por la noche, pero Agnes deseaba con todas sus fuerzas ir a la aldea y estar con su madre y no habría habido nada en el mundo que le hubiese hecho cambiar de opinión, así que al final tuve que conformarme con ir a la aldea, que no me desagrada para nada, pero también me habría gustado estar aquí este fin de semana y disfrutar también de la tranquilidad de Ourense. También me apetecía mucho estar con Laila. Agnes parece totalmente enamorada de ella. Cuando la tiene en brazos, le habla muy cariñosamente y se nota muchísimo que ambas se respetan mucho y se quieren con locura, pero Agnes no se atreve a que la tengamos en casa porque dice que no hay tiempo para cuidarla, que no disponemos de tanto tiempo para ella. Puede que tenga razón, pero yo no me rindo. Es más, Laila podría estar en la cafetería perfectamente porque hay un pequeño patio que podríamos habilitar para ella, con juguetes, con una casita para ella y con comida y todo. Agnes dice que es una idea preciosa y muy loca, pero no la descarta. Estoy a punto de lograr que ceda, lo sé, porque es que se le ponen unos ojitos cuando la mira...

Este fin de semana fue muy tranquilo. Estuvimos por la aldea, disfrutando de esa inmensa calma, del buen tiempo que está haciendo (a Agnes le da muchísima rabia que diga que está haciendo buen tiempo, pero es que es lo que pienso, a pesar de que la semana pasada tuvimos lluvia, pero se agradeció mucho, aunque no agradecimos tanto el horrible viento que hizo).

Y creo que eso es todo por hoy. El sol está a punto de esconderse y ya ha refrescado algo, así que volveremos a casa. Agnes está a mi lado leyendo muy concentrada y parece no sentir el frío.

Escribiré en cuanto pueda, cuando encuentre un momento tranquilo en el que me pueda desconectar por unos instantes del mundo que me rodea.

domingo, 3 de marzo de 2019

DIARIO DE AGNES: SÁBADO, 2 DE MARZO DE 2019


Sábado, 2 de marzo de 2019

Estamos en marzo xa. Paréceme que o tempo pasa moito máis rápido que nunca. Case non me decato de que transcorren os días. Ás veces, cústame saber en que día me atopo. Vivo coma se o paso do tempo non importase moito, mais, cando me dou de conta de que os días pasan tan veloces, sinto un medo xélido percorréndome o meu corpo todo. Non me estarrece que o tempo pase rápido. O que me pon medo é que a vida se pase sen que eu o poida evitar, sen que poida gozar ben dos días de vida que me restan. Non quero avanzar tan rápido pola miña vida. Sei que me sinto así porque agora atopei, á fin, o momento que sempre andei procurando e porque me acho no lugar no que sempre quixen estar. Pasei moito tempo da miña vida laiándome por non estar en Galicia. Mesmo estiven tan doente que nin vivir quería. Lembro perfectamente do que sentía cando a miña mente toda se enchía só da idea de querer marchar deste mundo para sempre. Lembro perfectamente desa profunda desesperación que me facía sentir o saber que a vida aínda seguía sen que eu quixese vivila. Artemisa pediume moitas veces que lle falase do que pensaba eu neses momentos nos que só desexaba morrer, pero non son quen de converter en verbas eses pensamentos e eses sentimentos que tanto me estarrecían. Cústame moito falar diso, pero non porque me arrepíe saber que eu tentei matarme en varias ocasións, senón porque non son capaz de atopar as palabras que describan o que eu sentía neses horríbeis instantes. Sei que a primeira vez que desexei de verdade marchar deste mundo foi cando souben que miña nai me quería arredar de Galicia. Aquela mañá de primavera, tan brillante e fermosa, pensei por primeira vez na posibilidade de fuxir do mundo, da vida, da existencia, e facer que rematase todo, impedindo dese xeito que me afastasen da miña terra, do único lugar que podía ser o meu mundo. Nun momento, a miña mente toda encheuse de pensamentos estarrecedores que me convenceron nun intre de que non pagaba a pena seguir vivindo se estaría lonxe de Galicia. Pensei, rapidamente, que non podía imaxinar como sería o mundo ao que me botarían cando me separasen da miña terra; pensei en que non podería atopar ningún recuncho no que me sentise protexida; pensei en que xa non podería falar a miña lingua; pensei en que ninguén me coñecería tan ben como me coñecían os veciños da aldea e mesmo a miña nai, con quen nese tempo xa non me levaba ben; pensei en que ninguén podería lembrar comigo todo o que vivira no meu fogar; pensei en que o futuro que tería lonxe de Galicia non se asemellaría en absoluto ao futuro que eu imaxinara para min e, sobre todo, pensei que, se me afastaban da miña aldea, da miña terra, da miña lingua, dos bosques no que medrara, das montañas que sempre me protexeran do resto do mundo, eu deixaría de ser eu mesma, nunca máis me podería atopar comigo mesma se non estaba na miña terra. Tíveno moi claro. Non dubidei nin un intre do que pensaba. Souben que tería que rematar con todo antes de que nada diso ocorrese. A miña intuición díxome que o único que acharía fóra de Galicia sería a tristura máis destrutiva; que, fóra de Galicia, só quedaría de min a miña ialma esnaquizada, xa non habería nada de min que me puidese lembrar o que fora cando vivía na miña aldea. Eu sempre crera que a morte non era a fin da nosa existencia. Estaba segura de que, máis alá dos nosos días de vida, había outra realidade que nos agardaba para acollernos cando o noso alento se esgotase; pero, naquel momento no que, cos petos do abrigo cheos de pedras grandes, miraba ao Miño desexando que as súas augas me abrazasen para sempre, pensei que, talvez, a morte si fose a fin de toda vida. Pensei que, quizais, houbese un tempo no que a nosa ialma aínda ficaba conectada ao mundo no que viviramos, pero que, despois dese tempo, acabaría desaparecendo todo para sempre e que o único que habería para nós sería escuridade e a nada máis absoluta. Cheguei a sentir por dentro de min esa nada, esa fin, ese sono que nin tan sequera era inconsciencia, senón un sono eterno que nunca sería espertar. E, malia saber con certeza que remataría todo para min se eu mesma me tiraba a vida, prefería a morte antes que sentirme lonxe da miña terra. O medo que me facía sentir imaxinarme afastada do meu fogar era moito máis forte có medo a morrer e a desaparecer para sempre.

Falo de todo isto porque, con estas verbas, quero dicir que, malia sentirme tan doente durante tantos anos por mor de estar lonxe da miña terra, non podo negar que penso tamén que foi preciso para min vivir eses anos. Se non os tivese vivido, Artemisa non estaría comigo. Pode que nin tan sequera me levase ben coa miña nai. As cousas sempre pasan por algún motivo. Todos os feitos que nos ocorren son pezas do crebacabezas que é a nosa vida. Ningunha peza é prescindíbel. Son precisas todas para que a nosa existencia teña sentido. Pode que, algunhas veces, deamos en pensar que a nosa existencia non é a existencia marabillosa que outras persoas parecen ter, xa sexa porque está chea de momentos quedos e silenciosos ou porque, simplemente, non conseguimos cumprir todo o que desexabamos facer; pero, á fin e ao cabo, é a nosa existencia e non podemos mudar o que xa pasou. Só nos queda enfrontarnos ao presente e ao noso futuro máis inmediato. O futuro que está lonxe aínda non nos pertence, por moito que o queiramos imaxinar.

Con todo isto, quero chegar á conclusión de que agora me atopo onde quero estar e no mellor momento da miña vida, pero iso non quere dicir que xa non haxa problemas no meu presente, que xa estea lonxe do sufrimento, da tristura, dos días malos, das dificultades, dos momentos desesperantes, da ansiedade, dos enfados, da rabia, da impotencia ou mesmo da morriña. A morriña que agora podo sentir é moi diferente da morriña que sentía antes cando lembraba a miña terra e sentíaa tan lonxe. Esa morriña desfacíame, facíame tanto dano que, moitas veces, crin perder a cordura só pensando na miña terra. A dor que esa morriña me facía sentir esnaquizábame a ialma, coma se de verdade alguén ma rachase cun coitelo. Sentía que un arrepío de impotencia e de tristura esvaraba polo meu interior e que mesmo me custaba respirar. No canto, a morriña que agora podo chegar a sentir nace de saber que a miña terra arestora xa mudou moito. Esa morriña nace cando, ollando ao meu redor estando por exemplo na miña aldea, me dou de conta de que o bosque que tanto amo está distinto, cando sinto que na aldeíña case xa non vive ningunha das persoas que formaron os meus días de cativa. Non obstante, hai algo na miña terra que segue latexando coma se o tempo non tivese pasado. Seguimos celebrando as mesmas festas de sempre, da mesma maneira de sempre, coa nosa música, coa nosa característica ledicia, coa nosa alegría tan intensa, coa que nos afastamos do mundo. Esta alegría nosa embriáganos coma se de verdade fose o viño de sempre, co que sempre regamos as nosas festas. Seguimos cantando as mesmas cancións de sempre, tocando a gaitiña e a pandeireta coma sempre o fixemos, seguimos mirándonos todos coma se nunca tivésemos vivido lonxe os uns dos outros. Esa maxia sei que non morrerá nunca, por moito que mude o mundo, por moito que pase o tempo.

Estamos no Entroido. Hai moito tempo que desexaba vivir estas festas que son tan importantes para a nosa provincia. En Ourense, vívese o Entroido dun xeito impresionante. Hai ben días que comezaron a celebrarse os primeiros eventos vencellados con esta época do ano, tan pagá, tan fermosa e divertida. Ourense está chea de vida. Non hai silencio nas rúas e a xente toda saíu á rúa para gozar desta festa, aproveitando tamén que está a facer un clima indebido. Eu entendo que á xente lle guste a calor, pero dáme rabia que xa vaia esta calor tan pouco propia deste mes do ano. A min non me gusta a calor e moito menos me gusta se vén tan cedo, cando nin tan sequera é primavera. Amais, dáme medo que faga tanta calor porque xa está habendo incendios. De feito, coido que todos os meses hai incendios, sexa verán, inverno, primavera ou outono. Non ten sentido que haxa incendios sempre e non o entendo. Non o podo entender. Saber que hai incendios faime sentir moita impotencia. Non quero nin podo aturar que lle fagan dano á miña terra. É coma se llo fixesen a un ser moi querido. Vermos sufrir a unha persoa ou animal que amamos fainos sentir unha dor que non se pode describir, que nos pode facer actuar sen pensar e que mesmo nos pode empurrar a querermos marchar deste mundo con tal de non vermos sufrir a eses seres que queremos. Sei que non todas as persoas pensan así ante a dor. Non é doado desexar morrer con tanta facilidade, tan rapidamente. Seica eu teña moita propensión a desexar algo tan horríbel. Hai tempo que o desexo de morrer non me invade a miña mente toda, pero tamén é verdade que aínda non pasou algo realmente forte que me fixese perder a razón. A morte de Lúa púidena enfrontar con acougo, aínda que tamén con unha tristura que me tivo detida durante días, impedíndome pensar e querer seguir vivindo; mais eu sabía que esa tristura pasaría e que de novo querería seguir avanzando pola miña vida. Sempre souben que me agardaban feitos marabillosos despois da morte de Lúa e, asemade, sabía tamén que a morte de Lúa sempre me pesaría na ialma e que me custaría moito ser totalmente feliz sabendo que ela non está, lembrando decotío o seu sorriso, as súas miradas, a súa voz, querendo estar con ela sen podelo estar, porque aínda me restan moitas ganas de estar con ela, de gozar con ela da vida, das cousas que máis nos gustaba facer. Aínda quero seguir rindo con ela das cousiñas máis parvas da vida. Quero seguir percorrendo xunta ela os camiños máis fermosos da nosa terra. Hai moitas palabras que me gustaría dedicarlle, hai moitas cousas que me gustaría contarlle e moitos consellos que me gustaría pedirlle. Artemisa e Lúa non ocupan o mesmo lugar no meu corazón. Hai cousas que vivo con Artemisa e que non podería vivir con Lúa, pero tamén hai unha chea de cousas que vivía con Lúa que non poderei vivir nunca máis con ninguén, nin tan sequera con Artemisa, porque cada persoa é como é, cada persoa ten o seu mundo e o mundo de Lúa e o meu propio mundo asemellábanse moito, confluían con moita facilidade, coma se fosen regatos que van parar ao mesmo río. Non quero dicir con isto que con Artemisa non me sinta tan conectada, para nada. O único que quero dicir é que hai persoas coas que temos unha conexión infinda que non se asemella a ningunha outra conexión. A conexión que teño con Artemisa é única, pero tamén o era a que me unía a Lúa. Agora sei que Lúa e máis eu nos asemellabamos máis do que xamais pensara. Ela era como eu tería sido se nunca me tivesen arrincado dos brazos da miña terra. Sei tamén que ela e máis eu sempre teriamos estado xuntas se eu non tivese marchado de eiquí; pero había de marchar para coñecer a Artemisa, para reencontrarme coa miña Artemisiña.

Artemisa e máis eu estamos vencelladas por unha conexión que non naceu nesta vida, tampouco, pero sei e sempre souben que ela e máis eu somos moi diferentes; mais as nosas diferenzas non nos separan, como pode ocorrer habitualmente coa meirande parte das persoas. Artemisa e máis eu complementámonos moito. O que lle falla á unha a outra teno. Cada unha ten a súa maneira de interpretar as cousas e, malia que algunhas veces si poidamos chegar a discutir por vermos as cousas de xeitos distintos, a meirande parte das ocasións adoitamos escoitar o que pensa cada unha e así podermos chegar a escoller a visión que mellor nos vaia. Iso non é doado de facer. Non todo o mundo é quen de escoitar aos demais esquecendo por uns momentos a súa propia opinión, pero nin a Artemisa nin a min nos custa facelo.

Mais con Lúa eu tiña outro tipo de conexión. O que sentín dende que me reencontrei con ela foi algo moi bonito, tiven sempre, dende o principio, a sensación de que a tiña que pór ao día da miña vida despois dunha morea de anos sen vernos. Con ela nada era difícil, ela interpretaba as cousas do xeito máis sinxelo posíbel, sen conflitos, sen ren que nos puidese deter nin ferir. Ela vía a vida dunha maneira sinxela e, asemade, con profundidade; algo que non vin facer a ninguén. Lúa era moi especial e, moitas veces, descubro que boto en falla a súa maneira de ver as cousas, as súas opinións e os seus consellos. É evidente que cada persoa é sabia á súa maneira, pero Lúa tiña unha sabedoría especial, desas que se adquiren co paso do tempo e tras vivir experiencias duras que te ensinan a escoller o que de verdade importa e a desbotar o que non ten sentido, o que non nos levará a ningures. E Lúa facía iso decotío, sabía qué importaba en todo momento, sabía alongar un intre fermoso para que nos entregase todo o seu esplendor.

Pero ela foise, foise, e temos que acostumarnos a vivir sen poder contar con ela. Non podemos contar con ela xa para nada porque nin tan sequera fica connosco o seu espírito. Foise de todo, sen deixar pegada no ar. Non queda xa nada dela neste mundo, só os sinais físicos de que existiu, de que unha vez estivo eiquí entre nós, e, para lembrala, temos que acudir á súa tumba, a esas fotografías e a eses vídeos que rexistraron a súa imaxe, a súa voz, o seu riso, o seu ollar. Gústame mergullarme neses vídeos nos que a podo ouvir falar. Non quero esquecer a súa voz; a que era forte e doce, a que sempre soaba chea de vida, mesmo nos derradeiros intres da súa vida, mesmo cando me chamou “miña Vida” xusto antes de que o seu corazón deixase de latexar. Gústame saber que ela estivo comigo, que me axudou tanto a regresar a Galicia, a rematar de voltar, porque, sen ela, eu non tería a vida que teño agora eiquí, e non quero dicir con isto que, con Artemisa, nada tería sido posíbel, pero non podo negar que a vida que teño agora, que agora temos Artemisa e máis eu, existe porque Lúa o fixo posíbel, existe porque ela existiu. Daquela, penso que estar mergulladas nesta vida é unha maneira de manter viva a Lúa, porque esta vida tamén lle pertenceu a ela, ela nola deu sen rancor, sen dor, só desexando que puidésemos ser felices nela. Déunola como unha parte da súa herdanza.

Sei que a Artemisa non lle gusta saber que aínda podo chorar por Lúa; mais non ten por que preocuparse por ren, xa llo dixen moitas veces, porque, cando choro por Lúa, non choro por votala en falla como parella, senón como amiga, como parte da vida de todos nós. Non obstante, xa non choro por ela con esa tristura que me facía chorar tanto hai unhas semanas. Choro por ela sentindo sobre todo impotencia, impotencia porque ela non pode seguir vivindo, porque non está viva, porque me gustaría moito que aínda respirase e puidese compartir connosco todo o que vivimos, as mellores cousas da nosa vida, os mellores momentos da nosa vida. Dáme moita xenreira que ela non teña dereito a seguir viva cando no mundo hai unha inmensa chea de persoas que non aprecian estaren vivas.

É certo que eu son a menos indicada para falar disto, do dereito que cada persoa ten de vivir, porque eu si quixen morrer en varias ocasións, porque eu estiven a piques de matarme só sentindo que desprezaba a miña vida toda, que me desprezaba a min mesma, moito. Eu non sei por que, durante tanto tempo, sentín tanta rabia por min mesma, por que me odiaba tanto, por que non pensaba en que tiña dereito a ser amada, por que cría que eu era o peor que existía só polo feito de estar doente, de estar, como todos dicían, “tola”, por ser esa persoa que non pagaba a pena tratar, que todo o mundo tiña que arredar de si para no contaminarse comigo. Esa falla de amor facía que non me respectase nada, facía que nin tan sequera eu me preocupase de min mesma, facíame traballar sen descanso só pensando en que tiña que gañar ese diñeiro que me permitiría voltar a Galicia, pero tamén pensando en que me merecía pasar o peor da vida como castigo por non conseguir marchar á morte.

Se eu me encargase de desvelar todos eses pensamentos que tiven durante anos, máis dunha persoa acabaría estarrecidísima por culpa miña, porque cheguei a ter pensamentos tan horríbeis que ata eu mesma sinto arrepíos cando os lembro. Gustaríame moito podelos botar da miña mente, podelos expulsar para que nunca máis voltasen. Gustaríame saber que nunca pensei todo iso de min, que nunca desexei morrer; pero non nos podemos desfacer dos peores momentos da nosa vida; os que, tamén, nos poden ensinar a non cometer de novo os mesmos erros que estiveron a piques de destruírnos para sempre. Non obstante, eu son consciente de que non podo controlar esa parte da miña mente na que se aloxaba a miña doenza. Tampouco estou certa de que esa doenza teña desaparecido definitivamente. Eu síntome ben, malia ter algo de ansiedade de cando en vez, pero sei que eses ataques tan estraños de nervios non se asemellan para nada aos que sufría de súpeto no momento menos agardado cando estaba realmente enferma. Mais sei que, se ocorrese algo verdadeiramente espantoso, eu perdería a calma que me enche a ialma.

Mais non quero pensar xa nesas cousas tan tristes. Vai ben pensar nelas de cando en cando, porque tamén nos poden axudar a entender que un problema que nos desacouga nese momento en realidade non é tan malo como pensamos, pero agora quérome quedar co que sinto nestes momentos. Apetecíame moito vivir o Entroido, pero esta mañá erguín cunha dor horríbel de cabeza e tivemos que cancelar todos os plans que tiñamos. Tiñamos pensado saírmos pola tarde e estar ata a madrugada celebrando coas amigas de Silvia o Entroido, mesmo tocando música, pero tivémolo que cancelar todo porque eu non me sentía quen de ir a ningures. A Artemisa non lle soubo mal cancelar nada, seino. Díxome onte que lle apetecía moito máis vir á aldeíña para estarmos tranquilas e, ao final, acabamos na aldeíña, rodeadas de tranquilidade. Pola noite si se celebrará algo na praza da aldeíña, pero nós non sairemos. Prefiro quedar eiquí. É certo que morría de ganas de celebrar o Entroido, pero o meu corpo todo pídeme que estea serena, que non faga ren máis, que descanse, e témoslle que facer caso ao noso corpo porque é o contedor da nosa ialma, moitas veces é a voz da nosa ialma.

E teño que confesar que me encanta saber que teño aínda bastantes horas da tarde por diante para estar sen facer ren, deitada no sofá lendo, sen preocuparme por ren, sen sentir ningún tipo de tensión. Non temos acesa a lareira porque non vai frío, pero estase tan ben que non me importa nada neste momento. Vexo pola fiestra como brilla o sol da tarde, tan vivo, sobre os montes aínda adornados coa neve. Hai por todas partes unha calma especial que cheire a follas verdes, a herba. Paréceme escoitar a voz do Miño na lonxanía, pero entón decátome de que non é o río quen fala. É o vento, suave, abaneando con moito coidado as novas follas das árbores. Teño que recoñecer que, aínda que me amole moito que faga xa esta calor, esta primavera anticipada tinxiu a aldeíña e os bosques que a rodean dunhas cores fermosas e moi brillantes, trouxo xa moita vida á natureza.

E agora só escoito o son do lapis que emprego esvarando pola folla que sosteño en col dun libro. Estou tan tranquila, tan feliz... Aínda me doe moito a cabeza, pero iso non me impide sentirme en calma. Miña nai e Artemisa están a dar un paseo polo bosque. Gústame que estean xuntas, que Artemisa vexa na miña nai a nai que a abandonou tan cedo, cando a pobriña nin tan sequera entendía o que estaba a ocorrer por dentro dela. Sempre pensei que non é preciso afastarse dunha persoa para abandonala. Ás veces, abandónannos sen que nos deixen sos fisicamente.

Coido que xa vou deixar de escribir. Polo demais, todo vai ben, temos moito traballo na cafetaría. artemisa volveu suspender o exame do carné de conducir, pero aínda non se rende, e iso é o que importa. Eu decidín que non me vou preparar oposición ningunha. Non teño ningunha gana de poñerme a estudar. Só me fallaba iso, pasarme as tardes estudando despois de botar todo o día traballando. Máis adiante, seica o intente, pero agora non é algo que me preocupe especialmente.

E agora só me apetece pechar os ollos e sentir a caricia deste ar temperado que entra pola ventá aberta.


Traducción


Sábado, 2 de marzo de 2019

Estamos en marzo ya. Me parece que el tiempo pasa mucho más rápido que nunca. Casi no me entero de que transcurren los días. A veces, me cuesta saber en qué día me encuentro. Vivo como si el paso del tiempo no importase mucho, mas, cuando me doy cuenta de que los días pasan tan veloces, siento un miedo gélido recorriéndome el cuerpo todo. No me asusta que el tiempo pase rápido. Lo que me da miedo es que la vida se pase sin que yo pueda evitarlo, sin que pueda disfrutar bien de los días de vida que me quedan. No quiero avanzar tan rápido por mi vida. Sé que me siento así porque ahora encontré, al fin, el momento que siempre anduve buscando y porque me hallo en el lugar en el que siempre quise estar. Pasé mucho tiempo de mi vida lamentándome por no estar en Galicia. Incluso estuve tan enferma que ni vivir quería. Me acuerdo perfectamente de lo que sentía cuando mi mente toda se llenaba sólo de la idea de querer marcharme de este mundo para siempre. Recuerdo perfectamente esa profunda desesperación que me hacía sentir el saber que la vida todavía seguía sin que yo quisiese vivirla. Artemisa me ha pedido muchas veces que le hable de lo que pensaba yo en esos momentos en los que sólo deseaba morir, pero no soy capaz de convertir en palabras esos pensamientos y esos sentimientos que tanto me asustaban. Me cuesta mucho hablar de eso, pero no porque me espante saber que yo intenté matarme en varias ocasiones, sino porque no soy capaz de encontrar las palabras que describan lo que yo sentía en esos horribles instantes. Sé que la primera vez que deseé de verdad marcharme de este mundo fue cuando supe que mi madre quería alejarme de Galicia. Aquella mañana de primavera, tan brillante y hermosa, pensé por primera vez en la posibilidad de huir del mundo, de la vida, de la existencia, y hacer que todo acabase, impidiendo de ese modo que me separasen de mi tierra, del único lugar que podía ser mi mundo. En un momento, mi mente toda se llenó de pensamientos horribles que me convencieron en un instante de que no merecía la pena seguir viviendo si estaría lejos de Galicia. Pensé, rápidamente, que no podía imaginarme cómo sería el mundo al que me lanzarían cuando me separasen de mi tierra; pensé en que no podría encontrar ningún rincón en el que me sintiese protegida; pensé en que ya no podría hablar mi lengua; pensé en que nadie me conocería tan bien como me conocían los vecinos de la aldea e incluso mi madre, con quien en ese tiempo ya no me llevaba bien; pensé en que nadie podría rememorar conmigo todo lo que había vivido en mi hogar; pensé en que el futuro que tendría lejos de Galicia no se parecería en absoluto al futuro que yo había imaginado para mí y, sobre todo, pensé que, si me alejaban de mi aldea, de mi tierra, de mi lengua, de los bosques en los que había crecido, de las montañas que siempre me habían protegido del resto del mundo, yo dejaría de ser yo misma, nunca más podría encontrarme conmigo misma si no estaba en mi tierra. Lo tuve muy claro. No dudé ni un instante de lo que pensaba. Supe que tendría que acabar con todo antes de que nada de eso ocurriese. Mi intuición me dijo que lo único que hallaría fuera de Galicia sería la tristeza más destructiva; que, fuera de Galicia, sólo quedaría de mí mi alma destrozada, ya no habría nada de mí que pudiese recordarme lo que había sido cuando vivía en mi aldea. Yo siempre había creído que la muerte no era el fin de nuestra existencia. Estaba segura de que, más allá de nuestros días de vida, había otra realidad que nos esperaba para acogernos cuando nuestro aliento se agotase; pero, en aquel momento en el que, con los bolsillos del abrigo llenos de piedras grandes, miraba al Miño deseando que sus aguas me abrazasen para siempre, pensé que, tal vez, la muerte sí fuese el fin de toda vida. Pensé que, quizás, hubiese un tiempo en el que nuestra alma aún quedaba conectada al mundo en el que habíamos vivido; pero que, después de ese tiempo, acabaría desapareciendo todo para siempre y que lo único que habría para nosotros sería oscuridad y la nada más absoluta. Llegué a sentir por dentro de mí esa nada, ese fin, ese sueño que ni tan siquiera era inconsciencia, ese sueño eterno que nunca sería despertar. Y, a pesar de saber con certeza que acabaría todo para mí si yo misma me quitaba la vida, prefería la muerte antes que sentirme lejos de mi tierra. El miedo que me hacía sentir imaginarme separada de mi hogar era mucho más fuerte que el miedo a morir y a desaparecer para siempre.

Hablo de todo esto porque, con estas palabras, quiero decir que, pese a sentirme tan enferma durante tantos años por mor de estar lejos de mi tierra, no puedo negar que pienso también que fue necesario para mí vivir esos años. Si no los hubiese vivido, Artemisa no estaría conmigo. Puede que ni tan siquiera me llevase bien con mi madre. Las cosas siempre pasan por algún motivo. Todos los hechos que nos ocurren son piezas del puzzle que es nuestra vida. Ninguna pieza es prescindible. Son precisas todas para que nuestra existencia tenga sentido. Puede que, algunas veces, nos dé por pensar que nuestra existencia no es la existencia maravillosa que otras personas parecen tener, ya sea porque está llena de momentos quietos y silenciosos o porque, simplemente, no conseguimos cumplir todo lo que deseábamos hacer; pero, al fin y al cabo, es nuestra existencia y no podemos cambiar lo que ya ha pasado. Sólo nos queda enfrentarnos a nuestro presente y a nuestro futuro más inmediato. El futuro que está lejos aún no nos pertenece, por mucho que queramos imaginarlo.

Con todo esto, quiero llegar a la conclusión de que ahora me encuentro donde quiero estar y en el mejor momento de mi vida, pero eso no quiere decir que ya no haya problemas en mi presente, que ya esté lejos del sufrimiento, de la tristeza, de los días malos, de las dificultades, de los momentos desesperantes, de la ansiedad, de los enfados, de la rabia, de la impotencia e incluso de la morriña. La morriña que ahora puedo sentir es muy diferente de la morriña que sentía antes cuando recordaba mi tierra y la sentía tan lejos. Esa morriña me deshacía, me hacía tanto daño que, muchas veces, creí perder la cordura sólo pensando en mi tierra. El dolor que esa morriña me hacía sentir me destrozaba el alma, como si de verdad alguien me la rasgase con un cuchillo. Sentía que un escalofrío de impotencia y de tristeza resbalaba por mi interior y que incluso me costaba respirar. En cambio, la morriña que ahora puedo llegar a sentir nace de saber que mi tierra ahora mismo ya ha cambiado mucho. Esa morriña nace cuando, mirando a mi alrededor estando por ejemplo en mi aldea, me doy cuenta de que el bosque que tanto amo está distinto, cuando siento que en la aldeíña ya no vive casi ninguna de las personas que formaron mis días de niña. No obstante, hay algo en mi tierra que sigue latiendo como si el tiempo no hubiese pasado. Seguimos celebrando las mismas fiestas de siempre, de la misma manera de siempre, con nuestra música, con nuestra característica felicidad, con nuestra alegría tan intensa, con la que nos alejamos del mundo. Esta alegría nuestra nos embriaga como si de verdad fuese el vino de siempre, con el que siempre regamos nuestras fiestas. Seguimos cantando las mismas canciones de siempre, tocando la gaitiña y la pandereta como siempre lo hicimos, seguimos mirándonos todos como si nunca hubiésemos vivido lejos los unos de los otros. Esa magia sé que no morirá nunca, por mucho que cambie el mundo, por mucho que pase el tiempo.

Estamos en Entroido. Hace mucho tiempo que deseaba vivir estas fiestas que son tan importantes para nuestra provincia. En Ourense, se vive el Entroido de un modo impresionante. Hace muchos días que comenzaron a celebrarse los primeros eventos vinculados con esta época del año, tan pagana, tan hermosa y divertida. Ourense está llena de vida. No hay silencio en las calles y toda la gente salió a las calles para disfrutar de esta fiesta, aprovechando también que está haciendo un clima indebido. Yo entiendo que a la gente le guste el calor, pero me da rabia que ya haga este calor tan poco propio de este mes del año. A mí no me gusta el calor y mucho menos me gusta si viene tan pronto, cuando ni tan siquiera es primavera. Además, me da miedo que haga tanto calor porque ya está habiendo incendios. De hecho, creo que todos los meses hay incendios, sea verano, invierno, primavera u otoño. No tiene sentido que haya incendios siempre y no lo entiendo. No puedo entenderlo. Saber que hay incendios me hace sentir mucha impotencia. No quiero ni puedo soportar que le hagan daño a mi tierra. Es como si se lo hiciesen a un ser muy querido. Ver sufrir a una persona o animal que amamos nos hace sentir un dolor que no se puede describir, que puede hacernos actuar sin pensar y que incluso puede empujarnos a querer marcharnos de este mundo con tal de no ver sufrir a esos seres que queremos. Sé que no todas las personas piensan así ante el dolor. No es sencillo desear morir con tanta facilidad, tan rápidamente. Quizás yo tenga mucha propensión a desear algo tan horrible. Hace tiempo que el deseo de morir no invade mi mente toda, pero también es verdad que aún no ha pasado algo realmente fuerte que me haya hecho perder la razón. La muerte de Lúa pude afrontarla con sosiego, aunque también con una tristeza que me tuvo detenida durante días, impidiéndome pensar y querer seguir viviendo; mas yo sabía que esa tristeza pasaría y que de nuevo querría seguir avanzando por mi vida. Siempre supe que me aguardaban hechos maravillosos después de la muerte de Lúa y, al mismo tiempo, sabía también que la muerte de Lúa siempre me pesaría en el alma y que me costaría mucho ser totalmente feliz sabiendo que ella no está, rememorando continuamente su sonrisa, sus miradas, su voz, queriendo estar con ella sin poder estarlo, porque aún me quedan muchas ganas de estar con ella, de disfrutar con ella de la vida, de las cosas que más nos gustaba hacer. Aún quiero seguir riéndome con ella de las cosiñas más tontas de la vida. Quiero seguir recorriendo junto a ella los caminos más hermosos de nuestra tierra. Hay muchas palabras que me gustaría dedicarle, hay muchas cosas que me gustaría contarle y muchos consejos que me gustaría pedirle. Artemisa y Lúa no ocupan el mismo lugar en mi corazón. Hay cosas que vivo con Artemisa y que no podría vivir con Lúa, pero también hay un montón de cosas que vivía con Lúa que no podré vivir nunca más con nadie, ni tan siquiera con Artemisa, porque cada persona es como es, cada persona tiene su mundo y el mundo de Lúa y mi propio mundo se parecían mucho, confluían con mucha facilidad, como si fuesen arroyos que van a parar al mismo río. No quiero decir con esto que con Artemisa no me sienta tan conectada, para nada. Lo único que quiero decir es que hay personas con las que tenemos una conexión infinita que no se asemeja a ninguna otra conexión. La conexión que tengo con Artemisa es única, pero también lo era la que me unía a Lúa. Ahora sé que Lúa y yo nos parecíamos más de lo que jamás había pensado. Ella era como yo habría sido si nunca me hubiesen arrancado de los brazos de mi tierra. Sé también que ella y yo siempre habríamos estado juntas si yo no me hubiese marchado de aquí; pero tenía que marcharme para conocer a Artemisa, para reencontrarme con mi Artemisiña.

artemisa y yo estamos enlazadas por una conexión que no nació en esta vida, tampoco, pero sé y siempre supe que ella y yo somos muy diferentes; mas nuestras diferencias no nos separan, como puede ocurrir habitualmente con la mayor parte de las personas. Artemisa y yo nos complementamos mucho. Lo que le falta a la una la otra lo tiene. Cada una tiene su manera de interpretar las cosas y, a pesar de que algunas veces sí podamos llegar a discutir por ver las cosas de modos distintos, la mayor parte de las ocasiones acostumbramos a escuchar lo que piensa cada una y así poder llegar a escoger la visión que mejor nos vaya. Eso no es sencillo de hacer. No todo el mundo es capaz de escuchar a los demás olvidando por unos momentos su propia opinión, pero ni a Artemisa ni a mí nos cuesta hacerlo.

Mas con Lúa yo tenía otro tipo de conexión. Lo que sentí desde que me reencontré con ella fue algo muy bonito, tuve siempre, desde el principio, la sensación de que tenía que ponerla al día de mi vida después de un montón de años sin vernos. Con ella nada era difícil, ella interpretaba las cosas del modo más sencillo posible, sin conflictos, sin nada que pudiese detenernos ni herir. Ella veía la vida de una manera sencilla y, al mismo tiempo, con profundidad; algo que no vi hacer a nadie. Lúa era muy especial y, muchas veces, descubro que echo en falta su manera de ver las cosas, sus opiniones y sus consejos, es evidente que cada persona es sabia a su manera, pero Lúa tenía una sabiduría especial, de ésas que se adquieren con el paso del tiempo y tras vivir experiencias duras que te enseñan a escoger lo que de verdad importa y a desechar lo que no tiene sentido, lo que no nos llevará a ninguna parte. Y Lúa hacía eso continuamente, sabía qué importaba en cada momento, sabía alargar un instante hermoso para que nos entregase todo su esplendor.

Pero ella se fue, se fue, y tenemos que acostumbrarnos a vivir sin poder contar con ella. No podemos contar con ella ya para nada porque ni tan siquiera permanece con nosotros su espíritu. Se fue del todo, sin dejar huella en el aire. No queda ya nada de ella en este mundo, sólo las señales físicas de que existió, de que una vez estuvo aquí entre nosotros, y, para recordarla, tenemos que acudir a su tumba, a esas fotografías y a esos vídeos que registraron su imagen, su voz, su risa, su mirada. Me gusta sumergirme en esos vídeos en los que puedo oírla hablar. No quiero olvidar su voz; la que era fuerte y dulce, la que siempre sonaba llena de vida, incluso en los últimos instantes de su vida, hasta cuando me llamó “vida mía” justo antes de que su corazón dejase de latir. Me gusta saber que ella estuvo conmigo, que me ayudó tanto a regresar a Galicia, a acabar de volver, porque, sin ella, yo no tendría la vida que tengo ahora aquí, y no quiero decir con esto que, con Artemisa, nada habría sido posible, pero no puedo negar que la vida que tengo ahora, que ahora tenemos Artemisa y yo, existe porque Lúa lo hizo posible, existe porque ella existió. Entonces, pienso que estar sumergidas en esta vida es una manera de mantener viva a Lúa, porque esta vida también le perteneció a ella, ella nos la dio sin rencor, sin dolor, sólo deseando que pudiésemos ser felices en ella. Nos la dio como una parte de su herencia.

Sé que a Artemisa no le gusta saber que aún puedo llorar por Lúa; mas no tiene por qué preocuparse por nada, ya se lo he dicho muchas veces, porque, cuando lloro por Lúa, no lloro por echarla en falta como pareja, sino como amiga, como parte de la vida de todos nosotros. No obstante, ya no lloro por ella con esa tristeza que me hacía llorar tanto hace unas semanas. Lloro por ella sintiendo sobre todo impotencia, impotencia porque ella no puede seguir viviendo, porque no está viva, porque me gustaría mucho que aún respirase y pudiese compartir con nosotros todo lo que vivimos, las mejores cosas de nuestra vida, los mejores momentos de nuestra vida. Me da mucha rabia que ella no tenga derecho a seguir viva cuando en el mundo hay una inmensa cantidad de personas que no aprecian estar vivas.

Es cierto que yo soy la menos indicada para hablar de esto, del derecho que cada persona tiene de vivir, porque yo sí quise morir en varias ocasiones, porque estuve a punto de matarme sólo sintiendo que despreciaba mi vida toda, que me despreciaba a mí misma, mucho. Yo no sé por qué, durante tanto tiempo, sentí tanta rabia hacia mí misma, por qué me odiaba tanto, por qué no pensaba en que tenía derecho a ser amada, por qué creía que yo era lo peor que existía sólo por el hecho de estar enferma, de estar, como todos decían, “loca”, por ser esa persona que no merecía la pena tratar, que todo el mundo tenía que apartar de sí para no contaminarse conmigo. Esa falta de amor hacía que no me respetase nada, hacía que ni tan siquiera yo me preocupase de mí misma, me hacía trabajar sin descanso sólo pensando en que tenía que ganar ese dinero que me permitiría volver a Galicia, pero también pensando en que me merecía pasar lo peor de la vida como castigo por no conseguir marcharme a la muerte.

Si yo me encargase de desvelar todos esos pensamientos que tuve durante años, más de una persona acabaría horrorizadísima por culpa mía, porque llegué a tener pensamientos tan horribles que hasta yo misma siento escalofríos cuando los recuerdo. Me gustaría mucho poder echarlos de mi mente, poder expulsarlos para que nunca más volviesen. Me gustaría saber que nunca pensé todo eso de mí, que nunca deseé morir, pero no podemos deshacernos de los peores momentos de nuestra vida; los que, también, puede enseñarnos a no cometer de nuevo los mismos errores que estuvieron a punto de destruirnos para siempre. No obstante, yo soy consciente de que no puedo controlar esa parte de mi mente en la que se alojaba mi enfermedad. Tampoco estoy segura de que esa enfermedad haya desaparecido definitivamente. Yo me siento bien, a pesar de tener algo de ansiedad de vez en cuando, pero sé que esos ataques tan extraños de nervios no se asemejan para nada a los que sufría de súbito en el momento menos esperado cuando estaba realmente enferma. Mas sé que, si ocurriese algo verdaderamente espantoso, yo perdería la calma que me llena el alma.

Mas no quiero pensar ya en esas cosas tan tristes. Va bien pensar en ellas de vez en cuando, porque también pueden ayudarnos a entender que un problema que nos desasosiega en ese momento en realidad no es tan malo como pensamos, pero ahora quiero quedarme con lo que siento en estos momentos. Me apetecía mucho vivir el Entroido, pero esta mañana me levanté con un dolor horrible de cabeza y tuvimos que cancelar todos los planes que teníamos. Teníamos pensado salir por la tarde y estar hasta la madrugada celebrando con las amigas de Silvia el Entroido, incluso tocando música, pero tuvimos que cancelarlo todo porque yo no me sentía capaz de ir a ninguna parte. A Artemisa no le supo mal cancelar nada, lo sé. Me dijo ayer que le apetecía mucho más venir a la aldeíña para estar tranquilas y, al final, acabamos en la aldeíña, rodeadas de tranquilidad. Por la noche sí se celebrará algo en la plaza de la aldeíña, pero nosotras no saldremos. Prefiero quedarme aquí. Es cierto que moría de ganas de celebrar Entroido, pero mi cuerpo todo me pide que esté serena, que no haga nada más, que descanse, y tenemos que hacerle caso a nuestro cuerpo porque es el contenedor de nuestra alma, muchas veces es la voz de nuestra alma.

Y tengo que confesar que me encanta saber que tengo todavía bastantes horas de la tarde por delante para estar sin hacer nada, tumbada en el sofá leyendo, sin preocuparme por nada, sin sentir ningún tipo de tensión. No tenemos encendida la lareira porque no hace frío, pero se está tan bien que no me importa nada en este momento. Veo por la ventana como brilla el sol de la tarde, tan vivo, sobre los montes aún adornados con la nieve. Hay por todas partes una calma especial que huele a hojas verdes, a hierba. Me parece escuchar la voz del Miño en la lejanía, pero entonces me percato de que no es el río quien habla. Es el viento, suave, meciendo con mucho cuidado las nuevas hojas de los árboles. Tengo que reconocer que, aunque me fastidie mucho que haga este calor, esta primavera anticipada ha teñido la aldea y los bosques que la rodean de unos colores hermosos y muy brillantes, ha traído mucha vida a la naturaleza.

Y ahora sólo escucho el sonido del lápiz que uso resbalando por la hoja que sostengo encima de un libro. Estoy tan tranquila, tan feliz... Aún me duele mucho la cabeza, pero eso no me impide sentirme en calma. Mi madre y Artemisa están dando un paseo por el bosque. Me gusta que estén juntas, que Artemisa vea en mi madre a la madre que la abandonó tan pronto, cuando la pobriña ni tan siquiera entendía lo que estaba ocurriendo por dentro de ella. Siempre pensé que no es necesario alejarse de una persona para abandonarla. A veces, nos abandonan sin que nos dejen solos físicamente.

Creo que ya voy a dejar de escribir. Por lo demás, todo va bien, tenemos mucho trabajo en la cafetería. Artemisa volvió a suspender el examen del carné de conducir, pero aún no se rinde, y eso es lo que importa. Yo decidí que no voy a prepararme oposición ninguna. No tengo ninguna gana de ponerme a estudiar. Sólo me faltaba eso, pasarme las tardes estudiando después de echar todo el día trabajando. Más adelante, quizás lo intente, pero ahora no es algo que me preocupe especialmente.

Y ahora sólo me apetece cerrar los ojos y sentir la caricia de este aire templado que entra por la ventana abierta.