Xoves, 30 de maio de
2019
Sinto
que, arestora, existimos máis mergulladas na vida que antes. Antes, cando
viviamos en Barcelona, si sentiamos intensamente os problemas da vida e mesmo
podiamos sufrir por cousas que, aparentemente, non tiñan solución; pero agora
noto que mudou todo, que non ten ren a ver o que vivimos có que viviamos antes.
Será porque arestora si teño a vida que sempre desexei ter eiquí na miña terra,
será porque agora si me coñezo ben e estoulles a dar importancia a todos os
meus sentimentos e ás miñas ideas, porque agora si estou renacendo como tería
que renacer hai moitísimos anos. Síntome resurxida dunhas cinzas que o vento do
tempo estivo a piques de esvaecer. Evidentemente, sei que non me coñezo de todo
porque ninguén se coñece con plenitude a si mesmo, pero si que é certo que
agora si sinto que estou sendo eu mesma máis que nunca. Tamén é certo que
deixei atrás moitas das cousas que antes me enchían, pero tamén penso que antes
tiña que procurar cousas que me mantivesen conectada comigo mesma namentres non
podía voltar á miña terra, porque estar eiquí me dá unha vida e unha liberdade
que nunca tiven antes. Só me puiden sentir tan libre cando vivía na cabana no
medio do bosque, pero mesmo nesa época sufría por cousas que xa non dependían
de min e, ademais, moitas mañás espertaba sentindo que algo me apertaba
violentamente o peito. Sentíame así porque estaba moi lonxe de Galiza; por conseguinte,
estaba lonxe de min mesma.
Mais
non foi sinxelo comezar a ser eu mesma eiquí. Fixeron falla varios meses e
varias crises para que empezase a atoparme comigo mesma. A morte de Lúa deixoume
paralizada na vida, tiveron que transcorrer varios meses para ter azos para seguir
adiante con toda plenitude e, cando pensaba que xa conseguira atoparme na miña
propia existencia, veu unha crise que estivo a piques de entolecerme por
completo. Non sei se aquela crise serviu para que me coñecese mellor. Coido que
si, que todas as crises que paso son precisas para que me poida coñecer mellor;
pero paseino realmente mal esta vez e non sei describir as inquedanzas que me
enchían a ialma porque foron demasiado intensas. Esas inquedanzas traían lembranzas
que eu non podía entender e espertaron emocións que había moito tempo que
estaban durmidas por dentro de min. Esas emocións experimentáraas eu cando
vivía no bosque, cando procuraba o amor dos demais e o único que achaba era rexeitamento,
só porque estaba doente, só porque era silandeira coma a noite, só porque non
me gustaba confesar todo o que sentía, porque prefería gardarme as miñas
cousas, só porque era misteriosa e escura; pero tamén lembrei dese amor entolecido
que Neftis sentiu por min, tan cheo de celos e xenreira; un amor que acabou por
converterse en odio. Hai cousas na vida que me custa moito entender e a
transformación do amor en odio é unha delas. Eu xamais sería quen de odiar a
alguén que amei, por moita dor que esa persoa me causase. Artemisa fíxome
moitísimo dano. Sinceramente, se teño que dicir a verdade, foi a persoa que máis
dano me fixo ao longo da miña vida, pero iso ocorreu porque tamén é a persoa
que máis amei, máis amo e amarei na miña vida. Só nos fan verdadeiro dano as
persoas que máis queremos, que queremos de verdade. E isto lévame a falar de
Casandra; unha das persoas que Artemisa máis quere, que máis dano está a lle
facer nestes momentos; pero tampouco podo culpar a Casandra do que sente nin da
súa actitude, porque Casandra está doente, e a súa enfermidade si é grave; mais
tamén coido que as enfermidades físicas son máis controlábeis cás mentais
porque as doenzas físicas se poden curar con tratamentos que atacan
directamente o foco do que nace a enfermidade. AS doenzas mentais son algo que escapa
de todo, que non se pode domear tan sinxelamente. Seica estea trabucada, pero eu
teño máis confianza nos tratamentos das enfermidades físicas que nos das
enfermidades mentais porque os das enfermidades mentais afectan directamente ao
cerebro; o cal pode provocar mudanzas irreversíbeis que muden por completo a
nosa maneira de ser. Os tratamentos que afectan ao corpo tamén son moi
violentos, pero poden pasar co tempo. Tampouco son quen de falar disto con firmeza
porque non son nin doutora nin enfermeira e tampouco lle podo confesar estas
opinións a ninguén, igual que tampouco podo falar con calquera persoa dos meus
ideais; aos que, á fin, lles comecei a facer caso de verdade. Hai moito tempo
que sabía que, cando á fin vivise en Galiza, empezaría a responder a esas ideas
que levan latexando no meu interior dende hai tantos anos; ás cales nunca lles
dei forma e das cales nunca lle falei a ninguén, nin tan sequera a Artemisa, e
moito menos a ela porque ela ten unhas ideas contrarias ás miñas. Hai cousas
nas que si estamos de acordo, pero noutras pensamos de xeito totalmente oposto.
E tampouco me apetecía falar disto no meu diario porque era algo que prefería
manter en segredo, aínda que, se alguén lese estas liñas, axiña se daría de
conta de que a defensa tan forte que sempre fago da miña terra ten un
significado especial, axiña se decataría de cales son os meus desexos para
Galiza... A Artemisa confeseille o que pensaba o luns á noite e si quedou moi
abraiada, pero porque nunca lle falara antes do tema. Eiquí tampouco paga a pena
que fale durante milleiros de liñas sobre o que penso porque eu sei
perfectamente cales son as miñas ideas. Só direi que agora si me sinto quen e
con folgos para loitar polo verdadeiro futuro que Galiza merece. Agora, Galiza
non ten a vida que debería ter por culpa de todas esas persoas que están a
desaproveitar toda a riqueza que ten a nosa terra, pero sei que chegará un día
no que Galiza poida renacer e ser quen de verdade ten e pode ser, igual que me
ocorreu a min. Síntome moi identificada co estado no que se atopa Galiza dende
hai anos porque eu tamén me sentín silenciada, tamén trataron de acalar a miña
voz e desprezaron o meu acento, así como moita xente despreza a nosa lingua, a
nosa cultura, o noso patrimonio, os nosos bosques... Galiza merece quitar de si
todo o proveito que ten gardado no seu chan, na súa xente intelixente, a que de
verdade ama esta terra. E síntome identificada con ela tamén porque coido que
están a silenciar e ignorar todas as virtudes que ten este lugar. Cabería agardar
que, nun país, todos os pobos tivesen a súa propia voz, coa cal puidesen
expresar o que son; pero xa queda clarísimo que, neste país cheo de políticos
incompetentes, hai pobos que están condenados ao silencio e á miseria. Eu quero
loitar por un futuro mellor para a miña terra. Seica nunca a poida ver libre,
libre deste silencio no que a queren pechar, libre dos trabucos que lle
aplican, libre de toda esta xente que só pensa en enriquecerse eles sen pensar de
verdade nos que vivimos eiquí; pero o feito de que agora sexa imposíbel vela
libre non me ten que facernos desistir, tennos que arengar a seguir loitando, a
dar pulos pequenos cara ao futuro.
E o
mellor de todo é que estou coñecendo a xente marabillosa que pensa exactamente
coma min, coa que podo falar en galego sen sentir que non me entenden, coa que
podo confesar todas estas inquedanzas e coa que me sinto realmente comprendida,
comprendida de todo corazón, coa que podo preparar eventos moi bonitos a través
dos que defendemos a nosa lingua, a nosa cultura, as nosas ideas. A xente do BNG
é tamén tan ecoloxista coma min, tamén se preocupa polo benestar dos nosos
bosques, dos nosos ríos, dos nosos montes, do noso mar, das nosas costas.
Loitamos xuntos por un futuro mellor, polo futuro que merece Galiza, a través
de pequenos actos, a través de todo o que facemos, para crear eses alicerces nos
que se pousará a existencia que a nosa terra ten que vivir. E síntome moi motivada
con eles porque me animan a seguir soñando con ese futuro co que soñamos todos,
porque me fan entender que o meu sentimento patriótico sempre tivo importancia,
porque me axudan a comprender que podo dar moito de min, que podo alzar a miña
voz sen sentir vergonza, porque me fan sentir que eiquí si teño voz e o meu
verdadeiro fogar.
Evidentemente,
con Artemisa non comparto nada disto; pero iso non significa que xa non
comparta nada con ela. Con ela comparto cousiñas que non podería compartir con
ninguén. Con ela comparto as miñas crenzas, comparto sentimentos que só nos
pertencen a nós. Con ela é todo tan bonito e sinxelo... pero tamén pasamos os
nosos momentos duros. O tema da enfermidade de Casandra nos ten bastante mal, a
verdade, sobre todo a ela. Eu estou máis tranquila porque sei que Casandra
estará ben, porque sei que ela é unha muller moi forte que pode superar
calquera cousa; pero Artemisa ten moitísimo medo, e non é para menos. Tamén é
certo que me doe que Casandra decidise afastarse de nós e vivir soa esta mala
andaina da súa vida, pero é a súa decisión. Eu tamén me alonxei dos demais
cando peor estiven porque moitas veces preferimos cargar nós coa nosa dor e
deixar en paz aos demais, que abondo teñen cos seus propios problemas. Eu
teríame agochado de Artemisa cando pasei esa crise tan horríbel porque me doía
moitísimo vela tan desacougada por min, aínda que comprendía perfectamente a
súa preocupación, pero non podía aturar que ela estivese tan intranquila por
min. Teríame gustado agocharme nalgunha furna escura e saír de alí cando realmente
me encontrase ben; pero o que non podo negar é que ela tamén me axudou
moitísimo a estar mellor cada novo día. Artemisa deume moito apoio, moita
enerxía positiva; pero sei que ela quitaba de si mesma esa enerxía que ela
precisaba para enfrontarse aos seus días e iso coido que é moi inxusto, sobre
todo porque ela tamén ten dereito a afundirse, sobre todo agora que se sente
tan tristeiriña pola súa irmá. Eu tento que estea animada, que non perda a
esperanza; pero a distancia física que a separa da súa irmá lle impide confiar
en que todo saia ben. Emporiso, anímoa a que viaxe a Barcelona e estea xunta
Casandra para darlle alento e agarimo, que seguramente Casandra precisa moito
amor, e non será quen de recoñecelo xamais; pero a Artemisa dálle moito medo
alonxarse de min agora e, sinceramente, a min tamén me custaría moitísimo vivir
sen ela eses días, pero penso que o que importa arestora é Casandra, quen está
a pasar por un momento horríbel e merece ter o apoio da súa irmá. Estou a
piques de convencer a Artemisa de que viaxe esta fin de semana a Barcelona e
quede en Manresa uns cantos días. Silvia xa lle dixo que pode viaxar sen problemas,
que ela a pode substituír perfectamente na cafetaría. A ver se hoxe xa acabo de
convencela definitivamente, que coido que non me queda moito para logralo.
Eu
vou estar ben. Pasarei a fin de semana na aldea, coa miña nai, quen tamén
precisa moito apoio. Agora que vai chegando o verán (xa vai unha calor insoportábel),
sente máis que nunca a ausencia de Iria e sabe que vai sentir dentro de pouco a
de Lúa. Lúa ía á aldeíña todos os veráns e ficaba alí dous meses. Na aldea,
case xa non queda ninguén. Só viven alí todo o ano dez persoas e todos son xa
moi maiores. A máis nova é a miña nai, que ten 62 anos, pero este xuño xa
cumpre os 63. Aínda é moi nova, pero dei en pensar que os desgustos anímicos
que sofre están avellentándoa. Ultimamente, véxoa moi tristeiriña, sen case
folgos para saír, sen ganas de falar. Gustaríame que viñese a Ourense uns días
e así estaría máis acompañada, pero tamén é certo que tería que pasar todo o
día soa practicamente, dende a mañá deica a tardiña, que sería cando eu chego
de traballar, e agora cada vez teño máis cousiñas que facer. Se marcha
Artemisa, entón case que non terei tempo para ren, pero por iso sería moi
bonito que ela viñese. Seguro que quererá vir se sabe que Artemisa viaxará a
Barcelona.
E Eu...
eu teño que recoñecer que estou tamén tristeiriña por Casandra. Malia saber que
estará ben, que poderá superar esta enfermidade, sinto moitísima mágoa por ela
porque penso que non merece o que está vivindo. A maiores da doenza que está a
sufrir, perdeu hai un mes un meniño. Quedou embarazada do meu curmán cando
estiveron xuntos este inverno, pero non o soubo ninguén nunca. Había moito
tempo que Casandra devecía por ser nai. Cando, á fin, a vida lle deu o que
tanto desexara, ponse enferma e tense que ver obrigada a abortar. Non é xusto,
non é xusto, e paréceme algo tan horríbel, tan triste... Diante de Artemisa non
chorei pola súa irmá porque sei que, se choro diante súa, se vai sentir peor;
pero si chorei moitísimo por Casandra. Máis que por saber que está doente,
chorei por coñecer o que tivo que facer por mor desa enfermidade que ten. Verse
obrigada a expulsar do seu corpo ese meniño que agardaba ter dende había tantos
anos... Non sei se eu sería quen de superar iso. Ademais, teño que confesar que
non entendo por que tivo que facer iso. Si, sei que era un embarazo moi
arriscado porque, a maiores de que Casandra está doente, ten unha idade xa perigosa
para ser nai. Todo lle caeu enriba, todo ao mesmo tempo, e sei que xa non terá
na vida a oportunidade de volver quedar embarazada. Que cousiña tan triste, de
verdade. Eu non sei quen se encarga de decidir que ocorran estas cousas. Agora
entendo por que Casandra estaba así, tan chea de rabia, de odio, de celos; pero
o que ninguén poderá imaxinar xamais será o que ela sentiu, o que ela pasou. Debeu
de ser tan horríbel... pero non tería que ter vivido isto soa, nunca... mais xa
non podemos retroceder. Xa está feito. Agora o que habemos de facer é apoiala,
animala a que siga loitando pola súa vida; pero ten que permitírnolo.
A min
gustaríame moito que Casandra viñese a Ourense e estivese na aldea un tempo.
Coido que lle viría moi ben para desconectar da súa vida un tempo. Penso que sería
bo para ela que se afastase do escenario de todos eses feitos horríbeis que
tivo que enfrontar; pero Casandra non quere abandonar a súa vida, aínda que
sexa por un tempo cortiño, e non a podemos obrigar a que o faga. Seica tamén
lle veña ben permanecer na súa vida para que non lle colla medo á rutina que
sempre tivo. Non sei, cada persoa é un mundo e todos precisamos cousas
distintas que non han por que ser iguais para os demais.
Mais,
cando sei que xa chorei abondo, tento deter o pranto e fixarme en todas as
cousas boas que temos na nosa vida. Artemisa tería que procurar máis cousiñas
que a animasen. Eu estou atopando xa todo o que me enche e me fai feliz. Non só
é a música o que me enche a ialma ata facerme sentir inmensamente feliz, senón
todas estas cousiñas que agora estou levando a cabo coa xente do BNG. Iso tamén
me enche moito porque son cousiñas que só se fan pola nosa terra, porque é unha
maneira de amosarlle a Galiza que a amo de verdade, tamén, e que quero loitar
polo seu benestar, así como nos esforzariamos por loitar polo benestar dunha
persoa que queremos coa nosa ialma toda.
E
Laila tamén é unha das mellores cousiñas que temos agora. Si é certo que a min
está moito máis unida, pero a Artemisa tamén a quere moitísimo. Eu sinto unha
calor moi bonita cando noto canto me quere ela, cando vexo a maneira como me
olla, como me lambe a man o a cara, como me agradece todo o que fago por ela. Gústanos
moitísimo ir camiñar pola beira do Miño e xa a podo levar ceibada porque sempre
me segue. É algo marabilloso vela xogar coa herba, vela seguirme correndo con
algunha pedra na boca para que lla guinde... Río moitísimo con ela, ás veces
ata chorar de riso, e, xunta ela, esquezo os problemas, a tristura, os pesares
da vida, que, malia sermos moi felices, non podemos ignorar que os segue
habendo. Eu creo que non estou doente cando comparto o meu tempo con Laila,
cando ela me entrega o seu amor e a súa lealdade. É algo tan bonito que me
custa moito definilo con verbas. Había moitos anos que non sentía o amor sincero
dun animal, dende que era cativa e sentía o agarimo que me tiñan as vaquiñas
que tiñamos, as nosas ovellas... pero Laila non se asemella a ningún animal que
tiven.
E
coido que xa vou deixar de escribir. Precisamente chegou a hora na que Laila e
máis eu saímos a camiñar polo río. Temos que protexernos da intensa calor que
xa vai, que pasamos dos trinta graos! Agora é cando presta máis comer xeados.
Xa nolos piden moitísimo na cafetaría.
Jueves, 30 de
mayo de 2019
Siento que, actualmente, existimos más sumergidas en la vida que
antes. Antes, cuando vivíamos en Barcelona, sí sentíamos intensamente los
problemas de la vida e incluso podíamos sufrir por cosas que, aparentemente, no
tenían solución; pero ahora noto que ha cambiado todo, que no tiene nada que
ver lo que vivimos con lo que vivíamos antes. será porque actualmente sí tengo
la vida que siempre deseé tener aquí en mi tierra, será porque ahora sí me
conozco bien y estoy dándoles importancia a todos mis sentimientos y a mis
ideas, porque ahora sí estoy renaciendo como tendría que haber renacido hace
muchísimos años. Me siento resurgida de unas cenizas que el viento del tiempo
estuvo a punto de desvanecer. Evidentemente, sé que no me conozco del todo
porque nadie se conoce con plenitud a sí mismo, pero sí es cierto que ahora sí
siento que estoy siendo yo misma más que nunca. También es cierto que he dejado
atrás muchas de las cosas que antes me llenaban, pero también pienso que antes
tenía que buscar cosas que me mantuviesen conectada conmigo misma mientras no
podía volver a mi tierra, porque estar aquí me da una vida y una libertad que
nunca tuve antes. Sólo me pude sentir tan libre cuando vivía en la cabaña en
medio del bosque, pero incluso en esa época sufría por cosas que ya no
dependían de mí y, además, muchas mañanas despertaba sintiendo que algo me
apretaba violentamente el pecho. Me sentía así porque estaba muy lejos de
Galiza; por consiguiente, estaba lejos de mí misma.
Mas no ha sido sencillo comenzar a ser yo misma aquí. Hicieron falta
varios meses y varias crisis para que empezase a encontrarme conmigo misma. La
muerte de Lúa me dejó paralizada en la vida, tuvieron que transcurrir varios
meses para tener ánimos para seguir adelante con toda plenitud y, cuando
pensaba que ya había conseguido encontrarme en mi propia existencia, vino una
crisis que estuvo a punto de enloquecerme por completo. No sé si aquella crisis
ha servido para conocerme mejor. Creo que sí, que todas las crisis que paso son
necesarias para que pueda conocerme mejor; pero lo he pasado realmente mal esta
vez y no sé describir las inquietudes que me llenaban el alma porque fueron
demasiado intensas. Esas inquietudes traían recuerdos que yo no podía entender
y despertaron emociones que hacía mucho tiempo que estaban dormidas por dentro
de mí. Esas emociones las había experimentado yo cuando vivía en el bosque,
cuando buscaba el amor de los demás y lo único que hallaba era rechazo, sólo
porque estaba enferma, sólo porque era silenciosa como la noche, sólo porque no
me gustaba confesar todo lo que sentía, porque prefería guardarme mis cosas,
sólo porque era misteriosa y oscura; pero también me acordé de ese amor
enloquecido que Neftis sintió por mí, tan lleno de celos y rabia; un amor que
acabó convirtiéndose en odio. Hay cosas en la vida que me cuesta mucho entender
y la transformación del amor en odio es una de ellas. Yo jamás sería capaz de
odiar a alguien que amé, por mucho dolor que esa persona me causase. Artemisa
me hizo muchísimo daño. Sinceramente, si tengo que decir la verdad, fue la
persona que más daño me ha hecho a lo largo de mi vida; pero eso ocurrió porque
también es la persona que más amé, más amo y amaré en mi vida. Sólo nos hacen
verdadero daño las personas que más queremos, que queremos de verdad, y esto me
lleva a hablar de Casandra; una de las personas que Artemisa más quiere, que
más daño está haciéndole en estos momentos; pero tampoco puedo culpar a
Casandra de lo que siente ni de su actitud, porque Casandra está enferma, y su
enfermedad sí es grave; pero también pienso que las enfermedades físicas son
más controlables que las mentales porque las enfermedades físicas se pueden
curar con tratamientos que atacan directamente el foco del que nace la
enfermedad. Las enfermedades mentales son algo que escapa de todo, que no se
puede dominar tan sencillamente. Tal vez esté equivocada, pero yo tengo más
confianza en los tratamientos de las enfermedades físicas que en los de las
enfermedades mentales porque los de las enfermedades mentales afectan
directamente al cerebro; lo cual puede provocar cambios irreversibles que muden
por completo nuestra manera de ser. Los tratamientos que afectan al cuerpo
también son muy violentos, pero pueden pasar con el tiempo. Tampoco soy capaz
de hablar de esto con firmeza porque no soy ni doctora ni enfermera y tampoco
puedo confesarle estas opiniones a nadie, igual que tampoco puedo hablar con
cualquier persona de mis ideales; a los que, al fin, comencé a hacerles caso de
verdad. Hace mucho tiempo que sabía que, cuando al fin viviese en Galiza,
empezaría a responder a esas ideas que llevan latiendo en mi interior desde
hace tantos años; a las cuales nunca les di forma y de las cuales nunca le
hablé a nadie, ni tan siquiera a Artemisa, y mucho menos a ella porque ella
tiene unas ideas contrarias a las mías. Hay cosas en las que sí estamos de
acuerdo, pero en otras pensamos de modo totalmente opuesto. Y tampoco me
apetecía hablar de esto en mi diario porque era algo que prefería mantener en
secreto, aunque, si alguien leyese estas líneas, enseguida se daría cuenta de
que la defensa tan fuerte que siempre hago de mi tierra tiene un significado
especial, enseguida se percataría de cuáles son mis deseos para Galiza... A
Artemisa le confesé lo que pensaba el lunes y sí se quedó muy asombrada, pero
porque nunca le había hablado antes del tema. Aquí tampoco merece la pena que
hable durante miles de líneas sobre lo que pienso porque yo sé perfectamente
cuáles son mis ideas. Sólo diré que ahora sí me siento capaz y con ánimo para
luchar por el verdadero futuro que Galiza se merece. Ahora, Galiza no tiene la
vida que debería tener por culpa de todas esas personas que están
desaprovechando toda la riqueza que tiene nuestra tierra, pero sé que llegará
un día en el que Galiza pueda renacer y ser quien de verdad tiene y puede ser,
igual que me ha ocurrido a mí. Me siento muy identificada con el estado en el
que se encuentra Galiza desde hace años porque yo también me sentí silenciada,
también trataron de acallar mi voz y despreciaron mi acento, así como mucha
gente desprecia nuestra lengua, nuestra cultura, nuestro patrimonio, nuestros
bosques... Galiza merece sacar de sí todo el provecho que tiene guardado en su
suelo, en su gente inteligente, la que de verdad ama esta tierra. Y me siento
identificada con ella también porque creo que están silenciando e ignorando
todas las virtudes que tiene este lugar. Cabría esperar que, en un país, todos
los pueblos tuviesen su propia voz, con la cual pudiesen expresar lo que son;
pero ya queda clarísimo que, en este país lleno de políticos incompetentes, hay
pueblos que están condenados al silencio y a la miseria. Yo quiero luchar por
un futuro mejor para mi tierra. Quizás nunca pueda verla libre, libre de este
silencio en el que la quieren encerrar, libre de los impuestos que le aplican,
libre de toda esta gente que sólo piensa en enriquecerse ellos sin pensar de
verdad en los que vivimos aquí; pero el hecho de que ahora sea imposible verla
libre no tiene que hacernos desistir, tiene que alentarnos a seguir luchando, a
dar saltos pequeños hacia el futuro.
Y lo mejor de todo es que estoy conociendo a gente maravillosa que
piensa exactamente como yo, con la que puedo hablar en gallego sin sentir que
no me entienden, con la que puedo confesar todas estas inquietudes y con la que
me siento realmente comprendida, comprendida de todo corazón, con la que puedo
preparar eventos muy bonitos a través de los que defendemos nuestra lengua,
nuestra cultura, nuestras ideas. La gente del BNG es tan ecologista como yo,
también se preocupa por el bienestar de nuestros bosques, de nuestros ríos, de
nuestros montes, de nuestro mar, de nuestras costas. Luchamos juntos por un
futuro mejor, por el futuro que Galiza se merece, a través de pequeños actos, a
través de todo lo que hacemos, para crear esos cimientos en los que se posará
la existencia que nuestra tierra tiene que vivir. Y me siento muy motivada con
ellos porque me animan a seguir soñando con ese futuro con el que soñamos
todos, porque me hacen entender que mi sentimiento patriótico siempre tuvo
importancia, porque me ayudan a comprender que puedo dar mucho de mí, que puedo
alzar mi voz sin sentir vergüenza, porque me hacen sentir que aquí sí tengo voz
y mi verdadero hogar.
Evidentemente, con Artemisa no comparto nada de esto; pero eso no
significa que ya no comparta nada con ella. Con ella comparto cosiñas que no
podría compartir con nadie. Con ella comparto mis creencias, comparto
sentimientos que sólo nos pertenecen a nosotras. Con ella es todo tan bonito y
sencillo... pero también pasamos nuestros momentos duros. El tema de la
enfermedad de Casandra nos tiene bastante mal, la verdad, sobre todo a ella. Yo
estoy más tranquila porque sé que Casandra estará bien, porque sé que ella es
una mujer muy fuerte que puede superar cualquier cosa; pero Artemisa tiene
muchísimo miedo, y no es para menos. También es cierto que me duele que
Casandra haya decidido alejarse de nosotras y vivir sola esta mala etapa de su
vida, pero es su decisión. Yo también me alejé de los demás cuando peor estuve
porque muchas veces preferimos cargar nosotros con nuestro dolor y dejar a los
demás en paz, que bastante tienen con sus propios problemas. Yo me habría
alejado de Artemisa cuando pasé esa crisis tan horrible porque me dolía muchísimo
verla tan desasosegada por mí, aunque comprendía perfectamente su preocupación,
pero no podía soportar que ella estuviese tan intranquila por mí. Me habría
gustado esconderme en alguna cueva oscura y salir de allí cuando realmente me
encontrase bien; pero lo que no puedo negar es que ella también me ayudó
muchísimo a estar mejor cada nuevo día. Artemisa me dio mucho apoyo, mucha
energía positiva; pero sé que ella sacaba de sí misma esa energía que ella
necesitaba para enfrentarse a sus días y eso creo que es muy injusto, sobre
todo porque ella también tiene derecho a hundirse, sobre todo ahora que se
siente tan tristiña por su hermana. Yo intento que esté animada, que no pierda
la esperanza; pero la distancia física que la separa de su hermana le impide
confiar en que todo salga bien. Por eso, la animo a que viaje a Barcelona y
esté junto a Casandra para darle aliento y cariño, que seguramente Casandra
necesita mucho amor, y no será capaz de reconocerlo jamás; pero a Artemisa le
da mucho miedo alejarse de mí ahora y, sinceramente, a mí también me costaría
muchísimo vivir sin ella esos días, pero pienso que lo que importa ahora mismo
es Casandra, quien está pasando por un momento horrible y merece tener el apoyo
de su hermana. Estoy a punto de convencer a Artemisa de que viaje este fin de
semana a Barcelona y se quede en Manresa unos cuantos días. Silvia ya le ha
dicho que puede viajar sin problema, que ella puede substituirla perfectamente
en la cafetería. A ver si hoy ya acabo de convencerla definitivamente, que creo
que no me queda mucho para lograrlo.
Yo voy a estar bien. Pasaré el fin de semana en la aldea, con mi
madre, quien también necesita mucho apoyo. Ahora que va llegando el verano (ya
hace un calor insoportable), siente más que nunca la ausencia de Iria y sabe
que va a sentir dentro de poco la de Lúa. Lúa iba a la aldeíña todos los
veranos y permanecía allí dos meses. En la aldea, casi ya no queda nadie. Sólo
viven allí todo el año diez personas y todos son ya muy mayores. La más joven
es mi madre, que tiene 62 años, pero este junio ya cumple los 63. Todavía es
muy joven, pero me ha dado por pensar que los disgustos anímicos que sufre
están envejeciéndola. Últimamente, la veo muy tristiña, sin casi ánimo para
salir, sin ganas de hablar. Me gustaría que viniese a Ourense unos días y así
estaría más acompañada, pero también es cierto que tendría que pasar todo el
día sola prácticamente, desde la mañana hasta la tardiña, que sería cuando yo
llego de trabajar, y ahora cada vez tengo más cosiñas que hacer. Si se marcha
Artemisa, entonces casi no tendré tiempo para nada, pero por eso sería muy
bonito que ella viniese. Seguro que querrá venir si sabe que Artemisa viajará a
Barcelona.
Y yo... yo tengo que reconocer que estoy también tristiña por Casandra.
A pesar de saber que estará bien, que podrá superar esta enfermedad, siento
mucha pena por ella porque pienso que no se merece lo que está viviendo. Aparte
de la enfermedad que está sufriendo, ha perdido hace un mes un bebé. Se quedó
embarazada de mi primo cuando estuvieron juntos este invierno, pero no lo supo
nadie nunca. Hacía mucho tiempo que Casandra ansiaba ser madre. Cuando, al fin,
la vida le dio lo que tanto había deseado, se pone enferma y se tiene que ver
obligada a abortar. No es justo, no es justo, y me parece algo tan horrible,
tan triste... Delante de Artemisa no he llorado por su hermana porque sé que,
si lloro delante de ella, se va a sentir peor; pero sí he llorado muchísimo por
Casandra. Más que por saber que está enferma, he llorado por conocer lo que
tuvo que hacer por culpa de esa enfermedad que tiene. Verse obligada a expulsar
de su cuerpo ese bebé que aguardaba tener desde hacía tantos años... No sé si yo
sería capaz de superar eso. Además, tengo que confesar que no entiendo por qué
tuvo que hacer eso. Sí, sé que era un embarazo muy arriesgado porque, aparte de
que Casandra está enferma, tiene una edad ya peligrosa para ser madre. Todo se
le ha caído encima, todo al mismo tiempo, y sé que ya no tendrá en la vida la
oportunidad de volver a quedarse embarazada. Qué cosiña tan triste, la verdad.
Yo no sé quién se encarga de decidir que ocurran estas cosas. Ahora entiendo
por qué Casandra estaba así, tan llena de rabia, de odio, de celos; pero lo que
nadie podrá imaginar jamás será lo que ella sintió, lo que ella pasó. Debió de
ser tan horrible... pero no tendría que haber vivido esto sola, nunca... mas ya
no podemos retroceder. Ya está hecho. Ahora lo que hemos de hacer es apoyarla,
animarla a que siga luchando por su vida; pero tiene que permitírnoslo.
A mí me gustaría mucho que Casandra viniese a Ourense y estuviese en
la aldea un tiempo. Creo que le vendría muy bien para desconectar de su vida un
tiempo. Pienso que sería bueno para ella que se alejase del escenario de todos
esos hechos horribles que ha tenido que afrontar; pero Casandra no quiere
abandonar su vida, aunque sea por un tiempo cortiño, y no podemos obligarla a
que lo haga. Tal vez también le venga bien permanecer en su vida para que no le
coja miedo a la rutina que siempre ha tenido. No sé, cada persona es un mundo y
todos necesitamos cosas distintas que no tienen por qué ser iguales para los
demás.
Mas, cuando sé que ya lloré suficiente, intento detener el llanto y
fijarme en todas las cosas buenas que tenemos en nuestra vida. Artemisa tendría
que buscar más cosiñas que la animasen. Yo estoy encontrando ya todo lo que me
llena y me hace feliz. No sólo es la música lo que me llena el alma hasta
hacerme sentir inmensamente feliz, sino todas estas cosiñas que ahora estoy
llevando a cabo con la gente del BNG. Eso también me llena mucho porque son
cosiñas que sólo se hacen por nuestra tierra, porque es una manera de
demostrarle a Galiza que la amo de verdad, también, y que quiero luchar por su
bienestar, así como nos esforzaríamos por luchar por el bienestar de una
persona que queremos con toda nuestra alma.
Y Laila también es una de las mejores cosiñas que tenemos ahora. Sí es
cierto que a mí está mucho más unida, pero a Artemisa también la quiere
muchísimo. Yo siento un calor muy bonito cuando noto cuánto me quiere ella,
cuando veo la manera como me mira, cómo me lame la mano o la cara, cómo me
agradece todo lo que hago por ella. Nos gusta mucho ir a caminar por la orilla
del Miño y ya puedo llevarla suelta porque siempre me sigue. Es algo
maravilloso verla jugar con la hierba, verla seguirme corriendo con alguna
piedra en la boca para que se la tire... Me río muchísimo con ella, a veces
hasta llorar de risa, y, junto a ella, olvido los problemas, la tristeza, los
pesares de la vida, que, a pesar de ser muy felices, no podemos ignorar que
sigue habiéndolos. Yo creo que no estoy enferma cuando comparto mi tiempo con
Laila, cuando ella me entrega su amor y su lealtad. Es algo tan bonito que me
cuesta mucho definirlo con palabras. Hacía muchos años que no sentía el amor
sincero de un animal, desde que era niña y sentía el cariño que me tenían las
vaquiñas que teníamos, nuestras ovejas... pero Laila no se parece a ningún
animal que tuve.
Y creo que ya voy a dejar de escribir. Precisamente ha llegado la hora
en la que Laila y yo salimos a caminar por el río. Tenemos que protegernos del
intenso calor que ya hace, ¡que pasamos de los treinta grados! Ahora es cuando
apetece más comer helados. Ya nos los piden muchísimo en la cafetería.