domingo, 24 de junio de 2018

DIARIO DE AGNES: VENRES, 22 DE XUÑO DE 2018


Venres, 22 de xuño de 2018

Farei unha cousa que nunca fixera antes: escribir no tren. Estou no tren, volvendo á miña casa, mentres escoito música, o novo disco de Luar Na Lubre, que me gusta moitísimo, sobre todo porque sinto pretísimo de min todas as cancións que tocan porque son da miña provincia, de Ourense precisamente, e sinto que me atopo nesas melodías e tamén que a maioría dos meus recordos tamén está nas melodías que quedaron rexistradas xa para sempre. Que bonito é, de verdade, que bonito.

Estou escribindo nunha libretiña que teño e despois terei que pasalo todo ao ordenador, pero non importa. Tamén sei que non darei escrito todo o que teño que contar porque seguro que a viaxe pasará nun momentiño, pero vou intentalo, ao menos, e despois cando chegue á miña casa pois seguirei.

A ver se me podo concentrar porque hai moitísima xente no tren, como nunca vira antes tanta xente, e ademais o tren móvese moitísimo. Máis que un tren, parece un barco á deriva. Quería escribir porque teño a ialma chea de recordos e sentimentos que sinto que teño que ceibar xa dunha vez, que xa non poden seguir agochados no meu interior, pero moitos deles son tan íntimos e meus, tan meus, que non sei nin como convertelos en palabras, porque non lle falei deles a ninguén, a ninguén, e nunca falei deles. Non podo falar deles porque me boto a chorar axiña que o intento. Hoxe estiven pensando en que hai moitas cousas da miña vida que pensaba nunca vivira antes de coñecer a Artemisa, pero en realidade non é así. Hai algunhas sensacións que eu xa coñecía, pero había tanto tempo da primeira vez que as sentín que parecía que nunca as experimentara antes. Cando coñecín a Artemisa, ou, máis ben, mellor dito, cando me atopei con ela de novo nesta vida, pois reviviron esas sensacións que despois espertaron o amor que sempre sentín por ela, vida tras vida, unha vida trala outra, e entón parecía como si fose esa a primeira vez que me namoraba, pero eu, en realidade, xa estiven namorada antes, aínda que iso que eu sentín daquela non ten nada que ver co que sinto e sentín sempre por artemisa. Máis ben, isto do que falarei agora é un sentimento ou namoro de adolescente, desas veces que sabes que iso non pode chegar a ningures, pero tamén son os amores que máis permanecen en nós, que nunca morren, en realidade, pasa o tempo e aínda queda o seu recordo, pero con moita menos forza que cando naceron na nosa ialma.

O máis curioso de todo isto é que a min non me abraiaba saber de quen me podía namorar. Para min, ser como eu son nunca foi un problema. Sabía perfectamente que para os demais si o era, pero eu sempre crin que a miña forma de amar era tan natural como calquera outra. Nese sentido, nunca tiven conflitos comigo mesma. Sempre me aceptei tal como son, aínda que tamén sabía que sufriría moito na miña vida por culpa precisamente diso.

Pois había unha rapaciña, tres anos maior ca min, que viña á nosa aldea nos veráns. Ela vivía coa súa familia en Ourense, pero na nosa aldea tiña os seus avós. Viña sobre todo para as festas da nosa aldea, que se celebraban en agosto, a primeira semana de agosto, cando xa fixéramos a seitura e a malla do pan (nós chamabámoslle pan ao centeo), e eran unhas festas moi bonitas que duraban polo menos sete días, sete días facendo cousas distintas polo día e pola tardiña, pero non o faciamos todo na nosa aldea, senón que iamos cambiando de lugar, xuntándonos con outras parroquias. Pois ela viña para celebrar as nosas festas cos seus avós e despois marchaba cos seus pais á praia, que tiñan unha casiña en Boiro. Lembro que, cando era máis cativa e a vía camiñar polas rúas da nosa aldea ou despois entre a xente danzando e cantando como todos nós, pois sentía moita curiosidade por ela. Era a primeira persoa con cabelo roxo que vira na miña vida. Era moi fermosa. Tiña os ollos verdes, moitas pinchiñas na cara e tiña un sorriso escintilante que me encandeaba sempre, pero eu non me dei conta de que me gustaba tanto ata que polo menos tiña trece anos, no derradeiro verán que vivín na miña terra; un verán no que xa sentira moitas cousas antes, na que xa tiña moito compartido coa veciña da que levo falando dende hai dúas entradas. Con ela, xa falara de moitas cousas, entre elas do amor, que era un sentimento que nos enchía a ialma e do que non podiamos fuxir cando se apoderaba de nós, e eu nunca pensara que esas palabras fosen virar en realidade tan cediño. Non sei se o que sentía eu por ela era amor, pero creo que era moi semellante porque era algo que me dominaba de tal xeito que non podía falar cando estaba diante dela. Era coma se esquecese todas as palabras do mundo, coma se nunca tivese falado antes, e sentía que todo o meu sangue íase ás miñas meixelas.

Ela intentaba sempre falar comigo e realmente non o conseguiu ata ese verán que nunca poderei esquecer, o derradeiro verán que vivín en Ourense, na miña aldea. Era unha mañá na que eu estaba a lles botar comida ás galiñas, que andaban moi parvas e tolas por mor da calor, que aquel día era moi intensa, aínda que pola noite sempre viña o fresquiño que nos permitía respirar. Pois eu estaba con elas, tranquilamente, no galiñeiro pequeno que tiñamos na miña casa (algún día falarei dos animais que tiñamos) cando vin que ela se achegaba a min. Sentín que as miñas meixelas comezaban a arder. Intentei disimular agachando os ollos, pero eu vin que ela xa me sorría dun xeito especial, coma se lle fixese graza que eu fose tan tímida. Cando xa chegou onda min, preguntoume con simpatía e tan acougada que sentín vergonza por estar eu tan nerviosa:

     Que, tes que facer isto todos os días?

     Téñoo. Case sempre son eu quen me ocupo...

     Vaiche boa! Tes unha paciencia... —díxome sentándose no chan. As galiñas mirábana estrañadas.

     E logo? —pregunteille eu sen mirala aos ollos.

     pois non sei, a min anoxaríame axiña.

Sentín que ela dicíame todo iso para falar dalgunha cousa, para intentar arrincarme verbas da miña gorxa.

     Pois a min gústame moito tratar con animais. Ás veces, lévome mellor con eles que coas persoas —díxenlle facendo un gran esforzo, aínda que, pouco e pouco, me sentía mellor, máis acougada.

     E ti vives na aldea todos os días?

     Como que todos os días? —rin timidamente—. ? Xaora que si, todos os días do ano —respondinlle estrañada.

     Pois eu vivo en Ourense.

     Seino.

     E non vas á escola?

     Vouche, pero polas mañás só. Despois, pola tarde, dedícome ao campo, a axudar á miña nai e a coidar das nosas cousiñas, dos nosos animais, das nosas leiras, das nosas vides...

     E iso gústache?

     Gústame, moito.

     E non che prestaría estudar?

     Prestaríame si, pero... tería que saír de eiquí e non sei se quero.

     Por que non imos camiñar pola fraga e despois bañámonos no río?

Tan só imaxinar que podería estar con ela no río, coa nosa roupa de baño, poñíame tan nerviosa que non quería nin pensalo.

     Non me podo bañar. Téñoche a pingadeiriña —respondinlle con vergonza. Non era verdade. Só era una escusa.

     E que máis dá iso?

     Pois que coa pingadeira non te podes bañar. Din que se corta se te metes nun río.

     Vaiche boa! Iso non son máis que supersticións.

     Igualmente, non quero.

     Ah, que mágoa. De todos xeitos, imos dar a voltiña ou non? Vai moita calor.

     Eiquí si vai calor. Imos. Xa rematei.

     Pois terás que me amosar os camiños do bosque. Eu non mos coñezo.

     E logo? Nunca fuches por eiquí?

     Pois non che fun, non.

     Pois é fermosísimo. Hai moitas corredoiras...

     Eu só quero sombra.

     Eu tamén.

Rimos xuntas, mirándonos por fin aos ollos. Eu sentín que nese momento o verán era azul, só azul e vermello, como os seus cabelos, todo tinxido co verdor dos seus olliños, que me ollaban curiosos.

Camiñamos en silencio durante algúns minutos e de súpeto, coma se nunca tivese falado comigo antes, preguntoume:

     Mira, unha cousiña... ti es a neta de Rosiña a Curandeira?

     Si, sonche a súa neta.

     Ah, é que a miña avoa dime sempre que era unha muller moi boa e que ti es como ela e tamén me dixo que pagaba moito a pena falar contigo porque es moi sabia.

     Eu? —pregunteille totalmente abraiada.

     ti, si, ou con quen estou falando? —riu.

     É a primeira vez que sei que din iso de min.

     Pois dino, aínda que só mo dixo a miña avoa, que tiña moita relación coa túa e viute medrar.

     A túa avoa é moi boíña. Despois da miña avoa, é quen fai as empanadas máis sabedeiras de todo Ourense.

     Fainas deliciosas. A min o que me parece moi curioso é que unha rapaza poida vivir aquí todo o ano. Non che enfastía estar eiquí sempre?

     Enfastiarme? Para nada! —rin con gusto—. Son moi feliz eiquí. Ademais, gústame moitísimo traballar no agro

     Eu quero estudar para ser menciñeira. Non, máis ben... para entender a mente das persoas. Quero estudar psicoloxía para saber comprender a todo o mundo.

     Iso soa moi interesante...

     Ti es moi intelixente, di a miña avoa, e tamén o di esa veciña que vai tanto contigo.

     Xa cho contaron?

     Eiquí se sabe todo.

     Xa, claro.

     E por que pos eses ollos? Non queres que a xente o saiba?

     E logo? Non dixen nada.

     Pero tes unha mirada moi...

     Eu sempre teño estes ollos.

     Si? Parece coma se te decatases de todo o que pasa no teu redor.

     Decátome, si, é certo.

Devecía por lle explicar que, en realidade, eu sabía moito máis da xente e do que todos pensaban e do que ela podía imaxinar, pero tiven medo a asustala, así que non dixen nada e volvinme mergullar nese silencio no que tanto me protexía. Xa tiña aprendido a protexerme nos silencios que podían calar as miñas palabras.

     Escoita, e como é a vida aquí na aldea? Unha muller como a miña avoa, que sei que está adoitada xa a vivir aquí, pois si a podo imaxinar neste lugar todo o ano, pero unha rapaza coma ti, que tes máis ou menos a miña idade, pois cústame...

     Teño tres anos menos ca ti...

     Iso non pode ser. Tes trece anos?

     Téñoos.

     Non pode ser. Falas coma se tiveses mesmo máis ca min —riu.

     Pois non che sei...

     Pois iso que che dicía, que entendo que unha muller como a miña avoa si poida vivir eiquí sempre, pero ti...

      e eu sempre vivín eiquí. Non coñezo outra cousa.

     Pero... non sei... Paréceme un pouco difícil vivir eiquí.

     E logo? –pregunteille sen saber que dicirlle.

     Xa me dixeches que non te aburres.

     Non me aburro.

     Pois é que, non che sei, eiquí non podes saír con amigos...

     Tampouco o boto en falla iso.

     Eu son de cidade, xa o sabes. Crecín alí e a vida na aldea paréceme tan...

     Tan, que?

Estaba a piques de me ofender. Parecía coma se ela estivese desprezando o que era tan noso, o que eu quería tanto.

     Pois éche rara a vida aquí. Eu vouche todos os días á escola, despois estudo piano e...

     Piano? –rin sen poder evitalo.

     Si, e logo? Por que ris?

     Porque me parece estraño.

     Estraño por que?

     Porque... Non che sei.

Non podía deixar de rir. O que máis graza facíame era que eu nunca vira un piano na miña vida e iso avergoñábame tanto que non podía deixar de rir. O piano era para min un instrumento tan lonxano... Nin sequera sabía como soaba.

     Pero que che fai tanta graza? –ría ela tamén sen podelo evitar.

     Pois é que eu... ren... Non importa –díxenlle entre gargalladas.

     Claro que importa. que pasa, Agnes?

     Pois ocorre que nunca vin nin escoitei soar un piano.

     E logo? –preguntoume abrindo moito os ollos.

     Nunca –repetinlle cada vez máis segura do que dicía–. Nunca.

     Non che creo.

     Imos ver, quen vai traer eiquí un piano? Nós vivimos coa gaita, coa zanfona, cos pandeiros, coas pandeiretas...! A que vén agora que unha rapaciña de Ourense aprenda a tocar o piano?

     E iso é tan grave? –ría ela–. Pois non imaxinas cantas cousas estaste perdendo por vivir aquí na aldea.

     E que cousas son esas?

     Pois a televisión, por exemplo. Non podo crer que ninguén teña aquí un televisor.

     Sei que existen, pero nunca vin un televisor.

     Non me digas que nunca viches a televisión!

     Nunca vin un televisor e son moi feliz así, aínda que sei que existen.

     pero se levan existindo dende hai anos!

     e para que quero eu un televisor?

     Pois para ver películas, debuxos animados, para ver as novas no telexornal.

     E falan en galego?

     Que dis?

     Digo que se pola televisión falan en galego.

     Hai unha canle que si, que é a televisión de Galicia, pero só che emiten unhas horas á semana. Nas demais falan en castelán.

     Como é que nas demais non falan en galego?

     Porque en Galicia só hai unha, de momento, na que falen en galego e botan cousas moi divertidas e bonitas.

     E logo, nas outras?

     Falan en castelán.

     E por que?

     Pois non che sei, xa cho dixen que só temos unha en galego —díxome desorientada.

     Pero non o entendo. Se hai canles na televisión de eiquí, por que falan en castelán? Se a vemos dende eiquí, non se supón que terían que falar en galego?

     Porque as demais canles, nas que falan en castelán... digamos que veñen de fóra, é dicir, nós recibimos o sinal eiquí, pero están emitindo dende fóra.

     Non o entendo. Terían que falar en galego en todas, non só en unha.

     Non che sei, Agnes. Que problema tes co castelán? –preguntoume de súpeto poñéndose moi seria.

Non lle contestei, pois en realidade non sabía que dicir. Estaba moi abraiada por todo o que me contara e tamén un pouco confusa. Non quería recoñecer que a conversación que estabamos a manter estaba a me poñer moi tristeira sen saber eu por que.

Pasabamos nese momento entre os carballos, eu sentindo que había algo na terra que me turraba para ela, que me pedía que fuxise e que me agochase nalgún lugar no que ninguén puidese verme, tal como facía cando viña a matanza do porco, que me ía lonxe, moi lonxe, para non escoitar os berros que o coitadiño animal botaba ao ar.

Ela tampouco sabía que dicirme. Notaba que procuraba no seu maxín calquera palabra, calquera tema do que puidese comezar a falar de novo comigo. Camiñabamos lixeiras entre os troncos das árbores, baixo a pequena sombra que nos daban a súas pólas, pero non sabiamos en realidade a onde queriamos chegar.

     Alí está o río –díxenlle eu acenando coa cabeza, mirando ao Miño–. Parece que el tamén teña calor. Vai con cachaza.

     Ten calor ata o mesmo ceo.

     Mañá comezan as festas –díxenlle por dicir calquera cousa mentres me detiña e sentaba no chan, apoiándome nun tronco e pechando os ollos, cansa de loitar contra a calor–. Virán os gaiteiros de Carballiño.

     De tan lonxe?

     Non che está tan lonxe. Por que non sentas?

     Non me quero lixar o vestido.

     Ah.

Non sei por que, pero as súas verbas fixéronme sentir algo de xenreira. Non obstante, non podía deixar de mirala. Abrín os ollos e, de esguello, fixeime nos seus movementos, nos seus acenos, no seu sorriso, no seu ollar, como ela albiscaba entre as árbores. Sentía moitas cousas estrañas cando a miraba. Sentía que a unha estaba moi lonxe da outra, que non pertenciamos ao mesmo mundo, aínda sermos as dúas galegas de nacemento, malia que non sabía se ela tamén o era de corazón.

     Imos? –preguntoume mirándome estrañada.

     Onde queres ir, rapariga, se vai unha calor que te morres? –contesteille esgotada. Eran as catro da tarde, as horas máis quentiñas do día.

     Imos á casa da miña avoa a que nos dea algo de merendar, algo, o que sexa.

     Vai ti. Eu prefiro quedar eiquí.

     E que farás eiquí tan soa?

     Estou acostumada a estar soa. Vouche soa a todas partes: ás aldeas veciñas, a Ourense fun soa milleiros de veces...

     Tes ido por Ourense? –preguntoume incrédula.

     Teño ido, e moito.

     E como vas?

     Vouche camiñando.

     Camiñando? Dende eiquí?

     Si, dende eiquí.

     Non pode ser que vaias soa dende eiquí. Non te creo.

     Dende eiquí, si, dende eiquí –contesteille levantándome do chan e mirándoa con máis seguridade que antes.

     Soa?

     Ben soíña.

     Vas soa?

     Que si, carallo.

     Ti soa? Pero se queda a polo menos...

     Catro horas.

     Catro horas camiñando? E pola estrada?

     Pola estradiña, vouche.

     Iso si que non é normal. A min non me deixarían os meus pais.

     E logo?

     Porque é perigoso.

     Perigoso por que?

     Porque che pode saír un lobo.

     Un lobo? A min nunca me saíu un lobo.

     E un xabaril?

     Un xabaril tampouco. E, se me saísen, non me farían ren. Lévome moi ben cos animais.

     Pois iso non é normal.

     Normal? Por que dis tanto esa verba?

     Pois non che sei.

     Que é normal para ti, entón?

     Pois que vivas en Ourense e teñas un futuro. Eiquí non o terás xamais.

     E logo? Por que me dis iso? Que futuro queres que teña eu?

     Pois o futuro dunha rapaza intelixente, non sei. A miña avoa di que é unha mágoa que vivas eiquí, que non vaias estudar a Ourense ou a Santiago, que a túa nai non te mande a estudar fóra.

     Aínda son moi nova –defendinme con voz tremente.

     Pero xa che queda pouquiño para rematar a escola, non si?

     Aos catorce rematamos e despois... creo que temos que facer un curso que nos prepare para o bacharelato, pero...

     E ti non queres?

     Non quero marchar de eiquí.

     Por que? Pero se podes chegar moi lonxe. Todos saben eiquí que es moi intelixente, sábeno todos.

     Pero...

     Eu creo que a túa nai si pensa en que vaias estudar fóra.

     Non o falou comigo nunca iso.

     Pero o pensa, ou ao menos iso é o que din as veciñas.

     Que din?

     que ti irás estudar fóra cando cumpras os catorce.

     Case os teño. Quedan dous meses para que os cumpra.

     Pois iso. Non che sei, son cousas que se oen.

     Son rexoubas.

     Non son con má intención.

     Dá igual. Son voces murmuradoras.

     O que queiras, pero ao final sempre son verdade.

     E que máis sabes que din?

     que es moi estraña, que a túa nai non te entende, pero que aínda así te quere moito, sabes? e desexa o mellor para ti.

Eu non sabía que contestar. Sentía neses momentos, incomprensibelmente, moitísimas ganas de chorar e só devecía por quedar soa para poder pensar, para que ela non mirase máis no meu ollar.

     Que pasa? Non queres ser alguén neste mundo?

     pero que dis? –pregunteille ofendida sen poder evitalo–. Eu son moitísimo máis do que pensan todos. Eu quero vivir eiquí para sempre, porque eiquí teño o meu fogar, eu teño eiquí a miña terra, téñoo eiquí todo, todo, o agro, as leiras, o bosque, os prados, o Miño, os carballos, as corredoiras, os soutos, as montañas... e son parte desta terra, coma ti, como todos os que eiquí nacemos, carallo! E non penso marchar nunca, óesme? Nunca! Por moito que os demais pensen que eu tería que estudar fóra, por moito que a miña nai pense que o mellor para min atópase fóra de eiquí. Non é verdade e nunca o será!

     Iso é precisamente o que tanto estarrece á túa nai, ese vencello que tes coa terra. Pensa que non é normal...

     Non volvas dicir esa palabra nunca máis! Non ten sentido.

     Pois si o ten. Non é normal que sintas todo iso.

     E quen o di?

     Agnes, eu non quero discutir contigo, sabes? Só falaba para...

     Eu tampouco quero –recoñecinlle con vergonza e con bágoas nos ollos–. Perdóame.

     Tes un xeito de ser moi especial e non todo o mundo o entende, e iso telo que comprender.

Non lle contestei. Pechei os ollos e, desgraciadamente, esvararon polas miñas meixelas dúas bágoas redondiñas e quentes que ela, axiña, retiroume cos seus agarimosos dedos. Nese momento sentinme tan estraña, tan... rara.

     Mañá quero que dancemos xuntas –díxome con tenrura–. Xa me contaron que ti cantas moi ben, que es unha das rapaciñas e das mulleres que mellor cantan da aldeíña enteira e de toda a parroquia.

     Non! Iso non é verdade –rin avergonzada.

     Pois xaora que o é. Eu non te escoitei nunca, pero devezo por facelo. Por que non me cantas agora algunha cantiguiña?

     Agora non. Será mellor que voltemos xa.

     A onde? Non estás ben eiquí?

Xaora que estaba ben con ela, pero a miña ialma tremía cada vez que ela me pedía algo que eu non me sentía quen de cumprir. Sentíame estraña, coma se ela estivese procurando en min algunha resposta, algo que lle puidese asegurar que eu era a persoa que ela pensaba que eu era. Non sabía como mirala, non sabía que dicirlle. Sentíame perdida nese momento, un momento como ningún que tivese vivido antes.

     Veña, Agnes, cántame algo –pediume collendo as miñas mans.

     Agora non.

     Pois mañá.

     Mañá cos demais, si.

Entón notei que me apertaba as mans, que nese momento queríame dicir algo con ese aceno que tanto me estremeceu, que foi como se ela me acariñase no máis profundo da miña ialma. Desexei mirala, pero non podía, era como se todo o meu corpo quedase detido nun intre, como se toda eu de súpeto virase en pedra.

     Que che pasa? –volveu preguntarme, esta vez rindo con agarimo–. Parece que esteas nerviosa, que non esteas cómoda comigo.

     E logo, por que?

     Porque non me miras, porque noto que tremes, porque tes as mans xeadas cando vai unha calor do demo.

     Non estou adoitada a que sexan agarimosos comigo.

     Como? Iso non pode ser.

     Pois é –respondinlle ceibándome das súas mans, con primor e vergonza.

     Ti non te levas moi ben coa túa nai, verdade? –Eu neguei coa cabeza, en silencio–. E por que?

     Non me apetece falar diso –díxenlle cunha voz case inaudíbel.

     E logo, por que?

     Porque non. si a quero, quéroa moito porque é a miña nai, pero sempre a sinto tan lonxe de min... A min gustaríame que puidésemos falar de todo, pero, cando lle intento contar algo, axiña sinto que non me entende, que non quere que fale, que cale todo iso que eu penso e sinto. Só podo falar coa miña amiguiña, coa veciña coa que te dixeron que paso tanto tempo.

     E agora ela onde está?

     Pois está de vacacións na praia. Eu non entendo por que todo o mundo vai á praia no verán, co bonito que é todo eiquí, co fermosos que se poñen os campos, todo está tan acougado...

     Pero vai moita calor, aínda que non é diso do que quero que falemos. Non me cambies de tema –riu con agarimo de novo colléndome das mans–. Que pasa coa túa nai?

     Non che sei.

     E o teu pai, onde está? A min dixéronme que marchou, pero non sei nada máis.

     Marchou.

     Pero por que?

     Non o sei.

     E lembras del?

     Xaora que si, moito.

     Pero marchou cando ti eras moi cativiña, non si?

     Si, non tiña nin catro aniños cando se foi. Tampouco me apetece falar diso.

     Non queres falar de nada –riu de novo–. Será mellor que vaiamos á casa da miña avoa para que nos prepare algo de merendar, algún zume ou algo así fresquiño.

     Eu ireime para a miña casa. Teño cousiñas que facer.

     que cousas na metade do verán?

     Pois... os caderniños de verán da escola –enganeina. Xa os tiña feitos todos—. E ensaiar para mañá coa pandeireta.

     Mañá virás á festiña, daquela?

     Xaora! Teño que participar na pandeirada.

     Ti tocas?

     si! De cando en cando.

     Pero sabes?

     Xaora que si, non vou ser tan parviña de coller un instrumento para aloumiñalo soamente –rin con retranca.

     Claro. Queres que pase pola túa casa para irte buscar?

     Non fai falla. Eu xa estarei na praciña ás oito.

     Vale.

Despedinme dela movendo efemeramente a man e despois desaparecín entre os carballos, baixo o ceo azul desa tarde de verán que para sempre quedaría na miña memoria. Camiñando deica a miña casa, pensaba no que me ocorría con ela. Nunca me sentira así, como me sentía cando ela me falaba, cando me miraba e cando me collía das mans. Era algo que non sabía describir. Ata entón, eu nunca pensara no amor nin tampouco en que eu podería sentirme atraída por outra persoa. Non obstante, coñecíame moi ben e sabía que pasaría cando alguén me namorase; malia que, neses momentos, xamais tería sido quen de recoñecer que estaba namorada. Simplemente pensaba e sentía que me pasaba con ela algo que nunca me pasara antes e aquel sentimento non era ningunha parvada. Era algo moi importante que despois quedaría para sempre na miña ialma. Agora, anos despois daquel momento, sei que non era totalmente amor o que sentía. Era unha atracción moi forte, algo que o verán intensificaba. Cando ela desaparecía ao remataren as festas da nosa aldea, xa esquecía o que sentira con ela, xa non pensaba máis nela e de novo quedaba eu na miña vida, acougada e sosegada, sen que ninguén me fixese sentir tan distinta, sen que ninguén me lembrase que eu era tan estraña, sen que tivese que xustificar por que amaba tanto a miña terra. Non obstante, de cando en vez, si me acordaba dela e sentía unha vergonza moi forte cando lembraba todo o que sentira con ela. Cando estaba lonxe, xa non lles atopaba senso a eses sentimentos. Non significaban xa nada. Quedaran no esquecemento, coma ela. Ela leváballos consigo cando marchaba cara a Ourense, desaparecendo ata o ano seguinte. Non obstante, aquel verán foi o derradeiro que compartimos. Non sei por que, pero lembro especialmente todo o que me pasou o derradeiro ano que vivín na miña terra, todo o que experimentei nese tempo, todo o que, sen eu sabelo, estaba vivindo por derradeira vez.

E paréceme incríbel pensar en todo o que vivimos ao día seguinte daquelas conversacións tan tensas que estiveron a piques de facer que discutísemos. Hei de dicir que eu estaba moi desconcertadiña con ela porque non sabía que quería conseguir comigo, se quería ser a miña amiga ou se, polo contrario, quería descubrir se era certo todo o que lle contaran sobre min. Eu descoñecía a maioría de cousas que as veciñas murmuraban de min, pero era plenamente consciente de que se falaba de min, de que os veciños da miña aldea pensaban cousas de min que, aínda que fosen certas, a min amolábame moito que pensasen. Sabía que todos coñecían que eu era especial, que tiña algunha que outra habilidade curiosa, sobre todo porque, malia que eu puidese aproveitar esa facultade para axudar aos demais, pois a todos abraiáballes moito que me puidese levar tan ben cos animais, que os animais comprendesen tan rápido o que eu lles quería dicir e que tamén fose quen de acougalos con tanta facilidade, só mirándoos aos ollos ou falándolles con agarimo e tenrura, mainiño e docemente. Tamén sabía que pensaban que eu era demasiado madura para a miña idade, que eu medrara demasiado rápido, moito máis cós outros meniños da aldea e que a idade que tiña non se correspondía coa madurez mental que eu amosaba ao ser tan responsábel nas tarefas do campo e á hora de falar cos demais.

A festa que vivín con ela, ao principio, foi a máis bonitiña que vivía dende había moito tempo. Dende que a miña avoa morreu, non volvín vivir unhas festas así, tan divertidas, aínda que ao principio a min custoume moito confiar nela. Todo o tempo parecíame que os seus ollos analizaban todo o que eu facía e que se querían mergullar no máis fondo da miña mirada para descubrir todo o que eu pensaba.

Lembro que saín da miña casa aínda cando o sol quentaba demasiado. Ía moita calor, pero de súpeto, sen que ninguén o imaxinase, viñeron unhas nubeciñas brancas que ameazaban con botarnos toda a auga do mundo, pero mantivéronse quietiñas alí no ceo, cubrindo o sol que tanto amolaba, que caía con tanta forza sobre o bosque, sobre as rúas da miña aldea. A miña nai non viría á festa porque estaba doentiña, estaba con dores de barriga e de cabeza e preferiu quedar na casa. O máis curioso era que ela non me prohibía facer ren, ela quería que eu fose libre e ademais notaba que ela confiaba moitísimo en min, malia todo o que pasou despois, pero ela nunca me impediu que fose soa ás festas da nosa aldea ou de calquera outra que se celebrase noutra parroquia e mesmo permitíame ir ás festas de Ourense, permitíame ir a Ourense sabendo que tiña que camiñar tanto. E o que ela sentía non era indiferenza, senón confianza, iso sempre o souben.

Cando cheguei á praciña da nosa aldea, atopeime coa maioría dos veciños, que xa o tiñan todo preparado para recibiren aos gaiteiros que despois virían, case xa na anoitecida. Non obstante, hei de confesar que, máis que recordos, o que gardo dese solpor son sensacións e feitos soltos, coma se non puidese lembrar todo o que vivín daquela, coma se a miña memoria escollese entre algúns recordos e outros. Tamén, moitas veces penso que todo o que vivín no hospital despois esnaquizou un pouco a miña memoria. Sei que todo iso que me fixeron influíu moitísimo na miña mente e fíxome feridas na ialma que non sei se algún día sandarán. Despois de estar encerrada alí, sentín que xa non podía lembrar do mesmo xeito todo o que eu vivira ata entón e que calquera recordo era punxente, facíame moito dano se o recuperaba. E iso pasoume ata agora, ata que me decatei de que xa non me doía tanto recordar a miña vida, aínda que hai lembranzas que si me doe evocar. Estou escribindo sentindo todo o tempo que algo me remove a ialma, que hai algo que se afunde no meu corazón, coma se fose unha espiña rachándome a ialma. E creo que me pasa iso porque nunca lle falei a ninguén antes de todo isto, porque esta é a primeira vez que ceibo estes recordos, aínda que escribir e moito máis sinxelo que falar. Non podería falar deles, non os podería converter en verbas porque as verbas que os expresarían serían punxentes tamén, terían materia e cravaríanse no meu corazón, faríanme un nó na gorxa e non podería falar.

O caso é que cando cheguei xa comezou todo axiña. Comezamos a tocar as pandeiras, os pandeiros e as ferreñas, veu tamén unha veciña que tocaba a zanfona e mentres tanto xa pasaban as outras veciñas coa comida que cada unha fixo na súa casa. Todo foi moi rápido, coma se de súpeto o tempo comezase a pasar moito máis veloz, e eu sentía que me arrastraba todo e arrastrábame ata que xa me sentín mesturada con todo, coa música, coa xente, co recendo das empanadas, cos nosos cantos. Tiña unha pandeireta na man e tocaba coma se eu non fose dona dos meus movementos, coma se me posuíse a música. Soaba todo tan ben, tan bonito, que non deixaba de ter bágoas nos ollos. E nese momento esquecera dela, non lembraba de que falamos de que viría e tampouco, sinceramente, a botaba de menos; pero, de súpeto, cando a vin aparecer entre a xente, baixo ese ceo que viraba nubradiño e neboento, sentín que a miña ialma quería fuxir do meu peito e o meu corazón comezou a latexar con moita forza, dándome petos fortísimos que me facían dano, pero eu non deixaba de tocar, era coma se no meu tanxer eu quixese desafogar os nervios que de repente apoderáranse de todo o meu ser, de toda eu.

     Agnes! –berroume entre a música, erguendo a súa man para me saudar–. Agnes!

Vin que corría deica min, cos ollos escintilantes, tan brillantes que eu pensei que o sol non lucía igual porque ela o tiña no seu ollar.

Eu quería dicir o seu nome, pero este quedou encerrado na miña gorxa, coma se eu non o puidese pronunciar, e o único que fixen foi sorrir, sorrir contenta, porque de repente decateime de que, aínda que ata entón non a botase en falla porque estaba moi entregada á música, a súa presenza facíame sentir protexida e, ademais, dáballe sentido a todo. quíxenlle expresar todo iso co meu ollar. Nese momento si me sentía quen de facelo, de dicirlle todo o que lle quería dicir cos meus ollos, pois a música dábame folgos, a música quitárame a vergonza que sempre vivía en min, pero entón souben que non pagaba a pena, que ela despois marcharía da nosa aldea e esquecería todo o que vivira comigo, connosco.

     Perdóame! –díxome cando xa me tiña diante–. Non puiden chegar antes!

Abraioume moitísimo o leda que ía. parecía coma se toda a felicidade do mundo estivese no seu corpo, na súa ialma, e voase dende os seus ollos a todo o seu arredor. Eu non sabía que dicir nin tampouco sabía como mirala, pero non facía falla que fixese nada. ela colleume das mans, quitoume a pandeireta que tocaba, deulla a outra veciña que nos miraba curiosa, colleume máis forte das mans e arrastroume ao centro de todo, onde tocaban os gaiteiros, onde soaba a música coma se chovese do ceo, dese ceo cuberto de nubes brancas que parecían danzar co vento e o son da nosa música. Entón todos comezamos a cantar con ledicia, con tanta felicidade e emoción que o mundo parouse, detívose todo nese momento. Eu sentía que ela apertaba as miñas mans, que os seus ollos pedíanme que danzase, que cantase, que me quería escoitar, mentres sentía que o vento envolvíame nunha aperta fortísima e a música metíase en todo o meu ser, coma se de novo me sentise posuída por ela, e cantei xunta os demais, coma se levase cantando así durante anos, sen inseguridade, cantando esas cantigas que tan dentro de min tiña, sen sentir nada máis que emoción e felicidade, sobre todo porque vivir eses momentos dáballe sentido a toda a miña vida, a toda. Había moitísimas máis cousas que ocorrían ao meu redor, pero eu non as vía, non existían para min. Sei só que todos danzábamos ao redor dese carballiño xa tan antigo, que era sagrado para nós, que levaba alí dende sempre, dende toda a vida, mentres o envolviamos en cintas de cores, coma se el fose a nai de todos, coma se fose quen nos dera a vida había xa tanto tempo. Dende cativiña lembro que as festas da nosa aldea sobre todo estaban dedicadas a esa árbore tan grande, tan altísima, que chegaba coas súas pólas ao ceo, acariñando as nubes, resgardando o sol entre as súas follas. Nese momento estaban tan verdes... E era a primeira árbore que se desfacía delas cando chegaba o outono e enchía a praciña coas súas follas de cores amarelas e vermellas, enchéndoo todo de vida aínda que estivese chegando a decadencia.

Tamén sei que esa é unha festa moi ancestral que non ten case parecido con ningunha que se celebre en toda Galicia, aínda que hai festas nas que tamén fan cousiñas semellantes, pero o noso era único. Eramos unha aldea que quedaba agochada entre as montañas, lonxe de todo, que aínda mantiña as súas tradicións tan vivas que parecía coma se o tempo non tivese pasado alí, coma se sempre tivésemos sido así, tal como eramos neses anos. E eu sentía algo moi forte cando danzaba con todos ao redor dese carballo que tanto respectabamos todos, que tanto queriamos, sentía unha forza moi intensa que me arrastraba, que me daba unha enerxía que parecía que podía facer estoupar todo o que eu era en calquera momento. Era unha forza que non sei de onde proviña, unha sensación de gratitude tan grande que case non a podía aturar, que era demasiado grande para min; era un vencello que me apertaba a ialma, que me facía sentir tan pertencente á terra, tan parte da terra, que durante uns momentos moi longos só existiamos esa sensación e máis eu, só existían eses momentos, esa emoción tan forte que eu sabía procedente de unha antigüidade xa inalcanzábel. Non sei se eu era a única que experimentaba algo así, pois cando o sentía todo o demais desaparecía, todo, e só quedaba a música, a melodía que a gaita e a zanfona tocaban, a forza dos pandeiros, a irmandade que existía entre nós, e sobre todo a terra, a terra, a terra como ren máis, a terra e máis eu.

E por iso nese momento ela tamén desapareceu por uns intres, pero de súpeto sentina preto de min, collida ás miñas mans, e ela tamén, por uns momentos efémeros, estivo tamén no meu mundo. Busquei os seus ollos baixo esa luz que chovía quentiña e fresquiña á vez, de cor dourada, esa luz que nos daba o solpor como outro agasallo máis da vida. Busqueina entre o recendo da humidade do bosque, da chuvia lonxana. Eu sabía que chovía noutra parte, pretiño de nós, seica en Ourense, pero a chuvia nese momento parecía formar parte doutro mundo, só nos daba o seu delicioso cheiro. E sentía que ela me apertaba cada vez máis as mans, coma se tivese medo a que toda aquela música a arrastrase deica o centro da terra, coma se pensase que eu era o seu único sustento no mundo.

De súpeto sentín que ela me arrastraba lonxe de todos, apartábame dos demais, afastábame da gaita, da zanfona e dos pandeiros, arredábame da xente. E entón vi que estabamos baixo os carballos, así de repente, e a música aínda soaba con moita forza, pero estaba máis lonxe todo, coma se ela acabase de abrir un burato no mundo só para nós. Nese momento eu xa non cantaba. Estaba estrañada, non entendía que pasara, por que de súpeto xa non estaba con eles, ao redor do noso carballo, e por uns momentos sentín xenreira por estar lonxe, non entendín por que ela me apartara dese momento que a min tanto me gustaba vivir, que a min facíame tan feliz vivir; pero non lle podía preguntar nada. Estaba tan desorientada que non tiña palabras, que non podía pensar. Me sentía coma se de repente alguén me tivese arrincado da miña propia vida.

     Quero falar contigo –díxome ignorando todo o que eu sentía. Pregunteime se ela podía ler nos meus ollos. Segundo o que me dixo, había de percibir todo o que eu pensaba, se para ela os meus ollos tamén falaban tan alto–. Quero falar contigo dunha cousa. Non, mellor, quero que dancemos eiquí.

     E logo...? –pregunteille case sen voz.

     Porque alí con todos... dancemos eiquí.

     Xa non podo. Xa me... Non podo –bisbeille aínda case sen voz.

     Pero por que? Eiquí a música tamén soa moi forte! –riu.

Nese momento tiven moito medo. Parecíame que ela me quería arredar do mundo para que soamente estivese con ela. Unha parte de min berrou de nervios e emoción, pero a parte máis racional do meu ser destruíu esa ilusión e esa esperanza e esnaquizouna, convencéndome axiña de que todo o que eu pensaba non eran máis que tolarías. Ela soamente me quería apartar de todos porque non comprendía que eu estivese tan vencellada a ese momento nin á xente da miña aldea, pero aínda berraba en min a parte máis soñadora da miña ialma. Non obstante, pensar en que ela quería terme só para si estarrecíame tanto que non sabía como reaccionar. Nunca me atopara nunha situación semellante e non sabía como me tiña que enfrontar a ela. Por iso só desexei fuxir, fuxir dese momento tan estraño que me desorientaba tanto.

Mais había algo en min que tamén me facía devecer por quedar soíña con ela. Esa parte de min foi a que me fixo sorrir, a que me impulsou a mirala con moito agarimo, coma se nunca tivese mirado así a ninguén, e entón sentín que me ollaba coma se non entendese a miña mirada. Iso fíxome sentir moitísimo máis nerviosa e desfixo esa ilusión que de súpeto invadira todo o meu ser. De novo chegaron os nervios e a vergonza.

     Pero estamos lonxe de todo, do sentido da música. Voltemos, por favor —dixen estarrecida y tímida.

     Non, agarda un momentiño, Agnes, só un momentiño.

Sentín que me miraba como ninguén o fixera antes, cunha insistencia que me estarrecía e tamén me estremecía. non souben que dicir, pero de súpeto sentín medo, medo a non sei que, pero moito medo, coma se ela estivese removendo toda a miña ialma. Non obstante, por uns momentos pensei que ela tamén sentía algo por min, non o mesmo que eu sentía, pero seica algo bonito, aínda que ese pensamento fuxiu axiña da miña mente, coma se eu non tivese dereito a pensar algo así. Rexeitei axiña esa posibilidade porque era unha tolaría, unha completa tolaría.

     Que queres de min? –pregunteille apartándome dela.

     Que che pon tanto medo?

     Por que me ollas así?

     Moléstache?

     Por que o fas?

     Porque teño moita curiosidade por ti, polos teus ollos.

Outra vez, outra vez outra persoa falábame dos meus ollos. Estaba xa cansa de que a xente só se fixase niso, nos meus ollos. Nese momento eu quería volver onda todos, aínda seguían cantando e a música soaba con dozura, e ela non me ceibaba. Tiña as miñas mans entre as súas, apertándoas con forza. Eu non sabía como sentirme. Estaba voando e á vez estaba moi asustada. Non sabía que pensar e tamén tiña moito medo a que ela puidese decatarse de que ela para min era tan especial. Non quería que iso ocorrese, pois entón podía pasar que os veciños o soubesen e entón toda a aldea tería moitísimos máis motivos para pensar que eu era demasiado estraña. Todo o que pensaba estarrecíame tanto que case non podía controlar os meus pensamentos nin os meus sentimentos.

     Non te enfades comigo, Agnes, pero quero saber se é certo o que escoitei dicir sobre ti.

     Xa abonda, non? dás credo a todo o que oes e iso...

     Non, Agnes, non é iso. Eu quero saber se... se de verdade ti es algo meiguiña.

Ao escoitar esas verbas, ceibeime rapidamente das súas mans e corrín sen mirala ata onde estaban os demais, aínda cantando e danzando coma se non tivese ocorrido nada; pero ela foi detrás de min e colleume da cintura, de novo arrastroume ata os carballos e díxome:

     Tesme medo? Cres que che farei dano ou que me mofarei de ti?

     Non quero que volvas dicir iso nunca máis, óesme? –pregunteille con rabia e con bágoas nos ollos.

     Por que? Non é nada malo!

     É que non naciches nin medraches nesta terra? Non sabes que son para todos as...?

     As meigas? Pois si, pero... pero todo iso non son máis que contos de vellas, aínda que, xaora, nas aldeas é todo diferente, é coma se estiveses máis atrasadiños ca nas cidades. Pero, veña, dime, ti o es ou non?

     Como te atreves a dicir todo iso e a preguntarme algo así? –chorei sen poder evitalo–. ti non sabes ren de min, ren! non sabes quen son, vés eiquí uns pouquiños días ao ano e pensas que xa tes dereito a...

     Agnes, Agnes –chamoume con dozura, abraiada–. Que dixen? Por que te pos así?

     Quen di iso de min? –pregunteille moi asustada.

     Pois...

     quen o di?

     A miña nai escoitou que o dicía unha veciña que é moi amiga da túa nai e a túa nai negábao con forza e medo, Dicía que non podía ser, que es unha rapaza especial, pero que non es iso que pensan. Defendíate cun agarimo... Iso díxome a miña nai. E a túa nai dixo tamén que non permitiría que ninguén volvese rir da súa filla, que non permitiría nunca que lle fixesen dano á súa filla, e díxoo con bágoas nos ollos, e que faría todo o que estivese nas súas mans para que non sufrises o rexeito da xente, que ela quería que ti estiveses ben e que quería que vivises unha vida plena e chea de bendicións.

     Dixo todo iso? –pregunteille aínda con máis ganas de chorar.

     Díxoo, si. Ela non pode aturar que a xente fale de ti.

     Eu sei que falan, pero todos quérenme moito. ti non estás eiquí o resto do ano para velo, pero todos somos unha familia.

     Pero pensan que es meiga, que por iso podes acougar tanto aos animais, porque os enfeitizas cos teus ollos. Hai quen non se atreve a mirarte aos ollos.

     Si, seino.

     eu creo que a túa nai pensa en... non sei... pensa en que vivas noutra parte.

     Que? –exclamei sentindo que todo o meu ser tremía, que a terra desaparecía baixo os meus pés.

     Non sei, a miña nai escoitou que dicían que a túa nai quería que estudases noutra parte. Ela sabe que ti podes ter moito futuro noutro sitio, que eiquí...

     Eiquí eu teño o meu fogar –musitei sen voz.

     Non sei, só son murmuracións. Xa sabes que nas aldeas sábese todo e fálase de calquera cousa, aínda que non sexa verdade. Ti tes idealizado este lugar, pero nas aldeas non se pode ser libre. Tes que vivir en Ourense ou en Santiago, alí si poderás ser máis libre.

Nese momento, sen que ninguén o soubese, sentín que a miña vida comezaba a se esvaecer, comezaba a desfacerse. Ouvía que ela seguía falando, pero todo estaba desaparecendo no meu redor, estaba sentindo, por primeira vez na miña vida, que, dentro duns meses, me arrincarían dos brazos da miña terra, que, sen que eu puidese facer nada, me afastarían de Galicia, e de súpeto sentín tanto medo que notei que me fallaba o ar, que non podía respirar, que todo convertíase en néboa no meu arredor. Ela falaba aínda, pero xa non ouvía ren, só ese presentimento que me esnaquizaba a ialma.

E o peor foi que ela de súpeto comezou a pertencer a ese presentimento, coma se ela tamén fose parte desas mans que me arrincarían do meu fogar. De repente, sentinme tan incómoda ao seu carón que o único que desexei foi arredarme dela, foi perdela de vista e non volver vela nunca máis.

     É curioso que se preocupen todos polo teu futuro. Iso é moi bonito, non si? –ouvín que me preguntaba, pero eu non podía responder–. Agnes, que che pasa?

     Non me encontro ben –díxenlle sen voz–. terás que me desculpar, pero quero estar soa.

     Estás chorando –musitou ela abraiada.

     Non é verdade.

     Estás chorando, coitadiña. Dixen algo que che ofendeu?

     Só quero estar soa, descúlpame.

Entón sentín que de súpeto a miña vida deixaba de me pertencer, que alguén ma quitaba brutalmente, arrincábame a ialma. Corrín sen dicirlle nada, afastándome dela, correndo ata o máis profundo do bosque para afastarme de todo, para non seguir escoitando a súa voz. Ouvín que me chamaba, pero non me virei en ningún momento. Non quería escoitar máis. Xa tiña abondo.

Cando me sentín protexida polos carballos e os castiñeiros, entón sentei no chan e comecei a chorar sabendo que tiña demasiados motivos para facelo. Non dubidaba de que ese presentimento que xa latexaba en min era certo, sería certo.

A música escoitábase aínda de lonxe, a gaita voaba polo ar, introducíase na miña ialma e facíame sentir moitísimo máis triste, máis desfeita de dor. Como podería vivir sabendo algo así, sabendo que o tempo que podía compartir coa miña terra iríase acabando? Entón, xureime a min mesma que loitaría con todas as miñas forzas para conseguir que non me arredasen do meu fogar e que viviría coma se nunca tivese ouvido ese presentimento, coma se este non existise. Mais tamén souben que non podería conseguir nada. Non podería evitar absolutamente ren.

Non obstante, a partir daquela eu cambiei moito. Malia que aínda me relacionase cos demais, pertencendo aos momentos de festa, malia que vivise despois intres inesquecíbeis coa miña amiga, xa ren foi igual para min. Aquela tarde, naceu en min unha tristura moi profunda que foi medrando co paso dos meses e que cada vez facíase máis forte, cada vez máis forte. Vivía cada intre da miña vida coma se fose sempre o derradeiro no que podería respirar. Vivía ollando ao meu redor coma se vise por derradeira vez todo o que sempre tiven e mesmo, a partir daquela tarde, empecei a ser aínda máis senlleira. Íame apartando de todos, non quería que ninguén me mirase aos ollos, non quería que ninguén pensase na miña vida nin no meu futuro. Facía as cousas de sempre, ía á escola, participaba nas tarefas do campo e tamén seguía ocupándome dos animais, pero nos meus ollos sempre había unha morriña moi forte que silenciaba a miña voz. Sei que a miña nai decatouse de que eu sempre estaba triste, sempre, de que choraba todas as noites, invadida por un pranto que non tiña fin, que non me deixaba durmir. Sei que se preocupaba moitísimo por min, que a desacougaba moito que pasase o día soa, que cando chegaba pola noite e ceaba con ela non falase nada. Teño recordos de momentos nos que me preguntaba que me ocorría, por que estaba tan tristeira, por que non falaba con ninguén, e eu só lle dicía que non me pasaba nada, que simplemente estaba cansa, que estaba ben, e pedíalle que non se preocupase por min; pero sei que ela non deixaba de facelo. Decotío mirábame de esguello, procurando nos meus acenos e nas miñas miradas as respostas que eu non lle daba. Sei tamén que ela falaba coas veciñas da aldea e contáballes que eu non estaba ben, que estaba moi estraña e que mesmo cría que estaba doente. Elas tamén pensaban que eu estaba enferma, que estaba toleando, pois, ás veces, o sentimento de impotencia que me dominaba era tan forte que non aturaba que me mirasen nin que me falasen. Fuxía de calquera ollar, de calquera verba que puidesen dirixirme.

Hei de dicir que todo foi empeorando despois de vivir coa miña veciña o mellor Magosto da miña vida, aquel que vivimos en Ourense. Foi a derradeira vez na que me sentín verdadeiramente feliz e foi porque sabía que o momento de que me separasen da miña terra estaba cada vez máis preto e tamén sabía que eu non podería facer nada para detelo, para evitar que viñese deica min e me arrastrase ata a nada. Eu pensaba que despois dese día no que me arrincarían dos brazos da miña terra, seica da miña verdadeira nai, non había nada, estaba só a escuridade, o silencio e a nada, só a nada, que todo acabaría despois diso, e iso facíame sentir tanto medo que, hei de recoñecelo, moitas veces espertaba berrando estarrecida, pedindo a gritos que me deixasen en paz, que me deixasen quedar, que non quería, non quería irme... Seica a miña nai podía imaxinar que era o que tanto me fería a ialma, pero nunca mo dixo. Sei que as veciñas foron as que lle recomendaron que me enviase a algún lugar no que me puidesen coidar, no que me puidesen vixiar e curar. Cada vez estaban máis convencidas de que eu non estaba sa, de que me ocorría algo moi triste que sería cada vez máis grave, e a miña nai tamén foi coidando iso cada vez con máis seguridade, sobre todo a partir do derradeiro mes de decembro que vivín en Galicia. Esa invernía foi moito máis triste que ningunha. Eu sabía que era a derradeira. Polo tanto, hei de confesar que, cando me mandaron a ese hospital que a miña nai imaxinaba cheo de comodidades e de atención, eu xa tiña a ialma ferida e esnaquizada e iso destruíuma por completo.

E creo que xa vou deixar de escribir. Xa rematarei de contar todo o que seguiu pasando despois dese momento. Xa escribín abondo e xa é moi tarde.

Traducción:

Nota de la traductora:

Cuando recibo el texto de la autora, no sólo tengo que traducirlo, sino también, al leerlo, adaptarlo a las normas gramaticales y ortográficas actuales de la lengua gallega, ya que muchas palabras que ella utiliza no son normativas. No obstante, esta vez me tomé la licencia de dejar algunas en su forma dialectal, como “eiquí” en vez de “aquí” o la ya conocida “ialma” en vez de “alma”. También tengo que puntualizar que, a la hora de traducir los diálogos, dejé sin traducir, por ejemplo, la expresión “e logo”, muy utilizada en el habla gallega, que, en castellano, viene a significar algo así como “¿y eso?” y también “vaiche boa”, expresión de asombro que no tiene traducción en castellano, o al menos yo no encontré ninguna que se correspondiese con ella. Por ser expresiones gallegas, respeté la norma de puntuación de esa lengua. Por eso aparecen solamente con una interrogación o exclamación al final. Hay otras palabras que dejé sin traducir para que no se pierda la esencia de la autora, así como también respeté los diminutivos que usa.

 

Viernes, 22 de junio de 2018

Voy a hacer una cosa que nunca había hecho antes: escribir en el tren. Estoy en el tren, volviendo a mi casa, mientras escucho música, el nuevo disco de Luar Na Lubre, que me gusta muchísimo, sobre todo porque siento cerquísima de mí todas las canciones que tocan porque son de mi provincia, de Ourense precisamente, y siento que me encuentro en esas melodías y también que la mayoría de mis recuerdos también está en las melodías que quedaron registradas ya para siempre. Qué bonito es, de verdad, qué bonito.

Estoy escribiendo en una libretiña que tengo y después tendré que pasarlo todo al ordenador, pero no importa. También sé que no podré escribir todo lo que tengo que contar porque seguro que el viaje pasará en un momentiño, pero voy a intentarlo, al menos, y después cuando llegue a mi casa pues seguiré.

A ver si me puedo concentrar porque hay muchísima gente en el tren, como nunca había visto tanta gente, y además el tren se mueve muchísimo. Más que un tren, parece un barco a la deriva. Quería escribir porque tengo el alma llena de recuerdos y sentimientos que siento que tengo que liberar ya de una vez, que ya no pueden seguir escondidos en mi interior, pero muchos de ellos son tan íntimos y míos, tan míos, que no sé ni cómo convertirlos en palabras, porque no le hablé de ellos a nadie, a nadie, y nunca hablé de ellos. No puedo hablar de ellos porque me echo a llorar enseguida que lo intento. Hoy estuve pensando que hay muchas cosas de mi vida que pensaba que nunca había vivido antes de conocer a Artemisa, pero en realidad no es así. Hay algunas sensaciones que yo ya conocía, pero hacía tanto tiempo de la primera vez que las sentí que parecía que nunca las había experimentado antes. Cuando conocí a Artemisa, o, más bien, mejor dicho, cuando me encontré con ella de nuevo en esta vida, pues revivieron esas sensaciones que después despertaron el amor que siempre sentí por ella, vida tras vida, una vida tras la otra, y entonces parecía como si fuese ésa la primera vez que me enamoraba, pero yo, en realidad, ya estuve enamorada antes, aunque eso que yo sentí entonces no tiene nada que ver con lo que siento y sentí siempre por Artemisa. Más bien, esto de lo que hablaré ahora es un sentimiento o enamoramiento de adolescente, de esas veces que sabes que eso no puede llegar a ninguna parte, pero también son los amores que más permanecen en nosotros, que nunca mueren, en realidad, pasa el tiempo y todavía queda su recuerdo, pero con mucha menos fuerza que cuando nacieron en nuestra alma.

Lo más curioso de todo esto es que a mí no me asombraba saber de quién podía enamorarme. Para mí, ser como yo soy nunca fue un problema. Sabía perfectamente que para los demás sí lo era, pero yo siempre creí que mi forma de amar era tan natural como cualquier otra. En ese sentido, nunca tuve conflictos conmigo misma. Siempre me acepté tal como soy, aunque también sabía que sufriría mucho en mi vida por culpa precisamente de eso.

Pues había una rapaciña, tres años mayor que yo, que venía a nuestra aldea los veranos. Ella vivía con su familia en Ourense, pero en nuestra aldea tenía a sus abuelos. Venía sobre todo para las fiestas de nuestra aldea, que se celebraban en agosto, la primera semana de agosto, cuando ya habíamos hecho la siega y la malla del pan (nosotros llamábamos pan al centeno), y eran unas fiestas muy bonitas que duraban por lo menos siete días, siete días haciendo cosas distintas por el día y por la tardiña, pero no lo hacíamos todo en nuestra aldea, sino que íbamos cambiando de lugar, juntándonos con otras parroquias. Pues ella venía para celebrar nuestras fiestas con sus abuelos y después se marchaba con sus padres a la playa, que tenían una casiña en Boiro. Me acuerdo de que, cuando era más pequeña y la veía caminar por las calles de nuestra aldea o después entre la gente danzando y cantando como todos nosotros, sentía mucha curiosidad por ella. Era la primera persona pelirroja que había visto en mi vida. Era muy hermosa. Tenía los ojos verdes, muchas pequiñas en la cara y tenía una sonrisa centelleante que me encandilaba siempre, pero yo no me di cuenta de que me gustaba tanto hasta que por lo menos tenía trece años, en el último verano que viví en mi tierra, un verano en el que ya había sentido muchas cosas antes, en el que ya había compartido mucho con la vecina de la que llevo hablando desde hace dos entradas. Con ella, ya había hablado de muchas cosas, entre ellas del amor, que era un sentimiento que nos llenaba el alma y del que no podíamos huir cuando se apoderaba de nosotros, y yo nunca pensé que esas palabras fuesen devenir en realidad tan prontiño. No sé si lo que yo sentía por ella era amor, pero creo que era muy semejante porque era algo que me dominaba de tal modo que no podía hablar cuando estaba delante de ella. Era como si olvidase todas las palabras del mundo, como si nunca hubiese hablado antes, y sentía que toda mi sangre se me iba a las mejillas.

Ella intentaba siempre hablar conmigo y realmente no lo consiguió hasta ese verano que nunca podré olvidar, el último verano que viví en Ourense, en mi aldea. Era una tarde en la que yo estaba echándoles de comer a las gallinas, que andaban muy tontas y locas por culpa del calor, que aquel día era muy intenso, aunque por la noche siempre venía el fresquiño que nos permitía respirar. Pues yo estaba con ellas, tranquilamente, en el gallinero pequeño que teníamos en mi casa (algún día hablaré de los animales que teníamos) cuando vi que ella se acercaba a mí. Sentí que las mejillas comenzaban a arderme. Intenté disimular agachando los ojos, pero vi que ella ya me sonreía de un modo especial, como si le hiciese gracia que yo fuese tan tímida. Cuando ya llegó donde yo estaba, me preguntó con simpatía y tan sosegada que sentí vergüenza por estar yo tan nerviosa:

     Qué, ¿tienes que hacer esto todos los días?

     Tengo que hacerlo, sí. Casi siempre soy yo quien me ocupo...

     Vaiche boa! Tienes una paciencia... —me dijo sentándose en el suelo. Las gallinas la miraban extrañadas.

     E logo? —le pregunté yo sin mirarla a los ojos.

     Pues no sé. A mí me asquearía enseguida.

Sentí que ella me decía todo eso para hablar de alguna cosa, para intentar arrancarme palabras de mi garganta.

     Pues a mí me gusta mucho tratar con animales. A veces, me llevo mejor con ellos que con las personas —le dije haciendo un gran esfuerzo, aunque, poco a poco, me sentía mejor, más tranquila.

     ¿Y tú vives en la aldea todos los días?

     ¿Cómo que todos los días? —me reí tímidamente—. Claro que sí, todos los días del año —le respondí extrañada.

     Pues yo vivo en Ourense.

     Lo sé.

     ¿Y no vas a la escuela?

     Voy, pero por las mañanas sólo. Después, por la tarde, me dedico al campo, a ayudar a mi madre y a cuidar de nuestras cosas, de nuestros animales, de nuestras vegas, de nuestras vides...

     ¿Y eso te gusta?

     Me gusta, mucho.

     ¿Y no te apetecería estudiar?

     Me apetecería, sí, pero tendría que salir de aquí y no sé si quiero.

     ¿Por qué no vamos a caminar por el bosque y después nos bañamos en el río?

Tan sólo imaginarme que podría estar con ella en el río, con nuestra ropa de baño, me ponía tan nerviosa que no quería ni pensarlo.

     No me puedo bañar. Tengo la regliña —le respondí con vergüenza. No era verdad. Sólo era una excusa.

     ¿Y qué más da eso?

     Pues que con la regla no te puedes bañar. Dicen que se corta si te metes en un río.

     Vaiche boa! Eso no son más que supersticiones.

     Igualmente, no quiero.

     Ah, qué pena. De todos modos, ¿vamos a dar la vueltiña o no? Hace mucho calor.

     Aquí sí hace calor. Vamos. Ya terminé.

     Pues tendrás que mostrarme los caminos del bosque. Yo no me los conozco.

     E logo? ¿Nunca fuiste por aquí?

     Pues no fui, no.

     Pues es hermosísimo. Hay muchas sendas...

     Yo sólo quiero sombra.

     Yo también.

Nos reímos juntas, mirándonos por fin a los ojos. Yo sentí que en ese momento el verano era azul, sólo azul y rojizo, como sus cabellos, todo teñido con el verdor de sus ojiños, que me miraban curiosos.

Caminamos en silencio durante algunos minutos y, de súbito, como si nunca hubiese hablado conmigo antes, me preguntó:

     Mira, una cosiña... ¿Tú eres la nieta de Rosiña la Curandeira?

     Sí, soy su nieta.

     Ah, es que mi abuela me dice siempre que era una mujer muy buena y que tú eres como ella y también me dijo que merecía mucho la pena hablar contigo porque eres muy sabia.

     ¿Yo? —le pregunté totalmente asombrada.

     Tú, sí, ¿o con quién estoy hablando? —rió.

     Es la primera vez que sé que dicen eso de mí.

     Pues lo dicen, aunque sólo me lo dijo mi abuela, que tenía mucha relación con la tuya y te vio crecer.

     Tu abuela es muy bueniña. Después de mi abuela, es quien hace las empanadas más sabrosas de todo Ourense.

     Las hace deliciosas. A mí lo que me parece muy curioso es que una rapaza pueda vivir aquí todo el año. ¿No te hastía estar aquí siempre?

     ¿Hastiarme? ¡Para nada! —me reí con gusto—. Soy muy feliz aquí. Además, me gusta muchísimo trabajar en el campo.

     Yo quiero estudiar para ser médico. No, más bien... para entender la mente de las personas. Quiero estudiar psicología para saber comprender a todo el mundo.

     Eso suena muy interesante...

     Tú eres muy inteligente, dice mi abuela, y también lo dice esa vecina que va tanto contigo.

     ¿Ya te lo contaron?

     Aquí se sabe todo.

     Ya, claro.

     ¿Y por qué pones esos ojos? ¿No quieres que la gente lo sepa?

     E logo? No dije nada.

     Pero tienes una mirada muy...

     Yo siempre tengo estos ojos.

     ¿Sí? Parece como si te percatases de todo lo que pasa a tu alrededor.

     Me percato, sí, es cierto.

Ansiaba explicarle que, en realidad, yo sabía mucho más de la gente de lo que todos pensaban y de lo que ella podía imaginarse, pero tuve miedo a asustarla, así que no dije nada y volví a sumergirme en ese silencio en el que tanto me protegía. Ya había aprendido a protegerme en los silencios que podían callar mis palabras.

     Escucha, ¿y cómo es la vida aquí en la aldea? Una mujer como mi abuela, que sé que está acostumbrada a vivir aquí, pues sí la puedo imaginar en este lugar todo el año, pero una rapaza como tú, que tienes más o menos mi edad, pues me cuesta...

     Tengo tres años menos que tú...

     Eso no puede ser. ¿Tienes trece años?

     Los tengo.

     No puede ser. Hablas como si tuvieses incluso más que yo —rió.

     Pues no sé...

     Pues eso que te decía, que entiendo que una mujer como mi abuela sí pueda vivir aquí siempre, pero tú...

     Yo siempre viví aquí. No conozco otra cosa.

     Pero... no sé... parece un poco difícil vivir aquí.

     E logo? —le pregunté sin saber qué decirle.

     Ya me dijiste que no te aburres.

     No me aburro.

     Pues es que, no sé, aquí no puedes salir con amigos...

     Tampoco lo echo en falta eso.

     Yo soy de ciudad, ya lo sabes. Crecí allí y la vida en la aldea me parece tan...

     Tan, ¿qué?

Estaba a punto de ofenderme. Parecía como si ella estuviese despreciando lo que era tan nuestro, lo que yo quería tanto.

     Pues es rara la vida aquí. Yo voy todos los días a la escuela, después estudio piano y...

     ¿Piano? —me reí sin poder evitarlo.

     Sí, e logo? ¿Por qué te ríes?

     Porque me parece extraño.

     ¿Extraño por qué?

     Porque... No sé.

No podía dejar de reírme. Lo que más gracia me hacía era que yo nunca había visto un piano en mi vida y eso me avergonzaba tanto que no podía dejar de reírme. El piano era para mí un instrumento tan lejano... Ni siquiera sabía cómo sonaba.

     Pero ¿qué te hace tanta gracia? —se reía ella también sin poder evitarlo.

     Pues es que yo... nada... No importa —le dije entre carcajadas.

     Claro que importa. ¿Qué pasa, Agnes?

     Pues ocurre que nunca vi ni escuché sonar un piano.

     E logo? —me preguntó abriendo mucho los ojos.

     Nunca —le repetí cada vez más segura de lo que decía—. Nunca.

     No te creo.

     Vamos a ver, ¿quién va a traer aquí un piano? ¡Nosotros vivimos con la gaita, con la zanfoña, con los tambores, con las panderetas...! ¿A qué viene que una rapaciña de Ourense aprenda a tocar el piano?

     ¿Y eso es tan grave? —se reía ella—. Pues no te imaginas cuántas cosas te estás perdiendo por vivir aquí en la aldea.

     ¿Y qué cosas son esas?

     Pues la televisión, por ejemplo. No puedo creer que nadie tenga aquí un televisor.

     Sé que existen, pero nunca vi un televisor.

     ¡No me digas que nunca has visto la televisión!

     Nunca vi un televisor y soy muy feliz así, aunque sé que existen.

     ¡Pero si llevan existiendo desde hace años!

     ¿Y para qué quiero yo un televisor?

     Pues para ver películas, dibujos animados, para ver las noticias en el telediario.

     ¿Y hablan en gallego?

     ¿Qué dices?

     Digo que si por la televisión hablan en gallego.

     Hay un canal que sí, que es la televisión de Galicia, pero sólo emiten unas horas a la semana. En los demás hablan en castellano.

     ¿Cómo es que en los demás no hablan en gallego?

     Porque en Galicia sólo hay uno, de momento, en el que hablen en gallego y echan cosas muy divertidas y bonitas.

     E logo, ¿en los otros?

     Hablan en castellano.

     ¿Y por qué?

     Pues no sé, ya te dije que sólo tenemos uno en gallego —me dijo desorientada.

     Pero no lo entiendo. Si hay canales en la televisión de aquí, ¿por qué hablan en castellano? Si la vemos desde aquí, ¿no se supone que tendrían que hablar en gallego?

     Porque los demás canales, en los que hablan en castellano... digamos que vienen de fuera, es decir, nosotros recibimos la señal aquí, pero están emitiendo desde fuera.

     No lo entiendo. Tendrían que hablar en gallego en todos, no sólo en uno.

     No sé, Agnes. ¿Qué problema tienes con el castellano? —me preguntó de súbito poniéndose muy seria.

No le contesté, pues en realidad no sabía qué decir. Estaba muy sorprendida por todo lo que me había contado y también un poco confusa. No quería reconocer que la conversación que estábamos manteniendo estaba poniéndome muy triste sin saber yo por qué.

Pasábamos en ese momento entre los robles, yo sintiendo que había algo en la tierra que me tiraba hacia ella, que me pedía que huyese y que me escondiese en algún lugar en el que nadie pudiese verme, tal como hacía cuando venía la matanza del cerdo, que me iba lejos, muy lejos, para no escuchar los gritos que el pobriño animal lanzaba al aire.

Ella tampoco sabía qué decirme. Notaba que buscaba en su imaginación cualquier palabra, cualquier tema del que pudiese comenzar a hablar de nuevo conmigo. Caminábamos ligeras entre los troncos de los árboles, bajo la pequeña sombra que nos daban sus ramas, pero no sabíamos en realidad a dónde queríamos llegar.

     Allí está el río —le dije yo haciendo un ademán con la cabeza, mirando al Miño—. Parece que él también tenga calor. VA con pachorra.

     Tiene calor hasta el mismo cielo.

     Mañana comienzan las fiestas —le dije por decir cualquier cosa mientras me detenía y me sentaba en el suelo, apoyándome en un tronco y cerrando los ojos, cansada de luchar contra el calor—. Vendrán los gaiteros de Carballiño.

     ¿De tan lejos?

     No está tan lejos. ¿Por qué no te sientas?

     No me quiero ensuciar el vestido.

     Ah.

No sé por qué, pero sus palabras me hicieron sentir algo de rabia. No obstante, no podía dejar de mirarla. Abrí los ojos y, de reojo, me fijé en sus movimientos, en sus ademanes, en su sonrisa, en su mirar, cómo ella oteaba entre los árboles. Sentía muchas cosas extrañas cuando la miraba. Sentía que la una estaba muy lejos de la otra, que no pertenecíamos al mismo mundo, aunque fuésemos las dos gallegas de nacimiento, aunque no sabía si ella también lo era de corazón.

     ¿Vamos? —me preguntó mirándome extrañada.

     ¿A dónde quieres ir, rapariga, si hace un calor que te mueres? —le contesté agotada. Eran las cuatro de la tarde, las horas más calientiñas del día.

     Vamos a la casa de mi abuela a que nos dé algo de merendar, algo, lo que sea.

     Ve tú. Yo prefiero quedarme aquí.

     ¿Y qué harás aquí tan sola?

     Estoy acostumbrada a estar sola. Voy sola a todas partes: a las aldeas vecinas, a Ourense fui sola millones de veces...

     ¿Has ido por Ourense? —me preguntó incrédula.

     He ido, y mucho.

     ¿Y cómo vas?

     Voy caminando.

     ¿Caminando? ¿Desde aquí?

     Sí, desde aquí.

     No puede ser que vayas sola desde aquí. No te creo.

     Desde aquí, sí, desde aquí —le contesté levantándome del suelo y mirándola con más seguridad que antes.

     ¿Sola?

     Bien soliña.

     ¿Vas sola?

     Que sí, carallo.

     ¿Tú sola? Pero si queda a por lo menos...

     Cuatro horas.

     ¿Cuatro horas caminando? ¿Y por la carretera?

     Por la carreteriña, voy.

     Eso sí que no es normal. A mí no me dejarían mis padres.

     E logo?

     Porque es peligroso.

     ¿Peligroso por qué?

     Porque te puede salir un lobo.

     ¿Un lobo? A mí nunca me salió un lobo.

     ¿Y un jabalí?

     Un jabalí tampoco. Y, si me saliesen, no me harían nada. Me llevo muy bien con los animales.

     Pues eso no es normal.

     ¿Normal? ¿Por qué dices tanto esa palabra?

     Pues no sé.

     ¿Qué es normal para ti, entonces?

     Pues que vivas en Ourense y tengas un futuro. Aquí no lo tendrás jamás.

     E logo? ¿Por qué me dices eso? ¿Qué futuro quieres que tenga yo?

     Pues el futuro de una rapaza inteligente, no sé. Mi abuela dice que es una lástima que vivas aquí, que no vayas a estudiar a Ourense o a Santiago, que tu madre no te mande a estudiar fuera.

     Aún soy muy joven —me defendí con voz trémula.

     Pero ya te queda poquiño para terminar la escuela, ¿sí o no?

     A los catorce terminamos y después... creo que tenemos que hacer un curso que nos prepare para el bachillerato, pero...

     ¿Y tú no quieres?

     No quiero irme de aquí.

     ¿Por qué? Pero si puedes llegar muy lejos. Todos saben aquí que eres muy inteligente, lo saben todos.

     Pero...

     Yo creo que tu madre sí piensa en que vayas a estudiar fuera.

     No lo habló nunca conmigo eso.

     Pero lo piensa, o al menos eso es lo que dicen las vecinas.

     ¿Qué dicen?

     Que tú irás a estudiar fuera cuando cumplas los catorce.

     Casi los tengo. Quedan dos meses para que los cumpla.

     Pues eso. No sé, son cosas que se oyen.

     Son cotilleos.

     No son con mala intención.

     Da igual. Son voces murmuradoras.

     Lo que quieras, pero al final siempre son verdad.

     ¿Y qué más sabes que dicen?

     Que eres muy extraña, que tu madre no te entiende, pero que aún así te quiere mucho, ¿sabes? Y desea lo mejor para ti.

Yo no sabía qué contestar. Sentía en esos momentos, incomprensiblemente, muchísimas ganas de llorar y sólo ansiaba quedarme sola para poder pensar, para que ella no otease más en mi mirar.

     ¿Qué pasa? ¿No quieres ser alguien en este mundo?

     Pero ¿qué dices? —le pregunté ofendida sin poder evitarlo—. Yo soy muchísimo más de lo que piensan todos. Yo quiero vivir aquí para siempre, porque aquí tengo mi hogar, yo tengo aquí mi tierra, tengo aquí todo, todo, el campo, las eras, el bosque, los prados, el Miño, los robles, las sendas, los castañares, las montañas... y soy parte de esta tierra, como tú, como todos los que aquí nacemos, ¡carallo! Y no pienso marcharme nunca, ¿me oyes? ¡Nunca! Por mucho que los demás piensen que yo tendría que estudiar fuera, por mucho que mi madre piense que lo mejor para mí se encuentra fuera de aquí. ¡No es verdad y nunca lo será!

     Eso es precisamente lo que tanto asusta a tu madre, ese vínculo que tienes con la tierra. Piensa que no es normal...

     ¡No vuelvas a decir esa palabra nunca más! No tiene sentido.

     Pues sí lo tiene. No es normal que sientas todo eso.

     ¿Y quién lo dice?

     Agnes, yo no quiero discutir contigo, ¿sabes? Sólo hablaba para...

     Yo tampoco quiero —le reconocí con vergüenza y con lágrimas en los ojos—. Perdóname.

     Tienes un modo de ser muy especial y no todo el mundo lo entiende, y eso tienes que comprenderlo.

No le contesté. Cerré los ojos y, desgraciadamente, resbalaron por mis mejillas dos lágrimas redondiñas y calientes que ella, enseguida, me retiró con sus cariñosos dedos. En ese momento me sentí tan extraña, tan... rara.

     Mañana quiero que bailemos juntas —me dijo con ternura—. Ya me contaron que tú cantas muy bien, que eres una de las rapaciñas y de las mujeres que mejor cantan de la aldeíña entera y de toda la parroquia.

     ¡No! Eso no es verdad —me reí avergonzada.

     Pues claro que lo es. Yo no te escuché nunca, pero estoy deseando hacerlo. ¿Por qué no me cantas ahora alguna cantiguiña?

     Ahora no. Será mejor que volvamos ya.

     ¿A dónde? ¿No estás bien aquí?

Por supuesto que estaba bien con ella, pero mi alma temblaba cada vez que ella me pedía algo que yo no me sentía capaz de cumplir. Me sentía extraña, como si ella estuviese buscando en mí alguna respuesta, algo que le pudiese asegurar que yo era la persona que ella pensaba que yo era. No sabía cómo mirarla, no sabía qué decirle. Me sentía perdida en ese momento, un momento como ninguno que hubiese vivido antes.

     Venga, Agnes, cántame algo —me pidió cogiéndome de las manos.

     Ahora no.

     Pues mañana.

     Mañana con los demás, sí.

Entonces noté que me apretaba las manos, que en ese momento me quería decir algo con ese gesto que tanto me estremeció, que fue como si ella me acariciase en lo más profundo del alma. Deseé mirarla, pero no podía, era como si todo mi cuerpo se hubiese quedado detenido en un instante, como si toda yo de súbito me hubiese convertido en piedra.

     ¿Qué te pasa? —volvió a preguntarme, esta vez riéndose con cariño—. Parece que estés nerviosa, que no estés cómoda conmigo.

     E logo, ¿por qué?

     Porque no me miras, porque noto que tiemblas, porque tienes las manos heladas cuando hace un calor del Demonio.

     No estoy acostumbrada a que sean cariñosos conmigo.

     ¿Cómo? Eso no puede ser.

     Pues es —le respondí liberándome de sus manos, con primor y vergüenza.

     Tú no te llevas muy bien con tu madre, ¿verdad? —Yo negué con la cabeza, en silencio—. ¿Y por qué?

     No me apetece hablar de eso —le dije con una voz casi inaudible.

     E logo, ¿por qué?

     Porque no. Sí la quiero, la quiero mucho porque es mi madre, pero siempre la siento tan lejos de mí... A mí me gustaría que pudiésemos hablar de todo, pero, cuando le intento contar algo, enseguida siento que no me entiende, que no quiere que hable, que calle todo eso que yo pienso y siento. Sólo puedo hablar con mi amiguiña, con la vecina con la que te dijeron que paso tanto tiempo.

     ¿Y ahora ella dónde está?

     Pues está de vacaciones en la playa. Yo no entiendo por qué todo el mundo va a la playa en verano, con lo bonito que es todo aquí, con lo hermosos que se ponen los campos, todo está tan sosegado...

     Pero hace mucho calor, aunque no es de eso de lo que quiero que hablemos. No me cambies de tema —se rió con cariño de nuevo cogiéndome de las manos—. ¿Qué pasa con tu madre?

     No sé.

     Y tu padre, ¿dónde está? A mí me dijeron que se marchó, pero no sé nada más.

     Se marchó.

     Pero ¿por qué?

     No lo sé.

     ¿Y te acuerdas de él?

     Claro que sí, mucho.

     Pero se marchó cuando tú eras muy pequeniña, ¿no?

     Sí, no tenía ni cuatro añiños cuando se fue. Tampoco me apetece hablar de eso.

     No quieres hablar de nada —se rió de nuevo—. Será mejor que vayamos a la casa de mi abuela para que nos prepare algo de merendar, algún zumo o algo así fresquiño.

     Yo me iré para mi casa. Tengo cosiñas que hacer.

     ¿Qué cosas en la mitad del verano?

     Pues... los cuaderniños de verano de la escuela —la engañé. Ya los tenía hechos todos—. Y ensayar para mañana con la pandereta.

     ¿Mañana vendrás a la festiña, entonces?

     ¡Claro! Tengo que participar en la pandeirada.

     ¿Tú tocas?

     ¡Sí! De vez en cuando.

     Pero ¿sabes?

     Claro que sí, no voy a ser tan tontiña de coger un instrumento para acariciarlo solamente —me reí con retranca.

     Claro. ¿Quieres que pase por tu casa para irte a buscar?

     No hace falta. Yo ya estaré en la placiña a las ocho.

     Vale.

Me despedí de ella moviendo efímeramente la mano y después desaparecí entre los robles, bajo el cielo azul de esa tarde de verano que para siempre quedaría en mi memoria. Caminando hacia mi casa, pensaba en lo que me ocurría con ella. Nunca me había sentido así, como me sentía cuando ella me hablaba, cuando me miraba y cuando me cogía de las manos. Era algo que no sabía describir. Hasta entonces, yo nunca había pensado en el amor ni tampoco en que yo podría sentirme atraída por otra persona. No obstante, me conocía muy bien y sabía qué pasaría cuando alguien me enamorase; a pesar de que, en esos momentos, jamás habría sido capaz de reconocer que estaba enamorada. Simplemente pensaba y sentía que me pasaba con ella algo que nunca me había pasado antes y ese sentimiento no era ninguna tontería. Era algo muy importante que después quedaría para siempre en mi alma. Ahora, años después de aquel momento, sé que no era totalmente amor lo que sentía. Era una atracción muy fuerte, algo que el verano intensificaba. Cuando ella desaparecía al terminar las fiestas de nuestra aldea, ya olvidaba lo que sentía con ella, ya no pensaba más en ella y de nuevo me quedaba yo en mi vida, tranquila y sosegada, sin que nadie me hiciese sentir tan distinta, sin que nadie me recordase que yo era tan extraña, sin que tuviese que justificar por qué amaba tanto mi tierra. No obstante, de vez en cuando, sí me acordaba de ella y sentía una vergüenza muy fuerte cuando recordaba todo lo que había sentido con ella. Cuando estaba lejos, ya no les encontraba sentido a esos sentimientos. No significaban ya nada. Habían quedado en el olvido, como ella. Ella se los llevaba consigo cuando se marchaba a Ourense, desapareciendo hasta el año siguiente. No obstante, aquel verano fue el último que compartimos. No sé por qué, pero recuerdo especialmente todo lo que me pasó el último año que viví en mi tierra, todo lo que experimenté en ese tiempo, todo lo que, sin yo saberlo, estaba viviendo por última vez.

Y me parece increíble pensar en todo lo que vivimos al día siguiente de aquellas conversaciones tan tensas que estuvieron a punto de hacer que discutiésemos. He de decir que yo estaba muy desconcertadiña con ella porque no sabía qué quería conseguir conmigo, si quería ser mi amiga o si, por el contrario, quería descubrir si era cierto todo lo que le habían contado sobre mí. Yo desconocía la mayoría de cosas que las vecinas murmuraban de mí, pero era plenamente consciente de que se hablaba de mí, de que los vecinos de mi aldea pensaban cosas de mí que, aunque fuesen ciertas, a mí me molestaba mucho que pensasen. Sabía que todos conocían que yo era especial, que tenía alguna que otra habilidad curiosa, sobre todo porque, a pesar de que yo pudiese aprovechar esa facultad para ayudar a los demás, a todos les asombraba mucho que yo me pudiese llevar tan bien con los animales, que los animales comprendiesen tan rápido lo que yo les quería decir y que también fuese capaz de sosegarlos con tanta facilidad, sólo mirándolos a los ojos o hablándoles con cariño y ternura, suaveciño y dulcemente. También sabía que pensaban que yo era demasiado madura para mi edad, que yo había crecido demasiado rápido, mucho más que los otros niños de la aldea y que la edad que tenía no se correspondía con la madurez mental que yo demostraba al ser tan responsable en los trabajos del campo y a la hora de hablar con los demás.

La fiesta que viví con ella, al principio, fue la más bonitiña que vivía desde hacía mucho tiempo. Desde que mi abuela murió, no volví a vivir unas fiestas así, tan divertidas, aunque al principio a mí me costó mucho confiar en ella. Todo el tiempo me parecía que sus ojos analizaban todo lo que yo hacía y que se querían sumergir en lo más profundo de mi mirada para descubrir todo lo que yo pensaba.

Recuerdo que salí de mi casa cuando aún el sol calentaba demasiado. Hacía mucho calor, pero de pronto, sin que nadie lo imaginase, vinieron unas nubeciñas blancas que amenazaban con echarnos toda el agua del mundo, pero se mantuvieron quietiñas allí en el cielo, cubriendo el sol que tanto molestaba, que caía con tanta fuerza sobre el bosque, sobre las calles de mi aldea. Mi madre no vendría a la fiesta porque estaba enfermiña, estaba con dolores de barriga y de cabeza y prefirió quedarse en casa. Lo más curioso es que ella no me prohibía hacer nada, ella quería que yo fuese libre y además notaba que ella confiaba muchísimo en mí, pese a todo lo que pasó después, pero ella nunca me impidió que fuese sola a las fiestas de nuestra aldea o de cualquier otra que se celebrase en otra parroquia e incluso me permitía ir a las fiestas de Ourense, me permitía ir a Ourense sabiendo que tenía que caminar tanto. Y lo que ella sentía no era indiferencia, sino confianza, eso siempre lo supe.

Cuando llegué a la placiña de nuestra aldea, me encontré con la mayoría de los vecinos, que ya lo tenían todo preparado para recibir a los gaiteros que después vendrían casi ya en la anochecida. No obstante, he de confesar que, más que recuerdos, lo que guardo de ese ocaso son sensaciones y hechos sueltos, como si no pudiese rememorar todo lo que viví entonces, como si mi memoria escogiese entre algunos recuerdos y otros. También, muchas veces pienso que todo lo que viví en el hospital después destrozó un poco mi memoria. Sé que todo eso que me hicieron influyó muchísimo en mi mente y me hizo heridas en el alma que no sé si algún día sanarán. Después de estar encerrada allí, sentí que ya no podía recordar del mismo modo todo lo que yo había vivido hasta entonces y que cualquier recuerdo era punzante, me hacía mucho daño si lo recuperaba. Eso me pasó hasta ahora, hasta que me percaté de que ya no me dolía tanto recordar mi vida, aunque hay recuerdos que sí me duele evocar. Estoy escribiendo sintiendo todo el tiempo que algo me remueve el alma, que hay algo que se hunde en mi corazón, como si fuese una espina rasgándome el alma. Y creo que me pasa eso porque nunca le hablé a nadie antes de todo esto, porque ésta es la primera vez que libero estos recuerdos, aunque escribir es mucho más sencillo que hablar. No podría hablar de ellos, no podría convertirlos en palabras porque las palabras que los expresarían serían punzantes también, tendrían materia y se clavarían en mi corazón, me harían un nudo en la garganta y no podría hablar.

El caso es que cuando llegué comenzó todo enseguida. Comenzamos a tocar las panderetas, los tambores y las ferreñas, vino también una vecina que tocaba la zanfoña y mientras tanto ya pasaban las otras vecinas con la comida que cada una hizo en su casa. Todo fue muy rápido, como si de súbito el tiempo comenzase a pasar mucho más veloz, y yo sentía que me arrastraba todo y me arrastraba hasta que ya me sentí mezclada con todo, con la música, con la gente, con el olor de las empanadas, con nuestros cantos. Tenía una pandereta en la mano y tocaba como si yo no fuese dueña de mis movimientos, como si me poseyese la música. Sonaba todo tan bien, tan bonito, que no dejaba de tener lágrimas en los ojos. Y en ese momento me había olvidado de ella, no me acordaba de que hablamos de que vendría y tampoco, sinceramente, la echaba de menos, pero, de pronto, cuando la vi aparecer entre la gente, bajo ese cielo que se volvía nubladiño y brumoso, sentí que mi alma quería huir de mi pecho y el corazón comenzó a latirme con mucha fuerza, dándome golpes fortísimos que me hacían daño, pero yo no dejaba de tocar, era como si en mi tañer yo quisiese desahogar los nervios que de repente se habían apoderado de todo mi ser, de toda yo.

     ¡Agnes! —me gritó entre la música, levantando la mano para saludarme—. ¡Agnes!

Vi que corría hacia mí, con los ojos centelleantes, tan brillantes que yo pensé que el sol no lucía igual porque ella lo tenía en la mirada.

Yo quería decir su nombre, pero éste se quedó encerrado en mi garganta, como si yo no pudiese pronunciarlo, y lo único que hice fue sonreír, sonreír contenta, porque de repente me percaté de que, aunque hasta entonces no la hubiese echado de menos porque estaba muy entregada a la música, su presencia me hacía sentir protegida y, además, le daba sentido a todo. Quise expresarle todo eso con mi mirada. En ese momento sí me sentía capaz de hacerlo, de decirle todo lo que le quería decir con mis ojos, pues la música me daba fuerzas, la música me había quitado la vergüenza que siempre vivía en mí, pero entonces supe que no merecía la pena, que ella después se marcharía de nuestra aldea y olvidaría todo lo que había vivido conmigo, con nosotros.

     ¡Perdóname! —me dijo cuando ya me tenía delante—. ¡No pude llegar antes!

Me asombró muchísimo lo contenta que iba. Parecía como si toda la felicidad del mundo estuviese en su cuerpo, en su alma, y volase desde sus ojos a todo su alrededor. Yo no sabía qué decir y tampoco sabía cómo mirarla, pero no hacía falta que hiciese nada. Ella me cogió de las manos, me quitó la pandereta que tocaba, se la dio a otra vecina que nos miraba curiosa, me cogió más fuerte de las manos y me arrastró al centro de todo, donde tocaban los gaiteros, donde sonaba la música como si lloviese del cielo, de ese cielo cubierto de nubes blancas que parecían danzar con el viento y el sonido de nuestra música.

Entonces todos comenzamos a cantar con delicia, con tanta felicidad y emoción que el mundo se paró, se detuvo todo en ese momento. Yo sentía que ella me apretaba las manos, que sus ojos me pedían que bailase, que cantase, que me quería escuchar, mientras sentía que el viento me envolvía en un abrazo fortísimo y la música se metía en todo mi ser, como si de nuevo me sintiese poseída por ella, y canté junto a los demás, como si llevase cantando así durante años, sin inseguridad, cantando esas cantigas que tan dentro de mí tenía, sin sentir nada más que emoción y felicidad, sobre todo porque vivir esos momentos le daba sentido a toda mi vida, a toda. Había muchísimas más cosas que ocurrían a mi alrededor, pero yo no las veía, no existían para mí. Sé sólo que todos danzábamos alrededor de ese robleciño ya tan antiguo, que era sagrado para nosotros, que llevaba allí desde siempre, desde toda la vida, mientras lo envolvíamos en cintas de colores, como si él fuese la madre de todos, como si fuese quien nos había dado la vida hacía ya tanto tiempo. Desde pequeniña recuerdo que las fiestas de nuestra aldea sobre todo estaban dedicadas a ese árbol tan grande, tan altísimo, que llegaba con sus ramas al cielo, acariciando las nubes, resguardando el sol entre sus hojas. En ese momento estaban tan verdes... y era el primer árbol que se deshacía de ellas cuando llegaba el otoño y llenaba la placiña con sus hojas de colores amarillos y rojos, hinchiéndolo todo de vida aunque estuviese llegando la decadencia.

También sé que ésa es una fiesta muy ancestral que no tiene casi parecido con ninguna que se celebre en toda Galicia, aunque hay fiestas en las que también hacen cosiñas semejantes, pero lo nuestro era único. Éramos una aldea que quedaba escondida entre las montañas, lejos de todo, que aún mantenía sus tradiciones tan vivas que parecía como si el tiempo no hubiese pasado allí, como si siempre hubiésemos sido así, tal como éramos en esos años. Y yo sentía algo muy fuerte cuando danzaba con todos alrededor de ese roble que tanto respetábamos todos, que tanto queríamos, sentía una fuerza muy intensa que me arrastraba, que me daba una energía que parecía que podía hacer estallar todo lo que yo era en cualquier momento. Era una fuerza que no sé de dónde provenía, una sensación de gratitud tan grande que casi no podía soportarla, que era demasiado grande para mí; era un vínculo que me apretaba el alma, que me hacía sentir tan perteneciente a la tierra, tan parte de la tierra, que durante unos momentos muy largos sólo existíamos esa sensación y yo, sólo existían esos momentos, esa emoción tan fuerte que yo sabía procedente de una antigüedad ya muy inalcanzable. No sé si yo era la única que experimentaba algo así, pues cuando lo sentía todo lo demás desaparecía, todo, y sólo quedaba la música, la melodía que la gaita y la zanfoña tocaban, la fuerza de los tambores, la fraternidad que existía entre nosotros, y sobre todo la tierra, la tierra, la tierra como nada más, la tierra y yo.

Y por eso en ese momento ella también desapareció por unos instantes, pero de súbito la sentí cerca de mí, cogida a mis manos, y ella también, por unos momentos efímeros, estuvo también en mi mundo. Busqué sus ojos bajo esa luz que llovía templadiña y fresquiña a la vez, de color dorado, esa luz que nos daba el crepúsculo como otro regalo más de la vida. La busqué entre el aroma de la humedad del bosque, de la lluvia lejana. Yo sabía que llovía en otra parte, cerquiña de nosotros, quizás en Ourense, pero la lluvia en ese momento parecía formar parte de otro mundo, sólo nos entregaba su delicioso olor. Y sentía que ella me apretaba cada vez más las manos, como si tuviese miedo a que toda aquella música la arrastrase al centro de la tierra, como si pensase que yo era su único sustento en el mundo.

De pronto sentí que ella me arrastraba lejos de todos, me apartaba de los demás, me alejaba de la gaita, de la zanfoña y de los tambores, me alejaba de la gente. Y entonces vi que estábamos bajo los robles, así de repente, y la música todavía sonaba con mucha fuerza, pero estaba más lejos todo, como si ella acabase de abrir un agujero en el mundo sólo para nosotras. En ese momento yo ya no cantaba. Estaba extrañada, no entendía lo que había pasado, por qué de súbito ya no estaba con ellos, alrededor de nuestro roble, y por unos momentos sentí rabia por estar lejos, no entendí por qué ella me había apartado de ese momento que a mí tanto me gustaba vivir, que a mí me hacía tan feliz vivir, pero no le podía preguntar nada. Estaba tan desorientada que no tenía palabras, que no podía pensar. Me sentía como si de repente alguien me hubiese arrancado de mi propia vida.

     Quiero hablar contigo —me dijo ignorando todo lo que yo sentía. Me pregunté si ella podía leer en mis ojos. Según lo que me dijo, tendría que percibir todo lo que yo pensaba, si para ella mis ojos también hablaban tan alto—. Quiero hablar contigo de una cosa. No, mejor, quiero que bailemos aquí.

     E logo...? —le pregunté casi sin voz.

     Porque allí con todos... Bailemos aquí.

     Ya no puedo. Ya me... No puedo —musité aún casi sin voz.

     Pero ¿por qué? ¡Aquí la música también suena muy fuerte! —rió.

En ese momento tuve mucho miedo. Me parecía que ella quería alejarme del mundo para que solamente estuviese con ella. Una parte de mí gritó de nervios y emoción, pero la parte más racional de mi ser destrozó esa ilusión y esa esperanza y las volvió añicos, convenciéndome al instante de que todo lo que yo pensaba no eran más que locuras. Ella solamente quería apartarme de todos porque no comprendía que yo estuviese tan unida a ese momento ni a la gente de mi aldea; pero todavía gritaba en mí la parte más soñadora de mi alma. No obstante, pensar en que ella quería tenerme solo para sí me asustaba tanto que no sabía cómo reaccionar. Nunca me había encontrado en una situación semejante y no sabía cómo tenía que enfrentarme a ella. Por eso sólo deseé huir, huir de ese momento tan extraño que tanto me desorientaba.

Mas había algo en mí que también me hacía ansiar quedarme soliña con ella. Esa parte de mí fue la que me hizo sonreír, la que me impulsó a mirarla con mucho cariño, como si nunca hubiese mirado así a nadie, y entonces sentí que ella oteaba en mí como si no entendiese mi mirada. Eso me hizo sentir muchísimo más nerviosa y deshizo esa ilusión que de súbito había invadido todo mi ser. De nuevo llegaron los nervios y la vergüenza.

     Pero estamos lejos de todo, del sentido de la música. Volvamos, por favor —dije amedrentada y tímida.

     No, espera un momentiño, Agnes, sólo un momentiño.

Sentí que me miraba como nadie lo había hecho antes, con una insistencia que me asustaba y también me estremecía. No supe qué decir, pero de súbito sentí miedo, miedo a no sé qué, pero mucho miedo, como si ella estuviese removiéndome toda el alma. No obstante, por unos momentos pensé que ella también sentía algo por mí, no lo mismo que yo sentía, pero tal vez algo bonito, aunque ese pensamiento huyó enseguida de mi mente, como si yo no tuviese derecho a pensar algo así. Rechacé al instante esa posibilidad porque era una locura, una completa locura.

     ¿Qué quieres de mí? —le pregunté apartándome de ella.

     ¿Qué te da tanto miedo?

     ¿Por qué me miras así?

     ¿Te molesta?

     ¿Por qué lo haces?

     Porque siento mucha curiosidad por ti, por tus ojos.

Otra vez, otra vez otra persona me hablaba de mis ojos. Estaba ya cansada de que la gente sólo se fijase en eso, en mis ojos. En ese momento yo quería volver donde estaban todos, aún seguían tocando y la música sonaba con dulzura, y ella no me soltaba. Tenía mis manos entre las suyas, apretándolas con fuerza. Yo no sabía cómo sentirme. Estaba volando y a la vez estaba muy asustada. No sabía qué pensar y también tenía mucho miedo a que ella pudiese percatarse de que ella era para mí tan especial. No quería que eso ocurriese, pues entonces podía pasar que los vecinos se enterasen y entonces toda la aldea tendría muchísimos más motivos para pensar que yo era demasiado extraña. Todo lo que pensaba me amedrentaba tanto que casi no podía controlar mis pensamientos ni mis sentimientos.

     No te enfades conmigo, Agnes, pero quiero saber si es cierto lo que escuché decir sobre ti.

     Ya basta, ¿no? Das crédito a todo lo que oyes y eso...

     No, Agnes, no es eso. Yo quiero saber si... si de verdad tú eres algo meiguiña.

Al escuchar esas palabras, me solté rápidamente de sus manos y corrí sin mirarla hasta donde estaban los demás, todavía cantando y danzando como si no hubiese ocurrido nada; pero ella fue tras de mí y me cogió de la cintura, de nuevo me arrastró hasta los robles y me dijo:

     ¿Me tienes miedo? ¿Crees que te haré daño o que me burlaré de ti?

     No quiero que vuelvas a decir eso nunca más, ¿me oyes? —le pregunté con rabia y con lágrimas en los ojos.

     ¿Por qué? ¡No es nada malo!

     ¿Es que no naciste ni creciste en esta tierra? ¿No sabes qué son para todos las...?

     ¿Las meigas? Pues sí, pero... pero todo eso no son más que cuentos de viejas, aunque, claro, en las aldeas es todo diferente, es como si estuvieseis más atrasadiños que en las ciudades. Pero, venga, dime, ¿tú lo eres o no?

     ¿Cómo te atreves a decir todo eso y a preguntarme algo así? —lloré sin poder evitarlo—. ¡tú no sabes nada de mí, nada! No sabes quién soy, vienes aquí unos poquiños días al año y piensas que ya tienes derecho a...

     Agnes, Agnes —me llamó con dulzura, sorprendida—. ¿Qué dije? ¿Por qué te pones así?

     ¿Quién dice eso de mí? —le pregunté muy asustada.

     Pues...

     ¿Quién lo dice?

     Mi madre escuchó que lo decía una vecina que es muy amiga de tu madre y tu madre lo negaba con fuerza y miedo, decía que no podía ser, que eres una rapaza especial, pero que no eres eso que piensan. Te defendía con un cariño... Eso me dijo mi madre. Y tu madre dijo también que no permitiría que nadie volviese a reírse de su hija, que no permitiría nunca que le hiciesen daño a su hija, y lo dijo con lágrimas en los ojos, y que haría todo lo que estuviese en sus manos para que no sufrieses el rechazo de la gente, que ella quería que tú estuvieses bien y que quería que vivieses una vida plena y llena de bendiciones.

     ¿Dijo todo eso? —le pregunté aún con más ganas de llorar.

     Lo dijo, sí. Ella no puede soportar que la gente hable de ti.

     Yo sé que hablan, pero todos me quieren mucho. Tú no estás aquí el resto del año para verlo, pero todos somos una familia.

     Pero piensan que eres meiga, que por eso puedes sosegar tanto a los animales, porque los hechizas con tus ojos. Hay quien no se atreve a mirarte a los ojos.

     Sí, lo sé.

     Yo creo que tu madre piensa en... no sé... piensa en que vivas en otra parte.

     ¿Qué? —exclamé sintiendo que todo mi ser temblaba, que la tierra desaparecía bajo mis pies.

     No sé, mi madre escuchó que decían que tu madre quería que estudiases en otra parte. Ella sabe que tú puedes tener mucho futuro en otro sitio, que aquí...

     Aquí yo tengo mi hogar —musité sin voz.

     No sé, sólo son murmuraciones. Ya sabes que en las aldeas se sabe todo y se habla de cualquier cosa, aunque no sea verdad. Tú tienes idealizado este lugar, pero en las aldeas no se puede ser libre. Tienes que vivir en Ourense o en Santiago, allí sí podrás ser más libre. E incluso creo que piensa que lo mejor es que tengas tu futuro fuera de Galicia.

En ese momento, sin que nadie lo supiese, sentí que mi vida comenzaba a desvanecerse, comenzaba a deshacerse. Oía que ella seguía hablando, pero todo estaba desapareciendo a mi alrededor, estaba sintiendo, por primera vez en mi vida, que, dentro de unos meses, me arrancarían de los brazos de mi tierra, que, sin que yo pudiese hacer nada, me alejarían de Galicia, y de súbito sentí tanto miedo que noté que me faltaba el aire, que no podía respirar, que todo se convertía en niebla a mi alrededor. Ella todavía hablaba, pero ya no oía nada, sólo ese presentimiento que me destrozaba el alma.

Y lo peor fue que ella de pronto comenzó a pertenecer a ese presentimiento, como si ella también fuese parte de esas manos que me arrancarían de mi hogar. De repente, me sentí tan incómoda a su lado que lo único que deseé fue alejarme de ella, fue perderla de vista y no volver a verla nunca más.

     Es curioso que se preocupen todos por tu futuro. Eso es muy bonito, ¿no? —oí que me preguntaba, pero yo no podía responder—. Agnes, ¿qué te pasa?

     No me encuentro bien —le dije sin voz—. Tendrás que disculparme, pero quiero estar sola.

     Estás llorando —musitó ella asombrada.

     No es verdad.

     Estás llorando, coitadiña. ¿Dije algo que te ofendió?

     Sólo quiero estar sola, discúlpame.

Entonces sentí que de súbito mi vida dejaba de pertenecerme, que alguien me la quitaba brutalmente, me arrancaba el alma. Corrí sin decirle nada, alejándome de ella, corriendo hasta lo más profundo del bosque para distanciarme de todo, para no seguir escuchando su voz. Oí que me llamaba, pero no me giré en ningún momento. No quería escuchar más. Ya tenía suficiente.

Cuando me sentí protegida por los robles y los castaños, entonces me senté en el suelo y comencé a llorar sabiendo que tenía demasiados motivos para hacerlo. No dudaba de que ese presentimiento que ya latía en mí era cierto, sería cierto.

La música aún se escuchaba de lejos, la gaita volaba por el aire, se introducía en mi alma y me hacía sentir muchísimo más triste, más deshecha de dolor. ¿Cómo podría vivir sabiendo algo así, sabiendo que el tiempo que podía compartir con mi tierra iría acabándose? Entonces, me juré a mí misma que lucharía con todas mis fuerzas para conseguir que no me alejasen de mi hogar y que viviría como si nunca hubiese oído ese presentimiento, como si éste no existiese. Mas también supe que no podría conseguir nada. No podría evitar absolutamente nada.

No obstante, a partir de entonces yo cambié mucho. A pesar de que aún me relacionase con los demás, perteneciendo a los momentos de fiesta, a pesar de que viviese después instantes inolvidables con mi amiga, ya nada fue igual para mí. Aquella tarde, nació en mí una tristeza muy profunda que fue creciendo con el paso de los meses y que cada vez se hacía más fuerte, cada vez más fuerte. Vivía cada instante de mi vida como si fuese siempre el último en el que podría respirar. Vivía mirando a mi alrededor como si viese por última vez todo lo que siempre tuve e, incluso, a partir de aquella tarde, empecé a ser aún más solitaria. Me iba apartando de todos, no quería que nadie me mirase a los ojos, no quería que nadie pensase en mi vida ni en mi futuro. Hacía las cosas de siempre, iba a la escuela, participaba en los trabajos del campo y también seguía ocupándome de los animales, pero en mis ojos siempre había una morriña muy fuerte que silenciaba mi voz. Sé que mi madre se percató de que yo siempre estaba triste, siempre, de que lloraba todas las noches, invadida por un llanto que no tenía fin, que no me dejaba dormir. Sé que se preocupaba muchísimo por mí, que la desasosegaba mucho que pasase el día sola, que cuando llegaba por la noche y cenaba con ella no hablase nada. Tengo recuerdos de momentos en los que me preguntaba qué me ocurría, por qué estaba tan triste, por qué no hablaba con nadie, y yo sólo le decía que no me pasaba nada, que simplemente estaba cansada, que estaba bien, y le pedía que no se preocupase por mí, pero sé que ella no dejaba de hacerlo. Continuamente me miraba de reojo, buscando en mis gestos y en mis miradas las respuestas que yo no le daba. Sé también que ella hablaba con las vecinas de la aldea y les contaba que yo no estaba bien, que estaba muy extraña y que incluso creía que estaba enferma. Ellas también pensaban que yo estaba enferma, que estaba volviéndome loca, pues, a veces, el sentimiento de impotencia que me dominaba era tan fuerte que no soportaba que me mirasen ni que me hablasen. Huía de cualquier mirada, de cualquier palabra que pudiesen dirigirme.

He de decir que todo fue empeorando después de vivir con mi vecina el mejor Magosto de mi vida, aquél que vivimos en Ourense. Fue la última vez en la que me sentí verdaderamente feliz y fue porque sabía que el momento de que me separasen de mi tierra estaba cada vez más cerca y también sabía que yo no podría hacer nada para detenerlo, para evitar que viniese hasta mí y me arrastrase hasta la nada. Yo pensaba que después de ese día en el que me arrancarían de los brazos de mi tierra, tal vez de mi verdadera madre, no había nada, estaba sólo la oscuridad, el silencio y la nada, sólo la nada, que todo acabaría después de eso, y eso me hacía sentir tanto miedo que, he de reconocerlo, muchas veces me despertaba chillando aterrorizada, pidiendo a gritos que me dejasen en paz, que me dejasen quedarme, que no quería irme... Tal vez mi madre podía imaginarse qué era lo que tanto me hería el alma, pero nunca me lo dijo. Sé que las vecinas fueron las que le recomendaron que me enviase a algún lugar en el que me pudiesen cuidar, en el que me pudiesen vigilar y curar. Cada vez estaban más convencidas de que yo no estaba sana, de que me ocurría algo muy triste que sería cada vez más grave, y mi madre también fue creyendo eso cada vez con más seguridad, sobre todo a partir del último mes de diciembre que viví en Galicia. Ese invierno fue mucho más triste que ninguno. Yo sabía que era el último. Por lo tanto, he de confesar que, cuando me mandaron a ese hospital que mi madre imaginaba lleno de comodidades y de atenciones, yo ya tenía el alma herida y destrozada y eso me la destruyó por completo.

Y creo que ya voy a dejar de escribir. Ya acabaré de contar todo lo que siguió pasando después de ese momento. Ya escribí suficiente y ya es muy tarde.

 

3 comentarios:

  1. Me encantan las semejanzas con tu vida, ir en el tren por ejemplo y ponerse a escribir.Es una historia que tiene una parte positiva y otra negativa. Conocemos el primer "amor" de Agnes, al que muchos definirían como un amor platónico (no sé si erróneamente). Por otra parte, es cuando Agnes toma consciencia del mundo que la rodea, de la aplastante realidad que se avecina fría y perversa, pero vamos por partes.

    Me gustaría que un día hablases de los animales de Agnes y su relación con ellos. No creo que sean tan especiales como Nemesis, pero seguro que tiene recuerdos bonitos. Me hace mucha gracia cuando dice que no se puede meter en un río, que se corta la regla jajaja. Eso lo tenía escuchado, no sé dónde. Me hizo gracia la palabra "pachorra", no la había escuchado nunca.

    Aquí descubrimos una Agnes muy distinta. Se relaciona con la gente, participa en las fiestas y es feliz. Me sorprende esta Agnes que contesta con esa soltura a esta vecina, aunque en un principio se corte y le de vergüenza, habla con claridad y sin pelos en la lengua. Nada que ver con la Agnes de ahora. Está claro que su paso por el psiquiátrico la hirió profundamente.

    Este encuentro yo creo que supone un antes y un después en su vida. No solo por conocer por primera vez el amor, la atracción por otra persona, también por descubrir la realidad que la rodea. Hasta ese momento ella era consciente de algunas habladurías, pero esta vecina le abre los ojos y le hace ver, yo creo que de forma inconsciente, que hay muchas cosas a su alrededor de las que ella no es consciente.

    Esta chica, pues no puedo decir que me caiga bien. Tampoco es que me caiga mal, pero no siento simpatía por ella. ¡¡Es una metomentodo!! Parece una psicóloga, o peor, de esas periodistas del corazón que te preguntan la marca del papel higiénico que usas y porqué esa marca y lo que sientes al limpiarte, ¡grrr! Es una pena, que haya sido así con Agnes (aunque sé que sin malas intenciones). En vez de hablarle de cosas amables, se empecinó en preguntarle por cosas personales, ¡¡incluso por su padre!! Tiene un toque Lilu, por lo de no mancharse y darle tanta importancia a vivir en un pueblo, aunque esta no tiene tacto, pero tenemos que recordar que es una niña, y no es consciente de todo eso.

    En mi opinión, esta chica tiene una personalidad más "rara" que Agnes. Si me das a elegir, una tarde con esta chica o Agnes, de calle me voy con Agnes, pues es mucho más a fin a mi personalidad y forma de pensar. Luego, es muy pesada con lo de su futuro, yo creo que ni la propia madre de Agnes le ha soltado todas esas frescas a la cara, la pobre se queda desubicada. Me he reído con la expresión "voces murmuradoras" jajajaja, muy bueno.

    ResponderEliminar
  2. Está claro que aquí la madre de Agnes es otra, nada tiene que ver con la que Agnes describió en sus memorias. Ahora, que puede acceder a sus recuerdos sin hacerse daño, conocemos la verdadera personalidad de su madre y sus circunstancias. Aunque sigo sin perdonarla por lo que hizo, ahora me cae un poco mejor. A ver que ocurre en los próximo capítulos.

    Por último, resaltar las fiestas tan especiales de su pueblo, has conseguido que viva intensamente lo que allí se hace, ¡casi puedo oler esas maravillosas empanadas! Muy bonito lo del gran árbol, es un símbolo precioso de hermandad, de arraigo con la tierra y sus vecinos. Las conversaciones entre ellas no tienen desperdicio, me encanta. Una Agnes inocente y muy divertida, con contestaciones con mucha chispa, me encanta. Grrr, rabia que ese espantoso lugar se haya cargado esa parte tan divertida de ella.

    Aunque esta vecina no es santo de mi devoción, ha sido un capítulo muy entrañable, repleto de magia. Yo creo que esta chica sentía algo por Agnes, además de la curiosidad por descubrir si es verdad todo lo que dicen de ella. Triste que lo de meiga la persiga de por vida...en el centro terropsiquiátrico se lo decían hasta los enfermeros y doctores. Has dado a conocer una fase de su vida muy importante y con ello, descubrimos muchas cosas, entendemos mejor a Agnes y su entorno. Hay algo que no ha cambiado desde entonces, el amor de ella por su tierra.

    Maravillosa entrada, tengo que decir que me le he leído muy rápido, a pesar de ser larga. Me lo he pasado pipa. ¿Sabremos algo más sobre esta vecina? Espero que sigas pronto, lo has dejado en lo más interesante.

    ResponderEliminar
  3. Ir en tren es viajar, al fin y al cabo, aunque sea un pequeño desplazamiento; la presentación con la libreta y todo eso, cuando se describe el tren también como una especie de barco me parece una buena preparación porque como lector Agnes me va a llevar de viaje, es un poco como cuando Sinéad se marchaba a Lacnisha o a Lainaya, porque sin darme cuenta he cruzado un portal y me he metido en su pueblo. Veo a esa chica un poco mayor que Agnes, nada menos que pelirroja y con los ojos verdes, debía de llamar muchísimo la atención, aunque en Galicia abunden más que por aquí, pero es una combinación casi explosiva, de colores complementarios. Y no es alguien del entorno habitual, pero tampoco una extraña, va y viene, desaparece por temporadas pero retorna... y parece que se ha interesado por Agnes. Tiene la habilidad de meterse hasta la cocina, por así decir, consigue que Agnes no tenga las defensas de punta contra ella, y claro, de vez en cuando le pregunta cosas incómodas. Esta chica es, en cierto modo, el reflejo del mundo exterior, como si el resto de la gente se hubiera puesto de acuerdo y la hubiese comisionado para indagar. ¿Quién tiene más miedo de quién? Parece que Agnes, que se enfurruña, se duele, mientras que la otra (un personaje sin nombre más para la colección), muestra una seguridad. Pero no me lo creo. En realidad todos temen a Agnes, a la meiga, a la nieta de la que fue, y ahí está el misterio: si se llevan muy bien con la abuela, y ven que la nieta sigue sus pasos, ¿por qué tratan de que vaya al compás de todos? De lo que no me cabe duda es de que Agnes es lo que se sale de la norma, y por tanto conlleva un peligro a los ojos de sus adocenados convecinos. Ahí está el origen del comportamiento de la madre de Agnes, por eso la va a mandar fuera, aunque lo sufra para siempre, pero no se puede ser duro al enjuiciarla, porque lo tenía todo en contra. La pelirroja no carece de crueldad, las preguntas sobre su padre o las reflexiones sobre lo que es vivir en el campo, sin esa supuesta maravilla que es la televisión, no me resultan inocentes. El capítulo pasa así, de una deliciosa descripción de las fiestas locales, a la desazón que Agnes siente al comprender que ese modo de vida toca a su fin para ella y pronto se separará de su pueblo, de su tierra; quizá también, como la esperanza que estaba al fondo de los males encerrados en la caja de Pandora, Agnes también presienta que, aunque tardando mucho, volverá, y no lo hará sola. Ahora que lo pienso, este es un tema muy clásico en la literatura, el de la expulsión del paraíso, y precisamente por comer del fruto prohibido: el árbol de la ciencia del bien y del mal. Como Eva, Agnes conoce más de lo que debe, ha cruzado una línea roja de prohibición, y su castigo será perder el paraíso en el que habitaba; pero por suerte para ella, será capaz de reconquistar su vuelta. Precioso el lenguaje, exquisitas las frases y los tropos. Como siempre, muy bueno.

    ResponderEliminar