sábado, 27 de julio de 2019

DIARIO DE AGNES: VENRES, 26 DE XULLO DE 2019


Venres, 26 de xullo de 2019
Aínda non espertei de todo do soño no que vivín nas últimas horas da miña vida. Iso foi un soño. Cústame crer que a realidade sexa tan fermosa e máxica. Foi un soño do que aínda non espertei. Non abrín aínda os ollos. Síntome bébeda de ledicia e emoción. Aínda latexan en min os fermosos sentimentos que me encheron a miña ialma toda nestes días. O mércores á tarde, dende ese momento no que cantei o himno galego en Ourense, perante de todas esas persoas que cantaban comigo, ata esta mañá, cando me despedín dos compañeiros do BNG, vivín mergullada nunha realidade que nada tiña a ver coa que coñecín hai uns anos. Eses momentos fixéronme pensar que a vida paga moitísimo a pena, que hai momentos duros que case que nos tiran a respiración e outros totalmente máxicos que nos devolven todo iso que a tristura nos arrebatou. Non sei como describir todo o que vivín o mércores e o xoves. Foi demasiado intenso e non hai verbas que poidan dar conta de todo o que fixen, vivín, sentín... Non sei se poderei escribir verbo todo o que ocorreu porque, nun reducidiño tempo, hai unha morea de experiencias que nunca crin vivir. Síntome tan chea arestora que non podo pensar con claridade. Non obstante, tamén estou esgotadiña. Dóeme a cabeza porque levo sen durmir ben dende o martes á noite, que tampouco durmín moi ben porque estaba moi nerviosa por todo o que me ía vir, por todo o que ía vivir, e case que non puiden durmir pensando no día da patria (ou, mellor dito, da matria) galega e o concerto que Ialma iamos tocar.
Non sei por onde comezar. Agora son as tres da tarde e tería que estar durmindo porque esta noite tamén iremos durmir tardiño, xa que celebramos unha foliada na miña aldeíña co gallo do día da matria galega. E, como non, tocarei eu a pandeireta e cantarei. Será moi bonito, pero coido que, despois dese concerto, vou botar durmindo máis dun día.
O mércores, no choio, sentía que as horas non pasaban. Devecía por saír xa para xuntarme con Ialma e tocar. Estaba moi nerviosa, a verdade, e non daba acertado case que con ren. Amais, con Artemisa non estaba nada ben. Agora parece que todo se arranxou. Ao final, ela, onte, veu a Santiago e gozamos dese día tan bonito xunta coa miña nai e máis Damián. Viñeron algunhas veciñas da aldea, pero non tantas como o ano pasado. Notábase moito que non estaban nin Lúa nin a súa nai, pero, igualmente, foi un día moi bonito cheo de momentos inesquecíbeis.
Mais do primeiro que hei de falar é do momento no que cantei o Himno Galego. Quero falar de cousas boas. Non quero escribir verbo o que pasou con Artemisa o domingo porque quero deixar atrás eses momentos tan tristes e duros nos que parecía que todo se derrubaría nun intre. Artemisa díxome unhas verbas durísimas que me fixeron moito dano e botoume enriba toda a súa mala enerxía, pero, o mércores á noite, cando lle escribín para dicirlle que todo estaba a ir ben, ela envioume unha mensaxe fermosísima, mesmo escrita en galego, na que me pedía perdón por todo o que ocorrera esta semana e os días anteriores, na que me dicía que quería deixar atrás as malas emocións, na que me aseguraba que non podía vivir sen min, na que me pedía que gozase dese día tan especial para min, que o merecía... A mensaxe que me enviou é a seguinte: “Sei que agora non poderás contestarme, pero non podo ir durmir sen dicirche todo isto. Preciso pedirche perdón e fareino na túa lingua porque quero que sintas sinceras as miñas palabras. Perdóame as faltas que poida ter. Quero pedirche perdón por como me comportei contigo estes días. Quero que saibas que ti para min es o máis importante e que non podo vivir sen ti. Perdóame por non estar contigo esta noite. Mañá irei a Santiago e vivirei contigo ese día tan especial para ti. Quérote moitísimo, con toda a miña alma. Pásao ben, que o mereces moito. Quero que comece unha nova etapa e quero deixar atrás as malas emocións pero preciso que me axudes”. Eu contesteille que non se preocupase por ren, que a axudaría en todo o que precisase. Díxenlle que a quería máis cá miña vida, que a amaba de verdade, que nada disto sería posíbel sen ela e que non se preocupase por ren, que todo estaba ben. E todo quedou ben, quedei cunha sensación boísima que me fixo sentir moito máis feliz. Tamén lle dixen que a súa mensaxe me fixera moi feliz porque eu estaba desacougada por ela. Non me podía tirar da cachola todo o que pasara entre nós ultimamente, o seu estado anímico, o mal que ela estaba; pero agora parece que mudou todo, ou iso desexo coa miña ialma toda porque eu quero que ela tamén sexa feliz nesta vida tan bonita, que tan chea de bendicións está.  Ela acosoume o domingo de que era eu a causante do seu complexo de inferioridade e da súa baixa autoestima, pero agora todo iso queda atrás polo momento, aínda que sei que teremos que falar con calma para que todo quede ben entre nós. Non obstante, o día que vivimos onte foi tan marabilloso que parece ter limpado a súa ialma.
Ás catro da tarde, comezaba o noso concerto, a nosa foliada. Ás cinco tiña que ir con Antía a Santiago, onde nos xuntariamos con moita xente do BNG, onde gozariamos de verdade do día da nosa terra.
A primeira canción que cantamos foi o Himno Galego. Foi un momento tan intenso que non sei describilo con verbas. Pensaba que a emoción que sentía apagaría a miña voz, pero ocorreu todo o contrario. A intensísima emoción que me domeaba fixo que a miña voz soase máis clara e forte que nunca. Non domeaba a miña voz. Logo, vin vídeos dese momento e cústame recoñecerme na muller que cantaba con tanto sentimento, cunha voz tan doce e á vez potente; unha voz que se espallaba polos recunchos todos de Ourense, que soaba cunha claridade que me facía sentir calafríos. Foi... impresionante e. Ese momento que tantos nervios me provocaba pasou nun intre. Cando xa cantaba: “pois onde quer, xigante, a nosa voz pregoa a redenzón da boa nazón de Breogán”, pensei: “non, non quero que remate”, sentín que ese momento tan agardado marchaba sen que eu o puidese reter. Sabía que logo cantaría de novo o Himno galego en Santiago, cantaríao tamén onte, pero non sería o mesmo. Sempre sentirei moitísima emoción ao cantar o noso Himno (que tanto é o de Galiza como o do BNG), pero aquela vez era a máis especial de todas. Non era a primeira vez que o cantaba diante de tanta xente, pero si nunha circunstancia tan especial.
Cando rematamos de tocalo e cantalo, a xente que estaba alí, a que cantara connosco co seu corazón todo, comezou a aplaudir con entusiasmo, aturuxando, berrando de felicidade, dándonos os parabéns. Eu, daquela, xa non puiden seguir loitando contra as bágoas que me enchían os ollos e notei que estas esvaraban polas miñas meixelas, cálidas e sinceras, namentres daba sen cesar as grazas á xente que tanto nos aplaudía e daba os parabéns. Estaba cada vez máis emocionada porque aquel momento era demasiado fermoso para que fose certo, pero non me atrevía a ceibar a miña emoción toda por vergonza. Non sabía canto ía durar ese momento, pero, de súpeto, notei que alguén se achegaba a min e collíame da man. Era Silvia. Ter preto de min a alguén a quen lle teño tanta confianza derruboume por completo. Silvia abrazoume en canto se decatou do emocionada que estaba e, namentres me daba aquela aperta que eu tanto precisaba, non me deixaba de dicir: “estiveches impresionante, fixéchelo inmellorábel, foi precioso, Agnesiña”. Sentir o seu agarimo fíxome chorar sen que o puidese evitar. Ademais, precisaba moito que alguén me abrazase así, con tanto agarimo, dun xeito tan protector, despois de toda a tensión que pasara, despois de sufrir tanto por Artemisa. E creo que Silvia tamén necesitaba unha aperta así, tan sincera. Non sei canto tempo había da última vez que alguén a abrazara desa maneira. Abrazámonos namentres a xente seguía aplaudindo; mais, axiña, seguimos co concerto. Toquei con moito agarimo todas as cancións que tiñamos planificado tocar e a xente recibiunas con felicidade, cantando connosco case todo o tempo. Foron cancións da nosa terra, cancións de sempre, e versións dalgúns grupos que nos gustan moito.
Despois, xa fomos a Santiago e todas as horas que vivín están mesturadas na miña memoria coma se fosen parte dunha soa hora. Foi todo intenso, máxico e fermoso, fun alguén importante durante todo ese tempo. É certo que sentía a ausencia de Lúa en todas partes, pero aquilo non esvaecía a felicidade que todos compartiamos.
O festival saíu estupendamente e, boeno, agás dalgúns contratempos case sen importancia, todo foi ben. Si foi esgotador estar na barra durante tantas horas, atendendo a tanta xente, a meirande parte da cal eran novas; pero tamén foi apaixonante falar con tanta xente que se expresaba na miña lingua, que pensaba coma min. Coa xente do BNG lévome tan ben que parece que nos coñezamos de toda a vida. Non me sei explicar como é posíbel que sexa agora tan feliz sendo tan infeliz noutros momentos da miña vida. Cheguei a aceptar que para min non existía a felicidade, esa felicidade que coñecera na miña aldea cando era cativa, que iso o perdera para sempre. Pensei que eiquí quedara para sempre esa felicidade interrompida que tiven que abandonar... pero non é certo, nada diso foi certo. Son feliz e sono porque, á fin, podo ser eu mesma na miña terra. Sinto que se curaron esas feridas que tiña na miña ialma, tan fondas e mesmo antigas, e que todo o que son sae de min convertido en luz. Noto que brillo, que a xente que está ao meu lado sente esa luz e mesmo a acolle, agás Artemisa; pero confío en que todo vaia mellorando xa.
Onte fun á manifestación que faciamos o BNG en Santiago e foi impresionante. Non atopo as verbas axeitadas que describan eses momentos tan cheos de loita, de amor, tamén de paz, de liberdade. Todos os que estabamos alí sentiamos e pensabamos o mesmo, impulsábanos as mesmas arengas de liberdade, de amor á nosa terra. E, tamén, todo o que dixo Ana Pontón diante de todos nós fíxome chorar moito de emoción, sobre todo cando, co seu corazón todo, falando da pouca presenza que ten Galiza no Congreso de España, preguntou, cada vez con máis forza: “onde está Galiza? Onde está Galiza? Onde está Galiza?”
Hei de confesar que teño rouquén entre o que onte berrei na manifestación, entre todo o que cantei... así que o máis seguro é que esta noite só poida repenicar na pandeireta.
Artemisa estivo dando un paseo por Compostela coa miña nai namentres eu estaba na manifestación porque ela non tiña ningunha gana de se meter nunha manifestación e iso enténdoo perfectamente. Mesmo fun eu quen a animou a ir coa miña nai camiñando por Santiago namentres duraba a manifestación ou que tomasen algo porque chovía. Antes, ela e máis eu estiveramos xuntas paseando por Santiago. Eu non durmira ren porque o mércores cheguei á pensión na que nos aloxabamos contra as seis da mañá e non puiden durmir ren porque estaba eufórica, compartía cuarto con Antía, Isa e Sofía; tres compoñentes de Ialma, e non deixamos de falar e de contarnos cousiñas. Estabamos as tres moi contentas e non só polos momentos felices e fermosos que viviramos, senón tamén polo viño e as cervexas que beberamos, que tampouco bebemos moito, pero o abondo para que nos subise e estivésemos máis contentiñas aínda. Eu rin moitísimo con elas. Non lembro agora de todas as cousas que nos fixeron graza e coido que sería imposíbel dicilas todas; pero rin tanto que estiven a piques de ter un accidente. Sorte que estabamos no cuarto e puiden saír correndo ao baño. Sigo rindo cando lembro eses momentos. Mesmo nos puxemos a improvisar cancións con letras algo subidiñas de ton e que riso, non podiamos deixar de rir. Cantabamos verbo cousas que viramos aquela noite. Elas tamén estiveron no festival como voluntarias. Antía é enfermeira e estivo como voluntaria axudando e vixiando. Isa estivo comigo na barra e Sofía non teño nin idea de onde foi esa noite, pero non lle vemos o pelo ata que a chamamos por teléfono para lle preguntar se quería vir connosco á pensión. Miúda enleamos no cuarto. Tiñamos algunhas cervexas e, malia estarmos xa algo mareadas polo que beberamos e bailabamos, seguimos bebendo, compartíndoas, xaora, porque tampouco estabamos para bebernos unha cada unha, e os risos... Non poderei esquecer nunca eses risos. Calquera cousa nos facía graza, por moi parva que parecese, e sentíame tan chea que non quería que eses momentos rematasen. Houbo momentos nos que fun plenamente consciente de que estaba con amigas de verdade, á fin. Coido que é a primeira vez que teño amigas de verdade, que teño un grupo de amigas, máis ben, porque amigas tiven, entre Lúa, Artemisa (antes de estar con elas), pero refírome a amigas sinxelamente, amigas con quen poder compartir moito sen sentir ningunha tensión nin emoción punxente. Creo que é a primeira vez que sinto o que é ter unha verdadeira amizade. Con Isa compartín moitísimas cousiñas esa noite e rimos moitísimo por cousas que só nós entendiamos. Mesmo había momentos nos que non tiñamos que dicir ren, que só coa mirada sabiamos o que pensaba a outra e había tempo que non sentía esa conexión con alguén que non fose Artemisa nin Lúa. Bailei tamén con ela gozando de verdade do baile e da música sen pensar en ren, cantamos xuntas cancións que pensaba que nunca cantaría... e foi todo unha loucura de felicidade.
No cuarto, eu collía de repente a pandeireta e comezaba a tocar e elas seguíanme cantando e bailando. Fixéronse as oito da mañá sen que nos decatásemos practicamente e ningunha de nós quería que marchasen eses momentos. Ademais, é que parecía que de súpeto tivésemos as catro vinte anos porque esquecemos de todo, só pensabamos en rir, en divertirnos. É que coido lembrar que, cando eu comecei a cantar: “viva Coruña, viva Lugo, viva Ourense e Pontevedra! Viva Coruña, viva Lugo, viva Ourense e Pontevedra! Viva a nosa nai Galiza, viva sempre a nosa terra...!”, Antía subiu nun leito e empezou a bailar pegando chimpos, colléndome da cintura con enerxía, despois collendo a Isa dos brazos, logo a Sofía namentres repetían comigo eses versos e riamos sen parar, mesmo chorabamos de riso, e cantabamos todo, todo o que nos viña á cabeciña. Foi impresionante. Coido que nunca o pasara tan ben con elas, nunca, e fixemos milleiros de foliadas xa. Houbo momentos nos que mesmo nos botamos ao chan case afogando do riso. Creo que nunca rin desa maneira, nunca.
Ás oito e media, chamoume Artemisa e preguntoume se me ía ben quedar xa e eu pedinlle que me dese unha media hora, alomenos, porque quería duchar e maquillarme un pouco, que ía bonitiña despois de chorar tanto de riso, e tiña que agochar os ollos de bebediña que levaba, que se notaba que non durmira e bebera demasiado; mais a ducha estaba fóra do cuarto e foi unha lea todo porque era unha ducha moi antiga e molleime todo o cabelo, tan bonitiñamente que o levaba lisiño, e logo tentei arranxar iso para nada porque choveu durante case todo o día. Eu mesma rin moito de min cando me mirei no espello e vin a faciana que levaba, de contentiña, coas meixelas vermelliñas, con ese sorriso que non marchaba, con eses ollos de felicidade, tan brillantes, pero que tanto desvelaban que precisamente sobria non ía; pero dábame todo igual. Saín da pensión contra as nove e media da mañá e quedei con Artemisa na Praza do Obradoiro, onde facían eventos relixiosos dos que fuximos, aínda que tamén me parecen moi bonitiños, pero quería levar a Artemisa ao parque da Alameda, onde estaban os do BNG, e tamén tiña que comer algo, porque ía que caía de fame, que non comera ren dende as nove da noite do día anterior.
Cando Artemisa me viu, botouse a rir, pero deume unha aperta moi bonita e forte á que eu lle correspondín con todo o amor que pode caber en min para ela, porque quería que entendese que todo quedara atrás, que o único que desexaba e desexo é ser feliz con ela. Pasamos moitos minutos abrazadas, non sei cantos. Esa aperta durou tanto que pensei que nunca remataría e, realmente, non quería que rematase.
Conteille a Artemisa todo o que vivira o día e máis a noite anterior, pero son consciente de que lle contaba as cousas sen pensar no que dicía, sen prestarlles atención ás miradas que Artemisa me dirixía. Era coma se nunca tivese existido ningún momento difícil nos últimos días. Eu só sentía a fermosa enerxía que había por todas partes, só me importaba que ela estaba alí comigo. Non deixaba de lle apertar a man para lle indicar que era moi feliz por tela alí comigo e coido que ela captaba as miñas emocións todas.
Sei que ela gozou moito dese día. Onte, á noite, tamén quedei nos concertos que facían Milladoiro e Leilía, que me gustan moitísimo, son unha gran inspiración para min; pero Artemisa volveu a Ourense porque hoxe si tiña que traballar. Silvia deume este día de festa pensando que habería descansar despois de toda a troula que me metín e tivo razón, fíxoo ben. Silvia é xenial, tamén. Está a amosarme unha lealdade e unha comprensión incríbeis e fermosas. O mércores, gocei con ela moitísimo de todo o que fixemos en Ourense antes de marcharmos a Santiago. Ela tamén toca con Ialma de cando en vez, aínda que ultimamente toca menos, pero tamén estivo connosco e tamén me axudou moito a maquillarme rapidamente despois de emocionarme tanto ao cantar o Himno Galego, porque a pintura se me correra e foi un pouco desastre, e rimos moito xuntas tamén. Cando tocamos xuntas, é coma se non existise o tempo. Noto que ela e máis eu combinamos moi ben na música. É moi bonito compartir a música con persoas coas que te levas tan ben.
Cústame lembrar de todo o que vivimos onte porque foron moitas cousas e moitos momentos fermosísimos. Non houbo ningún problema que teña que salientar. Artemisa, miña nai e os demais marcharon á tardiña. Eu tiña que estar de voluntaria ata as seis da tarde e, antes, xa me despedín de todos, porque estiven dende as dúas do mediodía ata as seis... e xantamos xuntos, pero eu tiña o estómago pechadísimo. Sentía que estaba a vivir unha segunda mocidade, ou seica tería que dicir a miña primeira e única mocidade porque nunca tiven unha adolescencia acougada. Tiráronme os mellores anos da vida dunha rapaza e agora sinto que a miña terra está a me devolver todo aquilo que me arrebataron hai tantos anos. Entón si paga a pena ter pasado tanta dor se agora teño todas estas bendicións, que a min me parecen infindas.
Tamén estivo Laila onte, a pobriña, que con tanta xente seguro que se abafou e non daba entendido por que eu non podía estar con ela. Custoulle moitísimo separarse de min e tivérona que enganar con galletiñas e todo para despistala. Hoxe xa está comigo e recibiume con tanta ledicia que case non a puiden calmar. Hoxe quedou na casiña soa unhas horas, pero, polo xeral, está na cafetaría, nun cuartiño que temos para ela, no que pode xogar e correr, porque non nos atrevemos a deixala soa tantas horas.
Debería de durmir un pouquiño, pero é que só me presta ver as fotos e os vídeos que gravaron e gravei estes días. Foi un soño. Nunca cansarei de dicilo. Foi un soño. Non sei se o que vivín se pode comparar con algo que vivín antes. Foi marabilloso e sei que na aldeíña seguirei vivindo momentos inesquecíbeis. Que mágoa que teña que agardar un ano para volver vivir esta festa tan importante e especial. Non obstante, en novembro vén Magosto e aí tamén a enlearemos moitísimo! E xa deixo de escribir porque case non podo fixar os ollos nas letras que escribo.

Traducción:

Nota de la traductora:
Como es habitual ya, dejo sin traducir alguna palabra por no encontrar ninguna en castellano que sea equivalente.
Aturuxar: lanzar un aturuxo, que es un grito agudo, fuerte y prolongado, que se emite en señal de alegría, en las fiestas y foliadas o mientras se realizan algunas labores agrícolas. Ejemplo: el sonido de la gaita y los aturuxos de los chicos, he aquí la fiesta.

Viernes, 26 de julio de 2019
Todavía no me he despertado del todo del sueño en el que he vivido en las últimas horas de mi vida. Eso fue un sueño. Me cuesta creer que la realidad sea tan hermosa y mágica. Ha sido un sueño del que aún no he despertado. No he abierto los ojos. Me siento embriagada de alegría y emoción. Aún laten en mí los hermosos sentimientos que me llenaron toda el alma en estos días. El miércoles por la tarde, desde ese momento en el que canté el Himno Galego en Ourense, delante de todas esas personas que cantaban conmigo, hasta esta mañana, cuando me despedí de los compañeros del BNG, he vivido sumergida en una realidad que nada tenía que ver con la que conocí hace unos años. Esos momentos me hicieron pensar que la vida merece mucho la pena, que hay momentos duros que casi nos quitan la respiración y otros totalmente mágicos que nos devuelven todo eso que la tristeza nos arrebató. No sé cómo describir todo lo que viví el miércoles y el jueves. Fue demasiado intenso y no hay palabras que puedan dar cuenta de todo lo que hice, viví, sentí... No sé si podré escribir sobre todo lo que ha ocurrido porque, en un reducidiño tiempo, hay un montón de experiencias que nunca creí vivir. Me siento tan llena ahora mismo que no puedo pensar con claridad. No obstante, también estoy agotadiña. Me duele la cabeza porque llevo sin dormir bien desde el martes por la noche, que tampoco dormí muy bien porque estaba muy nerviosa por todo lo que me iba a venir, por todo lo que iba a vivir, y casi no pude dormir pensando en el día de la patria (o, mejor dicho, de la matria) gallega y el concierto que Ialma íbamos a tocar.
No sé por dónde comenzar. Ahora son las tres de la tarde y tendría que estar durmiendo porque esta noche también nos iremos a dormir tardiño, ya que celebramos una foliada en mi aldeíña por el día de la matria gallega. Y, cómo no, tocaré yo la pandereta y cantaré. Será muy bonito, pero creo que, después de ese concierto, voy a echar durmiendo más de un día.
El miércoles, en el trabajo, sentía que las horas no pasaban. Ansiaba salir ya para juntarme con Ialma y tocar. Estaba muy nerviosa, la verdad, y no acertaba casi con nada. Además, con Artemisa no estaba nada bien. Ahora parece que todo se arregló. Al final, ayer, ella vino a Santiago y disfrutamos de ese día tan bonito junto con mi madre y Damián. Vinieron algunas vecinas de la aldea, pero no tantas como el año pasado. Se notaba mucho que no estaban ni Lúa ni su madre, pero, igualmente, fue un día muy bonito lleno de momentos inolvidables.
Mas de lo primero que he de hablar es del momento en el que canté el Himno Galego. Quiero hablar de cosas buenas. No quiero escribir sobre lo que pasó con Artemisa el domingo porque quiero dejar atrás esos momentos tan tristes y duros en los que parecía que todo se derrumbaría en un instante. Artemisa me dijo unas palabras durísimas que me hicieron mucho daño y me echó encima toda su mala energía, pero, el miércoles por la noche, cuando le escribí para decirle que todo estaba yendo bien, ella me envió un mensaje hermosísimo, incluso escrito en gallego, en el que me pedía perdón por todo lo que había ocurrido esta semana y los días anteriores, en el que me decía que quería dejar atrás las malas emociones, en el que me aseguraba que no podía vivir sin mí, en el que me pedía que disfrutase de ese día tan especial para mí, que me lo merecía... El mensaje que me envió es el siguiente: “Sé que ahora no podrás contestarme, pero no me puedo ir a dormir sin decirte todo esto. Necesito pedirte perdón y lo haré en tu lengua porque quiero que sientas sinceras mis palabras. Perdóname las faltas que pueda tener. Quiero pedirte perdón por cómo me he comportado contigo estos días. Quiero que sepas que tú para mí eres lo más importante y que no puedo vivir sin ti. Perdóname por no estar contigo esta noche. Mañana iré a Santiago y viviré contigo ese día tan especial para ti. Te quiero muchísimo, con toda mi alma. Pásalo bien, que te lo mereces mucho. Quiero que comience una nueva etapa y quiero dejar atrás las malas emociones pero necesito que me ayudes”. Yo le contesté que no se preocupase por nada, que la ayudaría en todo lo que necesitase. Le dije que la quería más que a mi vida, que la amaba de verdad, que nada de esto sería posible sin ella y que no se preocupase por nada, que todo estaba bien. Y todo quedó bien, me quedé con una sensación buenísima que me hizo sentir mucho más feliz. También le dije que su mensaje me había hecho muy feliz porque yo estaba desasosegada por ella. No podía quitarme de la cabeza todo lo que había pasado entre nosotras últimamente, su estado anímico, lo mal que ella estaba; pero ahora parece que todo ha cambiado, o eso deseo con toda mi alma porque yo quiero que ella también sea feliz en esta vida tan bonita, que tan llena de bendiciones está. Ella me acusó el domingo de que era yo la causante de su complejo de inferioridad y de su baja autoestima, pero ahora todo eso queda atrás por el momento, aunque sé que tendremos que hablar con calma para que todo quede bien entre nosotras. No obstante, el día que vivimos ayer fue tan maravilloso que parece haberle limpiado el alma.
A las cuatro de la tarde, comenzaba nuestro concierto, nuestra foliada. A las cinco tenía que ir con Antía a Santiago, donde nos juntaríamos con mucha gente del BNG; donde disfrutaríamos de verdad del día de nuestra tierra.
La primera canción que cantamos fue el Himno Galego. Fue un momento tan intenso que no sé describirlo con palabras. Pensaba que la emoción que sentía apagaría mi voz, pero ocurrió todo lo contrario. La intensísima emoción que me dominaba hizo que mi voz sonase más clara y fuerte que nunca. No dominaba mi voz. Luego, vi vídeos de ese momento y me cuesta reconocerme en la mujer que cantaba con tanto sentimiento, con una voz tan dulce y a la vez potente; una voz que se esparcía por todos los rincones de Ourense, que sonaba con una claridad que me hacía sentir escalofríos. Fue... impresionante. Ese momento que tantos nervios me provocaba pasó en un instante. Cuando ya cantaba: “Pois onde quer, xigante, a nosa voz pregoa a redenzón da boa nazón de Breogán”, pensé: “no, no quiero que acabe”, sentí que ese momento tan esperado se marchaba sin que yo pudiese retenerlo. Sabía que luego cantaría de nuevo el Himno Galego en Santiago, lo cantaría también ayer, pero no sería lo mismo. Siempre sentiré muchísima emoción al cantar nuestro himno (que tanto es el de Galiza como el del BNG), pero aquella vez era la más especial de todas. No era la primera vez que lo cantaba delante de tanta gente, pero sí en una circunstancia tan especial.
Cuando acabamos de tocarlo y cantarlo, la gente que estaba allí, la que había cantado con nosotras con todo su corazón, comenzó a aplaudir con entusiasmo, “aturuxando”, gritando de felicidad, felicitándonos. yo, entonces, ya no pude seguir luchando contra las lágrimas que me llenaban los ojos y noté que éstas me resbalaban por las mejillas, cálidas y sinceras, mientras daba sin cesar las gracias a la gente que tanto nos aplaudía y nos felicitaba. estaba cada vez más emocionada porque aquel momento era demasiado hermoso para que fuese cierto, pero no me atrevía a liberar toda mi emoción por vergüenza. no sabía cuánto iba a durar ese momento, pero, de súbito, noté que alguien se acercaba a mí y me cogía de la mano. era Silvia. tener cerca de mí a alguien a quien le tengo tanta confianza me derrumbó por completo. Silvia me abrazó en cuanto se percató de lo emocionada que estaba y, mientras me daba aquel abrazo que yo tanto necesitaba, no dejaba de decirme: “estuviste impresionante, lo hiciste inmejorable, fue precioso, Agnesiña”. sentir su cariño me hizo llorar sin que pudiese evitarlo. además, necesitaba mucho que alguien me abrazase así, con tanto cariño, de un modo tan protector, después de toda la tensión que había pasado, después de sufrir tanto por Artemisa. y creo que Silvia también necesitaba un abrazo así, tan sincero. no sé cuánto tiempo hacía de la última vez que alguien la había abrazado de esa manera. nos abrazamos mientras la gente seguía aplaudiendo; mas, enseguida, seguimos con el concierto. toqué con mucho cariño todas las canciones que teníamos planificado tocar y la gente las recibió con felicidad, cantando con nosotras casi todo el tiempo. fueron canciones de nuestra tierra, canciones de siempre, y versiones de algunos grupos que nos gustan mucho.
después, ya fuimos a Santiago y todas las horas que viví están mezcladas en mi memoria como si fuesen parte de una sola hora. fue todo intenso, mágico y hermoso, fui alguien importante durante todo ese tiempo. es cierto que sentía la ausencia de Lúa en todas partes, pero aquello no desvanecía la felicidad que todos compartíamos.
el festival salió estupendamente y, bueno, excepto algunos percances sin importancia, todo fue bien. sí fue agotador estar en la barra durante tantas horas, atendiendo a tanta gente, la mayor parte de la cual eran jóvenes; pero también fue apasionante hablar con tanta gente que se expresaba en mi lengua, que pensaba como yo. con la gente del BNG me llevo tan bien que parece que nos conozcamos de toda la vida. no sé explicarme cómo es posible que sea ahora tan feliz siendo tan infeliz en otros momentos de mi vida. llegué a aceptar que para mí no existía la felicidad, esa felicidad que había conocido en mi aldea cuando era niña, que eso lo había perdido para siempre. pensé que aquí había quedado para siempre esa felicidad interrumpida que tuve que abandonar... pero no es cierto, nada de eso fue cierto. soy feliz y lo soy porque, al fin, puedo ser yo misma en mi tierra. siento que se curaron esas heridas que tenía en mi alma, tan hondas e incluso antiguas, y que todo lo que soy sale de mí convertido en luz. noto que brillo, que la gente que está a mi lado siente esa luz e incluso la acoge, excepto Artemisa; pero confío en que todo vaya mejorando ya.
ayer fui a la manifestación que hacíamos el BNG en Santiago y fue impresionante. no encuentro las palabras adecuadas que describan esos momentos tan llenos de lucha, de amor, también de paz, de libertad. todos los que estábamos allí sentíamos y pensábamos lo mismo, nos impulsaban los mismos deseos de libertad, de amor a nuestra tierra. y, también, todo lo que dijo Ana Pontón delante de todos nosotros me hizo llorar de emoción, sobre todo cuando, con todo su corazón, hablando de la poca presencia que tiene Galiza en el Congreso de España, preguntó, cada vez con más fuerza: “¿dónde está Galiza? ¿Dónde está Galiza? ¿Dónde está Galiza?”
He de confesar que tengo afonía entre lo que grité en la manifestación, entre todo lo que canté... así que lo más seguro es que esta noche sólo pueda tañer la pandereta.
artemisa estuvo dando un paseo por Compostela con mi madre mientras yo estaba en la manifestación porque ella no tenía ninguna gana de meterse en una manifestación y eso lo entiendo perfectamente. incluso fui yo quien la animó a ir con mi madre caminando por Santiago mientras duraba la manifestación o que tomasen algo porque llovía. antes, ella y yo habíamos estado juntas paseando por Santiago. yo no había dormido nada porque el miércoles llegué a la pensión en la que nos alojábamos hacia las seis de la mañana y no pude dormir nada porque estaba eufórica, compartía cuarto con Antía, Isa y Sofía, tres componentes de Ialma, y no dejamos de hablar y de contarnos cosiñas. estábamos las tres muy contentas y no sólo por los momentos felices y hermosos que habíamos vivido, sino también por el vino y las cervezas que habíamos bebido, que tampoco bebimos mucho, pero lo suficiente para que nos subiese y estuviésemos más contentiñas aún. Yo me reí muchísimo con ellas. no me acuerdo ahora de todas las cosas que nos hicieron gracia y creo que sería imposible decirlas todas; Pero me reí tanto que estuve a punto de tener un accidente. Suerte que estábamos en la habitación y pude salir corriendo al baño. Sigo riéndome con el recuerdo de esos momentos. Incluso nos pusimos a improvisar canciones con letras algo subidiñas de tono y qué risa, no podíamos dejar de reírnos. cantábamos sobre cosas que habíamos visto aquella noche. ellas también estuvieron en el festival como voluntarias. Antía es enfermera y estuvo como voluntaria ayudando y vigilando. Isa estuvo conmigo en la barra y Sofía no tengo ni idea de dónde fue esa noche, pero no le vimos el pelo hasta que la llamamos por teléfono para preguntarle si quería venir con nosotras a la pensión. Menuda liamos en la habitación. Teníamos algunas cervezas y, a pesar de estar algo mareadas ya por lo que habíamos bebido y bailado, seguimos bebiendo, compartiéndolas, claro, porque tampoco estábamos para bebernos una cada una. Y las risas... No podré olvidar nunca Esas risas. Cualquier cosa nos hacía gracia, por muy tonta que pareciese, y me sentía tan llena que no quería que esos momentos acabasen. Hubo momentos en los que fui plenamente consciente de que estaba con amigas de verdad, al fin. Creo que es la primera vez que tengo amigas de verdad, que tengo un grupo de amigas, más bien, porque amigas he tenido, entre Lúa, Artemisa (antes de estar con ellas), pero me refiero a amigas sencillamente, amigas con quien poder compartir mucho sin sentir ninguna tensión ni emoción punzante. Creo que es la primera vez que siento lo que es tener una verdadera amistad. Con Isa compartí muchísimas cosiñas esa noche y nos reímos muchísimo por cosas que sólo nosotras entendíamos. incluso había momentos en los que no teníamos que decir nada, que sólo con la mirada sabíamos lo que pensaba la otra y hacía tiempo que no sentía esa conexión con alguien que no fuese ni Artemisa ni Lúa. Bailé también con ella disfrutando de verdad del baile y de la música sin pensar en nada, Cantamos juntas canciones que pensaba que nunca cantaría... y fue todo una locura de felicidad.
En la habitación, yo cogía de repente la pandereta y comenzaba a tocar y ellas me seguían cantando y bailando. Se hicieron las ocho de la mañana sin que nos diésemos cuenta y ninguna de nosotras quería que se marchasen esos momentos. además, es que parecía que de súbito tuviésemos las cuatro veinte años porque nos olvidamos de todo, sólo Pensábamos en reírnos, divertirnos. Es que creo recordar que, cuando yo comencé a cantar: “viva Coruña, viva Lugo, viva Ourense e Pontevedra! Viva Coruña, viva Lugo, viva Ourense e Pontevedra! Viva a nosa nai Galiza, viva sempre a nosa terra...!”, Antía se subió en una cama y empezó a bailar pegando saltos, cogiéndome de la cintura con energía, después cogiendo a Isa de los brazos, luego a Sofía mientras repetían conmigo esos versos y nos reíamos sin parar, incluso llorábamos de risa, y cantábamos todo, todo lo que nos venía a la cabeciña. Fue impresionante. creo que nunca lo había pasado tan bien con ellas, nunca, e hicimos millones de foliadas ya. hubo momentos en los que nos tiramos al suelo casi ahogándonos de la risa. creo que nunca me he reído de esa manera, nunca.
a las ocho y media, Me llamó Artemisa y me preguntó si me iba bien quedar ya y yo le pedí que me diese una media hora, al menos, porque quería ducharme y maquillarme un poco, que iba bonitiña después de llorar tanto de risa, y tenía que esconder los ojos de borrachiña que llevaba, que se notaba que no había dormido y había bebido demasiado; mas la ducha estaba fuera de la habitación y fue un lío todo porque la ducha era muy antigua y me mojé todo el pelo, tan bonitiñamente que lo llevaba lisiño, y luego intenté arreglar eso para nada porque llovió durante casi todo el día. yo misma me reí mucho de mí cuando me miré en el espejo y vi la cara que llevaba, de contentiña, con las mejillas rojiñas, con esa sonrisa que no se marchaba, con esos ojos de felicidad, tan brillantes, pero que tanto desvelaban que precisamente sobria no iba; pero me daba todo igual. salí de la pensión hacia las nueve y media de la mañana y quedé con Artemisa en la plaza del Obradoiro, donde hacían eventos religiosos de los que huimos, aunque también me parecen muy bonitiños, pero quería llevar a Artemisa al parque de la Alameda, donde estaban los del BNG, y también tenía que comer algo, porque iba que me caía de hambre, que no había comido nada desde las nueve de la noche del día anterior.
Cuando Artemisa me vio, se echó a reír, pero me dio un abrazo muy bonito y fuerte al que yo le correspondí con todo el amor que puede caber en mí para ella, porque quería que entendiese que todo había quedado atrás, que lo único que deseaba y deseo es ser feliz con ella. Pasamos muchos minutos abrazadas, no sé cuántos. Ese Abrazo duró tanto que pensé que nunca acabaría y, realmente, no quería que acabase.
Le conté a Artemisa todo lo que había vivido el día y la noche anterior, pero soy consciente de que le contaba las cosas sin pensar en lo que decía, sin prestarles atención a las miradas que Artemisa me dirigía. Era como si nunca hubiese existido un Momento difícil en los últimos días. Yo solo sentía la hermosa energía que había por todas partes, sólo me importaba que ella estaba allí conmigo. No dejaba de apretarle la mano para indicarle que era muy feliz por tenerla allí conmigo y creo que ella captaba todas mis emociones.
Sé que ella disfrutó mucho de ese día. Ayer, por la noche, también me quedé a los conciertos que hacían Milladoiro y Leilía, que me gustan muchísimo, son una gran inspiración para mí; pero Artemisa volvió a Ourense porque hoy sí tenía que trabajar. Silvia me ha dado este día de fiesta pensando que habría de descansar después de toda la fiesta que me metí y tuvo razón, hizo bien. Silvia es genial, también. Está demostrándome una lealtad y una comprensión increíbles y hermosas. El miércoles, disfruté con ella muchísimo de todo lo que hicimos en Ourense antes de marcharnos a Santiago. Ella también toca con Ialma de vez en cuando, aunque últimamente toca menos, pero también estuvo con nosotras y también me ayudó a maquillarme rápidamente después de emocionarme tanto al cantar el Himno Galego, porque la pintura se me había corrido y fue un poco desastre, y nos reímos mucho juntas también. cuando tocamos juntas, es como si no existiese el tiempo. noto que ella y yo combinamos muy bien en la música. es muy bonito compartir la música con personas con las que te llevas tan bien.
me cuesta acordarme de todo lo que vivimos ayer porque fueron muchas cosas y muchos momentos hermosísimos. no hubo ningún problema que tenga que resaltar. artemisa, mi madre y los demás se marcharon por la tardiña. yo tenía que estar de voluntaria hasta las seis de la tarde y, antes, ya me despedí de todos, porque estuve desde las dos del mediodía hasta las seis... y comimos juntos, pero yo tenía el estómago cerradísimo. sentía que estaba viviendo una segunda juventud, o quizás tendría que decir mi primera y única juventud porque nunca tuve una adolescencia sosegada. me quitaron los mejores años de una rapaza y ahora siento que mi tierra está devolviéndome todo aquello que me arrebataron hace tantos años. entonces sí merece la pena haber pasado tanto dolor si ahora tengo todas estas bendiciones, que a mí me parecen infinitas.
también estuvo Laila ayer, la pobriña, que con tanta gente seguro que se agobió y no entendía por qué yo no podía estar con ella. le costó muchísimo separarse de mí y tuvieron que engañarla con galletiñas y todo para despistarla. hoy ya está conmigo y me recibió con tanta alegría que casi no pude calmarla. hoy se ha quedado en la casiña sola unas horas, pero, por lo general, está en la cafetería, en un cuartiño que tenemos para ella, en el que puede jugar y correr, porque no nos atrevemos a dejarla sola tantas horas.
debería dormir un poquiño, pero es que sólo me apetece ver las fotos y los vídeos que grabaron y he grabado estos días. fue un sueño. nunca me cansaré de decirlo. fue un sueño. no sé si lo que viví se puede comparar con algo que viví antes. fue maravilloso y sé que en la aldeíña seguiré viviendo momentos inolvidables. qué pena que tenga que esperar un año para vivir esta fiesta tan importante y especial. no obstante, ¡en noviembre viene Magosto y ahí también la liaremos muchísimo! y ya dejo de escribir porque casi no puedo fijar los ojos en las letras que escribo.

miércoles, 24 de julio de 2019

DIARIO DE ARTEMISA: MARTES, 23 DE JULIO DE 2019


Martes, 23 de julio de 2019
El domingo por la noche, justo antes de irnos a dormir, metí profundamente la pata con Agnes. La metí sin pensarlo. Le vomité encima toda mi amargura, mis celos, mi rabia y mi frustración justo cuando ella estaba intentando ayudarme, justo en ese momento en el que le podría haber confesado por qué me encontraba tan mal en lugar de echarle en cara todo lo que le eché en cara, en lugar de acusarla de todo eso que ahora ya no tiene sentido. Ahora estoy muchísimo peor. Me encuentro mucho peor que antes de ese momento. Agnes me ha asegurado ya muchas veces que no me tiene que perdonar nada y que no me guarda ningún rencor. Incluso, ese día, justo antes de dormirse, estuvo preguntándome qué me ocurría, me preguntó si me agobiaba trabajar en la cafetería (yo le dije que sí) y me animó a que estuviese bien, me dijo, incluso, que no tenía ninguna obligación de trabajar en la cafetería y que podía empezar ya a luchar por abrir esa herboristería que quiero abrir. Parecía estar todo bien. Agnes parecía haberse repuesto del impacto que le produjeron mis palabras e incluso fue muy cariñosa conmigo con tal de calmarme, pues yo le pedí miles de veces que me perdonase, que arreglásemos lo que estaba ocurriendo. No obstante, Agnes no está igual conmigo desde entonces. Está seria, no me habla apenas, sólo para lo justo y necesario. No es cortante conmigo. Me habla bien, pero poco, y no ha dejado de ser cariñosa conmigo. Me sigue tratando bien, me sonríe, pero le pasa algo conmigo. es comprensible que esté ofendida conmigo después de todo lo que le dije el domingo.
Ella me preguntaba por qué estaba tan deprimida, qué me preocupaba, por qué tenía ese complejo de inferioridad tan grave. Yo, en lugar de confesarle lo que me ocurre con calma, le dije todo esto: “la única culpable de mi complejo de inferioridad eres tú”. Cuando Agnes oyó esas palabras, se me quedó mirando como si no me comprendiese, a punto de empalidecer, con los ojos llenos de asombro e incluso miedo. Sí, había miedo en sus ojos. Tenía en las manos un montón de ropa doblada que estuvo a punto de dejar caer al suelo, pero no perdió la calma en ningún momento. Me preguntó: “que queres dicir, Artemisiña?” Y yo, en lugar de recular, de darme cuenta de que estaba metiendo la pata, me dejé llevar por toda la frustración que me llenaba el alma y le solté: “tú eres la que me causa este complejo de inferioridad no dejando de hablar de Lúa, de recordarla, de evocar su recuerdo”. Ahora tengo que reconocer que Agnes no me habla tanto de Lúa como la acusé en ese momento. Sí me habla de ella, pero muy de vez en cuando. Soy yo la que le pregunta cosas sobre su pasado, quien insiste en leer el diario de Lúa y el que Agnes escribía cuando era niña, soy yo la que le pregunta si sigue triste por la muerte de Lúa, quien le hace comprender que la entiendo por no haber superado su muerte todavía. Agnes casi no me hablaba de Lúa estos días. No obstante, en esos momentos, yo no pensé en nada de eso. Le dije: “me haces sentir poca cosa a tu lado porque no compartimos prácticamente nada, porque te pasas el día haciendo cosas fuera de casa y, cuando estás aquí, te dedicas a hacer mil cosas que no compartes conmigo”. Agnes me contestó: “Artemisiña, yo no dejo de intentar compartir mis cosas contigo. Te animo a que salgamos juntas a alguna foliada, te animo a que toques música con nosotros, a que caminemos juntas con Laila por la orilla del río, te invito a todos los eventos que organizamos el BNG, cuento contigo para todo, intento, continuamente, que no te sientas desplazada; pero eres tú la que te niegas a todo lo que te propongo, eres tú la que dices que no sientes que aquí tienes tu sitio, cuando nadie te aparta, cuando todos intentamos que te sientas acogida entre nosotros, incluso la gente del BNG... No entiendo a qué viene todo esto, Artemisa. Yo ya no sé qué hacer para conseguir que te sientas bien”. Evidentemente, me hablaba en gallego y cada vez me hablaba más alterada. La voz se le llenó de lágrimas y tenía los ojos vidriosos, pero no se puso a llorar en ningún momento, ni siquiera cuando, antes de irnos a dormir, me hizo todas esas preguntas para hacerme sentir comprendida y querida, cuando para nada me lo merecía.
Cuando la oí decirme todo eso, me quedé sin palabras. Me quedé en silencio, intentando dominar mis descontroladas emociones. Todo mi ser me decía que Agnes tenía toda la razón del mundo. Agnes tenía razón. En ningún momento ella me ha hecho sentir que no encajo, continuamente se ha esforzado por compartir conmigo todo lo que forma su vida. Soy yo la que está amargada, la que tiene el alma llena de celos y de impotencia. Agnes no me ha demostrado, en ningún momento, que no me ame como antes, que no me desee, al contrario, me trata siempre con muchísimo amor, me escucha cuando necesito contarle algo, está pendiente de mí sin cesar. No sé por qué estos sentimientos tan dañinos que me dominan tergiversan la realidad de esta manera. No tiene sentido que experimente rechazo ni rabia si Agnes continuamente crea un paraíso para mí, si me entrega un amor infinito, si siempre se muestra comprensiva y cariñosa conmigo, si comparte conmigo su felicidad, su euforia, su contento, su motivación, todo, lo comparte todo conmigo.
El domingo, cuando me dio esa respuesta, yo notaba que estábamos a punto de explotar las dos. Agnes estaba nerviosa, pero no me lo quería demostrar y yo tenía muchísimas ganas de llorar, pero tampoco me atrevía a llorar delante de ella después de haberle dicho esas cosas tan horribles. Además, me sentía atrapada por mis emociones. Quería solucionar inmediatamente mi metedura de pata, pero todavía estaba alterada por esa rabia que me dominaba y tampoco sabía qué tenía que decir en esos momentos porque era muy consciente de que cualquier palabra sería insuficiente. Nos tumbamos juntas en la cama y Agnes ni siquiera me miraba, incluso evitaba tocarme. Estaba a mi lado físicamente, pero anímicamente estaba lejísimos de mí. Me confesó que no sabía cómo digerir lo que le acababa de decir, que le costaba entenderlo todavía, que no podía ni creer lo que había oído. Me dijo que, cuando vivíamos en Barcelona y yo era tan feliz, a ella no se le había ocurrido nunca acusarme de su profundo malestar. Nunca se le había pasado por la cabeza culparme de la enfermiza tristeza que la atacaba, al contrario, siempre se había alegrado de que yo fuese feliz, y es cierto. Agnes jamás me ha echado nada en cara, ni siquiera que nunca le diese la razón cuando me insistía en que la cura a su enfermedad estaba en Galicia, ni tampoco me acusaba de alargar su sufrimiento permaneciendo en aquella vida que teníamos. Nunca me ha acusado de nada. Siempre ha sido paciente y comprensiva conmigo. Agnes se encerraba en sí misma cuando no se encontraba bien, nunca buscó algún culpable de su dolor, de su profundísima tristeza, ni siquiera ha acusado a su madre de arrancarla de su tierra cuando tenía sobrados motivos para hacerlo. Agnes siempre ha sido muy indulgente con todas las personas que conoce cuando, muchas veces, fueron precisamente esas personas que conoce con las que es tan indulgente las que más daño le han hecho en su vida y, lamentablemente, yo soy una de esas personas que le ha hecho daño. El domingo le hice muchísimo daño, aunque no me lo ha dicho en ningún momento con palabras. Me lo confiesa con sus miradas apagadas, con las pocas palabras que me dirige, con sus gestos llenos de tristeza. Noto muchísima tristeza en ella. Está triste por mí, por haberla acusado de algo tan fuerte y lamentable. Me dijo, el domingo, antes de intentar hacerme sentir que no estaba enfadada conmigo, que parecía que intentase derribar a puñetazos nuestra preciosa vida, pero también me aseguró que entendía que no dependía de mí estar tan negativa, tener tantas dificultades para apreciar las cosas buenas que teníamos, para evitar resaltar continuamente las cosas malas (que para ella no las había). Yo no sabía qué decirle. Lo único que se me ocurría era pedirle que me perdonase, pero ella estaba tan ofendida que ni siquiera aceptaba mis perdones. Me dijo que no hacía falta que le pidiese perdón por haber sido simplemente sincera.
No dormí nada bien esa noche, no he dormido bien esta noche, no puedo ni respirar. En la cafetería, Agnes me trata con cariño y comprensión, pero falta algo en ella, hay vacío en ella. Me informa de lo que va a hacer por la tarde, pero no se molesta en preguntarme si quiero ir con ella. Esta tarde, fue con la gente del BNG para preparar cosas para mañana. Mañana se irá a Santiago después de tocar aquí en Ourense con Iauga y no volverá hasta el viernes por la mañana. Silvia le ha dado un día de fiesta (el viernes) y también cerrará la cafetería el jueves. Yo sí trabajaré el viernes, pero no me importa. Trabajando, estaré menos pendiente de la ausencia de Agnes. Tal vez, nos venga bien estar separadas estos dos días. Mañana, no iré a verla tocar ni cantar porque ese concierto lo harán a las cuatro de la tarde y yo salgo de trabajar a las cinco, que es justo cuando terminan de tocar. Luego se va a Santiago con no sé quién y no la veré hasta el viernes por la tarde, pues no irá a trabajar y nos reencontraremos ya por la tarde, cuando quedemos con Damián para ir a la aldea, que ahí también van a armar una buena fiesta. No hace falta que diga que no he conseguido todavía sacarme el carné de conducir y hace meses que no subo otra vez al examen. Creo que me he rendido. He suspendido, por lo menos, seis veces.
Quería contar, también, que yo no tengo ganas de ir a Santiago el jueves, aunque Anxiños me haya insistido mucho en que vayamos. Prefiero quedarme en casa y sentir ese deseo me da mucha rabia porque, en el fondo, sí me gustaría ir a Santiago y disfrutar del día de la patria gallega, que en realidad es precioso, y, mañana por la noche, en la plaza do Obradoiro, van a hacer un espectáculo precioso con fuegos artificiales, con imágenes en 3D sobre la vida de la ciudad y, más concretamente, las protagonistas van a ser las mujeres de Santiago de Compostela. Agnes no podrá ir a verlo porque justamente empezará cuando comienza su turno de voluntariado, que estará en la barra de un festival que hace el BNG. Estará tanto el miércoles como el jueves en el festival. No me imagino a Agnes rodeada de tanto ruido, de tanta gente, recibiendo tantos estímulos... pero, quizás, la Agnes que no me puedo imaginar en esa situación ya ha quedado atrás para siempre, perdida en el pasado. Ahora es otra mujer muy distinta a la que estaba conmigo en Barcelona. Va a estar con mucha gente que tiene sus mismos sentimientos e intereses, con quien disfrutará plenamente de ese día tan importante para los gallegos. Yo podría estar a su lado, compartiendo su júbilo, pero yo misma me aparto de ella porque no quiero contaminar esas preciosas horas con mi negatividad y porque tengo el alma podrida. No entiendo lo que me ocurre. Agnes sólo desprende energías positivas, felicidad, luz... y yo parezco una nube que quiere cubrir su fulgor. Nunca la he visto brillar tanto, sonreír con tanta vida, con tanto cariño. Tiene el alma totalmente purificada. Parece no quedar ya en ella ni el menor rastro de toda esa tristeza que tanto la destrozaba. Es otra mujer distinta, pero mantiene su esencia; esa aura de misterio que la envuelve, que tanto atrae, que tanto incita a querer conocerla. Sigue siendo la misma, pero llena de emociones hermosas, llena de vida. No se parece en absoluto a la mujer a la que tanto le costaba relacionarse con los demás, a la que tan difícil le resultaba hablar con personas desconocidas, esa mujer que apenas sonreía. No obstante, muchas veces me he preguntado si seguiría siendo la misma en otro lugar. Yo creo que no, que, en cuanto saliese de Galicia, la mujer que ahora es se desvanecería. Entonces, ¿realmente Agnes está curada? ¿Y yo estoy bien? No creo que sea comprensible que me encuentre tan mal cuando tengo una vida tan bonita. Yo siempre me lamenté por no tener a mi lado a Agnes bien, por detectarla siempre triste, frágil. Ahora que la tengo, ¿por qué no puedo disfrutar plenamente de ella? ¿Por qué tengo que experimentar estas emociones tan horribles que tanto oscurecen nuestra vida? Es verdad que Agnes amó a Lúa cuando era niña, que estuvo el año pasado con ella compartiéndolo todo como si nunca se hubiesen separado, que todavía le cuesta aceptar que Lúa murió y que la echa de menos más de lo que puedo entender; pero también es cierto que Agnes me ama con toda su alma. Tendría que quedarme con eso, y punto, pero no puedo.
Esta tarde, antes de ponerme a escribir, he llamado a mi hermana para contarle lo que está ocurriendo con Agnes. Cuando le expliqué lo que pasó el domingo, me dijo (lo cito textualmente. Las palabras que van entre paréntesis son pensamientos míos): “hermana, ¿eres tonta de remate o ensayas para serlo? Vamos a ver, tienes a tu lado a una mujer maravillosa que te quiere de verdad, que lo daría todo por ti (todo menos su vida en Galicia, digo yo), que realmente es un tesoro, una persona mágica y buena de verdad, vives en un lugar bonito, estás rodeada de gente buena y divertida, tienes trabajo, trabajas con Agnes, además, tienes una casa preciosa que ya me gustaría a mí tenerla... Tía, ¿qué más quieres? No te entiendo, Artemisa, de verdad que no te entiendo. Eres tonta, definitivamente. Déjate de chorradas y disfruta de la vida de una maldita vez, joder, que no sabes la suerte que tienes. De un día para otro, la vida se te puede ir sin que la puedas retener y entonces sí que tendrías que lamentarte, entonces sí tendría sentido que sintieses rabia; pero ¿ahora qué pasa? No tenéis ningún problema grave. Yo he pasado por un cáncer, tía, un puto cáncer (pido perdón por las palabras de mi hermana), no me he muerto y doy las gracias todos los días por ello, por tener otra oportunidad para vivir. Yo también estuve llena de rabia y de tristeza, pero se me pasó la tontería en cuanto la vida me dio esa hostia, la hostia del cáncer. Déjate de mierdas, hermana, y disfruta de tu Agnes, de tu preciosa vida. Joder, es que parece mentira que yo tenga que estar diciéndote esto. Me da mucha rabia que estés así. Como vaya para allá, te voy a dar una hostia que te quitará de encima, en un momento, todas esas paranoias que tienes, tía, que pareces una lunática”.
Las palabras de mi hermana me hicieron llorar y reír al mismo tiempo. Mi hermana es así. No se calla ni una y le da igual que no te siente bien lo que te dice, pero, esta vez, tenía toda la razón del mundo. Yo le confesé que necesito que venga a vivir aquí, que quiero abrir con ella esta herboristería, y mi hermana me dijo que estaba pensando en algo. Me dijo que se le había ocurrido trasladar su negocio a Ourense. Me dijo que, de esa manera, no haría falta que yo tuviese que enfrentarme desde cero a la apertura de una tienda, que, si ella trasladaba la suya a Ourense, las dos empezaríamos juntas, pero ya no desde cero porque podríamos seguir manteniendo muchos proveedores e incluso clientes que compran por internet. La idea me parece preciosa. Ojalá fuese cierta.
Mi hermana está muy ilusionada con las vacaciones que vamos a compartir en agosto. Va a venir a Galicia y de paso aprovechará para echarle un ojo al local que yo quiero comprar para abrir la herboristería. Sobre todo está ilusionada porque de nuevo verá a Gabriel, que hace muchos meses que no se ven y además se necesitan mucho, ya que ha habido bastantes momentos malos por medio. Mi hermana tiene ahora una ilusión muy bonita. Ojalá se me contagiase y ojalá sus palabras me hiciesen el efecto que ella desea que me hagan, pero no es tan fácil. No podemos dominar nuestra alma y muchas veces ni siquiera somos dueños de nuestros pensamientos.
Me gustaría saber de dónde proviene este malestar que me impide disfrutar de la vida, que me hace experimentar rabia cuando veo que hay personas a mi alrededor riendo y siendo felices, que me hace pensar que yo no me merezco ser feliz ni ver cumplidos mis sueños; aunque, ahora mismo, tampoco sé cuál sería mi sueño. Hace mucho tiempo que no reconozco mis sentimientos, que me dejo llevar por la vida sin prestarle atención a la voz que me revela cómo me encuentro en cada momento. Me he centrado en hacer feliz a Agnes y me he olvidado de mí misma. Renuncié a todo lo que tenía para estar con ella, renuncié a esa vida que tanto me había costado construir porque prefería no tener nada y tenerla que no tenerla estando en esa vida que, sin ella, se había vuelto muerte. Mi hermana me dijo esta tarde que es probable que nunca me haya recuperado definitivamente de la psicosis que me atacó cuando perdí a Agnes. Mi hermana está segura de que esa crisis que viví fue mucho más fuerte que cualquiera otra que me hubiese atacado antes y que me dejó secuelas que me costará olvidar. Puede que tenga razón, pero yo he estado muy feliz viviendo aquí en Ourense. Es probable también que haya emociones que permanezcan en silencio durante un tiempo y, de repente, un día, alcen inesperadamente su voz, ensordeciéndote.
Es posible también que sea Lúa la causante de estos sentimientos. Mejor dicho, el hecho de que Lúa y Agnes se hayan amado es lo que me ha provocado todo esto, esta profundísima crisis de autoestima. Es que hoy sólo me apetece llorar y llorar. No quiero hablar con nadie. He hablado con mi hermana porque sabía que me haría bien llamarla. Me ha hecho bien, pero sólo durante una media hora. Después, ese efecto se ha marchado y de nuevo vuelvo a estar hundida en una desesperación extrañísima. Es que, incomprensiblemente, me ha dado por pensar que Agnes no estaría conmigo si Lúa siguiese viva. Es posible que hubiese acabado dejándola para estar conmigo, pero habría vuelto con ella en cuanto se hubiese dado cuenta de que conmigo apenas podía compartir todo eso que con Lúa sí podía compartir, en cuanto hubiese notado que estar con Lúa la llenaba mucho más que estar conmigo porque, ahora mismo, si he de ser sincera, no tengo nada que me haga especial. Antes, al menos, podía gozar de mis creencias, celebraba rituales, tenía creencias muy bonitas que me volvían mística. Ahora, no sé dónde queda todo eso, sinceramente. No sé dónde terminará todo esto, no sé dónde está mi calma. Sólo espero que vivir estas próximas vacaciones con mi hermana y con Agnes me ayude a recuperar todo lo que se me ha apagado por dentro. Quiero ser feliz con Agnes. Yo no quiero estar así con ella y sé que ella tampoco quiere que estemos así. También pienso que estos días que va a pasar fuera de casa le van a servir para despejarse de mí y ese pensamiento me hace daño. Tengo la sensación de que yo soy lo único negativo de su vida, cuando precisamente yo tendría que ser lo más positivo, pero sé que hay muchas personas que le dan más energía positiva que yo, pero yo no puedo luchar contra este desánimo, no puedo. Tengo que reconocer que, cuando voy a la aldea o paseo por Ourense, este malestar se atenúa porque, sí, Ourense me gusta muchísimo. Si este lugar no me gustase, hace tiempo que me habría marchado, pero es realmente maravilloso. El problema sólo lo tengo yo. Agnes me animó a que buscase ayuda profesional. Quizás lo haga al volver de vacaciones. Y aquí lo dejo por hoy.

domingo, 21 de julio de 2019

DIARIO DE AGNES: SÁBADO, 20 DE XULLO DE 2019

Sábado, 20 de xullo de 2019
Hai tempo que non pasabamos unha fin de semana na aldeíña porque, ultimamente, sempre tiña algo que facer os sábados. O sábado pasado, Artemisa e máis eu vivimos un momento moi tenso e estarrecedor por mor dunha treboada que caeu en Ourense; unha treboada horríbel que parecía querer desfacer a cidade toda. Había moito tempo que non viamos chover desa maneira e a min púxome moito medo comprobar que non deixaba de chover malia pasaren os minutos, ouvir decotío o brutal son dos trons, ver como os lóstregos crebaban o ceo da tarde e notar que a auga inundaba o Gadis no que Artemisa e máis eu estabamos mercando. Foi un momento terríbel que me arrincou violentamente do meu presente e me botou a un momento pasado dalgunha vida que non podo lembrar. Cústame moitísimo falar deses momentos porque me parecen parte dun pesadelo. Non me parecen reais. Sei que a Artemisa a asustou moitísimo verme así, tan ida. O único que eu quería era chegar á nosa casa canto antes. Non me importaba que tivésemos que correr baixo a violenta choiva, arriscándonos a que nos caese un raio. Só quería chegar á casa porque pensaba que alguén nos perseguía. Esa treboada espertou algunha lembranza terríbel, unha lembranza dalgún deses momentos nos que Artemisa e máis eu tivemos que fuxir da xente que non podía comprender o noso amor. Non podo saber que lembrei nese momento. Só sei que quería correr sen importarme nada. Cando chegamos á casa, non podía falar. Era coma se aquela treboada me tivese arrincado a voz. Sentía unha inquietude horríbel por dentro de min que devoraba a voz dos meus pensamentos. Tiña moito medo e afectárame moitísimo ver como as rúas se convertían en ríos. A auga baixaba brutalmente, arrastrando o que atopaba no seu camiño, e os lóstregos non deixaban de iluminar o ceo e Ourense quedou feita un desastre. Nin tan sequera podía sentir ganas de chorar porque o medo que experimentaba aturdía os meus sentimentos. Non podía saber que sentía. O único que lembro é estar queda, sen dicir ren, en silencio, tentando dixerir o que acababa de pasar, tentando comprender por que me encontraba así. Non era a primeira vez que vía chover tanto en Ourense, en Galiza, pero nunca me afectara dese xeito. Esa noite quedaramos con Silvia e as demais para cearmos na casa de Silvia, pero pedinlle a Artemisa que cancelase a quedada porque a min non me apetecía ir a ningures e sabía que non me achaba en condicións de estar con ninguén. Aquela noite non podería ser eu, por moito que me esforzase. O único que quería era estar tranquiliña na nosa casa. Amais, non puideramos mercar ren do que tiñamos que levar á cea porque abandonaramos a compra no Gadis e tampouco me sentía quen de cantar, de pandeirar nin bailar. Quería estar acougada na casa e Silvia entendeuno perfectamente. Ao final cancelaron a cea e farase a semana vindeira.
Non escribín esta semana porque estiven moi ocupada preparando todo o que imos facer a semana vindeira co gallo da festa da patria galega. Teño moitísimas ganas de vivir eses días porque hai moitísimo tempo que non os vivo plenamente. O ano pasado, estivemos en Santiago Lúa, Artemisa, miña nai, máis veciñas da aldea e máis eu, pero participei nesas festas como unha persoa máis que gozaba de todo o que se facía na cidade; pero, este ano, si participarei activamente porque vou estar como voluntaria ambos os dous días nun festival que facemos o BNG, o 24 e o 25. Estarei na barra cinco horas ambos os dous días e tamén participarei nas pandeiradas que faremos. O día 24 vai ser moi intenso porque, primeiramente, tocaremos e bailaremos eiquí en Ourense á mañá para inaugurar as festas. Primeiro tocarei con Iauga e a primeira canción que tocaremos e cantaremos será o Himno galego. Creo que non o podo ensaiar máis veces xa, pero tamén penso que, por moitas veces que o ensaie, nunca pensarei que o canto de todo ben e amais estou certa de que, cando o tente cantar diante de tanta xente, me vou emocionar sen podelo evitar. Non dubido de que non poderei cantar porque a emoción que sentirei mo impedirá, pero todas me din que non pense niso, que, se pasa, pois xa seguirán cantando elas, pero é que vai ser un momento tan bonito que non o podo imaxinar, que non podo pensar nel. Despois, á tardiña, irei a Santiago para tocar con Lenda Galitza alí en Santiago, onde se farán os concertos que o BNG organizamos, que tocarán máis ben grupos compostos por xente nova que reivindica a liberdade da nosa terra. Eu estarei como camareira o mércores 24 á noite, dende as once da noite ata as catro da madrugada, e o xoves, tamén, dende a unha do mediodía ata as cinco ou as seis da tarde. Vou pasar dous días enteiros fóra de casa, sen traballar, pero pechamos a cafetaría o xoves e Silvia deume permiso para que non fose traballar o mércores. Silvia é moi comprensiva comigo e, ademais, ela tamén colaborará connosco. Estará como voluntaria, pero menos horas porque ela ten outras cousas que facer en Ourense. Eu preferín marchar a Santiago para participar activamente no festival que organizamos o BNG. Teño tantas ganas de vivir eses días que non podo pensar noutra cousa. Síntome chea de emocións fermosas que tamén son algo contraditorias porque, por unha banda, estou moi feliz por poder vivir estes días e síntome moi afortunada por ter tantas bendicións na miña vida; pero, pola outra banda, síntome algo nostálxica e tristeiriña porque, nestes días, non podo evitar botar moito en falla a Lúa. Sinto a súa ausencia coma se fose un peso que me aperta a ialma e sei que ela tamén viviría estes días con moitísima intensidade. Boto de menos compartir todo isto con ela. Con Artemisa non podo compartir nada disto. Síntome soa neste aspecto, aínda que hai moitísima xente ao meu redor coa que vivo moitísimo todo isto, pero a min gustaríame compartilo con Artemisa. Non obstante, entendo que a ela non lle interese. Iso non se pode domear. Cadaquén ten os seus intereses e eu non podo pretender compartilo todo con ela; pero, cando penso todo iso, axiña me vén unha pregunta á mente: “daquela, por que carallo a vida me quitou a Lúa?”
Onte a noite fixemos unha foliada porque si, nós non precisamos moitos motivos para troulear, e repeniquei, cantei, bailei, o meu tío Damián tocou a gaitiña, todos cantamos... Hai xa máis xente na aldeíña porque viñeron eiquí familiares nosos que viven lonxe de Ourense, que van pasar eiquí o mes de xullo e algunhas semanas do mes de agosto. Está Gabriel, por certo, e tamén outros curmáns meus. O caso é que enleamos unha foliada moi bonita na que Artemisa tamén participou tocando a guitarra, pero ela estaba máis distraída, esvaecíase de súpeto, desaparecía, e non a podía atopar por moito que a buscase. Sei que se ía ao bosque, para camiñar soa entre as árbores, díxomo despois. A min teríame gustado que vivísemos xuntas esa noite, xuntiñas como o faciamos antes, pero ela separábase de min e eu non a podía obrigar a que estivese ao meu lado; pero con esa actitude o único que está conseguindo é que me sinta soa e que non a entenda, que me afaste dela, é coma se ela me afastase de si mesma, non sei como explicalo. Logo di que eu non lle conto nada do que fago, que lle agocho moitas das cousas que vivín e vivo; pero como lle vou contar ren se cada cousa que lle explico parece facerlle dano? Apenas lle conto algo do meu pasado, ponse tristeiriña e celosa, coma se lle dese rabia saber que eu vivín tantas cousas antes de rencontrarme con ela; pero o noso pasado non se pode mudar, por moito que nos queiramos agora, por moi ben que esteamos. O noso pasado é algo único, pero ela está obsesionada coa idea de que non a quixen só a ela nunca, que quixen a outra muller, e onte díxome que non entendía como podía estar con ela querendo tanto a Lúa. Eu confeseille que, efectivamente, aínda quero moitísimo a Lúa, pero non da maneira que ela pensa. Acabei rindo porque me facía graza pensar en Lúa e decatarme de que a amei tanto sendo tan diferente de Artemisa. Lúa nunca me amosou que lle doía que eu amase a Artemisa, nunca; ao contrario, ela sempre o entendeu e mesmo defendeu moitísimo a relación entre Artemisa e máis eu. Nunca me botou en cara que me tivese namorado dela, que estivese con Artemisa, que esquecese da nosa relación efémera para estar con outra muller, que deixase de confiar en que algún día nos rencontrariamos. Lúa e máis eu, no ano 1989, mantivemos unha relación moi especial que non sei se pode chamarse de amor, non sei, pero houbo algo entre ela e máis eu; unha despedida máis longa que un simple adeus, que durou días, días de bicos agochados e tímidos, de apertas que non sabiamos como darnos... porque tiñamos medo, porque ambas as dúas eramos conscientes de abondo de que aquilo non estaba ben para ninguén. E, se era un amor tan prohibido, como pretende a xente que fale del? Era un segredo; o maior segredo da miña vida. Naquel muíño que estaba á beiriña do noso río, no que moiamos o centeo durante semanas, no que tantas veces me protexín cando non se empregaba, atopamos ese recuncho que nos podía protexer dos ollares dos demais, eses que tanto medo nos poñían, porque non queriamos que ninguén se decatase do que pasaba entre nós. Sabiamos moi ben que ninguén o entendería e mesmo podían... Non sei que podían facer connosco. O peor que puideron facer xa o fixeron, que foi separarnos, separarnos cando ambas as dúas planificabamos estudar xuntas en Ourense, cando mesmo miña nai aprobaba esa idea, porque ela me quería enviar estudar fóra, pero non sei como carallo descubriu o que pasaba entre Lúa e máis eu, aínda que sei que nunca soubo realmente o que había no noso corazón. Seica fose unha pequena intuición que latexaba nela a que a obrigou a pensar que o mellor que me podía ocorrer era estar lonxe de Galiza, lonxe deses ollares que cuestionaban a miña maneira de querer. E, si, esa foi a verdadeira razón pola que miña nai quixo afastarme de Galiza e de Lúa. Velaeiquí o segredo mellor gardado da miña vida; o motivo polo cal nunca fun quen de falar do amor que Lúa e máis eu compartimos cando eramos novas, porque foi a causa do peor que me puido ocorrer na miña vida, que non foi só vivir lonxe da miña terra durante tantos e tantos anos, senón ficar pechada nun sanatorio mental cando estaba sa, cando para nada estaba doente, cando o único que me ocorría era que amaba dun xeito distinto ao resto das persoas da miña contorna. Nunca lle puiden explicar a ninguén por que miña nai pensou que tiña que recibir axuda, porque non quero que ninguén pense nada malo dela, ela só se preocupaba por min. Non a xustifico, en absoluto, pero ela axiña se decatou de que cometera un gravísimo erro, arrepentiuse axiña, axiña me quixo recuperar, axiña soubo que lle esnaquizara a vida á súa única filla. Foi un amor prohibido o que me alonxou de eiquí, foi a escusa que empregaron para apartarme do meu fogar. E aquela tristura que me fixo tanto dano despois daquel verán só nacía de estar lonxe de Lúa, de saber que non nos volveriamos ver ata que transcorresen tantos meses e, sobre todo, intuír que miña nai me afastaría da miña terra. Disfracei esta realidade con outras explicacións que case que non tiñan senso. Modifiquei os meus recordos ata volvelos parte doutra vida porque xamais fun quen de recoñecer a verdade, porque nunca estiven realmente segura de que amar a Lúa fose un motivo para crer que eu estaba doente e que precisaba axuda, nunca. Miña nai recoñeceumo esta mañá porque me atrevín a preguntarllo e ela case non me puido responder porque o único que lle saía da súa ialma era pranto, bágoas de arrepentimento, vergonza, moitísima vergonza, e unha infinda morea de perdóns. Pediume perdón tantas veces esta mañá que coido que nunca máis terá que volvelo facer. Explicoume que non quería que ninguén me rexeitase, que vía que aquela tristura que tanto me tiraba as ganas de vivir estaba a me facer un dano irreversíbel e que tivo moito medo por min. Pensou que o mellor era que alguén de fóra de Galiza me axudase e non pensou en ningún momento que aquilo era precisamente o que me poñería realmente doente; pero todo iso agora xa queda moi lonxe e non paga a pena laiarse por algo que xamais poderá mudar, pero si esquecer. E á miña nai non teño ren que perdoarlle, absolutamente ren.
Lúa, un día, díxome que, talvez, miña nai me quixese librar do que ela tanto sufriu, dese rexeitamento xeral que a sociedade dedica ás persoas que aman diferente, pero eu non penso que miña nai... Non, ela non viviu o mesmo ca min, en absoluto, porque ela... ela sempre amou moitísimo ao meu pai, tanto que enfermou sen el, estivo doente moitos anos, e logo esa doenza fíxose forte por arrincarme ela mesma do seu lado. Preciso falar de moitas cousas que se me amorean na ialma e que me custa expresar porque, arestora, me dura aínda a resaca da borracheira que collín onte. Non bebín moito, pero o abondo para que me subise moitísimo, tanto que, á noite, cando Artemisa e máis eu iamos durmir, lle comecei a dicir cousas que non lle tería dito se estivese sobria, como iso de que me facía graza que as amase tanto a ela e a máis a Lúa sendo ambas as dúas tan diferentes. Ela tamén pensa que Lúa é moi diferente a ela, pensa que Lúa ten moitísimas máis virtudes ca ela. Non quero que Artemisa se compare con ninguén porque Artemisa é única, ben veces llo dixen, pero ela está a vivir unha andaina moi estraña. Non ten autoestima. Eu non sei que lle pasa e non sei que facer para que estea ben. Que podo facer para que estea mellor, quedar na casa, renunciar ás cousas que me fan feliz só porque ela se sinta baleira? Ela tería que procurar algo que lle fixese feliz, pero agora está apagada e non podo evitar culparme da súa dor, do seu baleiro, porque eu a obriguei a deixar todo o que tiñamos en Barcelona, pero ela veu eiquí porque quería estar comigo, porque o amor a conduciu ao meu lado. Ai, o amor... Que complicado é, que difícil é entender, ás veces, o noso corazón, como pode doer o amor, o amor a alguén que non está. Preciso dar todo ese amor que non pode ser de ninguén máis, só dela, e eu amo a Artemisa, gústame estar con ela todas as noites dándolle todo o que son, compartindo o meu corpo todo con ela, dándolle a miña ialma, sendo eu toda con ela, sen agocharlle ren; pero como podo soportar non poder dar este amor que só é para Lúa? Non podo aturar esta desesperación que sinto apertándome a miña ialma toda cando a lembro e sei que nunca, xamais, poderei darlle todo isto que aínda teño para ela. No meu corazón medrou unha inmensa cantidade de amor para ela cando estivemos xuntas, da que, devagariño, lle ía dando en cada momento, pero marchou e esta cantidade de amor quedou sen dona. Non lla podo dar a Artemisa porque non é dela, nunca foi dela, para ela hai outro amor, moi forte tamén, que non me doe porque llo podo dar. Non é doado entender isto, seino, se a min mesma me custa entendelo, e non sei como explicalo para que non me faga chorar todo isto, porque choro tanto que non podo respirar, e de súpeto síntome tan fermosamente comprendida polo pranto ou a música, tan ditosa de ter todos estes sentimentos...Non podo ser máis feliz, xúroo; pero esta felicidade non me impide sentir tristura e esa tristura tan bonita non me quita as ganas de vivir, non mas tira, nin tan sequera cando sinto que algo me aperta o corawzón e teño ganas de chamar a Lúa a berros.
Onte non bebín tanto como outras veces, pero o que bebín fíxome moitísimo efecto, fíxome cantar e danzar sen sentirme cansa. Estiven cantando e repenicando moitas das cancións que tocarei con Iauga o mércores 24 e moitas que había moitísimo tempo que non tocaba. Bailei moitísimo e miña nai quedou abraiadísima porque lle amosei moitísimos puntos que aprendín ultimamente. E foi todo unha tolaría de alegría e euforia, porque a felicidade se podía tocar cos dedos e respirar, saborear e ulir, tanto que nos embriagamos de felicidade tamén, e eu non quería que aquel momento rematase, pero tamén quería que a fronteira entre a vida e a morte se esvaecese e viñese Lúa ao noso carón, porque hai un ano xa da tarde na que eu cheguei á miña aldea, do momento no que ela e máis eu nos rencontramos despois de case trinta anos sen vernos... E, ademais, sinto que algo quedou pendente entre o mundo e máis eu porque nunca fun de todo sincera e sinto que ter agochado o amor que existiu entre Lúa e máis eu cando eramos máis novas é unha falta de respecto ao que vivimos; pero nunca sentín que puidese ser sincera con ninguén e, no momento no que nos rencontramos o ano pasado, aquela tarde de xullo da que hai xa un ano, ambas as dúas quixemos esquecer o que viviramos por medo a que as nosas vidas xa fosen demasiado diferentes como para permitirnos recuperar o que vivimos, o que soñamos xuntas, e, diante da miña nai, foi coma se non tivese ocorrido ren, pero nos nosos ollos latexaba a lembranza do que foi tan noso, de todos eses momentos nos que fomos tan libres, con medo, pero libres. Un verán non abondou para amosarnos canto podiamos vivir, pero si nos fixo felices de abondo para sabermos xuntas a partir dese momento. Non sei como explicar todo iso, non sei como explicalo porque arestora me doe coma se esas lembranzas fosen coiteliños que me rachan a ialma.
Mais eu quero estar de todo ben con Artemisa. Non quero que ela se sinta mal por ren. Non entendo por que nunca podemos estar de todo felices, por que sempre ten que haber algo que nos desacouga, que nos fai dano. Por que a vida non pode ser sinxela definitivamente? Agora estamos moi ben, poderiamos estar vivindo sen ningún problema. É certo que Artemisa non ten o choio da súa vida, pero, alomenos, temos un traballo que nos permite vivir desafogadamente, temos un piso que é noso só, polo que non temos que pagar ren, temos unha vida bonita porque todo o que nos rodea é fermosura e agora ela me ten coma sempre quixen ser, ten ao seu lado á muller que realmente ama. Síntome sa mentalmente. É verdade que hai momentos difíciles nos que perdo un pouquiño a noción do presente, pero non estou mal. Non volvín ter eses ataques de ansiedade que tanto dano me facían, pero ela non o aprecia, parece que só se centra en que non ten a vida que agardaba ter comigo; pero calquera vida sería mellor que esta, malia estar eu mal? Prefire, de verdade, ten outra vida e non terme plenamente? Hai uns días, non puiden evitar dicirlle que, daquela, se tanto en falla botaba a nosa vida en Barcelona, quería dicir que o meu benestar anímico non lle importaba moito. Ela dixo que iso non era para nada certo, que para ela era moi importante que eu estivese ben. Pois, se iso fose verdade, agora só sentiría felicidade, afundiríase na nosa fermosa vida sen preguntarse ren. Que quere Artemisa? É que non o entendo, de verdade, non o entendo. Non podo evitar estar ofendidiña con ela porque me doe que estea así, que sempre estea a lle procurar o lado negativo a todo. Dálle rabia que eu faga tantos plans, que estea metida en tantas cousas, dálle envexa que me relacione con tanta xente, que sempre teña alguén con quen falar; pero é que eu non a aparto do que teño, sempre comparto con ela todo o que fago, explícolle o que fixemos nas asembleas do BNG, fálolle dos nosos proxectos, do que imos facer para o día da patria galega, fálolle dos ensaios cos grupos nos que estou, anímoa a que ela tamén participe connosco nas foliadas que armamos, sempre tento que estea na miña vida, pero ela sempre se está a negar a todo, di que eiquí ela non ten o seu sitio, que non ten ren a ver con ela todo isto que eu fago, pero é que, hai uns meses, si que se mesturaba con todo e eramos felices cando tocabamos xuntas nas foliadas. A min gustábame moito que ela tocase a guitarra e eu cantase xunta ela. Era fermoso que se aprendese cancións da nosa terra, era fermoso que adaptásemos cancións leonesas ao son dos nosos cantos... pero agora ela só se limita a verlle a todo o lado negativo, a salientar as cousas difíciles, a facerme preguntas que me doen, que non son quen de contestar, porque a sinceridade que teño que empregar lle doería moito, e eu non lle podo mentir, non podo, porque non son quen de enganala, e menos agora, cando xa o sabe practicamente todo da miña vida. Non entendo por que non podemos ser felices e xa está, que problema hai en que deixemos de lado as malas emocións e nos centremos só nas que nos enchen realmente a ialma?
Hoxe só trouxen o diario de Lúa, o que escribía cando tiña catorce anos. Os meus deixeinos na casa porque sabía que só me apetecería escribir sobre Lúa, xa que o estado no que se atopa mergullada Artemisa me incita a falar de Lúa e lembrar todo o que vivimos. Procuro nas súas verbas a súa versión de todo o que vivimos porque me interesa ler todo o que ela pensaba, ler as verbas coas que ela explicaba o que lle ocorría nese tempo; pero o que atopei no día que vou transcribir agora deixoume a ialma tremente, chea de tristura, porque non entendo por que a vida lle fixo cousas así a unha rapaza tan boíña. O seu sufrimento dóeme coma se de verdade fose meu. Hoxe estou moi sensíbel, que non afundida e depresiva, para nada, hai moitísimo tempo que non me sinto así. Non sei cando foi a última vez que sentín ganas de deixalo todo e marchar da vida. Coido que nunca máis volverei a experimentar ese desexo tan horríbel namentres viva eiquí na miña terra, por quen “poñería a miña vida na punta dun puñal”.
Velaeiquí van as verbas de Lúa:

Sábado, 1 de agosto de 1987:
Hoxe voltamos á aldeíña. Son as festas de santa Mariña, da Carballeira, a festa do Carballo, chámase de moitas maneiras, pero para nós sempre serán as festas dos carballos, do carballo, porque o que máis se fai é danzar arredor dun carballo moi antigo que temos na praza da aldea, que o adornamos con cintas de cores namentres bailamos ao seu redor cantando as cantigas tan antigas que sempre cantamos, que son moi bonitas, e o tempo vaise e vaise namentres nós cantamos e bailamos. A Agnes gústalle moitísimo ese momento, gústanlle moito esas danzas e eses cantos tan antigos cuxa orixe nin sabemos onde está, pero que se cantaron sempre. Mais esta tarde vinos por primeira vez porque xa dixen que hoxe cheguei á aldeíña outra vez. Miña nai decidiu mandar ao carallo ao meu pai e ao final eu tamén o farei porque estes días non amosou que era o meu pai. Estou moi tristeiriña e non podo deixar de chorar e xa rompín unha morea de cartas, que lle quero escribir algunha carta na que lle diga todo o que sinto e penso, sentín e pensei del, porque estes días non amosou que era o meu pai, preferiu estar fóra estando eiquí en Ourense, malia poder estar comigo, e non estivo nuns momentos tan complicados e horríbeis dos que non quero falar, que a miña vida estivo a piques de ser morte e a el non lle importou un carallo, e choro moito porque me dá rabia que alguén me amose tan sinceramente que lle importo unha merda, así de claro, e, se lle importo unha merda, por que segue dicindo que son a súa filla? Seica nunca me quixo e por iso sempre pasou a vida fóra da casa, procurou un choio que lle permitise fuxir e esquecernos á miña nai e máis a min. Por min, podería morrer nun deses aviós nos que vai, que se podería estrelar, edaríame totalmente igual que morrese, mellor porque así non tería que finxir que me importa, pero segue vivo, o desgraciado, e terei que aturar que, de cando en vez, el me veña ver e terei que miralo aos ollos despois de sentirme tan abandonada por el, porque estes días estiven no hospital debaténdome entre a vida e a morte, case morta, porque o meu corazón ten unha doenza estraña que o desfai e o quere parar e tiveron que operarme arriscando todo, porque me ía, marchaba, e dáme rabia porque non puiden avisar de que me desmaiaba, e caín cando menos tiña que caer, e os rapaces pensaron que estaba morta, pero Agnes veu correndo cando me viu no chan e pediu a berros que fosen procurar á miña nai, que a trouxesen, e ela estivo ao meu lado tentando que volvese, falándome, que mo dixo Maruxiña, que estivo alí véndoo todo, vendo como Agnes me collía as mans e mas apertaba, oíndo o que ela me dicía, poñéndome as súas mans no meu peito e notando que o meu corazón se quería deter, e eu non souben ren porque me desmaiei. Estabamos a correr polo bosque e dixen que estaba cansa e que quería marchar á miña casa, pero perseguíronme ata que chegamos á aldea pensando que eu estaba facendo chanza e non era ningunha chanza, que me encontraba mal de verdade, e vin que Agnes estaba no lonxe, na eira, facendo non sei que, e foi a única persoa que me apeteceu ver e a ela quíxenlle pedir axuda, pero non me deu tempo porque de súpeto todo se volveu negro e caín ao chan sen sentir ren máis.
Maruxiña dixo que Agnes veu correndo cando me viu no chan e que lles dixo aos demais rapaces que fosen buscar á miña nai, que eu estaba doente e que precisaba axuda, logo non sei que puido pasar porque o seguinte que lembro é espertar nun cuarto todo cheo de máquinas, e non me encontraba ben, estaba moi débil, e un home díxome que me operarían, que non tivese medo, pero que me tiñan que facer unhas probas antes para ver que me ocorría, se corría perigo cando me puxesen a anestesia e eu non quería ouvir ren máis, quería que me deixasen marchar, se me tiña que ir, queríame ir, porque só me sentía preto da morte, moi frouxiña, coma se o meu corpo todo fose de escuma e eu estivese índome coas ondas do mar. Imaxinei que era escuma que o mar quería arrastrar ata o seu fundo e recuperei o son das ondas, tan bonito que me parecera sempre, e o doutor seguía falándome, pero eu non quería escoitar. Só ouvía a súa voz e sorría, pero porque non quería deixar de pensar no mar, e miraba a Agnes, imaxinábaa perante do mar, cos seus cabelos removidos polo vento, e que bonita me parecía, co seu ollar tan profundo, e ela parecía dicirme dende os meus pensamentos que todo estaría ben, pedíame que non tivese medo. Miña nai colleume da man e pediume o mesmo, pero eu só ouvín esas verbas na voz de Agnes. Ela non estaba, xaora, pero eu sentíaa ao meu lado, coma se estivese alí de verdade, materializada pola miña nostalxia.
Non entendía o que me estaba a ocorrer, pero non o quería comprender. Nin tan sequera lle preguntei á miña nai que me ía pasar, que me pasaba, porque cría que ía morrer e, se non morría, todo aquilo pasaría e non o pensaría nunca máis, xa me curaría, pero non é así. Pasou, pero estou débil, non podo correr nin facer esforzos, pero eu non vou deixar de nadar, iso si, eu vou seguir coma se ren cando me encontre mellor. Fixéronme unha operación moi complicada da que non quero falar porque me mareo cando a lembro, cando penso niso. Non a lembro, evidentemente, porque me durmiron, pero si lembro todo o que o doutor me explicou, pero porque eu llo pedín, pedinlle que me explicase que fixeran co meu corpo, e agora sei que teño un aparello dentro do meu corpo que controla o meu corazón, que se pode parar en calquera momento. Non saben cando pode ocorrer iso, pero pode ser en calquera momento. Non está segura a miña vida, pero tampouco poden dicir cantos anos vivirei. Eu non quero morrer sen saber que é bicar a Agnes, sen coñecer o celme do amor, a sensación de sentirme correspondida. Ela aínda é moi nova e dáme medo que non poida vela medrar abondo para poderlle dicir que a quero, que me gusta moito, malia ser máis noviña ca min, pero eu vexo nela a súa maneira de ser, adulta xa, tan madura que é, e gústame moito porque é misteriosa e boíña, moi boíña. Unha persoa que trata tan ben aos animais non pode ser mala, só boíña, ten un corazón de ouro. Ela vale tanto que nin tan sequera ela mesma o sabe e eu quérolle amosar que vale máis que o mundo enteiro, que calquera persoa. Sei que algunha vez lle poderei confesar o que sinto, pero seica teña que agardar; mais dáme medo a agarda, o paso dos anos, porque non me quero ir da vida sen coñecer que é estar con ela.
Pasei máis dunha semana no hospital, vixiada por milleiros de enfermeiros e doutores, pero a min pareceume que eses días non tiñan tempo, que estaban feitos dunhas horas baleiras. Non me apetecía ler, nin escoitar música co walkman nin tampouco escribir, porque cada cousa que facía me esgotaba moitísimo. Miña nai estivo comigo día e noite, pero case que non falei con ela porque non me apetecía, non lle quería falar de ren porque estaba tristeiriña, moito, porque non entendo por que me ten que ocorrer isto, que fixen para recibir isto.
Esta tarde estivemos tocando na praza, boeno, eu non, eu só sentei no chan e escoitei como Agnes e as demais cantaban e repenicaban na pandeireta, e chorei con moitas cancións porque me sinto tristeiriña, porque me pon medo que a miña vida sexa morte sen que eu o poida prever nin evitalo, porque non quero marchar da vida tan cediño, son moi nova para marchar.
Agnes adicoume unha canción moi bonita para que estivese feliz, dicía algo así como: “Estreliña do luceiro, estrela dá claridade, estreliña do luceiro, estrela dá claridade, estrela dá claridade; vaise o día, vaise a noite, vaise a alba; estrela da claridade, vaise o día, vaise a noite, pero ti brilas máis ca lúa. Miña estreliña dourada, non me deixes máis, non te vaias máis, trae a luz que preciso para camiñar. Quen me dera estar ao teu ladiño, estreliña do luceiro, quen me dera estar atada a ti, sendo unha estreliña do ceo máis, e brilar como estreliña para saber que lle ocorre ao meu amor esta noite”. E repenicaba alegre coa pandeireta namentres poñía a súa ialma toda neses versos tan antigos, que tamén sei que eran versos que lle cantaba a súa avoa, pero ela agasalloume con eles e fíxome moi feliz. Non lle importou que os demais a escoitasen e pensasen algo dela. Ela deumos.
Esta tarde estiveron repenicando e cantando durante unha hora, pero antes diso ocorreron moitas máis cousas. Esta mañá cheguei á aldeíña porque lle dixen á miña nai que prefería vir eiquí as festas da aldea e logo, dentro duns días, acabar as vacacións na praia e así o faremos. Agora afectaríame moito ver o mar porque estou moi sensíbel e sei que choraría moito e chorei moito xa. Cando chegamos esta mañá á aldeíña, vimos a Anxos e eu pedinlle que avisase a Agnes de que estaba eiquí xa. Ela preguntoume se estaba preparada para a festa desta tarde e eu díxenlle que si, que devecía por escoitar tocar e cantar a Agnes, pero que quería falar con ela antes, con Agnes. Pedinlle que lle dixese que estaba xa na casa (aínda que seguramente non tardaría en sabelo) e, unha hora despois, Agnes estaba no meu cuarto, sentada nunha cadeira, ao meu carón. Agnes ten dez anos, pero, xúroo, nunca vin unha mirada tan sabedeira. É coma se eses ollos tivesen visto todos os momentos que pode caber nunha vida. Non obstante, ela nunca fala por falar e custa moito facela falar, sinceramente. Eu tiña ganas de contarlle todo o que vivira, pero non sabía como comezar a falar. Ela mirábame con timidez, pero tamén con moito interese, namentres sostiña nas súas mans unha flor moi bonita que non se atrevía a darme, pero, antes de que ningunha das dúas dixese ren, ela tendeume a flor namentres me dicía: “ista frol é para ti, tróuxena para ti” e eu collín a flor con moita delicadeza, coma se tivese medo a desfacela. Pensei que, se a estragaba, estaría a estragar a ialma de Agnes.
Despois de darlle as grazas, entón díxenlle: “estiven a piques de morrer, Agnes, e dábame moita tristura non poder despedirme de ti”. Ela contestoume: “pero que che pasou?” Eu non souben como contarllo porque nin tan sequera sei poñerlle nome ao que lle ocorre ao meu corazón. Só lle dixen que tiña un corazón débil e que calquera cousiña mo podía deter. Ela púxose pálida ao ouvir as miñas verbas. Non sei ata onde lle contaron, non sei se sabía que me tiveron que operar, pero eu díxenllo, expliqueille que me fixeron unha operación moi urxente e perigosa da que case non saio. Cando dixen iso, vin que se lle enchían os ollos de bágoas, pero non quixo chorar diante miña. Colleume das mans con moito agarimo e díxome que había de darlle as grazas a Deusa Nai por non terme tirado a vida. Eu quedei abraiadísima ao ouvir as súas silandeiras verbas. Dixéraas moi frouxiño, coma se non quixese que eu as ouvise, pero ouvinas, si as ouvín claramente. Ela cre nunha Deusa Nai que ren a ver ten co Deus no que nos obrigan a crer as nosas nais.
Cando dixo iso, ficamos ollándonos a unha á outra durante uns longos momentos sen saber que dicir. Agnes estaba a piques de se poñer a chorar, pero tamén vía ledicia nos seus ollos. Non entendo por que as persoas do noso redor non se dan de conta de que Agnes ten pechada no seu corpo de cativa unha muller medrada abondo xa para entender as cousas máis complicadas da vida. Non entendo tampouco por que se cre que os cativos non poden namorar. Xaora que podemos namorar. O amor non ten fronteiras nin idades e, se hai persoas que medraron demasiado rápido, é moi probábel que tamén namoren antes que ninguén, porque eu xuro que esa mirada que nos estabamos a dedicar, que tanto unía os nosos ollos, falaba moito máis que calquera verba e, amais, tiñamos as mans enlazadas, apertándonolas de cando en vez, e o silencio devorara a nosa voz. Eu estaba moi ben así e non quería que ese momento marchase. Pensei que pagaba a pena ter sobrevivido á operación que me fixeron só por vivir ese intre con Agnes.
Mais ouvimos que alguén camiñaba cara ao meu cuarto e entón Agnes ceibouse das miñas mans. Sentinme fría e baleira cando deixamos de collérnolas. Entrou miña nai cunha bandexa de galletiñas que fixera a miña avoa. Eu non teño fame dende que estiven no hospital, pero comín igualmente. Agnes só colleu unha galleta e pediu se lle podía levar outra á súa nai. Non levou só unha, pois démoslle dez alomenos. Dáme moita mágoa que Agnes sexa tan pobre. A súa familia é a máis pobre da aldea, pero os veciños sempre as axudan. É a única familia que case non recibe ingresos porque a nai de Agnes só traballa cando hai mercado preto de eiquí e, amais, ten que camiñar durante horas para levar leite (que a leva nun cestiño na cabeza) e tamén algúns produtos da terra, que teñen unhas leiras máis ben pequerrechiñas, pero aproveitan moi ben o que teñen e na súa casa nunca falla alimento. Hai pouca comida, pero haina, e nunca lle negan ren a ninguén, sempre acollen malia teren pouquiño que ofrecer. Miña nai explicoume que, para poder gañar algo de cartos, Anxiños ten que percorrer distancias longuísimas para vender algo, pero non conseguen practicamente ren. Eu sempre lle tento dar a Agnes cousiñas que ela non podería conseguir nunca, como libros e algo de roupa, que me gusta moito regalarlle roupa, pero ela non acepta case nunca o que lle ofrezo. Di que o fai porque non o precisa, pero eu sei que o fai porque lle dá vergonza. Viven na casiña máis pequerrecha da aldea e a casiña de Rosiña (que morreu hai tres anos creo) pois non a poden empregar porque non é de Anxiños toda, malia que Rosiña a deixou na herdanza para Agnes, pero aínda teñen que facer uns trámites cuns irmáns de Anxiños que viven moi lonxe de eiquí, creo que en Arxentina, non sei, pero a nai de Agnes non conseguiu falar aínda con eles, algo moi estraño. Teñen unhas lerias moi estrañas con eses familiares, pero ninguén me contou que ocorreu en realidade e Agnes tampouco me fala nunca da súa familia nin do seu pai, quen marchou cando ela só tiña tres anos porque fuxiu a Arxentina tras unha moza que tivo antes de coñecer á nai de Agnes. Síntome moi identificada con Agnes porque o meu pai tamén nos leva abandonando dende hai anos, pero, xaora, ela leva sen ver ao seu pai dende hai ben anos. Non sei se o bota en falla, pero si sei que lembra moito del, lembra perfectamente del. Non entendo como un pai pode abandonar a unha nena tan especial como Agnes.
Mais contaba que chegou miña nai con esas galletas e que Agnes marchou despois dicindo que tiña que axudar á súa nai. Non comeu toda a galleta que colleu da bandexa, senón que comeu un anaquiño ben pequerrecho e despois gardouna na faldriqueira. Deunos moitas veces as grazas e despois pediume que fose vela á praciña, esta tarde, se me sentía con azos para saír da casa e eu díxenlle que si.
E xa é de noite e quero durmir, pero estou nerviosa. Non sei que me ocorre, pero estou nerviosa, é coma se neste día tivese vivido unha morea de sensacións intensas que non me permiten estar acougada, pero vou tentar durmir porque descansar é o que máis preciso facer.

Traducción:

Sábado, 20 de julio de 2019
Hace tiempo que no pasábamos un fin de semana en la aldeíña porque, últimamente, siempre tenía algo que hacer los sábados. El sábado pasado, Artemisa y yo vivimos un momento muy tenso y aterrador por una tormenta que cayó en Ourense; una tormenta horrible que parecía querer deshacer toda la ciudad. Hacía mucho tiempo que no veíamos llover de esa manera y a mí me dio mucho miedo comprobar que no dejaba de llover pese a pasar los minutos, oír continuamente el brutal sonido de los truenos, ver cómo los relámpagos quebraban el cielo de la tarde y notar que el agua inundaba el Gadis en el que Artemisa y yo estábamos comprando. Fue un momento terrible que me arrancó violentamente de mi presente y me lanzó a un momento pasado de alguna vida que no puedo recordar. Me cuesta mucho hablar de esos momentos porque me parecen parte de una pesadilla. No me parecen reales. Sé que a Artemisa la asustó muchísimo verme así, tan ida. Lo único que yo quería era llegar a nuestra casa cuanto antes. No me importaba que tuviésemos que correr bajo la violenta lluvia, arriesgándonos a que nos cayese un rayo. Sólo quería llegar a casa porque pensaba que alguien nos perseguía. Esa tormenta despertó algún recuerdo terrible, un recuerdo de alguno de esos momentos en los que Artemisa y yo tuvimos que huir de la gente que no podía comprender nuestro amor. No puedo saber qué recordé en ese momento. Sólo sé que quería correr sin importarme nada. Cuando llegamos a casa, no podía hablar. Era como si aquella tormenta me hubiese arrancado la voz. Sentía una inquietud horrible por dentro de mí que devoraba la voz de mis pensamientos. Tenía mucho miedo y me había afectado muchísimo ver cómo las calles se convertían en ríos. El agua bajaba brutalmente, arrastrando lo que encontraba en su camino, y los relámpagos no dejaban de iluminar el cielo y Ourense quedó hecha un desastre. Ni tan siquiera podía sentir ganas de llorar porque el miedo que experimentaba aturdía mis sentimientos. No podía saber qué sentía. Lo único que recuerdo es estar quieta, sin decir nada, en silencio, intentando digerir lo que acababa de pasar, intentando comprender por qué me encontraba así. No era la primera vez que veía llover tanto en Ourense, en Galiza, pero nunca me había afectado de ese modo. Esa noche habíamos quedado con Silvia y las demás para cenar en la casa de Silvia, pero le pedí a Artemisa que cancelase la quedada porque a mí no me apetecía ir a ninguna parte y sabía que no me hallaba en condiciones de estar con nadie. Aquella noche no podría ser yo, por mucho que me esforzase. Lo único que quería era estar tranquiliña en nuestra casa. Además, no habíamos podido comprar nada de lo que teníamos que llevar a la cena porque habíamos abandonado la compra en el Gadis y tampoco me sentía capaz de cantar, de pandeirar ni bailar. Quería estar sosegada en casa y Silvia lo entendió perfectamente. Al final cancelaron la cena y se hará la semana que viene.
No he escrito esta semana porque he estado muy ocupada preparando todo lo que vamos a hacer la semana que viene por la fiesta de la patria gallega. Tengo muchísimas ganas de vivir esos días porque hace muchísimo tiempo que no los vivo plenamente. El año pasado, estuvimos en Santiago Lúa, Artemisa, mi madre, más vecinas de la aldea y yo, pero participé en esas fiestas como una persona más que disfrutaba de todo lo que se hacía en la ciudad; pero, este año, sí participaré activamente porque voy a estar como voluntaria los dos días en un festival que hacemos el BNG; el 24 y el 25. Estaré en la barra ambos días y también participaré en las pandeiradas que haremos. El día 24 va a ser muy intenso porque, primeramente, tocaremos y bailaremos aquí en Ourense por la mañana para inaugurar las fiestas. Primero tocaré con Iauga y la primera canción que tocaremos y cantaremos será el Himno Galego. Creo que no puedo ensayarlo más veces ya, pero también pienso que, por muchas veces que lo ensaye, nunca pensaré que lo canto del todo bien y además estoy segura de que, cuando intente cantarlo delante de tanta gente, voy a emocionarme sin poder evitarlo. No dudo de que no podré cantar porque la emoción que sentiré me lo impedirá, pero todas me dicen que no piense en eso, que, si pasa, pues ya seguirán cantando ellas, pero es que va a ser un momento tan bonito que no puedo imaginarlo, que no puedo pensar en él. Después, por la tarde, iré a Santiago para tocar con Lenda Galitza allí en Santiago, donde se harán los conciertos que el BNG organizamos, que tocarán más bien grupos compuestos por gente joven que reivindica la libertad de nuestra tierra. Yo estaré como camarera el miércoles 24 por la noche, desde las once de la noche hasta las cuatro de la madrugada, y el jueves, también, desde la una del mediodía hasta las cinco o las seis de la tarde. Voy a pasar dos días fuera de casa, sin trabajar, pero cerramos la cafetería el jueves y Silvia me ha dado permiso para que no vaya a trabajar el miércoles. Silvia es muy comprensiva conmigo y, además, ella también colaborará con nosotros. Estará como voluntaria, pero menos horas porque ella tiene otras cosas que hacer en Ourense. Yo he preferido marcharme a Santiago para participar activamente en el festival que organizamos el BNG. Tengo tantas ganas de vivir esos días que no puedo pensar en otra cosa. Me siento llena de emociones hermosas que también son algo contradictorias porque, por un lado, estoy muy feliz por poder vivir estos días y me siento muy afortunada por tener tantas bendiciones en mi vida; pero, por el otro lado, me siento algo nostálgica y tristiña porque, en estos días, no puedo evitar echar mucho de menos a Lúa. Siento su ausencia como si fuese un peso que me oprime el alma y sé que ella también viviría estos días con muchísima intensidad. Echo de menos compartir todo esto con ella. Con Artemisa no puedo compartir nada de esto. Me siento sola en este aspecto, aunque hay muchísima gente a mi alrededor con la que vivo muchísimo todo esto, pero a mí me gustaría compartirlo con Artemisa. No obstante, entiendo que a ella no le interese. Eso no se puede dominar. Cada uno tiene sus intereses y yo no puedo pretender compartirlo todo con ella; pero, cuando pienso todo eso, enseguida me viene una pregunta a la mente: “entonces, ¿por qué carallo la vida me quitó a Lúa?”
Ayer por la noche hicimos una foliada porque sí, nosotros no necesitamos muchos motivos para hacer fiestas, y tañí, canté, bailé, mi tío Damián tocó la gaitiña, todos cantamos... Hay ya más gente en la aldeíña porque han venido aquí familiares nuestros que viven lejos de Ourense, que van a pasar aquí el mes de julio y algunas semanas del mes de agosto. Está Gabriel, por cierto, y también otros primos míos. El caso es que liamos una foliada muy bonita en la que Artemisa también participó tocando la guitarra, pero ella estaba más distraída, se esfumaba de repente, desaparecía, y no podía encontrarla por mucho que la buscase. Sé que se iba al bosque, para caminar sola entre los árboles, me lo dijo después. A mí me habría gustado que viviésemos juntas esa noche, juntiñas como lo hacíamos antes, pero ella se separaba de mí y yo no podía obligarla a que estuviese a mi lado; pero con esa actitud lo único que está consiguiendo es que me sienta sola y que no la entienda, que me aleje de ella, es como si ella me apartase de sí misma, no sé cómo explicarlo. Luego dice que yo no le cuento nada de lo que hago, que le escondo muchas de las cosas que viví y vivo; pero ¿cómo le voy a contar nada si cada cosa que le explico parece hacerle daño? Enseguida que le cuento algo de mi pasado, se pone tristiña y celosa, como si le diese rabia saber que yo viví tantas cosas antes de reencontrarme con ella; pero nuestro pasado no se puede cambiar, por mucho que nos queramos ahora, por muy bien que estemos. Nuestro pasado es algo único, pero ella está obsesionada con la idea de que no la quise sólo a ella nunca, que quise a otra mujer. Me dijo que no entendía cómo podía estar con ella queriendo tanto a Lúa. Yo le confesé que, efectivamente, todavía quiero muchísimo a Lúa, pero no de la manera que ella piensa. Acabé riéndome porque me hacía gracia pensar en Lúa y percatarme de que la amé tanto siendo tan diferente de Artemisa. Lúa nunca me demostró que le dolía que yo amase a Artemisa; al contrario, ella siempre lo entendió e incluso defendió muchísimo la relación entre Artemisa y yo. Nunca me echó en cara que me hubiese enamorado de ella, que estuviese con Artemisa, que olvidase nuestra relación efímera para estar con otra mujer, que dejase de confiar en que algún día nos reencontraríamos. Lúa y yo, en el año 1989, mantuvimos una relación muy especial que no sé si puede llamarse de amor, no sé, pero hubo algo entre ella y yo; una despedida más larga que un simple adiós, que duró días, días de besos escondidos y tímidos, de abrazos que no sabíamos cómo darnos... porque teníamos miedo, porque ambas éramos bastante conscientes de que aquello no estaba bien para nadie. Y, si era un amor tan prohibido, ¿cómo pretende la gente que hable de él? Era un secreto; el mayor secreto de mi vida. En aquel molino que estaba a la orilliña de nuestro río, en el que molíamos el centeno durante semanas, en el que tantas veces me protegí cuando no se usaba, encontramos ese rincón que podía protegernos de las miradas de los demás; ésas que tanto miedo nos daban, porque no queríamos que nadie se percatase de lo que pasaba entre nosotras. Sabíamos muy bien que nadie lo entendería e incluso podían... No sé qué podían hacer con nosotras. lo peor que pudieron hacer ya lo hicieron, que fue separarnos, separarnos cuando ambas planificábamos estudiar juntas en Ourense, cuando incluso mi madre aprobaba esa idea, porque ella quería enviarme a estudiar fuera, pero no sé cómo carallo descubrió lo que pasaba entre Lúa y yo, aunque sé que nunca supo realmente lo que había en nuestro corazón. Quizás fuese una pequeña intuición que latía en ella la que la obligó a pensar que lo mejor que podía ocurrirme era estar lejos de Galiza, lejos de esas miradas que cuestionaban mi manera de querer. Y, sí, ésa fue la verdadera razón por la que mi madre quiso alejarme de Galiza y de Lúa. He aquí el secreto mejor guardado de mi vida; el motivo por el cual nunca he sido capaz de hablar del amor que Lúa y yo compartimos cuando éramos jóvenes, porque fue la causa de lo peor que pudo ocurrirme en mi vida, que no fue sólo vivir lejos de mi tierra durante tantos y tantos años, sino permanecer encerrada en un sanatorio mental cuando estaba sana, cuando para nada estaba enferma, cuando lo único que me ocurría era que amaba de un modo distinto al resto de las personas de mi alrededor. Nunca pude explicarle a nadie por qué mi madre pensó que tenía que recibir ayuda, porque no quiero que nadie piense nada malo de ella, ella sólo se preocupaba por mí. No la justifico, en absoluto, pero ella enseguida se percató de que había cometido un gravísimo error, se arrepintió enseguida, enseguida quiso recuperarme, enseguida supo que le había destrozado la vida a su única hija. Fue un amor prohibido lo que me alejó de aquí, fue la excusa que utilizaron para apartarme de mi hogar. Y aquella tristeza que me hizo tanto daño después de aquel verano sólo nacía de estar lejos de Lúa, de saber que no volveríamos a vernos hasta que transcurriesen tantos meses y, sobre todo, intuir que mi madre me alejaría de mi tierra. Disfracé esta realidad con otras explicaciones que casi no tenían sentido. Modifiqué mis recuerdos hasta volverlos parte de otra vida porque jamás he sido capaz de reconocer la verdad, porque nunca estuve realmente segura de que amar a Lúa fuese un motivo para creer que yo estaba enferma y que precisaba ayuda, nunca. Mi madre me lo ha reconocido esta mañana porque me he atrevido a preguntárselo y ella casi no pudo responderme porque lo único que le salía del alma era llanto, lágrimas de arrepentimiento, vergüenza, muchísima vergüenza, y una infinita cantidad de perdones. Me ha pedido perdón tantas veces esta mañana que creo que nunca más tendrá que volver a hacerlo. Me ha explicado que no quería que nadie me rechazase, que veía que aquella tristeza que tanto me quitaba las ganas de vivir estaba haciéndome un daño irreversible y que tuvo mucho miedo por mí. Pensó que lo mejor era que alguien de fuera de Galiza me ayudase y no pensó en ningún momento que aquello era precisamente lo que me pondría realmente enferma; pero todo eso ahora ya queda muy lejos y no merece la pena lamentarse por algo que jamás podrá cambiar, pero sí olvidar. Y a mi madre no tengo nada que perdonarle, absolutamente nada.
Lúa, un día, me dijo que, tal vez, mi madre quisiese librarme de lo que ella tanto sufrió, de ese rechazo general que la sociedad dedica a las personas que aman diferente, pero yo no pienso que mi madre... No, ella no vivió lo mismo que yo, en absoluto, porque ella... ella siempre amó muchísimo a mi padre, tanto que enfermó sin él, estuvo enferma muchos años, y luego esa enfermedad se hizo fuerte por arrancarme ella misma de su lado. Necesito hablar de muchas cosas que se me acumulan en el alma y que me cuesta expresar porque, ahora mismo, me dura todavía la resaca de la borrachera que cogí ayer. No bebí mucho, pero lo suficiente para que me subiese muchísimo, tanto que, por la noche, cuando Artemisa y yo nos íbamos a dormir, empecé a decirle cosas que no le habría dicho si estuviese sobria, como eso de que me hacía gracia que las amase a ella y a Lúa siendo las dos tan diferentes. Ella también piensa que Lúa es muy diferente a ella, piensa que Lúa tiene muchas más virtudes que ella. No quiero que Artemisa se compare con nadie porque Artemisa es única, muchas veces se lo he dicho, pero ella está viviendo una etapa muy extraña. No tiene autoestima. Yo no sé qué le pasa y no sé qué hacer para que esté bien. ¿Qué puedo hacer para que esté mejor, quedarme en casa, renunciar a las cosas que me hacen feliz sólo porque ella se sienta vacía? Ella tendría que buscar algo que le hiciese feliz, pero ahora está apagada y no puedo evitar culparme de su dolor, de su vacío, porque yo la obligué a dejar todo lo que teníamos en Barcelona, pero ella vino aquí porque quería estar conmigo, porque el amor la condujo a mi lado. Ay, el amor... Qué complicado es, qué difícil es entender, a veces, nuestro corazón, cómo puede doler el amor, el amor a alguien que no está. Preciso dar todo ese amor que no puede ser de nadie más, sólo de ella, y yo amo a Artemisa, me gusta estar con ella todas las noches dándole todo lo que soy, compartiendo todo mi cuerpo con ella, dándole mi alma, siendo yo toda con ella, sin esconderle nada; pero ¿cómo puedo soportar no poder dar este amor que sólo es para Lúa? No puedo soportar esta desesperación que siento oprimiéndome el alma toda cuando la recuerdo y sé que nunca, jamás, podré darle todo esto que todavía tengo para ella. En mi corazón creció una inmensa cantidad de amor para ella cuando estuvimos juntas, de la que, despaciño, iba dándole en cada momento, pero se marchó y esta cantidad de amor se quedó sin dueña. No puedo dársela a Artemisa porque no es de ella, nunca fue de ella, para ella hay otro amor, muy fuerte también, que no me duele porque puedo dárselo. No es fácil entender esto, lo sé, si a mí misma me cuesta entenderlo, y no sé cómo explicarlo para que no me haga llorar todo esto, porque lloro tanto que no puedo respirar, y de súbito me siento tan hermosamente comprendida por el llanto o la música, tan dichosa de tener todos estos sentimientos... No puedo ser más feliz, lo juro; pero esta felicidad no me impide sentir tristeza y esa tristeza tan bonita no me quita las ganas de vivir, no me las quita, ni tan siquiera cuando siento que algo me aprieta el corazón y tengo ganas de llamar a Lúa a gritos.
ayer no bebí tanto como otras veces, pero lo que bebí me hizo muchísimo efecto, me hizo cantar y bailar sin sentirme cansada. estuve cantando y tañendo muchas de las canciones que tocaré con Iauga el miércoles 24 y muchas que hacía muchísimo tiempo que no tocaba. bailé muchísimo y mi madre se quedó asombradísima porque le mostré muchísimos puntos que he aprendido últimamente. y fue todo una locura de alegría y euforia, porque la felicidad se podía tocar con los dedos y respirar, saborear y oler, tanto que nos embriagamos de felicidad también, y yo no quería que aquel momento terminase, pero también quería que la frontera entre la vida y la muerte se desvaneciese y viniese Lúa a nuestro lado, porque hace un año de la tarde en la que yo llegué a mi aldea, del momento en el que ella y yo nos reencontramos después de casi treinta años sin vernos... Y, además, siento que algo ha quedado pendiente entre el mundo y yo porque nunca fui del todo sincera y siento que haber ocultado el amor que existió entre Lúa y yo cuando éramos más joven es una falta de respeto a lo que vivimos; pero nunca sentí que pudiese ser sincera con nadie y, en el momento en el que nos reencontramos el año pasado, aquella tarde de julio de la que hace ya un año, ambas quisimos olvidar lo que habíamos vivido por miedo a que nuestras vidas ya fuesen demasiado diferentes como para permitirnos recuperar lo que vivimos, lo que soñamos juntas, y, delante de mi madre, fue como si no hubiese ocurrido nada, pero en nuestros ojos latía el recuerdo de lo que fue tan nuestro, de todos esos momentos en los que fuimos tan libres, con miedo, pero libres. un verano no bastó para mostrarnos cuánto podíamos vivir, pero sí nos hizo lo suficientemente felices para sabernos juntas a partir de ese momento. no sé cómo explicar todo eso, no sé cómo explicarlo porque ahora me duele como si esos recuerdos fuesen cuchilliños que me rasgan el alma.
Mas yo quiero estar del todo bien con Artemisa. No quiero que ella se sienta mal por nada. No entiendo por qué nunca podemos estar del todo felices, por qué siempre tiene que haber algo que nos desasosiega, que nos hace daño. ¿Por qué la vida no puede ser sencilla definitivamente? Ahora Estamos muy bien, podríamos estar viviendo sin ningún problema. Es cierto que Artemisa no tiene el trabajo de su vida, pero, al menos, tenemos un trabajo que nos permite vivir desahogadamente, tenemos un piso que es nuestro sólo, por el que no tenemos que pagar nada, tenemos una vida bonita porque todo lo que nos rodea es hermosura y ahora ella me tiene como siempre quise ser, Tiene a su lado a la mujer que realmente ama. Me siento sana mentalmente. Es verdad que hay momentos difíciles en los que pierdo un poco la noción de mi presente, pero no estoy mal. No he vuelto a tener esos ataques de ansiedad que tanto daño me hacían, pero ella no lo aprecia, parece que sólo se centra en que no tiene la vida que esperaba tener conmigo; pero ¿cualquier vida sería mejor que ésta, a pesar de estar yo mal? ¿Prefiere, de verdad, tener otra vida y no tenerme plenamente? Hace unos días, no pude evitar decirle que, entonces, si tanto en falta echaba nuestra vida en Barcelona, quería decir que mi bienestar anímico no le importaba mucho. Ella dijo que eso no era para nada cierto, que para ella era muy importante que yo estuviese bien. Pues, si eso fuese verdad, ahora sólo sentiría felicidad, se Sumergiría en nuestra hermosa vida sin preguntarse nada. ¿Qué quiere Artemisa? Es que no lo entiendo, de verdad, no lo entiendo. No puedo evitar estar ofendidiña con ella porque me duele que esté así, que siempre esté buscándole el lado negativo a todo. Le da rabia que yo haga tantos planes, que esté metida en tantas cosas, le da envidia que me relacione con tanta gente, que siempre tenga alguien con quien hablar; pero es que yo no la aparto de lo que tengo, siempre comparto con ella todo lo que hago, le explico lo que hicimos en las asambleas del BNG, le hablo de nuestros proyectos, de lo que vamos a hacer para el día de la patria gallega, le hablo de los ensayos con los grupos en los que estoy, la animo a que ella también participe con nosotros en las foliadas que armamos, siempre intento que esté en mi vida, pero ella siempre está negándose a todo, dice que aquí ella no tiene su sitio, que no tiene nada que ver con ella todo esto que yo hago, pero es que, hace unos meses, sí que se mezclaba con todo y éramos felices cuando tocábamos juntas en las foliadas. A mí me gustaba mucho que ella tocase la guitarra y yo cantase junto a ella. Era hermoso que se aprendiese canciones de nuestra tierra, era hermoso que adaptásemos canciones leonesas al son de nuestros cantos... pero ella sólo se limita a verle a todo el lado negativo, a destacar las cosas difíciles, a hacerme preguntas que me duelen, que no soy capaz de contestar, porque la sinceridad que tengo que usar le dolería mucho, y yo no puedo mentirle, no puedo, porque no soy capaz de engañarla, y menos ahora, cuando ya lo sabe prácticamente todo de mi vida. No entiendo por qué no podemos ser felices y ya está, ¿qué problema hay en que dejemos de lado las malas emociones y nos centremos sólo en las que nos llenen realmente el alma?
Hoy sólo he traído el diario de Lúa, el que escribía cuando tenía catorce años. Los míos los he dejado en casa porque sabía que sólo me apetecería escribir sobre Lúa, ya que el estado en el que se encuentra sumergida Artemisa me incita a hablar de Lúa y recordar todo lo que vivimos. Busco en sus palabras su versión de todo lo que vivimos porque me interesa leer todo lo que ella pensaba, leer las palabras con las que ella explicaba lo que le ocurría en ese tiempo; pero lo que he encontrado en el día que voy a transcribir ahora me ha dejado el alma trémula, llena de tristeza, porque no entiendo por qué la vida le hizo cosas así a una rapaza tan bueniña. Su sufrimiento me duele como si de verdad fuese mío. Hoy estoy muy sensible, que no hundida ni depresiva, para nada, hace muchísimo tiempo que no me siento así. No sé cuándo fue la última vez que sentí ganas de dejarlo todo y marcharme de la vida. Creo que nunca más volveré a experimentar ese deseo tan horrible mientras viva aquí en mi tierra, por quien “poñería a miña vida na punta dun puñal”.
Aquí van las palabras de Lúa:

Sábado, 1 de agosto de 1987:
Hoy hemos vuelto a la aldeíña. Son las fiestas de santa Mariña, de la Carballeira, la fiesta del roble, se llama de muchas maneras, pero para nosotros siempre serán las fiestas de los robles, del roble, porque lo que más se hace es danzar alrededor de un roble muy antiguo que tenemos en la plaza de la aldea, que lo adornamos con cintas de colores mientras bailamos a su alrededor cantando las cantigas tan antiguas que siempre cantamos, que son muy bonitas, y el tiempo se va y se va mientras nosotros cantamos y bailamos. A Agnes le gusta muchísimo ese momento, le gustan mucho esas danzas y esos cantos tan antiguos cuyo origen ni sabemos dónde está, pero que se cantaron siempre. Mas esta tarde los he visto por primera vez porque ya he dicho que hoy he llegado a la aldeíña otra vez. Mi madre ha decidido mandar al carallo a mi padre y yo también lo haré porque estos días no ha demostrado que era mi padre. Estoy muy tristiña y no puedo dejar de llorar y ya he roto un montón de cartas, que quiero escribirle alguna carta en la que le diga todo lo que siento y pienso, sentí y pensé de él, porque estos días no ha demostrado que era mi padre, ha preferido estar fuera estando aquí en Ourense, a pesar de poder estar conmigo, y no estuvo en unos momentos tan complicados y horribles de los que no quiero hablar, que mi vida ha estado a punto de ser muerte y a él no le ha importado un carallo, y lloro mucho porque me da rabia que alguien me demuestre tan sinceramente que le importo una mierda, así de claro, y, si le importo una mierda, ¿por qué sigue diciendo que soy su hija? Quizás nunca me ha querido y siempre ha pasado la vida fuera de casa, buscó un curro que le permitiese huir y olvidarnos a mi madre y a mí. Por mí, podría morirse en uno de esos aviones en los que va, que se podría estrellar, y me daría totalmente igual que se muriese, mejor porque así no tendría que fingir que me importa, pero sigue vivo, el muy desgraciado, y tendré que soportar que, de vez en cuando, él venga a verme y tendré que mirarlo a los ojos después de sentirme tan abandonada por él, porque estos días he estado en el hospital debatiéndome entre la vida y la muerte, casi muerta, porque mi corazón tiene una enfermedad extraña que lo deshace y quiere pararlo y tuvieron que operarme arriesgándolo todo, porque me iba, me marchaba, y me da rabia porque no pude avisar de que me desmayaba, y me caí cuando menos tenía que caerme, y los rapaces pensaron que estaba muerta, pero Agnes vino corriendo cuando me vio en el suelo y pidió a gritos que fuesen a buscar a mi madre, que la trajesen, y ella estuvo a mi lado intentando que volviese, hablándome, que me lo ha dicho Maruxiña, que estuvo ahí viéndolo todo, viendo cómo Agnes me cogía las manos y me las apretaba, oyendo lo que ella me decía, poniéndome las manos en el pecho y notando que mi corazón quería detenerse, y yo no supe nada porque me desmayé. Estábamos corriendo por el bosque y dije que estaba cansada y que quería marcharme a mi casa, pero me persiguieron hasta que llegamos a la aldea pensando que yo estaba bromeando y no era ninguna broma, que me encontraba mal de verdad, y vi que Agnes estaba lejos, en la era, haciendo no sé qué, y fue la única persona que me apeteció ver y a ella quise pedirle ayuda, pero no me dio tiempo porque de súbito todo se volvió negro y caí al suelo sin sentir nada más.
Maruxiña ha dicho que Agnes vino corriendo cuando me vio en el suelo y que les dijo a los demás rapaces que fuesen a buscar a mi madre, que yo estaba enferma y que necesitaba ayuda, luego no sé qué pudo pasar porque lo siguiente que recuerdo es despertar en un cuarto todo lleno de máquinas, y no me encontraba bien, estaba muy débil, y un hombre me dijo que me operarían, que no tuviese miedo, pero que tenían que hacerme unas pruebas antes para ver qué me ocurría, si corría peligro cuando me pusiesen la anestesia y yo no quería oír nada más, quería que me dejasen marchar, si tenía que irme, quería irme, porque sólo me sentía cerca de la muerte, muy flojiña, como si mi cuerpo todo fuese de espuma y yo estuviese yéndome con las olas del mar. Me imaginé que era espuma que el mar quería arrastrar hasta su fondo y recuperé el sonido de las olas, tan bonito que me había parecido siempre, y el doctor seguía hablándome, pero yo no quería escuchar. Sólo oía su voz y sonreía, pero porque no quería dejar de pensar en el mar, y miraba a Agnes, me la imaginaba delante del mar, con sus cabellos removidos por el viento, y qué bonita me parecía, con su mirada tan profunda, y ella parecía decirme desde mis pensamientos que todo estaría bien, me pedía que no tuviese miedo. Mi madre me cogió de la mano y me pidió lo mismo, pero yo sólo oí esas palabras en la voz de Agnes. Ella no estaba, por supuesto, pero yo la sentía a mi lado, como si estuviese allí de verdad, materializada por mi nostalgia.
No entendía lo que me estaba ocurriendo, pero no quería comprenderlo. Ni tan siquiera le pregunté a mi madre qué me iba a pasar, qué me pasaba, porque creía que iba a morir y, si no moría, todo aquello pasaría y no lo pensaría nunca más, ya me curaría, pero no es así. Ha pasado, pero estoy débil, no puedo correr ni hacer esfuerzos, pero yo no voy a dejar de nadar, eso sí, yo voy a seguir como si nada cuando me encuentre mejor. Me hicieron una operación muy complicada de la que no quiero hablar porque me mareo cuando la recuerdo, cuando pienso en eso. No la recuerdo, evidentemente, porque me durmieron, pero sí recuerdo todo lo que el doctor me explicó, pero porque yo se lo pedí, le pedí que me explicasen qué habían hecho con mi cuerpo, y ahora sé que tengo un aparato dentro de mi cuerpo que controla mi corazón, que se puede parar en cualquier momento. No saben cuándo puede ocurrir eso, pero puede ser en cualquier momento. No está segura mi vida, pero tampoco pueden decir cuántos años viviré. Yo no quiero morir sin saber qué es besar a Agnes, sin conocer el sabor del amor, la sensación de sentirme correspondida. Ella todavía es muy joven y me da miedo que no pueda verla crecer bastante para poder decirle que la quiero, que me gusta mucho, a pesar de ser más jovenciña que yo, pero yo veo en ella su manera de ser, tan adulta ya, tan madura que es, y me gusta mucho porque es misteriosa y bueniña, muy bueniña. Una persona que trata tan bien a los animales no puede ser mala, sólo bueniña, tiene un corazón de oro. Ella vale tanto que ni tan siquiera ella misma lo sabe y yo quiero demostrarle que vale más que el mundo entero, que cualquier persona. Sé que alguna vez podré confesarle lo que siento, pero tal vez tenga que esperar, mas me da miedo la espera, el paso de los años, porque no quiero irme de la vida sin conocer qué es estar con ella.
He pasado más de una semana en el hospital, vigilada por millones de enfermeros y doctores, pero a mí me pareció que esos días no tenían tiempo, que estaban hechos de unas horas vacías. No me apetecía leer, ni escuchar música con el walkman ni tampoco escribir, porque cada cosa que hacía me agotaba muchísimo. Mi madre ha estado conmigo día y noche, pero casi no hablé con ella porque no me apetecía, no quería hablarle de nada porque estaba tristiña, mucho, porque no entiendo por qué tiene que ocurrirme esto, qué he hecho para recibir esto.
Esta tarde estuvimos tocando en la plaza, bueno, yo no, yo sólo me senté en el suelo y escuché cómo Agnes y las demás cantaban y tañían la pandereta, y lloré con muchas canciones porque me siento tristiña, porque me da miedo que mi vida sea muerte sin que yo pueda preverlo ni evitarlo, porque no quiero marcharme de la vida tan prontiño, soy muy joven para marcharme.
Agnes me dedicó una canción muy bonita para que estuviese feliz, decía algo así como: “estreliña do luceiro, estrela dá claridade, estreliña do luceiro, estrela dá claridade, estrela dá claridade; vaise o día, vaise a noite, vaise a alba; estrela dá claridade, vaise o día, vaise a noite, pero ti brilas máis ca lúa. Miña estreliña dourada, non me deixes máis, non te vaias máis, trae a luz que preciso para camiñar. Quen me dera estar ao teu ladiño, estreliña do luceiro, quen me dera estar atada a ti, sendo unha estreliña do ceo máis, e brilar como estreliña para saber que lle ocorre ao meu amor esta noite”. Y tañía alegre la pandereta mientras ponía su alma toda en esos versos tan antiguos, que también sé que eran versos que le cantaba su abuela, pero ella me agasajó con ellos y me hizo muy feliz. No le importó que los demás la escuchasen y pensasen algo de ella. Ella me los dio.
Esta tarde estuvieron tocando y cantando durante una hora, pero antes de eso ocurrieron muchas más cosas. Esta mañana llegué a la aldeíña porque le dije a mi madre que prefería venir aquí a las fiestas de la aldea y luego, dentro de unos días, acabar las vacaciones en la playa y así lo haremos. Ahora me afectaría mucho ver el mar porque estoy sensible y sé que lloraría mucho y he llorado mucho ya. Cuando llegamos esta mañana a la aldeíña, vimos a Anxos y yo le pedí que avisase a Agnes de que estaba aquí ya. Ella me preguntó si estaba preparada para la fiesta de esta tarde y yo le dije que sí, que ansiaba escuchar cantar y tocar a Agnes, pero que quería hablar con ella antes, con Agnes. Le pedí que le dijese que estaba ya en casa (aunque seguramente no tardaría en saberlo) y, una hora después, Agnes estaba en mi cuarto, sentada en una silla a mi vera. Agnes tiene diez años, pero, lo juro, nunca he visto una mirada tan sabia. Es como si esos ojos hubiesen visto todos los momentos que puede caber en una vida. No obstante, ella nunca habla por hablar y cuesta mucho hacerla hablar, sinceramente. Yo tenía ganas de contarle todo lo que había vivido, pero no sabía cómo comenzar a hablar. Ella me miraba con timidez, pero también con mucho interés, mientras sostenía en sus manos una flor muy bonita que no se atrevía a darme, pero, antes de que ninguna de las dos dijese nada, me tendió la flor mientras me decía: “esta flor es para ti, la he traído para ti” y yo cogí la flor con mucha delicadeza, como si tuviese miedo a deshacerla. Pensé que, si la estropeaba, estaría estropeando el alma de Agnes.
Después de darle las gracias, entonces le dije: “he estado a punto de morir, Agnes, y me daba mucha tristeza no poder despedirme de ti”. Ella me contestó: “¿pero qué te ha pasado?” Yo no supe cómo contárselo porque ni tan siquiera sé ponerle nombre a lo que le ocurre a mi corazón. Sólo le dije que tengo un corazón débil y que cualquier cosiña podía detenérmelo. Ella se puso pálida al oír mis palabras. No sé hasta dónde le contaron, no sé si sabía que tuvieron que operarme, pero yo se lo dije, le expliqué que me hicieron una operación muy urgente y peligrosa de la que casi no salgo. Cuando dije eso, vi que se le llenaban los ojos de lágrimas, pero no quiso llorar delante de mí. Me cogió de las manos con mucho cariño y me dijo que tenía que darle las gracias a la Diosa Madre por no haberme quitado la vida. Yo me quedé asombradísima al oír sus silenciosas palabras. Las había dicho muy flojiño, como si no quisiese que yo las oyese, pero las oí, sí las oí claramente. Ella cree en una Diosa Madre que nada tiene que ver con el Dios en el que nos obligan a creer nuestras madres.
Cuando dijo eso, permanecimos mirándonos la una a la otra durante largos momentos sin saber qué decir. Agnes estaba a punto de ponerse a llorar, pero también veía alegría en sus ojos. No entiendo por qué las personas de nuestro alrededor no se dan cuenta de que Agnes tiene encerrada en su cuerpo de niña una mujer bastante crecida ya para entender las cosas más complicadas de la vida. No entiendo tampoco por qué se cree que los niños no se pueden enamorar. Claro que podemos enamorarnos. El amor no tiene fronteras ni edades y, si hay personas que crecieron demasiado rápido, es muy probable que también se enamoren antes que nadie, porque yo juro que esa mirada que nos estábamos dedicando, que tanto unía nuestros ojos, hablaba mucho más que cualquier palabra y, además, teníamos las manos enlazadas, apretándonoslas de vez en cuando, y el silencio había devorado nuestra voz. Yo estaba muy bien así y no quería que ese momento marchase. Pensaba que merecía la pena haber sobrevivido a la operación que me hicieron sólo por vivir ese instante con Agnes.
Mas oímos que alguien caminaba hacia mi cuarto y entonces Agnes se soltó de mis manos. Me sentí fría y vacía cuando dejamos de cogérnoslas. Entró mi madre con una bandeja de galletiñas que había hecho mi abuela. Yo no tengo hambre desde que he estado en el hospital, pero comí igualmente. Agnes sólo cogió una galleta y pidió si podía llevarle otra a su madre. No se llevó sólo una, pues le dimos diez por lo menos. Me da mucha lástima que Agnes sea tan pobre. Su familia es la más pobre de la aldea, pero los vecinos siempre las ayudan. Es la única familia que casi no recibe ingresos porque la madre de Agnes sólo trabaja cuando hay mercado cerca de aquí y, además, tiene que caminar durante horas para llevar leche (que la lleva en un cestiño en la cabeza) y también algunos productos de la tierra, que tienen unas eras más bien pequerrechiñas, pero aprovechan muy bien lo que tienen y en su casa nunca falta alimento. Hay poca comida, pero la hay, y nunca le niegan nada a nadie, siempre acogen a pesar de tener poquiño que ofrecer. Mi madre me ha explicado que, para poder ganar algo de dinero, Anxiños tiene que recorrer distancias larguísimas para vender algo, pero no consiguen prácticamente nada. Yo siempre intento darle a Agnes cosiñas que ella no podría conseguir nunca, como libros y algo de ropa, que me gusta mucho regalarle ropa, pero ella no acepta casi nunca lo que le ofrezco. Dice que lo hace porque no lo necesita, pero yo sé que lo hace porque le da vergüenza. Viven en la casiña más pequerrecha de la aldea y la casiña de Rosiña (que murió hace tres años creo) pues no pueden utilizarla porque no es de Anxiños toda, a pesar de que Rosiña la dejó en la herencia para Agnes, pero todavía tienen que hacer unos trámites con unos hermanos de Anxiños que viven muy lejos de aquí, creo que en Argentina, no sé, pero la madre de Agnes no consiguió hablar todavía con ellos, algo muy extraño. Tienen unos líos muy extraños con esos familiares, pero nadie me ha contado qué ocurrió en realidad y Agnes tampoco me habla nunca de su familia ni de su padre, quien se marchó cuando ella sólo tenía tres años porque huyó a Argentina tras una novia que tuvo antes de conocer a la madre de Agnes. Me siento muy identificada con Agnes porque mi padre también lleva abandonándonos desde hace años, pero, claro, ella lleva sin ver a su padre desde hace muchos años. No sé si lo echa de menos, pero sí sé que se acuerda mucho de él, se acuerda perfectamente de él. No entiendo cómo un padre puede abandonar a una niña tan especial como Agnes.
Mas contaba que llegó mi madre con esas galletas y que Agnes se marchó después diciendo que tenía que ayudar a su madre. No se comió toda la galleta que cogió de la bandeja, sino que se comió un trociño bien pequeño y después se la guardó en el mandil. Nos dio muchas veces las gracias y después me pidió que fuese a verla a la placiña, esta tarde, si me sentía con fuerzas para salir de casa y yo le dije que sí.
Y ya es de noche y quiero dormir, pero estoy nerviosa. No sé qué me ocurre, pero estoy nerviosa, es como si en este día hubiese vivido un montón de sensaciones intensas que no me permiten estar tranquila, pero voy a intentar dormir porque descansar es lo que más necesito hacer.