Hai tempo que non
pasabamos unha fin de semana na aldeíña porque, ultimamente, sempre tiña algo
que facer os sábados. O sábado pasado, Artemisa e máis eu vivimos un momento
moi tenso e estarrecedor por mor dunha treboada que caeu en Ourense; unha treboada
horríbel que parecía querer desfacer a cidade toda. Había moito tempo que non
viamos chover desa maneira e a min púxome moito medo comprobar que non deixaba
de chover malia pasaren os minutos, ouvir decotío o brutal son dos trons, ver
como os lóstregos crebaban o ceo da tarde e notar que a auga inundaba o Gadis
no que Artemisa e máis eu estabamos mercando. Foi un momento terríbel que me arrincou
violentamente do meu presente e me botou a un momento pasado dalgunha vida que
non podo lembrar. Cústame moitísimo falar deses momentos porque me parecen
parte dun pesadelo. Non me parecen reais. Sei que a Artemisa a asustou
moitísimo verme así, tan ida. O único que eu quería era chegar á nosa casa
canto antes. Non me importaba que tivésemos que correr baixo a violenta choiva,
arriscándonos a que nos caese un raio. Só quería chegar á casa porque pensaba
que alguén nos perseguía. Esa treboada espertou algunha lembranza terríbel,
unha lembranza dalgún deses momentos nos que Artemisa e máis eu tivemos que
fuxir da xente que non podía comprender o noso amor. Non podo saber que lembrei
nese momento. Só sei que quería correr sen importarme nada. Cando chegamos á
casa, non podía falar. Era coma se aquela treboada me tivese arrincado a voz.
Sentía unha inquietude horríbel por dentro de min que devoraba a voz dos meus
pensamentos. Tiña moito medo e afectárame moitísimo ver como as rúas se
convertían en ríos. A auga baixaba brutalmente, arrastrando o que atopaba no
seu camiño, e os lóstregos non deixaban de iluminar o ceo e Ourense quedou
feita un desastre. Nin tan sequera podía sentir ganas de chorar porque o medo
que experimentaba aturdía os meus sentimentos. Non podía saber que sentía. O
único que lembro é estar queda, sen dicir ren, en silencio, tentando dixerir o
que acababa de pasar, tentando comprender por que me encontraba así. Non era a
primeira vez que vía chover tanto en Ourense, en Galiza, pero nunca me afectara
dese xeito. Esa noite quedaramos con Silvia e as demais para cearmos na casa de
Silvia, pero pedinlle a Artemisa que cancelase a quedada porque a min non me
apetecía ir a ningures e sabía que non me achaba en condicións de estar con
ninguén. Aquela noite non podería ser eu, por moito que me esforzase. O único
que quería era estar tranquiliña na nosa casa. Amais, non puideramos mercar ren
do que tiñamos que levar á cea porque abandonaramos a compra no Gadis e
tampouco me sentía quen de cantar, de pandeirar nin bailar. Quería estar
acougada na casa e Silvia entendeuno perfectamente. Ao final cancelaron a cea e
farase a semana vindeira.
Non escribín esta
semana porque estiven moi ocupada preparando todo o que imos facer a semana
vindeira co gallo da festa da patria galega. Teño moitísimas ganas de vivir
eses días porque hai moitísimo tempo que non os vivo plenamente. O ano pasado,
estivemos en Santiago Lúa, Artemisa, miña nai, máis veciñas da aldea e máis eu,
pero participei nesas festas como unha persoa máis que gozaba de todo o que se
facía na cidade; pero, este ano, si participarei activamente porque vou estar
como voluntaria ambos os dous días nun festival que facemos o BNG, o 24 e o 25.
Estarei na barra cinco horas ambos os dous días e tamén participarei nas
pandeiradas que faremos. O día 24 vai ser moi intenso porque, primeiramente,
tocaremos e bailaremos eiquí en Ourense á mañá para inaugurar as festas.
Primeiro tocarei con Iauga e a primeira canción que tocaremos e cantaremos será
o Himno galego. Creo que non o podo ensaiar máis veces xa, pero tamén penso
que, por moitas veces que o ensaie, nunca pensarei que o canto de todo ben e
amais estou certa de que, cando o tente cantar diante de tanta xente, me vou
emocionar sen podelo evitar. Non dubido de que non poderei cantar porque a
emoción que sentirei mo impedirá, pero todas me din que non pense niso, que, se
pasa, pois xa seguirán cantando elas, pero é que vai ser un momento tan bonito
que non o podo imaxinar, que non podo pensar nel. Despois, á tardiña, irei a Santiago
para tocar con Lenda Galitza alí en Santiago, onde se farán os concertos que o
BNG organizamos, que tocarán máis ben grupos compostos por xente nova que
reivindica a liberdade da nosa terra. Eu estarei como camareira o mércores 24 á
noite, dende as once da noite ata as catro da madrugada, e o xoves, tamén,
dende a unha do mediodía ata as cinco ou as seis da tarde. Vou pasar dous días
enteiros fóra de casa, sen traballar, pero pechamos a cafetaría o xoves e
Silvia deume permiso para que non fose traballar o mércores. Silvia é moi
comprensiva comigo e, ademais, ela tamén colaborará connosco. Estará como
voluntaria, pero menos horas porque ela ten outras cousas que facer en Ourense.
Eu preferín marchar a Santiago para participar activamente no festival que
organizamos o BNG. Teño tantas ganas de vivir eses días que non podo pensar
noutra cousa. Síntome chea de emocións fermosas que tamén son algo
contraditorias porque, por unha banda, estou moi feliz por poder vivir estes
días e síntome moi afortunada por ter tantas bendicións na miña vida; pero,
pola outra banda, síntome algo nostálxica e tristeiriña porque, nestes días,
non podo evitar botar moito en falla a Lúa. Sinto a súa ausencia coma se fose
un peso que me aperta a ialma e sei que ela tamén viviría estes días con
moitísima intensidade. Boto de menos compartir todo isto con ela. Con Artemisa
non podo compartir nada disto. Síntome soa neste aspecto, aínda que hai
moitísima xente ao meu redor coa que vivo moitísimo todo isto, pero a min
gustaríame compartilo con Artemisa. Non obstante, entendo que a ela non lle
interese. Iso non se pode domear. Cadaquén ten os seus intereses e eu non podo
pretender compartilo todo con ela; pero, cando penso todo iso, axiña me vén
unha pregunta á mente: “daquela, por que carallo a vida me quitou a Lúa?”
Onte a noite
fixemos unha foliada porque si, nós non precisamos moitos motivos para
troulear, e repeniquei, cantei, bailei, o meu tío Damián tocou a gaitiña, todos
cantamos... Hai xa máis xente na aldeíña porque viñeron eiquí familiares nosos
que viven lonxe de Ourense, que van pasar eiquí o mes de xullo e algunhas
semanas do mes de agosto. Está Gabriel, por certo, e tamén outros curmáns meus.
O caso é que enleamos unha foliada moi bonita na que Artemisa tamén participou
tocando a guitarra, pero ela estaba máis distraída, esvaecíase de súpeto,
desaparecía, e non a podía atopar por moito que a buscase. Sei que se ía ao
bosque, para camiñar soa entre as árbores, díxomo despois. A min teríame
gustado que vivísemos xuntas esa noite, xuntiñas como o faciamos antes, pero
ela separábase de min e eu non a podía obrigar a que estivese ao meu lado; pero
con esa actitude o único que está conseguindo é que me sinta soa e que non a
entenda, que me afaste dela, é coma se ela me afastase de si mesma, non sei
como explicalo. Logo di que eu non lle conto nada do que fago, que lle agocho
moitas das cousas que vivín e vivo; pero como lle vou contar ren se cada cousa
que lle explico parece facerlle dano? Apenas lle conto algo do meu pasado,
ponse tristeiriña e celosa, coma se lle dese rabia saber que eu vivín tantas
cousas antes de rencontrarme con ela; pero o noso pasado non se pode mudar, por
moito que nos queiramos agora, por moi ben que esteamos. O noso pasado é algo
único, pero ela está obsesionada coa idea de que non a quixen só a ela nunca,
que quixen a outra muller, e onte díxome que non entendía como podía estar con
ela querendo tanto a Lúa. Eu confeseille que, efectivamente, aínda quero
moitísimo a Lúa, pero non da maneira que ela pensa. Acabei rindo porque me
facía graza pensar en Lúa e decatarme de que a amei tanto sendo tan diferente
de Artemisa. Lúa nunca me amosou que lle doía que eu amase a Artemisa, nunca;
ao contrario, ela sempre o entendeu e mesmo defendeu moitísimo a relación entre
Artemisa e máis eu. Nunca me botou en cara que me tivese namorado dela, que
estivese con Artemisa, que esquecese da nosa relación efémera para estar con
outra muller, que deixase de confiar en que algún día nos rencontrariamos. Lúa
e máis eu, no ano 1989, mantivemos unha relación moi especial que non sei se
pode chamarse de amor, non sei, pero houbo algo entre ela e máis eu; unha
despedida máis longa que un simple adeus, que durou días, días de bicos
agochados e tímidos, de apertas que non sabiamos como darnos... porque tiñamos
medo, porque ambas as dúas eramos conscientes de abondo de que aquilo non
estaba ben para ninguén. E, se era un amor tan prohibido, como pretende a xente
que fale del? Era un segredo; o maior segredo da miña vida. Naquel muíño que
estaba á beiriña do noso río, no que moiamos o centeo durante semanas, no que
tantas veces me protexín cando non se empregaba, atopamos ese recuncho que nos
podía protexer dos ollares dos demais, eses que tanto medo nos poñían, porque
non queriamos que ninguén se decatase do que pasaba entre nós. Sabiamos moi ben
que ninguén o entendería e mesmo podían... Non sei que podían facer connosco. O
peor que puideron facer xa o fixeron, que foi separarnos, separarnos cando
ambas as dúas planificabamos estudar xuntas en Ourense, cando mesmo miña nai
aprobaba esa idea, porque ela me quería enviar estudar fóra, pero non sei como
carallo descubriu o que pasaba entre Lúa e máis eu, aínda que sei que nunca
soubo realmente o que había no noso corazón. Seica fose unha pequena intuición
que latexaba nela a que a obrigou a pensar que o mellor que me podía ocorrer
era estar lonxe de Galiza, lonxe deses ollares que cuestionaban a miña maneira
de querer. E, si, esa foi a verdadeira razón pola que miña nai quixo afastarme
de Galiza e de Lúa. Velaeiquí o segredo mellor gardado da miña vida; o motivo
polo cal nunca fun quen de falar do amor que Lúa e máis eu compartimos cando
eramos novas, porque foi a causa do peor que me puido ocorrer na miña vida, que
non foi só vivir lonxe da miña terra durante tantos e tantos anos, senón ficar
pechada nun sanatorio mental cando estaba sa, cando para nada estaba doente,
cando o único que me ocorría era que amaba dun xeito distinto ao resto das
persoas da miña contorna. Nunca lle puiden explicar a ninguén por que miña nai
pensou que tiña que recibir axuda, porque non quero que ninguén pense nada malo
dela, ela só se preocupaba por min. Non a xustifico, en absoluto, pero ela
axiña se decatou de que cometera un gravísimo erro, arrepentiuse axiña, axiña
me quixo recuperar, axiña soubo que lle esnaquizara a vida á súa única filla.
Foi un amor prohibido o que me alonxou de eiquí, foi a escusa que empregaron
para apartarme do meu fogar. E aquela tristura que me fixo tanto dano despois daquel
verán só nacía de estar lonxe de Lúa, de saber que non nos volveriamos ver ata
que transcorresen tantos meses e, sobre todo, intuír que miña nai me afastaría
da miña terra. Disfracei esta realidade con outras explicacións que case que
non tiñan senso. Modifiquei os meus recordos ata volvelos parte doutra vida
porque xamais fun quen de recoñecer a verdade, porque nunca estiven realmente
segura de que amar a Lúa fose un motivo para crer que eu estaba doente e que
precisaba axuda, nunca. Miña nai recoñeceumo esta mañá porque me atrevín a
preguntarllo e ela case non me puido responder porque o único que lle saía da
súa ialma era pranto, bágoas de arrepentimento, vergonza, moitísima vergonza, e
unha infinda morea de perdóns. Pediume perdón tantas veces esta mañá que coido
que nunca máis terá que volvelo facer. Explicoume que non quería que ninguén me
rexeitase, que vía que aquela tristura que tanto me tiraba as ganas de vivir
estaba a me facer un dano irreversíbel e que tivo moito medo por min. Pensou
que o mellor era que alguén de fóra de Galiza me axudase e non pensou en ningún
momento que aquilo era precisamente o que me poñería realmente doente; pero
todo iso agora xa queda moi lonxe e non paga a pena laiarse por algo que xamais
poderá mudar, pero si esquecer. E á miña nai non teño ren que perdoarlle,
absolutamente ren.
Lúa, un día,
díxome que, talvez, miña nai me quixese librar do que ela tanto sufriu, dese
rexeitamento xeral que a sociedade dedica ás persoas que aman diferente, pero
eu non penso que miña nai... Non, ela non viviu o mesmo ca min, en absoluto,
porque ela... ela sempre amou moitísimo ao meu pai, tanto que enfermou sen el,
estivo doente moitos anos, e logo esa doenza fíxose forte por arrincarme ela
mesma do seu lado. Preciso falar de moitas cousas que se me amorean na ialma e
que me custa expresar porque, arestora, me dura aínda a resaca da borracheira
que collín onte. Non bebín moito, pero o abondo para que me subise moitísimo,
tanto que, á noite, cando Artemisa e máis eu iamos durmir, lle comecei a dicir
cousas que non lle tería dito se estivese sobria, como iso de que me facía
graza que as amase tanto a ela e a máis a Lúa sendo ambas as dúas tan diferentes.
Ela tamén pensa que Lúa é moi diferente a ela, pensa que Lúa ten moitísimas
máis virtudes ca ela. Non quero que Artemisa se compare con ninguén porque
Artemisa é única, ben veces llo dixen, pero ela está a vivir unha andaina moi
estraña. Non ten autoestima. Eu non sei que lle pasa e non sei que facer para
que estea ben. Que podo facer para que estea mellor, quedar na casa, renunciar
ás cousas que me fan feliz só porque ela se sinta baleira? Ela tería que
procurar algo que lle fixese feliz, pero agora está apagada e non podo evitar
culparme da súa dor, do seu baleiro, porque eu a obriguei a deixar todo o que
tiñamos en Barcelona, pero ela veu eiquí porque quería estar comigo, porque o
amor a conduciu ao meu lado. Ai, o amor... Que complicado é, que difícil é
entender, ás veces, o noso corazón, como pode doer o amor, o amor a alguén que
non está. Preciso dar todo ese amor que non pode ser de ninguén máis, só dela,
e eu amo a Artemisa, gústame estar con ela todas as noites dándolle todo o que
son, compartindo o meu corpo todo con ela, dándolle a miña ialma, sendo eu toda
con ela, sen agocharlle ren; pero como podo soportar non poder dar este amor
que só é para Lúa? Non podo aturar esta desesperación que sinto apertándome a
miña ialma toda cando a lembro e sei que nunca, xamais, poderei darlle todo
isto que aínda teño para ela. No meu corazón medrou unha inmensa cantidade de
amor para ela cando estivemos xuntas, da que, devagariño, lle ía dando en cada
momento, pero marchou e esta cantidade de amor quedou sen dona. Non lla podo
dar a Artemisa porque non é dela, nunca foi dela, para ela hai outro amor, moi
forte tamén, que non me doe porque llo podo dar. Non é doado entender isto,
seino, se a min mesma me custa entendelo, e non sei como explicalo para que non
me faga chorar todo isto, porque choro tanto que non podo respirar, e de súpeto
síntome tan fermosamente comprendida polo pranto ou a música, tan ditosa de ter
todos estes sentimentos...Non podo ser máis feliz, xúroo; pero esta felicidade
non me impide sentir tristura e esa tristura tan bonita non me quita as ganas
de vivir, non mas tira, nin tan sequera cando sinto que algo me aperta o
corawzón e teño ganas de chamar a Lúa a berros.
Onte non bebín
tanto como outras veces, pero o que bebín fíxome moitísimo efecto, fíxome
cantar e danzar sen sentirme cansa. Estiven cantando e repenicando moitas das
cancións que tocarei con Iauga o mércores 24 e moitas que había moitísimo tempo
que non tocaba. Bailei moitísimo e miña nai quedou abraiadísima porque lle
amosei moitísimos puntos que aprendín ultimamente. E foi todo unha tolaría de
alegría e euforia, porque a felicidade se podía tocar cos dedos e respirar,
saborear e ulir, tanto que nos embriagamos de felicidade tamén, e eu non quería
que aquel momento rematase, pero tamén quería que a fronteira entre a vida e a
morte se esvaecese e viñese Lúa ao noso carón, porque hai un ano xa da tarde na
que eu cheguei á miña aldea, do momento no que ela e máis eu nos rencontramos
despois de case trinta anos sen vernos... E, ademais, sinto que algo quedou
pendente entre o mundo e máis eu porque nunca fun de todo sincera e sinto que
ter agochado o amor que existiu entre Lúa e máis eu cando eramos máis novas é
unha falta de respecto ao que vivimos; pero nunca sentín que puidese ser
sincera con ninguén e, no momento no que nos rencontramos o ano pasado, aquela
tarde de xullo da que hai xa un ano, ambas as dúas quixemos esquecer o que
viviramos por medo a que as nosas vidas xa fosen demasiado diferentes como para
permitirnos recuperar o que vivimos, o que soñamos xuntas, e, diante da miña
nai, foi coma se non tivese ocorrido ren, pero nos nosos ollos latexaba a
lembranza do que foi tan noso, de todos eses momentos nos que fomos tan libres,
con medo, pero libres. Un verán non abondou para amosarnos canto podiamos
vivir, pero si nos fixo felices de abondo para sabermos xuntas a partir dese
momento. Non sei como explicar todo iso, non sei como explicalo porque arestora
me doe coma se esas lembranzas fosen coiteliños que me rachan a ialma.
Mais eu quero
estar de todo ben con Artemisa. Non quero que ela se sinta mal por ren. Non
entendo por que nunca podemos estar de todo felices, por que sempre ten que
haber algo que nos desacouga, que nos fai dano. Por que a vida non pode ser
sinxela definitivamente? Agora estamos moi ben, poderiamos estar vivindo sen
ningún problema. É certo que Artemisa non ten o choio da súa vida, pero,
alomenos, temos un traballo que nos permite vivir desafogadamente, temos un piso
que é noso só, polo que non temos que pagar ren, temos unha vida bonita porque
todo o que nos rodea é fermosura e agora ela me ten coma sempre quixen ser, ten
ao seu lado á muller que realmente ama. Síntome sa mentalmente. É verdade que
hai momentos difíciles nos que perdo un pouquiño a noción do presente, pero non
estou mal. Non volvín ter eses ataques de ansiedade que tanto dano me facían,
pero ela non o aprecia, parece que só se centra en que non ten a vida que
agardaba ter comigo; pero calquera vida sería mellor que esta, malia estar eu
mal? Prefire, de verdade, ten outra vida e non terme plenamente? Hai uns días,
non puiden evitar dicirlle que, daquela, se tanto en falla botaba a nosa vida
en Barcelona, quería dicir que o meu benestar anímico non lle importaba moito.
Ela dixo que iso non era para nada certo, que para ela era moi importante que
eu estivese ben. Pois, se iso fose verdade, agora só sentiría felicidade,
afundiríase na nosa fermosa vida sen preguntarse ren. Que quere Artemisa? É que
non o entendo, de verdade, non o entendo. Non podo evitar estar ofendidiña con
ela porque me doe que estea así, que sempre estea a lle procurar o lado
negativo a todo. Dálle rabia que eu faga tantos plans, que estea metida en
tantas cousas, dálle envexa que me relacione con tanta xente, que sempre teña
alguén con quen falar; pero é que eu non a aparto do que teño, sempre comparto con
ela todo o que fago, explícolle o que fixemos nas asembleas do BNG, fálolle dos
nosos proxectos, do que imos facer para o día da patria galega, fálolle dos
ensaios cos grupos nos que estou, anímoa a que ela tamén participe connosco nas
foliadas que armamos, sempre tento que estea na miña vida, pero ela sempre se
está a negar a todo, di que eiquí ela non ten o seu sitio, que non ten ren a
ver con ela todo isto que eu fago, pero é que, hai uns meses, si que se
mesturaba con todo e eramos felices cando tocabamos xuntas nas foliadas. A min
gustábame moito que ela tocase a guitarra e eu cantase xunta ela. Era fermoso
que se aprendese cancións da nosa terra, era fermoso que adaptásemos cancións
leonesas ao son dos nosos cantos... pero agora ela só se limita a verlle a todo
o lado negativo, a salientar as cousas difíciles, a facerme preguntas que me
doen, que non son quen de contestar, porque a sinceridade que teño que empregar
lle doería moito, e eu non lle podo mentir, non podo, porque non son quen de
enganala, e menos agora, cando xa o sabe practicamente todo da miña vida. Non
entendo por que non podemos ser felices e xa está, que problema hai en que
deixemos de lado as malas emocións e nos centremos só nas que nos enchen
realmente a ialma?
Hoxe só trouxen o
diario de Lúa, o que escribía cando tiña catorce anos. Os meus deixeinos na
casa porque sabía que só me apetecería escribir sobre Lúa, xa que o estado no
que se atopa mergullada Artemisa me incita a falar de Lúa e lembrar todo o que
vivimos. Procuro nas súas verbas a súa versión de todo o que vivimos porque me
interesa ler todo o que ela pensaba, ler as verbas coas que ela explicaba o que
lle ocorría nese tempo; pero o que atopei no día que vou transcribir agora deixoume
a ialma tremente, chea de tristura, porque non entendo por que a vida lle fixo cousas
así a unha rapaza tan boíña. O seu sufrimento dóeme coma se de verdade fose
meu. Hoxe estou moi sensíbel, que non afundida e depresiva, para nada, hai
moitísimo tempo que non me sinto así. Non sei cando foi a última vez que sentín
ganas de deixalo todo e marchar da vida. Coido que nunca máis volverei a
experimentar ese desexo tan horríbel namentres viva eiquí na miña terra, por
quen “poñería a miña vida na punta dun puñal”.
Velaeiquí van as
verbas de Lúa:
Sábado, 1 de
agosto de 1987:
Hoxe voltamos á
aldeíña. Son as festas de santa Mariña, da Carballeira, a festa do Carballo,
chámase de moitas maneiras, pero para nós sempre serán as festas dos carballos,
do carballo, porque o que máis se fai é danzar arredor dun carballo moi antigo
que temos na praza da aldea, que o adornamos con cintas de cores namentres
bailamos ao seu redor cantando as cantigas tan antigas que sempre cantamos, que
son moi bonitas, e o tempo vaise e vaise namentres nós cantamos e bailamos. A
Agnes gústalle moitísimo ese momento, gústanlle moito esas danzas e eses cantos
tan antigos cuxa orixe nin sabemos onde está, pero que se cantaron sempre. Mais
esta tarde vinos por primeira vez porque xa dixen que hoxe cheguei á aldeíña outra
vez. Miña nai decidiu mandar ao carallo ao meu pai e ao final eu tamén o farei
porque estes días non amosou que era o meu pai. Estou moi tristeiriña e non
podo deixar de chorar e xa rompín unha morea de cartas, que lle quero escribir
algunha carta na que lle diga todo o que sinto e penso, sentín e pensei del,
porque estes días non amosou que era o meu pai, preferiu estar fóra estando
eiquí en Ourense, malia poder estar comigo, e non estivo nuns momentos tan
complicados e horríbeis dos que non quero falar, que a miña vida estivo a
piques de ser morte e a el non lle importou un carallo, e choro moito porque me
dá rabia que alguén me amose tan sinceramente que lle importo unha merda, así
de claro, e, se lle importo unha merda, por que segue dicindo que son a súa
filla? Seica nunca me quixo e por iso sempre pasou a vida fóra da casa, procurou
un choio que lle permitise fuxir e esquecernos á miña nai e máis a min. Por
min, podería morrer nun deses aviós nos que vai, que se podería estrelar,
edaríame totalmente igual que morrese, mellor porque así non tería que finxir
que me importa, pero segue vivo, o desgraciado, e terei que aturar que, de
cando en vez, el me veña ver e terei que miralo aos ollos despois de sentirme
tan abandonada por el, porque estes días estiven no hospital debaténdome entre
a vida e a morte, case morta, porque o meu corazón ten unha doenza estraña que
o desfai e o quere parar e tiveron que operarme arriscando todo, porque me ía,
marchaba, e dáme rabia porque non puiden avisar de que me desmaiaba, e caín
cando menos tiña que caer, e os rapaces pensaron que estaba morta, pero Agnes
veu correndo cando me viu no chan e pediu a berros que fosen procurar á miña
nai, que a trouxesen, e ela estivo ao meu lado tentando que volvese, falándome,
que mo dixo Maruxiña, que estivo alí véndoo todo, vendo como Agnes me collía as
mans e mas apertaba, oíndo o que ela me dicía, poñéndome as súas mans no meu
peito e notando que o meu corazón se quería deter, e eu non souben ren porque
me desmaiei. Estabamos a correr polo bosque e dixen que estaba cansa e que
quería marchar á miña casa, pero perseguíronme ata que chegamos á aldea
pensando que eu estaba facendo chanza e non era ningunha chanza, que me
encontraba mal de verdade, e vin que Agnes estaba no lonxe, na eira, facendo
non sei que, e foi a única persoa que me apeteceu ver e a ela quíxenlle pedir
axuda, pero non me deu tempo porque de súpeto todo se volveu negro e caín ao
chan sen sentir ren máis.
Maruxiña dixo que Agnes
veu correndo cando me viu no chan e que lles dixo aos demais rapaces que fosen
buscar á miña nai, que eu estaba doente e que precisaba axuda, logo non sei que
puido pasar porque o seguinte que lembro é espertar nun cuarto todo cheo de
máquinas, e non me encontraba ben, estaba moi débil, e un home díxome que me
operarían, que non tivese medo, pero que me tiñan que facer unhas probas antes
para ver que me ocorría, se corría perigo cando me puxesen a anestesia e eu non
quería ouvir ren máis, quería que me deixasen marchar, se me tiña que ir, queríame
ir, porque só me sentía preto da morte, moi frouxiña, coma se o meu corpo todo
fose de escuma e eu estivese índome coas ondas do mar. Imaxinei que era escuma
que o mar quería arrastrar ata o seu fundo e recuperei o son das ondas, tan
bonito que me parecera sempre, e o doutor seguía falándome, pero eu non quería
escoitar. Só ouvía a súa voz e sorría, pero porque non quería deixar de pensar
no mar, e miraba a Agnes, imaxinábaa perante do mar, cos seus cabelos removidos
polo vento, e que bonita me parecía, co seu ollar tan profundo, e ela parecía
dicirme dende os meus pensamentos que todo estaría ben, pedíame que non tivese
medo. Miña nai colleume da man e pediume o mesmo, pero eu só ouvín esas verbas
na voz de Agnes. Ela non estaba, xaora, pero eu sentíaa ao meu lado, coma se
estivese alí de verdade, materializada pola miña nostalxia.
Non entendía o que
me estaba a ocorrer, pero non o quería comprender. Nin tan sequera lle
preguntei á miña nai que me ía pasar, que me pasaba, porque cría que ía morrer
e, se non morría, todo aquilo pasaría e non o pensaría nunca máis, xa me
curaría, pero non é así. Pasou, pero estou débil, non podo correr nin facer
esforzos, pero eu non vou deixar de nadar, iso si, eu vou seguir coma se ren
cando me encontre mellor. Fixéronme unha operación moi complicada da que non
quero falar porque me mareo cando a lembro, cando penso niso. Non a lembro,
evidentemente, porque me durmiron, pero si lembro todo o que o doutor me
explicou, pero porque eu llo pedín, pedinlle que me explicase que fixeran co
meu corpo, e agora sei que teño un aparello dentro do meu corpo que controla o
meu corazón, que se pode parar en calquera momento. Non saben cando pode
ocorrer iso, pero pode ser en calquera momento. Non está segura a miña vida,
pero tampouco poden dicir cantos anos vivirei. Eu non quero morrer sen saber
que é bicar a Agnes, sen coñecer o celme do amor, a sensación de sentirme
correspondida. Ela aínda é moi nova e dáme medo que non poida vela medrar
abondo para poderlle dicir que a quero, que me gusta moito, malia ser máis
noviña ca min, pero eu vexo nela a súa maneira de ser, adulta xa, tan madura
que é, e gústame moito porque é misteriosa e boíña, moi boíña. Unha persoa que
trata tan ben aos animais non pode ser mala, só boíña, ten un corazón de ouro.
Ela vale tanto que nin tan sequera ela mesma o sabe e eu quérolle amosar que
vale máis que o mundo enteiro, que calquera persoa. Sei que algunha vez lle
poderei confesar o que sinto, pero seica teña que agardar; mais dáme medo a
agarda, o paso dos anos, porque non me quero ir da vida sen coñecer que é estar
con ela.
Pasei máis dunha
semana no hospital, vixiada por milleiros de enfermeiros e doutores, pero a min
pareceume que eses días non tiñan tempo, que estaban feitos dunhas horas
baleiras. Non me apetecía ler, nin escoitar música co walkman nin tampouco
escribir, porque cada cousa que facía me esgotaba moitísimo. Miña nai estivo
comigo día e noite, pero case que non falei con ela porque non me apetecía, non
lle quería falar de ren porque estaba tristeiriña, moito, porque non entendo
por que me ten que ocorrer isto, que fixen para recibir isto.
Esta tarde
estivemos tocando na praza, boeno, eu non, eu só sentei no chan e escoitei como
Agnes e as demais cantaban e repenicaban na pandeireta, e chorei con moitas
cancións porque me sinto tristeiriña, porque me pon medo que a miña vida sexa
morte sen que eu o poida prever nin evitalo, porque non quero marchar da vida
tan cediño, son moi nova para marchar.
Agnes adicoume
unha canción moi bonita para que estivese feliz, dicía algo así como:
“Estreliña do luceiro, estrela dá claridade, estreliña do luceiro, estrela dá
claridade, estrela dá claridade; vaise o día, vaise a noite, vaise a alba;
estrela da claridade, vaise o día, vaise a noite, pero ti brilas máis ca lúa.
Miña estreliña dourada, non me deixes máis, non te vaias máis, trae a luz que
preciso para camiñar. Quen me dera estar ao teu ladiño, estreliña do luceiro,
quen me dera estar atada a ti, sendo unha estreliña do ceo máis, e brilar como
estreliña para saber que lle ocorre ao meu amor esta noite”. E repenicaba
alegre coa pandeireta namentres poñía a súa ialma toda neses versos tan
antigos, que tamén sei que eran versos que lle cantaba a súa avoa, pero ela
agasalloume con eles e fíxome moi feliz. Non lle importou que os demais a
escoitasen e pensasen algo dela. Ela deumos.
Esta tarde
estiveron repenicando e cantando durante unha hora, pero antes diso ocorreron
moitas máis cousas. Esta mañá cheguei á aldeíña porque lle dixen á miña nai que
prefería vir eiquí as festas da aldea e logo, dentro duns días, acabar as
vacacións na praia e así o faremos. Agora afectaríame moito ver o mar porque
estou moi sensíbel e sei que choraría moito e chorei moito xa. Cando chegamos
esta mañá á aldeíña, vimos a Anxos e eu pedinlle que avisase a Agnes de que
estaba eiquí xa. Ela preguntoume se estaba preparada para a festa desta tarde e
eu díxenlle que si, que devecía por escoitar tocar e cantar a Agnes, pero que
quería falar con ela antes, con Agnes. Pedinlle que lle dixese que estaba xa na
casa (aínda que seguramente non tardaría en sabelo) e, unha hora despois, Agnes
estaba no meu cuarto, sentada nunha cadeira, ao meu carón. Agnes ten dez anos,
pero, xúroo, nunca vin unha mirada tan sabedeira. É coma se eses ollos tivesen
visto todos os momentos que pode caber nunha vida. Non obstante, ela nunca fala
por falar e custa moito facela falar, sinceramente. Eu tiña ganas de contarlle
todo o que vivira, pero non sabía como comezar a falar. Ela mirábame con
timidez, pero tamén con moito interese, namentres sostiña nas súas mans unha
flor moi bonita que non se atrevía a darme, pero, antes de que ningunha das
dúas dixese ren, ela tendeume a flor namentres me dicía: “ista frol é para ti, tróuxena
para ti” e eu collín a flor con moita delicadeza, coma se tivese medo a
desfacela. Pensei que, se a estragaba, estaría a estragar a ialma de Agnes.
Despois de darlle
as grazas, entón díxenlle: “estiven a piques de morrer, Agnes, e dábame moita
tristura non poder despedirme de ti”. Ela contestoume: “pero que che pasou?” Eu
non souben como contarllo porque nin tan sequera sei poñerlle nome ao que lle
ocorre ao meu corazón. Só lle dixen que tiña un corazón débil e que calquera
cousiña mo podía deter. Ela púxose pálida ao ouvir as miñas verbas. Non sei ata
onde lle contaron, non sei se sabía que me tiveron que operar, pero eu
díxenllo, expliqueille que me fixeron unha operación moi urxente e perigosa da
que case non saio. Cando dixen iso, vin que se lle enchían os ollos de bágoas,
pero non quixo chorar diante miña. Colleume das mans con moito agarimo e díxome
que había de darlle as grazas a Deusa Nai por non terme tirado a vida. Eu
quedei abraiadísima ao ouvir as súas silandeiras verbas. Dixéraas moi frouxiño,
coma se non quixese que eu as ouvise, pero ouvinas, si as ouvín claramente. Ela
cre nunha Deusa Nai que ren a ver ten co Deus no que nos obrigan a crer as
nosas nais.
Cando dixo iso,
ficamos ollándonos a unha á outra durante uns longos momentos sen saber que
dicir. Agnes estaba a piques de se poñer a chorar, pero tamén vía ledicia nos
seus ollos. Non entendo por que as persoas do noso redor non se dan de conta de
que Agnes ten pechada no seu corpo de cativa unha muller medrada abondo xa para
entender as cousas máis complicadas da vida. Non entendo tampouco por que se
cre que os cativos non poden namorar. Xaora que podemos namorar. O amor non ten
fronteiras nin idades e, se hai persoas que medraron demasiado rápido, é moi
probábel que tamén namoren antes que ninguén, porque eu xuro que esa mirada que
nos estabamos a dedicar, que tanto unía os nosos ollos, falaba moito máis que
calquera verba e, amais, tiñamos as mans enlazadas, apertándonolas de cando en
vez, e o silencio devorara a nosa voz. Eu estaba moi ben así e non quería que
ese momento marchase. Pensei que pagaba a pena ter sobrevivido á operación que
me fixeron só por vivir ese intre con Agnes.
Mais ouvimos que
alguén camiñaba cara ao meu cuarto e entón Agnes ceibouse das miñas mans.
Sentinme fría e baleira cando deixamos de collérnolas. Entrou miña nai cunha bandexa
de galletiñas que fixera a miña avoa. Eu non teño fame dende que estiven no
hospital, pero comín igualmente. Agnes só colleu unha galleta e pediu se lle
podía levar outra á súa nai. Non levou só unha, pois démoslle dez alomenos.
Dáme moita mágoa que Agnes sexa tan pobre. A súa familia é a máis pobre da
aldea, pero os veciños sempre as axudan. É a única familia que case non recibe
ingresos porque a nai de Agnes só traballa cando hai mercado preto de eiquí e,
amais, ten que camiñar durante horas para levar leite (que a leva nun cestiño
na cabeza) e tamén algúns produtos da terra, que teñen unhas leiras máis ben
pequerrechiñas, pero aproveitan moi ben o que teñen e na súa casa nunca falla
alimento. Hai pouca comida, pero haina, e nunca lle negan ren a ninguén, sempre
acollen malia teren pouquiño que ofrecer. Miña nai explicoume que, para poder
gañar algo de cartos, Anxiños ten que percorrer distancias longuísimas para
vender algo, pero non conseguen practicamente ren. Eu sempre lle tento dar a
Agnes cousiñas que ela non podería conseguir nunca, como libros e algo de
roupa, que me gusta moito regalarlle roupa, pero ela non acepta case nunca o
que lle ofrezo. Di que o fai porque non o precisa, pero eu sei que o fai porque
lle dá vergonza. Viven na casiña máis pequerrecha da aldea e a casiña de Rosiña
(que morreu hai tres anos creo) pois non a poden empregar porque non é de
Anxiños toda, malia que Rosiña a deixou na herdanza para Agnes, pero aínda
teñen que facer uns trámites cuns irmáns de Anxiños que viven moi lonxe de
eiquí, creo que en Arxentina, non sei, pero a nai de Agnes non conseguiu falar
aínda con eles, algo moi estraño. Teñen unhas lerias moi estrañas con eses
familiares, pero ninguén me contou que ocorreu en realidade e Agnes tampouco me
fala nunca da súa familia nin do seu pai, quen marchou cando ela só tiña tres
anos porque fuxiu a Arxentina tras unha moza que tivo antes de coñecer á nai de
Agnes. Síntome moi identificada con Agnes porque o meu pai tamén nos leva
abandonando dende hai anos, pero, xaora, ela leva sen ver ao seu pai dende hai
ben anos. Non sei se o bota en falla, pero si sei que lembra moito del, lembra
perfectamente del. Non entendo como un pai pode abandonar a unha nena tan
especial como Agnes.
Mais contaba que
chegou miña nai con esas galletas e que Agnes marchou despois dicindo que tiña
que axudar á súa nai. Non comeu toda a galleta que colleu da bandexa, senón que
comeu un anaquiño ben pequerrecho e despois gardouna na faldriqueira. Deunos
moitas veces as grazas e despois pediume que fose vela á praciña, esta tarde,
se me sentía con azos para saír da casa e eu díxenlle que si.
E xa é de noite e
quero durmir, pero estou nerviosa. Non sei que me ocorre, pero estou nerviosa,
é coma se neste día tivese vivido unha morea de sensacións intensas que non me
permiten estar acougada, pero vou tentar durmir porque descansar é o que máis
preciso facer.
Sábado, 20 de
julio de 2019
Hace tiempo que no pasábamos un fin de semana en la aldeíña porque,
últimamente, siempre tenía algo que hacer los sábados. El sábado pasado,
Artemisa y yo vivimos un momento muy tenso y aterrador por una tormenta que
cayó en Ourense; una tormenta horrible que parecía querer deshacer toda la
ciudad. Hacía mucho tiempo que no veíamos llover de esa manera y a mí me dio
mucho miedo comprobar que no dejaba de llover pese a pasar los minutos, oír
continuamente el brutal sonido de los truenos, ver cómo los relámpagos
quebraban el cielo de la tarde y notar que el agua inundaba el Gadis en el que
Artemisa y yo estábamos comprando. Fue un momento terrible que me arrancó
violentamente de mi presente y me lanzó a un momento pasado de alguna vida que
no puedo recordar. Me cuesta mucho hablar de esos momentos porque me parecen
parte de una pesadilla. No me parecen reales. Sé que a Artemisa la asustó
muchísimo verme así, tan ida. Lo único que yo quería era llegar a nuestra casa
cuanto antes. No me importaba que tuviésemos que correr bajo la violenta
lluvia, arriesgándonos a que nos cayese un rayo. Sólo quería llegar a casa
porque pensaba que alguien nos perseguía. Esa tormenta despertó algún recuerdo
terrible, un recuerdo de alguno de esos momentos en los que Artemisa y yo
tuvimos que huir de la gente que no podía comprender nuestro amor. No puedo
saber qué recordé en ese momento. Sólo sé que quería correr sin importarme
nada. Cuando llegamos a casa, no podía hablar. Era como si aquella tormenta me
hubiese arrancado la voz. Sentía una inquietud horrible por dentro de mí que
devoraba la voz de mis pensamientos. Tenía mucho miedo y me había afectado
muchísimo ver cómo las calles se convertían en ríos. El agua bajaba
brutalmente, arrastrando lo que encontraba en su camino, y los relámpagos no
dejaban de iluminar el cielo y Ourense quedó hecha un desastre. Ni tan siquiera
podía sentir ganas de llorar porque el miedo que experimentaba aturdía mis
sentimientos. No podía saber qué sentía. Lo único que recuerdo es estar quieta,
sin decir nada, en silencio, intentando digerir lo que acababa de pasar,
intentando comprender por qué me encontraba así. No era la primera vez que veía
llover tanto en Ourense, en Galiza, pero nunca me había afectado de ese modo.
Esa noche habíamos quedado con Silvia y las demás para cenar en la casa de
Silvia, pero le pedí a Artemisa que cancelase la quedada porque a mí no me
apetecía ir a ninguna parte y sabía que no me hallaba en condiciones de estar
con nadie. Aquella noche no podría ser yo, por mucho que me esforzase. Lo único
que quería era estar tranquiliña en nuestra casa. Además, no habíamos podido
comprar nada de lo que teníamos que llevar a la cena porque habíamos abandonado
la compra en el Gadis y tampoco me sentía capaz de cantar, de pandeirar ni bailar.
Quería estar sosegada en casa y Silvia lo entendió perfectamente. Al final
cancelaron la cena y se hará la semana que viene.
No he escrito esta semana porque he estado muy ocupada preparando todo
lo que vamos a hacer la semana que viene por la fiesta de la patria gallega.
Tengo muchísimas ganas de vivir esos días porque hace muchísimo tiempo que no
los vivo plenamente. El año pasado, estuvimos en Santiago Lúa, Artemisa, mi
madre, más vecinas de la aldea y yo, pero participé en esas fiestas como una persona
más que disfrutaba de todo lo que se hacía en la ciudad; pero, este año, sí
participaré activamente porque voy a estar como voluntaria los dos días en un
festival que hacemos el BNG; el 24 y el 25. Estaré en la barra ambos días y
también participaré en las pandeiradas que haremos. El día 24 va a ser muy
intenso porque, primeramente, tocaremos y bailaremos aquí en Ourense por la
mañana para inaugurar las fiestas. Primero tocaré con Iauga y la primera
canción que tocaremos y cantaremos será el Himno Galego. Creo que no puedo
ensayarlo más veces ya, pero también pienso que, por muchas veces que lo
ensaye, nunca pensaré que lo canto del todo bien y además estoy segura de que,
cuando intente cantarlo delante de tanta gente, voy a emocionarme sin poder
evitarlo. No dudo de que no podré cantar porque la emoción que sentiré me lo
impedirá, pero todas me dicen que no piense en eso, que, si pasa, pues ya
seguirán cantando ellas, pero es que va a ser un momento tan bonito que no
puedo imaginarlo, que no puedo pensar en él. Después, por la tarde, iré a
Santiago para tocar con Lenda Galitza allí en Santiago, donde se harán los
conciertos que el BNG organizamos, que tocarán más bien grupos compuestos por
gente joven que reivindica la libertad de nuestra tierra. Yo estaré como
camarera el miércoles 24 por la noche, desde las once de la noche hasta las
cuatro de la madrugada, y el jueves, también, desde la una del mediodía hasta
las cinco o las seis de la tarde. Voy a pasar dos días fuera de casa, sin
trabajar, pero cerramos la cafetería el jueves y Silvia me ha dado permiso para
que no vaya a trabajar el miércoles. Silvia es muy comprensiva conmigo y,
además, ella también colaborará con nosotros. Estará como voluntaria, pero
menos horas porque ella tiene otras cosas que hacer en Ourense. Yo he preferido
marcharme a Santiago para participar activamente en el festival que organizamos
el BNG. Tengo tantas ganas de vivir esos días que no puedo pensar en otra cosa.
Me siento llena de emociones hermosas que también son algo contradictorias
porque, por un lado, estoy muy feliz por poder vivir estos días y me siento muy
afortunada por tener tantas bendiciones en mi vida; pero, por el otro lado, me
siento algo nostálgica y tristiña porque, en estos días, no puedo evitar echar
mucho de menos a Lúa. Siento su ausencia como si fuese un peso que me oprime el
alma y sé que ella también viviría estos días con muchísima intensidad. Echo de
menos compartir todo esto con ella. Con Artemisa no puedo compartir nada de
esto. Me siento sola en este aspecto, aunque hay muchísima gente a mi alrededor
con la que vivo muchísimo todo esto, pero a mí me gustaría compartirlo con
Artemisa. No obstante, entiendo que a ella no le interese. Eso no se puede
dominar. Cada uno tiene sus intereses y yo no puedo pretender compartirlo todo
con ella; pero, cuando pienso todo eso, enseguida me viene una pregunta a la
mente: “entonces, ¿por qué carallo la vida me quitó a Lúa?”
Ayer por la noche hicimos una foliada porque sí, nosotros no
necesitamos muchos motivos para hacer fiestas, y tañí, canté, bailé, mi tío
Damián tocó la gaitiña, todos cantamos... Hay ya más gente en la aldeíña porque
han venido aquí familiares nuestros que viven lejos de Ourense, que van a pasar
aquí el mes de julio y algunas semanas del mes de agosto. Está Gabriel, por
cierto, y también otros primos míos. El caso es que liamos una foliada muy
bonita en la que Artemisa también participó tocando la guitarra, pero ella
estaba más distraída, se esfumaba de repente, desaparecía, y no podía encontrarla
por mucho que la buscase. Sé que se iba al bosque, para caminar sola entre los
árboles, me lo dijo después. A mí me habría gustado que viviésemos juntas esa
noche, juntiñas como lo hacíamos antes, pero ella se separaba de mí y yo no
podía obligarla a que estuviese a mi lado; pero con esa actitud lo único que
está consiguiendo es que me sienta sola y que no la entienda, que me aleje de
ella, es como si ella me apartase de sí misma, no sé cómo explicarlo. Luego
dice que yo no le cuento nada de lo que hago, que le escondo muchas de las
cosas que viví y vivo; pero ¿cómo le voy a contar nada si cada cosa que le
explico parece hacerle daño? Enseguida que le cuento algo de mi pasado, se pone
tristiña y celosa, como si le diese rabia saber que yo viví tantas cosas antes
de reencontrarme con ella; pero nuestro pasado no se puede cambiar, por mucho
que nos queramos ahora, por muy bien que estemos. Nuestro pasado es algo único,
pero ella está obsesionada con la idea de que no la quise sólo a ella nunca,
que quise a otra mujer. Me dijo que no entendía cómo podía estar con ella
queriendo tanto a Lúa. Yo le confesé que, efectivamente, todavía quiero
muchísimo a Lúa, pero no de la manera que ella piensa. Acabé riéndome porque me
hacía gracia pensar en Lúa y percatarme de que la amé tanto siendo tan
diferente de Artemisa. Lúa nunca me demostró que le dolía que yo amase a
Artemisa; al contrario, ella siempre lo entendió e incluso defendió muchísimo
la relación entre Artemisa y yo. Nunca me echó en cara que me hubiese enamorado
de ella, que estuviese con Artemisa, que olvidase nuestra relación efímera para
estar con otra mujer, que dejase de confiar en que algún día nos
reencontraríamos. Lúa y yo, en el año 1989, mantuvimos una relación muy
especial que no sé si puede llamarse de amor, no sé, pero hubo algo entre ella
y yo; una despedida más larga que un simple adiós, que duró días, días de besos
escondidos y tímidos, de abrazos que no sabíamos cómo darnos... porque teníamos
miedo, porque ambas éramos bastante conscientes de que aquello no estaba bien
para nadie. Y, si era un amor tan prohibido, ¿cómo pretende la gente que hable
de él? Era un secreto; el mayor secreto de mi vida. En aquel molino que estaba
a la orilliña de nuestro río, en el que molíamos el centeno durante semanas, en
el que tantas veces me protegí cuando no se usaba, encontramos ese rincón que
podía protegernos de las miradas de los demás; ésas que tanto miedo nos daban,
porque no queríamos que nadie se percatase de lo que pasaba entre nosotras.
Sabíamos muy bien que nadie lo entendería e incluso podían... No sé qué podían
hacer con nosotras. lo peor que pudieron hacer ya lo hicieron, que fue
separarnos, separarnos cuando ambas planificábamos estudiar juntas en Ourense,
cuando incluso mi madre aprobaba esa idea, porque ella quería enviarme a
estudiar fuera, pero no sé cómo carallo descubrió lo que pasaba entre Lúa y yo,
aunque sé que nunca supo realmente lo que había en nuestro corazón. Quizás
fuese una pequeña intuición que latía en ella la que la obligó a pensar que lo
mejor que podía ocurrirme era estar lejos de Galiza, lejos de esas miradas que
cuestionaban mi manera de querer. Y, sí, ésa fue la verdadera razón por la que
mi madre quiso alejarme de Galiza y de Lúa. He aquí el secreto mejor guardado
de mi vida; el motivo por el cual nunca he sido capaz de hablar del amor que
Lúa y yo compartimos cuando éramos jóvenes, porque fue la causa de lo peor que
pudo ocurrirme en mi vida, que no fue sólo vivir lejos de mi tierra durante
tantos y tantos años, sino permanecer encerrada en un sanatorio mental cuando
estaba sana, cuando para nada estaba enferma, cuando lo único que me ocurría
era que amaba de un modo distinto al resto de las personas de mi alrededor.
Nunca pude explicarle a nadie por qué mi madre pensó que tenía que recibir
ayuda, porque no quiero que nadie piense nada malo de ella, ella sólo se
preocupaba por mí. No la justifico, en absoluto, pero ella enseguida se percató
de que había cometido un gravísimo error, se arrepintió enseguida, enseguida quiso
recuperarme, enseguida supo que le había destrozado la vida a su única hija.
Fue un amor prohibido lo que me alejó de aquí, fue la excusa que utilizaron
para apartarme de mi hogar. Y aquella tristeza que me hizo tanto daño después
de aquel verano sólo nacía de estar lejos de Lúa, de saber que no volveríamos a
vernos hasta que transcurriesen tantos meses y, sobre todo, intuir que mi madre
me alejaría de mi tierra. Disfracé esta realidad con otras explicaciones que
casi no tenían sentido. Modifiqué mis recuerdos hasta volverlos parte de otra
vida porque jamás he sido capaz de reconocer la verdad, porque nunca estuve
realmente segura de que amar a Lúa fuese un motivo para creer que yo estaba
enferma y que precisaba ayuda, nunca. Mi madre me lo ha reconocido esta mañana
porque me he atrevido a preguntárselo y ella casi no pudo responderme porque lo
único que le salía del alma era llanto, lágrimas de arrepentimiento, vergüenza,
muchísima vergüenza, y una infinita cantidad de perdones. Me ha pedido perdón
tantas veces esta mañana que creo que nunca más tendrá que volver a hacerlo. Me
ha explicado que no quería que nadie me rechazase, que veía que aquella
tristeza que tanto me quitaba las ganas de vivir estaba haciéndome un daño
irreversible y que tuvo mucho miedo por mí. Pensó que lo mejor era que alguien
de fuera de Galiza me ayudase y no pensó en ningún momento que aquello era
precisamente lo que me pondría realmente enferma; pero todo eso ahora ya queda
muy lejos y no merece la pena lamentarse por algo que jamás podrá cambiar, pero
sí olvidar. Y a mi madre no tengo nada que perdonarle, absolutamente nada.
Lúa, un día, me dijo que, tal vez, mi madre quisiese librarme de lo
que ella tanto sufrió, de ese rechazo general que la sociedad dedica a las
personas que aman diferente, pero yo no pienso que mi madre... No, ella no
vivió lo mismo que yo, en absoluto, porque ella... ella siempre amó muchísimo a
mi padre, tanto que enfermó sin él, estuvo enferma muchos años, y luego esa
enfermedad se hizo fuerte por arrancarme ella misma de su lado. Necesito hablar
de muchas cosas que se me acumulan en el alma y que me cuesta expresar porque,
ahora mismo, me dura todavía la resaca de la borrachera que cogí ayer. No bebí
mucho, pero lo suficiente para que me subiese muchísimo, tanto que, por la
noche, cuando Artemisa y yo nos íbamos a dormir, empecé a decirle cosas que no
le habría dicho si estuviese sobria, como eso de que me hacía gracia que las
amase a ella y a Lúa siendo las dos tan diferentes. Ella también piensa que Lúa
es muy diferente a ella, piensa que Lúa tiene muchas más virtudes que ella. No
quiero que Artemisa se compare con nadie porque Artemisa es única, muchas veces
se lo he dicho, pero ella está viviendo una etapa muy extraña. No tiene autoestima.
Yo no sé qué le pasa y no sé qué hacer para que esté bien. ¿Qué puedo hacer
para que esté mejor, quedarme en casa, renunciar a las cosas que me hacen feliz
sólo porque ella se sienta vacía? Ella tendría que buscar algo que le hiciese
feliz, pero ahora está apagada y no puedo evitar culparme de su dolor, de su
vacío, porque yo la obligué a dejar todo lo que teníamos en Barcelona, pero
ella vino aquí porque quería estar conmigo, porque el amor la condujo a mi
lado. Ay, el amor... Qué complicado es, qué difícil es entender, a veces,
nuestro corazón, cómo puede doler el amor, el amor a alguien que no está.
Preciso dar todo ese amor que no puede ser de nadie más, sólo de ella, y yo amo
a Artemisa, me gusta estar con ella todas las noches dándole todo lo que soy,
compartiendo todo mi cuerpo con ella, dándole mi alma, siendo yo toda con ella,
sin esconderle nada; pero ¿cómo puedo soportar no poder dar este amor que sólo
es para Lúa? No puedo soportar esta desesperación que siento oprimiéndome el
alma toda cuando la recuerdo y sé que nunca, jamás, podré darle todo esto que
todavía tengo para ella. En mi corazón creció una inmensa cantidad de amor para
ella cuando estuvimos juntas, de la que, despaciño, iba dándole en cada
momento, pero se marchó y esta cantidad de amor se quedó sin dueña. No puedo
dársela a Artemisa porque no es de ella, nunca fue de ella, para ella hay otro
amor, muy fuerte también, que no me duele porque puedo dárselo. No es fácil
entender esto, lo sé, si a mí misma me cuesta entenderlo, y no sé cómo explicarlo
para que no me haga llorar todo esto, porque lloro tanto que no puedo respirar,
y de súbito me siento tan hermosamente comprendida por el llanto o la música,
tan dichosa de tener todos estos sentimientos... No puedo ser más feliz, lo
juro; pero esta felicidad no me impide sentir tristeza y esa tristeza tan
bonita no me quita las ganas de vivir, no me las quita, ni tan siquiera cuando
siento que algo me aprieta el corazón y tengo ganas de llamar a Lúa a gritos.
ayer no bebí tanto como otras veces, pero lo que bebí me hizo
muchísimo efecto, me hizo cantar y bailar sin sentirme cansada. estuve cantando
y tañendo muchas de las canciones que tocaré con Iauga el miércoles 24 y muchas
que hacía muchísimo tiempo que no tocaba. bailé muchísimo y mi madre se quedó
asombradísima porque le mostré muchísimos puntos que he aprendido últimamente.
y fue todo una locura de alegría y euforia, porque la felicidad se podía tocar
con los dedos y respirar, saborear y oler, tanto que nos embriagamos de
felicidad también, y yo no quería que aquel momento terminase, pero también
quería que la frontera entre la vida y la muerte se desvaneciese y viniese Lúa
a nuestro lado, porque hace un año de la tarde en la que yo llegué a mi aldea,
del momento en el que ella y yo nos reencontramos después de casi treinta años
sin vernos... Y, además, siento que algo ha quedado pendiente entre el mundo y
yo porque nunca fui del todo sincera y siento que haber ocultado el amor que
existió entre Lúa y yo cuando éramos más joven es una falta de respeto a lo que
vivimos; pero nunca sentí que pudiese ser sincera con nadie y, en el momento en
el que nos reencontramos el año pasado, aquella tarde de julio de la que hace
ya un año, ambas quisimos olvidar lo que habíamos vivido por miedo a que
nuestras vidas ya fuesen demasiado diferentes como para permitirnos recuperar
lo que vivimos, lo que soñamos juntas, y, delante de mi madre, fue como si no
hubiese ocurrido nada, pero en nuestros ojos latía el recuerdo de lo que fue
tan nuestro, de todos esos momentos en los que fuimos tan libres, con miedo,
pero libres. un verano no bastó para mostrarnos cuánto podíamos vivir, pero sí
nos hizo lo suficientemente felices para sabernos juntas a partir de ese
momento. no sé cómo explicar todo eso, no sé cómo explicarlo porque ahora me
duele como si esos recuerdos fuesen cuchilliños que me rasgan el alma.
Mas yo quiero estar del todo bien con Artemisa. No quiero que ella se
sienta mal por nada. No entiendo por qué nunca podemos estar del todo felices,
por qué siempre tiene que haber algo que nos desasosiega, que nos hace daño.
¿Por qué la vida no puede ser sencilla definitivamente? Ahora Estamos muy bien,
podríamos estar viviendo sin ningún problema. Es cierto que Artemisa no tiene
el trabajo de su vida, pero, al menos, tenemos un trabajo que nos permite vivir
desahogadamente, tenemos un piso que es nuestro sólo, por el que no tenemos que
pagar nada, tenemos una vida bonita porque todo lo que nos rodea es hermosura y
ahora ella me tiene como siempre quise ser, Tiene a su lado a la mujer que
realmente ama. Me siento sana mentalmente. Es verdad que hay momentos difíciles
en los que pierdo un poco la noción de mi presente, pero no estoy mal. No he
vuelto a tener esos ataques de ansiedad que tanto daño me hacían, pero ella no
lo aprecia, parece que sólo se centra en que no tiene la vida que esperaba
tener conmigo; pero ¿cualquier vida sería mejor que ésta, a pesar de estar yo
mal? ¿Prefiere, de verdad, tener otra vida y no tenerme plenamente? Hace unos
días, no pude evitar decirle que, entonces, si tanto en falta echaba nuestra
vida en Barcelona, quería decir que mi bienestar anímico no le importaba mucho.
Ella dijo que eso no era para nada cierto, que para ella era muy importante que
yo estuviese bien. Pues, si eso fuese verdad, ahora sólo sentiría felicidad, se
Sumergiría en nuestra hermosa vida sin preguntarse nada. ¿Qué quiere Artemisa?
Es que no lo entiendo, de verdad, no lo entiendo. No puedo evitar estar
ofendidiña con ella porque me duele que esté así, que siempre esté buscándole
el lado negativo a todo. Le da rabia que yo haga tantos planes, que esté metida
en tantas cosas, le da envidia que me relacione con tanta gente, que siempre
tenga alguien con quien hablar; pero es que yo no la aparto de lo que tengo,
siempre comparto con ella todo lo que hago, le explico lo que hicimos en las
asambleas del BNG, le hablo de nuestros proyectos, de lo que vamos a hacer para
el día de la patria gallega, le hablo de los ensayos con los grupos en los que
estoy, la animo a que ella también participe con nosotros en las foliadas que
armamos, siempre intento que esté en mi vida, pero ella siempre está negándose
a todo, dice que aquí ella no tiene su sitio, que no tiene nada que ver con
ella todo esto que yo hago, pero es que, hace unos meses, sí que se mezclaba
con todo y éramos felices cuando tocábamos juntas en las foliadas. A mí me
gustaba mucho que ella tocase la guitarra y yo cantase junto a ella. Era
hermoso que se aprendiese canciones de nuestra tierra, era hermoso que
adaptásemos canciones leonesas al son de nuestros cantos... pero ella sólo se
limita a verle a todo el lado negativo, a destacar las cosas difíciles, a
hacerme preguntas que me duelen, que no soy capaz de contestar, porque la
sinceridad que tengo que usar le dolería mucho, y yo no puedo mentirle, no
puedo, porque no soy capaz de engañarla, y menos ahora, cuando ya lo sabe
prácticamente todo de mi vida. No entiendo por qué no podemos ser felices y ya
está, ¿qué problema hay en que dejemos de lado las malas emociones y nos centremos
sólo en las que nos llenen realmente el alma?
Hoy sólo he traído el diario de Lúa, el que escribía cuando tenía
catorce años. Los míos los he dejado en casa porque sabía que sólo me
apetecería escribir sobre Lúa, ya que el estado en el que se encuentra
sumergida Artemisa me incita a hablar de Lúa y recordar todo lo que vivimos.
Busco en sus palabras su versión de todo lo que vivimos porque me interesa leer
todo lo que ella pensaba, leer las palabras con las que ella explicaba lo que
le ocurría en ese tiempo; pero lo que he encontrado en el día que voy a
transcribir ahora me ha dejado el alma trémula, llena de tristeza, porque no
entiendo por qué la vida le hizo cosas así a una rapaza tan bueniña. Su
sufrimiento me duele como si de verdad fuese mío. Hoy estoy muy sensible, que
no hundida ni depresiva, para nada, hace muchísimo tiempo que no me siento así.
No sé cuándo fue la última vez que sentí ganas de dejarlo todo y marcharme de
la vida. Creo que nunca más volveré a experimentar ese deseo tan horrible mientras
viva aquí en mi tierra, por quien “poñería a miña vida na punta dun puñal”.
Aquí van las palabras de Lúa:
Sábado, 1 de
agosto de 1987:
Hoy hemos vuelto a la aldeíña. Son las fiestas de santa Mariña, de la
Carballeira, la fiesta del roble, se llama de muchas maneras, pero para
nosotros siempre serán las fiestas de los robles, del roble, porque lo que más
se hace es danzar alrededor de un roble muy antiguo que tenemos en la plaza de
la aldea, que lo adornamos con cintas de colores mientras bailamos a su
alrededor cantando las cantigas tan antiguas que siempre cantamos, que son muy
bonitas, y el tiempo se va y se va mientras nosotros cantamos y bailamos. A
Agnes le gusta muchísimo ese momento, le gustan mucho esas danzas y esos cantos
tan antiguos cuyo origen ni sabemos dónde está, pero que se cantaron siempre.
Mas esta tarde los he visto por primera vez porque ya he dicho que hoy he
llegado a la aldeíña otra vez. Mi madre ha decidido mandar al carallo a mi
padre y yo también lo haré porque estos días no ha demostrado que era mi padre.
Estoy muy tristiña y no puedo dejar de llorar y ya he roto un montón de cartas,
que quiero escribirle alguna carta en la que le diga todo lo que siento y
pienso, sentí y pensé de él, porque estos días no ha demostrado que era mi
padre, ha preferido estar fuera estando aquí en Ourense, a pesar de poder estar
conmigo, y no estuvo en unos momentos tan complicados y horribles de los que no
quiero hablar, que mi vida ha estado a punto de ser muerte y a él no le ha
importado un carallo, y lloro mucho porque me da rabia que alguien me demuestre
tan sinceramente que le importo una mierda, así de claro, y, si le importo una
mierda, ¿por qué sigue diciendo que soy su hija? Quizás nunca me ha querido y
siempre ha pasado la vida fuera de casa, buscó un curro que le permitiese huir
y olvidarnos a mi madre y a mí. Por mí, podría morirse en uno de esos aviones
en los que va, que se podría estrellar, y me daría totalmente igual que se
muriese, mejor porque así no tendría que fingir que me importa, pero sigue vivo,
el muy desgraciado, y tendré que soportar que, de vez en cuando, él venga a
verme y tendré que mirarlo a los ojos después de sentirme tan abandonada por
él, porque estos días he estado en el hospital debatiéndome entre la vida y la muerte,
casi muerta, porque mi corazón tiene una enfermedad extraña que lo deshace y quiere
pararlo y tuvieron que operarme arriesgándolo todo, porque me iba, me marchaba,
y me da rabia porque no pude avisar de que me desmayaba, y me caí cuando menos
tenía que caerme, y los rapaces pensaron que estaba muerta, pero Agnes vino
corriendo cuando me vio en el suelo y pidió a gritos que fuesen a buscar a mi
madre, que la trajesen, y ella estuvo a mi lado intentando que volviese,
hablándome, que me lo ha dicho Maruxiña, que estuvo ahí viéndolo todo, viendo
cómo Agnes me cogía las manos y me las apretaba, oyendo lo que ella me decía,
poniéndome las manos en el pecho y notando que mi corazón quería detenerse, y
yo no supe nada porque me desmayé. Estábamos corriendo por el bosque y dije que
estaba cansada y que quería marcharme a mi casa, pero me persiguieron hasta que
llegamos a la aldea pensando que yo estaba bromeando y no era ninguna broma,
que me encontraba mal de verdad, y vi que Agnes estaba lejos, en la era, haciendo
no sé qué, y fue la única persona que me apeteció ver y a ella quise pedirle
ayuda, pero no me dio tiempo porque de súbito todo se volvió negro y caí al
suelo sin sentir nada más.
Maruxiña ha dicho que Agnes vino corriendo cuando me vio en el suelo y
que les dijo a los demás rapaces que fuesen a buscar a mi madre, que yo estaba
enferma y que necesitaba ayuda, luego no sé qué pudo pasar porque lo siguiente
que recuerdo es despertar en un cuarto todo lleno de máquinas, y no me
encontraba bien, estaba muy débil, y un hombre me dijo que me operarían, que no
tuviese miedo, pero que tenían que hacerme unas pruebas antes para ver qué me
ocurría, si corría peligro cuando me pusiesen la anestesia y yo no quería oír
nada más, quería que me dejasen marchar, si tenía que irme, quería irme, porque
sólo me sentía cerca de la muerte, muy flojiña, como si mi cuerpo todo fuese de
espuma y yo estuviese yéndome con las olas del mar. Me imaginé que era espuma
que el mar quería arrastrar hasta su fondo y recuperé el sonido de las olas,
tan bonito que me había parecido siempre, y el doctor seguía hablándome, pero
yo no quería escuchar. Sólo oía su voz y sonreía, pero porque no quería dejar
de pensar en el mar, y miraba a Agnes, me la imaginaba delante del mar, con sus
cabellos removidos por el viento, y qué bonita me parecía, con su mirada tan
profunda, y ella parecía decirme desde mis pensamientos que todo estaría bien,
me pedía que no tuviese miedo. Mi madre me cogió de la mano y me pidió lo
mismo, pero yo sólo oí esas palabras en la voz de Agnes. Ella no estaba, por
supuesto, pero yo la sentía a mi lado, como si estuviese allí de verdad,
materializada por mi nostalgia.
No entendía lo que me estaba ocurriendo, pero no quería comprenderlo.
Ni tan siquiera le pregunté a mi madre qué me iba a pasar, qué me pasaba,
porque creía que iba a morir y, si no moría, todo aquello pasaría y no lo
pensaría nunca más, ya me curaría, pero no es así. Ha pasado, pero estoy débil,
no puedo correr ni hacer esfuerzos, pero yo no voy a dejar de nadar, eso sí, yo
voy a seguir como si nada cuando me encuentre mejor. Me hicieron una operación
muy complicada de la que no quiero hablar porque me mareo cuando la recuerdo,
cuando pienso en eso. No la recuerdo, evidentemente, porque me durmieron, pero
sí recuerdo todo lo que el doctor me explicó, pero porque yo se lo pedí, le
pedí que me explicasen qué habían hecho con mi cuerpo, y ahora sé que tengo un
aparato dentro de mi cuerpo que controla mi corazón, que se puede parar en
cualquier momento. No saben cuándo puede ocurrir eso, pero puede ser en
cualquier momento. No está segura mi vida, pero tampoco pueden decir cuántos
años viviré. Yo no quiero morir sin saber qué es besar a Agnes, sin conocer el
sabor del amor, la sensación de sentirme correspondida. Ella todavía es muy
joven y me da miedo que no pueda verla crecer bastante para poder decirle que
la quiero, que me gusta mucho, a pesar de ser más jovenciña que yo, pero yo veo
en ella su manera de ser, tan adulta ya, tan madura que es, y me gusta mucho
porque es misteriosa y bueniña, muy bueniña. Una persona que trata tan bien a
los animales no puede ser mala, sólo bueniña, tiene un corazón de oro. Ella
vale tanto que ni tan siquiera ella misma lo sabe y yo quiero demostrarle que
vale más que el mundo entero, que cualquier persona. Sé que alguna vez podré
confesarle lo que siento, pero tal vez tenga que esperar, mas me da miedo la
espera, el paso de los años, porque no quiero irme de la vida sin conocer qué
es estar con ella.
He pasado más de una semana en el hospital, vigilada por millones de
enfermeros y doctores, pero a mí me pareció que esos días no tenían tiempo, que
estaban hechos de unas horas vacías. No me apetecía leer, ni escuchar música
con el walkman ni tampoco escribir, porque cada cosa que hacía me agotaba
muchísimo. Mi madre ha estado conmigo día y noche, pero casi no hablé con ella
porque no me apetecía, no quería hablarle de nada porque estaba tristiña,
mucho, porque no entiendo por qué tiene que ocurrirme esto, qué he hecho para
recibir esto.
Esta tarde estuvimos tocando en la plaza, bueno, yo no, yo sólo me
senté en el suelo y escuché cómo Agnes y las demás cantaban y tañían la
pandereta, y lloré con muchas canciones porque me siento tristiña, porque me da
miedo que mi vida sea muerte sin que yo pueda preverlo ni evitarlo, porque no
quiero marcharme de la vida tan prontiño, soy muy joven para marcharme.
Agnes me dedicó una canción muy bonita para que estuviese feliz, decía
algo así como: “estreliña do
luceiro, estrela dá claridade, estreliña do luceiro, estrela dá claridade,
estrela dá claridade; vaise o día, vaise a noite, vaise a alba; estrela dá
claridade, vaise o día, vaise a noite, pero ti brilas máis ca lúa. Miña estreliña
dourada, non me deixes máis, non te vaias máis, trae a luz que preciso para
camiñar. Quen me dera estar ao teu ladiño, estreliña do luceiro, quen me dera
estar atada a ti, sendo unha estreliña do ceo máis, e brilar como estreliña
para saber que lle ocorre ao meu amor esta noite”. Y tañía alegre la pandereta mientras ponía su
alma toda en esos versos tan antiguos, que también sé que eran versos que le
cantaba su abuela, pero ella me agasajó con ellos y me hizo muy feliz. No le
importó que los demás la escuchasen y pensasen algo de ella. Ella me los dio.
Esta tarde estuvieron tocando y cantando durante una hora, pero antes
de eso ocurrieron muchas más cosas. Esta mañana llegué a la aldeíña porque le
dije a mi madre que prefería venir aquí a las fiestas de la aldea y luego,
dentro de unos días, acabar las vacaciones en la playa y así lo haremos. Ahora
me afectaría mucho ver el mar porque estoy sensible y sé que lloraría mucho y
he llorado mucho ya. Cuando llegamos esta mañana a la aldeíña, vimos a Anxos y
yo le pedí que avisase a Agnes de que estaba aquí ya. Ella me preguntó si
estaba preparada para la fiesta de esta tarde y yo le dije que sí, que ansiaba
escuchar cantar y tocar a Agnes, pero que quería hablar con ella antes, con
Agnes. Le pedí que le dijese que estaba ya en casa (aunque seguramente no
tardaría en saberlo) y, una hora después, Agnes estaba en mi cuarto, sentada en
una silla a mi vera. Agnes tiene diez años, pero, lo juro, nunca he visto una
mirada tan sabia. Es como si esos ojos hubiesen visto todos los momentos que
puede caber en una vida. No obstante, ella nunca habla por hablar y cuesta
mucho hacerla hablar, sinceramente. Yo tenía ganas de contarle todo lo que
había vivido, pero no sabía cómo comenzar a hablar. Ella me miraba con timidez,
pero también con mucho interés, mientras sostenía en sus manos una flor muy
bonita que no se atrevía a darme, pero, antes de que ninguna de las dos dijese
nada, me tendió la flor mientras me decía: “esta flor es para ti, la he traído
para ti” y yo cogí la flor con mucha delicadeza, como si tuviese miedo a
deshacerla. Pensé que, si la estropeaba, estaría estropeando el alma de Agnes.
Después de darle las gracias, entonces le dije: “he estado a punto de
morir, Agnes, y me daba mucha tristeza no poder despedirme de ti”. Ella me
contestó: “¿pero qué te ha pasado?” Yo no supe cómo contárselo porque ni tan
siquiera sé ponerle nombre a lo que le ocurre a mi corazón. Sólo le dije que
tengo un corazón débil y que cualquier cosiña podía detenérmelo. Ella se puso
pálida al oír mis palabras. No sé hasta dónde le contaron, no sé si sabía que
tuvieron que operarme, pero yo se lo dije, le expliqué que me hicieron una
operación muy urgente y peligrosa de la que casi no salgo. Cuando dije eso, vi
que se le llenaban los ojos de lágrimas, pero no quiso llorar delante de mí. Me
cogió de las manos con mucho cariño y me dijo que tenía que darle las gracias a
la Diosa Madre por no haberme quitado la vida. Yo me quedé asombradísima al oír
sus silenciosas palabras. Las había dicho muy flojiño, como si no quisiese que
yo las oyese, pero las oí, sí las oí claramente. Ella cree en una Diosa Madre
que nada tiene que ver con el Dios en el que nos obligan a creer nuestras
madres.
Cuando dijo eso, permanecimos mirándonos la una a la otra durante
largos momentos sin saber qué decir. Agnes estaba a punto de ponerse a llorar,
pero también veía alegría en sus ojos. No entiendo por qué las personas de
nuestro alrededor no se dan cuenta de que Agnes tiene encerrada en su cuerpo de
niña una mujer bastante crecida ya para entender las cosas más complicadas de
la vida. No entiendo tampoco por qué se cree que los niños no se pueden
enamorar. Claro que podemos enamorarnos. El amor no tiene fronteras ni edades y,
si hay personas que crecieron demasiado rápido, es muy probable que también se
enamoren antes que nadie, porque yo juro que esa mirada que nos estábamos
dedicando, que tanto unía nuestros ojos, hablaba mucho más que cualquier
palabra y, además, teníamos las manos enlazadas, apretándonoslas de vez en
cuando, y el silencio había devorado nuestra voz. Yo estaba muy bien así y no
quería que ese momento marchase. Pensaba que merecía la pena haber sobrevivido
a la operación que me hicieron sólo por vivir ese instante con Agnes.
Mas oímos que alguien caminaba hacia mi cuarto y entonces Agnes se
soltó de mis manos. Me sentí fría y vacía cuando dejamos de cogérnoslas. Entró
mi madre con una bandeja de galletiñas que había hecho mi abuela. Yo no tengo
hambre desde que he estado en el hospital, pero comí igualmente. Agnes sólo
cogió una galleta y pidió si podía llevarle otra a su madre. No se llevó sólo
una, pues le dimos diez por lo menos. Me da mucha lástima que Agnes sea tan
pobre. Su familia es la más pobre de la aldea, pero los vecinos siempre las ayudan.
Es la única familia que casi no recibe ingresos porque la madre de Agnes sólo
trabaja cuando hay mercado cerca de aquí y, además, tiene que caminar durante
horas para llevar leche (que la lleva en un cestiño en la cabeza) y también
algunos productos de la tierra, que tienen unas eras más bien pequerrechiñas,
pero aprovechan muy bien lo que tienen y en su casa nunca falta alimento. Hay
poca comida, pero la hay, y nunca le niegan nada a nadie, siempre acogen a
pesar de tener poquiño que ofrecer. Mi madre me ha explicado que, para poder
ganar algo de dinero, Anxiños tiene que recorrer distancias larguísimas para
vender algo, pero no consiguen prácticamente nada. Yo siempre intento darle a
Agnes cosiñas que ella no podría conseguir nunca, como libros y algo de ropa,
que me gusta mucho regalarle ropa, pero ella no acepta casi nunca lo que le
ofrezco. Dice que lo hace porque no lo necesita, pero yo sé que lo hace porque
le da vergüenza. Viven en la casiña más pequerrecha de la aldea y la casiña de
Rosiña (que murió hace tres años creo) pues no pueden utilizarla porque no es
de Anxiños toda, a pesar de que Rosiña la dejó en la herencia para Agnes, pero
todavía tienen que hacer unos trámites con unos hermanos de Anxiños que viven
muy lejos de aquí, creo que en Argentina, no sé, pero la madre de Agnes no
consiguió hablar todavía con ellos, algo muy extraño. Tienen unos líos muy
extraños con esos familiares, pero nadie me ha contado qué ocurrió en realidad
y Agnes tampoco me habla nunca de su familia ni de su padre, quien se marchó
cuando ella sólo tenía tres años porque huyó a Argentina tras una novia que
tuvo antes de conocer a la madre de Agnes. Me siento muy identificada con Agnes
porque mi padre también lleva abandonándonos desde hace años, pero, claro, ella
lleva sin ver a su padre desde hace muchos años. No sé si lo echa de menos,
pero sí sé que se acuerda mucho de él, se acuerda perfectamente de él. No
entiendo cómo un padre puede abandonar a una niña tan especial como Agnes.
Mas contaba que llegó mi madre con esas galletas y que Agnes se marchó
después diciendo que tenía que ayudar a su madre. No se comió toda la galleta
que cogió de la bandeja, sino que se comió un trociño bien pequeño y después se
la guardó en el mandil. Nos dio muchas veces las gracias y después me pidió que
fuese a verla a la placiña, esta tarde, si me sentía con fuerzas para salir de
casa y yo le dije que sí.
Y ya es de noche y quiero dormir, pero estoy nerviosa. No sé qué me
ocurre, pero estoy nerviosa, es como si en este día hubiese vivido un montón de
sensaciones intensas que no me permiten estar tranquila, pero voy a intentar
dormir porque descansar es lo que más necesito hacer.
Agnes recuerda la tormenta, ahora conocemos lo que ocurrió a través de las palabras de Agnes. Alguien las perseguía,un recuerdo del pasado, de una vida pasada. Lo vivió con tal intensidad que lo trasladó al presente. Inquietante.
ResponderEliminarNos cuenta muchas cosas, que será voluntaria en el festival, que esos días tendrá fiesta (Silvia es muy comprensiva y además también participa), que está triste por vivir todo eso sin Lúa, pero feliz por poder vivirlo esta vez desde dentro, participando.
Lo que peor lleva es la actitud de Artemisa, incomprensible y casi de niña malcriada. Tiene razón al preguntarse de que se queja Artemisa, si cuando le cuenta algo se pone triste y muy celosa. Ya no sabe cuando hablar y cuando callar. Está muy rara. Debería estar feliz, las cosas les van bien y no tiene motivos para estar así. En estos momentos no tiene autoestima, no se quiere nada, no se alegra por ella y busca excusas para discutir...
Aunque creo, que por su propio bien y por el de Artemisa, debe dejar descansar a Lúa. Estar así, siempre triste y mal, recordándola a todo momento, quizás no le haga del todo bien. Aunque es verdad que siendo egoístas, queremos seguir descubriendo cosas sobre su pasado con Lúa, sobre sus respectivos diarios.
Agnes dice algo muy sorprendente, desvela uno de sus secretos mejor guardados, ¡su madre la alejó de Galicia por el amor que existía entre ella y Lúa! No quería que lo pasase mal y lo que hizo es condenarla al más terrible sufrimiento. La subió a un tren directo al infierno. Le pide perdón muchas veces y llora, al acordarse de ellos...es un error que siempre la acompañará, suerte que Agnes no es renocorosa y la tiene más que perdonada. Es todavía más triste, que la enviase a un psiquiátrico por amor...la persona que más la quería, fue la que más daño le hizo, la que la separó de Lúa y su tierra.
El diario de Lúa es muy interesante, pues nos desvela la primera vez que se puso enferma y como vivió ese momento. Agnes estuvo ahí, a su lado y fue ella quién pidió ayuda. Quizás sin ella, no habría sobrevivido. Es muy triste, todo lo que le ocurre, lo que tiene que vivir, y encima, con un padre como ese...no se preocupó nunca de su hija. Eso es algo que tienen en común (eso y muchas cosas más). Ya daba señales de que le gustaba Agnes, de que estaba enamorada y le da rabia que no esté aceptado que dos niños se puedan amar. Habla también de que Agnes y su madre eran las más pobres de la aldea, aunque todos intentaban ayudarlas (eso no lo sabíamos) y que tenían problemas con sus familiares en Argentina. Algo que tampoco sabíamos. Menuda entrada, te habrás quedado a gusto, ¡cuantas novedades! Cuesta hasta mencionarlo todo, hay muchas cosas interesantes.
Poquito a poco, descubrimos más cosas sobre la vida de Agnes y Lúa, nosotros, y al mismo tiempo Artemisa. Una entrada maravillosa, Ntoch.