Luns, 24 de xuño
de 2019
Onte, facendo limpeza da casa e ordenando armarios,
Artemisa e máis eu atopamos moitos escritos de Lúa recollidos en libretiñas e
tamén en diarios con portadas fermosas debuxadas por ela. Eu sabía que Lúa
coidaba moito as súas creacións, pero nunca imaxinei que escribir fose tan
importante para ela. Érao e nótase na súa caligrafía, nos debuxos cos que
adornaba os seus escritos... O máis antigo que atopamos foi un diario que ela
comezou a escribir cando tiña catorce anos. Artemisa non o queixo ler, pero eu
estiven enganchada ás súas verbas durante horas, sen poder deixar de ler.
Chorei moitas veces emocionada polas verbas coas que ela se refería a min, rin
coas súas arrincadas e tamén me abraiou moitísimo a claridade coa que ela
escribía e vía as cousas. Lúa sempre foi moi madura para a súa idade, pero
tamén moi rebelde e iso non o imaxinei nunca. Eu sempre crin que ela fora unha
rapaza exemplar, obediente e responsábel; pero no seu diario ela confesaba case
que todas as trasnadas que facía ás costas dos seus pais. Púidenme asomar ben á
súa vida, entender o seu pasado e tamén puiden descubrir moitas das razóns
polas cales ela era como era, tan forte, tan alegre e vital. Ponme medo que
todos eses escritos se poidan perder, así que decidín trasladalos ao meu propio
diario para que nunca se esvaezan. Non digo que o meu diario vaia durar para
sempre, pero, ao menos, se as súas verbas están en dúas partes, será máis
difícil que o tempo as borre. Non quero que Lúa desapareza. Quero que siga
viva, aínda que só sexa no seus escritos. Paga a pena conservar todo isto.
Eu tamén teño un diario que escribía cando era cativa,
pero dáme medo asomarme ás miñas verbas porque algunhas delas son moi duras,
sobre todo porque contaba experiencias que nunca lle confesei a ninguén e
arrepíame lembrar que, xa sendo tan cativa,, vivín cousiñas que unha nena nunca
tería que vivir. A min fíxome madurar o sexto sentido que sempre berrou por
dentro de min.
Mais a que importa agora é Lúa. Decidín que, no meu
diario, irei combinando as cousas que eu vivo, as cousas que viviu Lúa e as que
vivín eu cando era cativa, así será moito máis entretido escribir e tamén me
gustaría dixitalizar todo isto. Creo que todo o mundo debería de dixitalizar os
seus recordos materiais para que nunca se perdan ou para que sexa máis difícil
que algo os destrúa.
Comezarei co primeiro día no que Lúa escribiu no seu
diario:
Sábado, 11 de
xullo de 1987:
Onte foi o meu aniversario e fixéronme moitos agasallos,
moi bonitos todos. Coido que non merezo tanto porque tampouco son tan boíña
como para que me dean tantos regalos. Un deles foi un libro. Abrino e quedei
abraiada cando descubrín que as súas follas estaban en branco. Era un libro que
non tiña ren escrito. “Pero se non ten ren escrito”, dixen rindo, e, daquela,
miña avoa díxome: “non ten ren escrito porque has ser ti quen encha as súas
follas”. Eu pregunteille con que o tiña que encher, pero ela díxome só: “coas
cousas que vivas, Luíña”.
E iso é o que pretendo facer, pero tampouco sei que
interese poden ter as experiencias dunha rapaza completamente normal que ten
unha vida tranquila, ou iso creo, porque, se o penso ben, tranquila
precisamente non é a miña vida, sobre todo porque, durante o curso, case que
non teño tempo de lecer para min. Os meus pais sempre están coa teima de que
teño que aprender a facer calquera cousa que no futuro me poida ser útil, pero
eles que saben verbo o meu futuro? Se nin tan sequera eu sei que vai pasar
comigo mañá. Non entendo por que lles importa tanto que saiba falar
perfectamente o francés, o inglés, o alemán e milleiros de linguas que me
obrigan a saber falar, escribir, traducir, ler, entender, pensar... Será porque
o meu pai, que viaxa por todo o mundo, pensa que eu vou querer facer o mesmo,
viaxar por todo o mundo levando máis alá das fronteiras de España os beneficios
da súa grande empresa. Que trabucado está. Eu non preciso coñecer ren máis
agora. Eu estou moi ben eiquí en Ourense e eiquí penso quedar, ao menos polo
momento. Se teño a necesidade de partir, pois xa me irei, pero de momento non
quero e menos me quero adicar á labor que fai o meu pai, que nin sei a que se
adica, sinceramente. El fala moitísimo do seu choio cando chega á casa, pero a
meirande parte das veces eu evádome, fuxo das súas verbas aburridísimas, e
prefiro mergullarme nos meus pensamentos, nas miñas composicións, nos meus
debuxos. Tamén é certo que el practicamente non está na casa connosco. Eu tampouco.
Eu sempre tento estar fóra, dá igual que faga na rúa, pero preciso fuxir do
excesivo control que miña nai exerce sobre a miña vida: onde vou, que leo, que
fago, se estou a estudar, como me van os exames... Tanta presión faime desexar
marchar da miña casa e perderme pola cidade para non ouvila máis. Está moi
preocupada polo meu futuro: isa e a escusa que me di sempre cando lle pregunto
por que me quere controlar tanto. Eu quero moitísimo á miña nai, tanto que non
me imaxino sen ela; pero non podo aturar que pense que non teño madurez abondo
para saberme coidar. Carallo, teño catorce anos, agora si, e é evidente que
aínda me fallan moitas cousas por vivir, pero hai moitas que xa vivín e que ela
non sabe que xa me ensinaron a enfrontar a vida. Non sei como lle podo facer
entender que me sei coidar, que quero estudar, que o feito de que me custe
estudar o quitar exames con boa nota non é sinal de que non queira estudar.
Simplemente, estou pasando un ano difícil, pero os pais (ou, máis ben, no meu
caso, miña nai, porque o meu pai ren vai saber disto) pensan que, por seres
cativa ou adolescente, xa non tes dereito a estar tristeiriña, ou a ter
ansiedade ou sentires que non formas parte do mundo. Cando lle digo a alguén
que me sinto moi distinta, que teño a sensación de que non formo parte do
mundo, dinme sempre: “iso é porque es adolescente e a todos os adolescentes
lles pasa”. Vale, pero eu non son “todos os adolescentes” e seguro que nin a
metade deles sente o que eu sinto; pero a ninguén lle podo explicar ben as
miñas cousas porque sei que non me entenderían. Emporiso, agradézolle moitísimo
á miña avoa que me fixese este agasallo. Nunca se me ocorrera escribir sobre a
miña vida. É estraño, pero nunca o pensara facer. Si que escribín moitos
contos, poesías, cancións... pero verbo a miña vida nunca escribín. Sempre
pensei que non tiña importancia, pero, ollando no meu interior, doume de conta
de que si a ten. Ten importancia porque preciso exteriorizar dalgunha maneira o
que levo na miña ialma.
Mais tamén me pon vergonza falar comigo mesma de certas
cousas, pero supoño eu que, co tempo, tamén me irei tomando confianza a min
mesma. É curioso que me vexa dende fóra como outra persoa quen de xulgarme
tamén, porque decotío me sinto xulgada, xa na aldeíña, xa na cidade, onde todos
te miran crendo que cos seus ollos se poden meter no teu corpo e mirar por
dentro túa a ver que atopan. Ponme moi nerviosa que a xente sexa rexoubeira. A
xente de eiquí é marabillosa. Non teño queixa de ninguén porque o que conta é
que son moi boas persoas, pero son rexoubeiras e iso non o podo aturar. Non
aturo que se interesen tanto pola vida dos demais. Por que non se centran nas
súas vidas e nos deixan en paz aos que queremos vivir tranquilamente? Pero na
aldeíña tense que saber todo de todos, se non, non son felices. Cando chegamos
á aldeíña, eu penso que teriamos que coller cadeiras e sentar para respostar a
todas as preguntas que nos formulan: "como foi o ano? Quitaches todas as
materias? Que vas facer agora que remataches a EXB, vas seguir estudando ou
vaste meter na empresa do teu pai? Tes mozo? Vai, algún rapaz debe de haber por
aí... “
Esa derradeira pregunta sobre todo faima a miña avoa. Ela
devece por verme con mozo. Pobriña. Non me verá nunca, ao menos polo momento.
Non hai ningún rapaz que me teña roubado o corazón e non creo que ningún mo
poida roubar. Seica xa o teño roubado. Nin o podo escribir. Sei qué é o amor
porque o lin nos libros e non falo unicamente do amor entre un home e unha
muller. Eu sei que hai moitos máis tipos de amores cós que vemos normalmente,
cós considerados normais. Sei que o amor é un sentimento que non ten
fronteiras, pero esta sociedade non lle deixa de poñer escusas, trabas,
dificultades, obstáculos, prexuízos... Os prexuízos son o peor, eses prexuízos
que veñen da relixión; a que tanto dano fai á xente. Miña nai é moi relixiosa e
obrígame a que eu tamén o sexa. Sono, pero de verba, non de corazón, porque,
namentres eu estou a ouvir unha misa coa que non me sinto identificada, estou
pensando no que vou facer cando saiamos da igrexa, na pandeirada á que vou
asistir no serán, ou no libro que seguirei lendo cando cheguemos á casa, ou no
exame para o que teño que estudar ou... ou nela, nas ganas que teño de vela, na
arenga de voltar á aldeíña para vela. Cando lle presto atención á misa,
estoulle dando a volta a todo o que di o crego. Non creo ren do que di. Di que
Deus é amor e que ama ás súas criaturas todas. Mentira. Precisamente é Deus
quen fai que a xente rexeite a esas persoas que aman dun xeito distinto.
Ninguén me dixo nunca que estes sentimentos estivesen
mal, pero sei que ninguén os aprobaría. Ninguén me dixo que estivese ben
sinxelamente porque nunca se fala do tema en ningures e, cando sae por calquera
cousa, vese o rexeitamento nos ollos de todos. Non o entendo, pero tampouco me
vou esforzar por facerlle comprender a ninguén o que significa amar a unha
persoa do teu mesmo sexo. Imaxino que, co tempo, acabarei casando cun home para
ter feliz á miña nai, renunciando así á miña felicidade, porque non podería
aturar que miña nai me rexeitase. Sei que o faría, que, para ela, sería coma se
morrese. Non quero que iso pase.
Mais aínda son moi nova para pensar nesas cousiñas.
Durante estes anos todos que fallan para que iso chegue, penso gozar de verdade
da vida, agochándolle á xente a verdadeira razón do meu contento. Non obstante,
sei que nada é tan sinxelo, que posibelmente ren do que penso sexa verdade,
pero tampouco me podo render por iso. Esta sociedade apréndenos a ter medo, a
non enfrontar as cousas por medo a que saian mal. Sae todo peor se non o
tentamos, pero sei que aínda é moi cedo. Seica o ano vindeiro...
Agora estamos na aldeíña. Non podo escribir con máis
claridade porque aínda teño medo a que alguén poida ler as miñas verbas.
Tampouco sería bonito que lesen isto agora xa, pois confesei máis do que
debería de confesar, pero as cousas saen soas de min sen que pense no que
escribo. Si tiña necesidade de escribir.
Agora estou na beiriña do río, gozando da tarde. Que
verán máis bonito. Aínda non vai esa calor que abafa tanto. Choveu algo onte á
noitiña e a herba está húmida aínda. O ar arrecende a vida. Estou soíña, co
vento e coas follas das árbores, tamén co río. Esta mañá, bañei nas súas limpas
augas e sentinme tan ceibe, tan ben... Gústame tanto nadar que moitas veces
esquezo do tempo cando o fago.
Hai dúas semanas que chegamos á aldeíña. O meu pai, como
de costume, está fóra nunha viaxe de negocios. Cando chega, tráeme agasallos
crendo que substituirá con cousas materiais a súa longa ausencia, pero o que el
non sabe é que non o necesito, que non o boto en falla para nada. Adoiteime a
vivir sen el, a estar na casa coa miña nai só, sen que ningunha das dúas
teñamos o seu apoio.
Levamos case quince días eiquí e, aínda, case que non
falei con ela. Só intercambiamos algunhas verbas case sen importancia. Teño a
sensación de que ela me evita. Noto moitas cousas cando ela me olla. Ás veces
faino de esguello, crendo que eu non me dou de conta de que me mira, pero si me
decato de todo. Estou segura de que ela intúe que eu sei que me mira. Temos un
xogo de miradas que me lembra moito a todos eses xogos de miradas que se
describen nas novelas de amor. Eu son moi soñadora, a verdade, e pode que me
trabuque. Pode que ela só sinta curiosidade por min porque son a única rapaza
co pelo roxo da aldea e sei que ela non viu a ninguén coa miña cor de cabelo,
coa mesma cor de ollos que eu, que os teño moi verdes, verdes coma a herba que
brila baixo o sol do verán. Ao principio, cando me dei de conta de que ela me
miraba tanto, pregunteime por que me ollaba tan atentamente, parecía que me
asexase. Pensei: “por que lle chamo tanto a atención se non son a única rapaza
que hai na aldeíña?” No verán veñen moitos rapaces, moitos netos de avós que
eiquí viven, eu mesma son unha das netas das avoas de eiquí, veño coa miña nai
porque miña nai naceu eiquí hai case corenta anos... pero ela non se relaciona
con ningún rapaz máis, con ninguén, só cos veciños da aldeíña e comigo cando
non lle queda máis remedio. Non fala con ningún rapaz ou rapaza da súa idade.
Sei que é moi tímida, pero debe de haber outra razón que lle impida tentar
relacionarse connosco. Eu si que me relaciono cos rapaces que eiquí veñen no
verán. De feito, somos moi amigos, facemos moitísimas cousiñas xuntos como ir
de excursión á montaña ou ao bosque ou bañarmos no río... pero ela nunca quere
vir connosco. É certo que é menor ca nós. Ten agora catro anos menos ca min...
Levámonos tres anos, pero o seu aniversario é en outubro, emporiso agora ten catro
anos menos ca min, pero parece tan madura... Non parece unha rapaza, a verdade.
Ten mirada de muller, desas mulleres que xa cargan sobre os seus ombreiros os
pesares máis profundos da vida, pero o seu ollar tamén está cheo de vida e
amor. Mira con amor aos animais que coida, á terra que traballa, ao fogar no
que vive, ao bosque polo que se perde camiñando... Nunca vin unhas miradas tan
cheas de amor como as súas. Seica tamén me mire a min con amor porque ela o
mira con amor todo.
Non quero escribir o seu nome porque me dá medo que
alguén me poida descubrir, pero tamén o preciso escribir, para dicilo alomenos
en silencio. Agnes, Agnes é o seu nome; un nome nada galego. Rosiña, a súa avoa
(a que morreu hai xa catro anos alomenos) dixo que era un nome que ouvira nunha
curtísima viaxe que fixera co seu marido a Inglaterra e que namorou do seu soar
dende o principio. Dicía que era o nome dunha muller que coñeceron e que os
tratou moi ben na aldeíña na que estiveron durante eses días. O avó de Agnes
era mariñeiro. Veu vivir a esta aldeíña das montañas de Ourense por amor a
Rosiña, abandonando o seu máis forte amor, o amor que lle tiña ao mar. Paréceme
tan bonito... El era de Muxía, dunha aldeíña remotísima á que case que non
chegaban estranxeiros, que estaba vixiada por poderosas rochas que afundían os
barcos nas noites de treboada. Eu coñecino e sempre me pareceu un home moi
boíño. Cando morreu, Agnes tiña só cinco anos e dicían que ela predixo a morte
do seu avó, soñou que a barca na que navegaba afundía no mar e que as ondas tragaban
o seu corpo, pero Anxiños, a nai de Agnes, non quixo escoitar as horríbeis
verbas da súa filla e ignorouna. Horas despois, chegaron uns policías para
comunicarlle a Rosiña a morte do seu marido. Dixeron que non conseguiran atopar
o seu corpo, pero, días despois, o mar devolveu o corpo á terra, coma se
pensase que el tiña que estar soterrado no cemiterio do lugar no que foi
feliz. E agora están ambos os dous soterrados
xuntiños no antigo cemiterio da aldeíña. Eu tamén quero que me soterren alí,
non en Ourense, que eu amo ese lugar coa miña ialma toda, pero eiquí me sinto
máis vencellada á terra e quero estar eiquí para sempre. Miña nai dime que nin
se me ocorra falar disto agora, que aínda son moi nova, pero coido que non
sabemos cando pode rematar a nosa vida e temos que estar preparados por se
chega a nosa fin. Sei que son moi tétrica falando disto, pensando nestas
cousas, pero a morte está aí presente, non a podemos ignorar.
Eiquí na aldeíña a morte se vive con moita mágoa, pero
tamén con aceptación, e, cando morre algún veciño de eiquí, fan rituais
fermosísimos, cerimonias que me poñen a pel de galiña, que non se fan en
Ourense. Eiquí son moi supersticiosos, pero paréceme moi bonito que aínda se
celebren estas cousas tan antigas, que tan pagás me parecen. Miña nai di que
son moi pagás, que non son cristiás as cousas que fan, pero mellor.
E sei que Agnes aínda non superou a morte da súa avoa.
Levábase moi ben con ela. Rosiña era a súa mellor amiga e como con ela non fala
con ninguén. Ninguén a entendía mellor que ela, ninguén a poderá entender tan
ben como o facía a súa avoa, pero eu quero amosarlle que si a entendo ou ao
menos podo tentalo, pero non se deixa coñecer. Cando me tento achegar a ela,
contéstame con respostas evasivas ou con outra pregunta, moi á galega, como din
que respondemos nós os galegos.
Onte, na festa do meu aniversario, tocamos a pandeireta,
fixemos unha pequena foliada moi bonita. Damián, un tío de Agnes, é gaiteiro e
foi a nosa gaita, logo Agnes tamén sabe repenicar na pandeireta e de que
maneira tan bonita... Eu vou ao conservatorio e non sei tocar tan ben coma ela.
Están a me aprender a tocar o piano e a pandeireta, pero a pandeireta estou
aprendendo a tocala porque foi un troque coa miña nai. Díxenlle que aprendería
a tocar o piano se ela me permitía recibir leccións de pandeireta. Dende sempre
quixen aprender a tocala porque me parece un instrumento moi especial, a voz da
nosa aldeíña. Eiquí sempre foi tradición que as avoas lle ensinasen ás netas a
tocala e practicamente as mulleres todas da aldea saben repenicar e dar vida ás
cancións máis antigas da nosa cultura.
Pois ela onte achegouse a min e deume un pequeno agasallo
feito por ela mesma. Era unha bufanda que ela mesma teceu. É de cor azul, como
o ceo do verán, e ten bordadiños dourados. Ela díxome que me viu sempre desas
cores, que eu son desas cores para ela, porque ela di que me ve como se eu fose
a personificación do verán. Iso deixoume a ialma tremente e estiven a piques de
poñerme a chorar, pero domeeime porque non quería que ninguén me notase tan
emocionada nin me preguntase ren. Ela foise axiña cando me dixo iso, coma se
tivese medo a que eu lle puidese preguntar algo, foise ás présas e nin tan
sequera lle puiden dar as grazas.
Logo pensei que ela me fixera ese agasallo por
compromiso, pero axiña souben que para nada era así, que mo fixera de todo
corazón. Ela sempre me amosou lealdade, sempre me demostrou que nunca esquecera
de min, que todos os veráns me agardaba. Cando falamos, síntome tan cómoda que
non quero que o tempo pase.
Hai anos que me dei de conta de que ela era especial, moi
diferente a todas as persoas que coñezo. Cando era unha cativiña curiosa e
demasiado madura para a súa idade, dicíanme que ela quitara moitas cousas da
súa avoa, que se asemellaban moito, pero eu sempre crin que ela non se asemella
a ninguén. É única. O que máis me abraiou sempre dela foi a súa maneira de
tratar aos animais. Trátaos cun agarimo fermosísimo, con moitísima dozura, con
moito coidado... e fálalles e sei que eles a entenden ou, alomenos, poden
intuír as emocións coas que ela se dirixe a eles. Sei que ten cos animais unha
relación moito máis estreita que coas persoas. Iso paréceme moi máxico e
bonito, a verdade.
Case non falara con ela ata que tivo nove anos e eu tiven
trece. Hai un ano disa tarde xa. Era unha tarde de choiva, de moita choiva, de
treboada, de lóstregos e tronos. Eu estaba na miña casa e ela veu coa súa nai.
Miña nai e máis Anxiños sempre foron moi boas amigas, como irmás foron sempre.
Malia viviren lonxe dende que a miña nai casou co meu pai, igualmente
mantiveron sempre o contacto a través das cartas. Eiquí na aldeíña hai moi
pouco que os veciños teñen teléfono. Elas escribíronse sempre, unha semana
trala outra. É unha amizade moi forte que sei que nunca nada poderá estragar. A
verdade é que me dan moita envexa. Eu teño moitísimas amigas, pero non confío
nelas de todo. Sei que me abandonarán en canto poidan, agás Silvia. Silvia si é
a miña amiga de verdade. Coñecémonos dende sempre porque somos veciñas e fomos
á mesma escola e incluso á mesma clase. Ela sábeo todo de min, todo, todo,
mesmo os meus segredos máis fondos, e enténdeme mellor que ninguén. Estes meses
que paso na aldeíña ela está na praia. Dáme envexa tamén porque eu amo a praia,
pero iremos a finais de agosto, este ano. Hai anos que imos antes de vir á
aldeíña, pero este ano eu prefería vir á aldea antes. Dáme mágoa marchar de
eiquí.
E... coido que por hoxe xa escribín abondo. Veu xa a
anoitecida, é moi tarde e seguramente miña nai estará desacougada por min.
Gústame isto de escribir. Penso facelo todos os días se podo.
Lunes, 24 de junio de 2019
Ayer, haciendo limpieza de la casa y ordenando armarios, Artemisa y yo
encontramos muchos escritos de Lúa recogidos en libretiñas y también en diarios
con portadas hermosas dibujadas por ella. Yo sabía que Lúa cuidaba mucho sus
creaciones, pero nunca me imaginé que escribir fuese tan importante para ella.
Lo era y se nota en su caligrafía, en los dibujos con los que adornaba sus
escritos... Lo más antiguo que encontramos fue un diario que ella comenzó a
escribir cuando tenía catorce años. Artemisa no lo quiso leer, pero yo estuve
enganchada a sus palabras durante horas, sin poder dejar de leer. Lloré muchas
veces emocionada por las palabras con las que ella se refería a mí, me reí con
sus ocurrencias y también me sorprendió muchísimo la claridad con la que ella
escribía y veía las cosas. Lúa siempre fue muy madura para su edad, pero
también muy rebelde y eso no me lo imaginé nunca. Yo siempre creí que ella
había sido una chica ejemplar, obediente y responsable, pero en su diario ella
confesaba casi todas las trastadas que hacía a espaldas de sus padres. He
podido asomarme bien a su vida, entender su pasado y también he podido
descubrir muchas de las razones por las que ella era como era, tan fuerte, tan
alegre y vital... me da miedo que todos esos escritos puedan perderse, así que
he decidido trasladarlos a mi propio diario para que nunca se desvanezcan. No
digo que mi diario vaya a durar para siempre, pero, al menos, si sus palabras
están en dos partes, será más difícil que el tiempo las borre. No quiero que
Lúa desaparezca. Quiero que siga viva, aunque sólo sea en sus escritos. Merece
la pena conservar todo esto.
Yo también tengo un diario que escribía cuando era niña, pero me da
miedo asomarme a mis palabras porque algunas de ellas son muy duras, sobre todo
porque contaba experiencias que nunca le confesé a nadie y me sobrecoge recordar
que, ya siendo tan pequeña, viví cosiñas que una niña nunca tendría que vivir.
A mí me hizo madurar el sexto sentido que siempre gritó por dentro de mí.
Mas la que importa ahora es Lúa. He decidido que, en mi diario, iré
combinando las cosas que yo vivo, las cosas que vivió Lúa y las que viví yo
cuando era niña, así será mucho más entretenido escribir y también me gustaría
digitalizar todo esto. Creo que todo el mundo debería digitalizar sus recuerdos
materiales para que nunca se pierdan o para que sea más difícil que algo los
destruya.
Comenzaré con el primer día en el que Lúa escribió en su diario:
Sábado, 11 de
julio de 1987:
Ayer fue mi cumpleaños y me hicieron muchos regalos, muy bonitos
todos. Creo que no me merezco tanto porque tampoco soy tan bueniña para que me
den tantos regalos. Uno de ellos fue un libro. Lo abrí y me quedé asombrada
cuando descubrí que sus hojas estaban en blanco. Era un libro que no tenía nada
escrito. “Pero si no tiene nada escrito”, dije riéndome, y, entonces, mi abuela
me dijo: “no tiene nada escrito porque has de ser tú quien llene sus hojas”. Yo
le pregunté con qué lo tenía que llenar, pero ella me dijo sólo: “con las cosas
que vivas, Luíña”.
Y eso es lo que pretendo hacer, pero tampoco sé qué interés pueden
tener las experiencias de una chica completamente normal que tiene una vida
tranquila, o eso creo, porque, si lo pienso bien, tranquila precisamente no es
mi vida, sobre todo porque, durante el curso, casi no tengo tiempo de ocio para
mí. Mis padres siempre están con la cabezonería de que tengo que aprender a
hacer cualquier cosa que en el futuro pueda serme útil, pero ¿ellos qué saben
sobre mi futuro? Si ni tan siquiera yo sé qué va a pasar conmigo mañana. No
entiendo por qué les importa tanto que sepa hablar perfectamente el francés, el
inglés, el alemán y millones de lenguas que me obligan a saber hablar,
escribir, traducir, leer, entender, pensar... Será porque mi padre, que viaja
por todo el mundo, piensa que yo voy a querer hacer lo mismo, viajar por todo el
mundo llevando más allá de las fronteras de España los beneficios de su gran
empresa. Qué equivocado está. Yo no necesito conocer nada más ahora. Yo estoy
muy bien aquí en Ourense y aquí pienso quedarme, al menos por el momento. Si
tengo la necesidad de partir, pues ya me iré, pero de momento no quiero y menos
quiero dedicarme a la labor que hace mi padre, que ni sé a qué se dedica,
sinceramente. Él habla muchísimo de su trabajo cuando llega a casa, pero la mayor
parte de las veces yo me evado, huyo de sus palabras aburridísimas, y prefiero
sumergirme en mis pensamientos, en mis composiciones, en mis dibujos. También
es cierto que él prácticamente no está en casa con nosotras. Yo tampoco. Yo
siempre intento estar fuera, da igual qué haga en la calle, pero preciso huir
del excesivo control que mi madre ejerce sobre mi vida: a dónde voy, cómo me
van los exámenes... Tanta presión me hace desear marcharme de mi casa y
perderme por la ciudad para no oírla más. Está muy preocupada por mi futuro:
ésa es la excusa que me dice siempre cuando le pregunto por qué quiere
controlarme tanto. Yo quiero muchísimo a mi madre, tanto que no me imagino sin
ella, pero no puedo soportar que piense que no tengo madurez suficiente para
saber cuidarme. Carallo, tengo catorce años, ahora sí, y es evidente que
todavía me faltan muchas cosas por vivir, pero hay muchas que ya he vivido y
ella no sabe que ya me han enseñado a enfrentar la vida. No sé cómo puedo
hacerle entender que sé cuidarme, que quiero estudiar, que el hecho de que me cueste
estudiar o sacar exámenes con buena nota no es señal de que no quiera estudiar.
Simplemente, estoy pasando un año difícil, pero los padres (o, más bien, en mi
caso, mi madre, porque mi padre nada va a saber de esto) piensan que, por ser
niña o adolescente, ya no tienes derecho a estar tristiña, o a tener ansiedad o
sentir que no formas parte del mundo. Cuando le digo a alguien que me siento
muy distinta, que tengo la sensación de que no formo parte del mundo, me dicen
siempre: “eso es porque eres adolescente y a todos los adolescentes les pasa”.
Vale, pero yo no soy “todos los adolescentes” y seguro que ni la mitad de ellos
siente lo que yo siento; pero a nadie puedo explicarle bien mis cosas porque sé
que no me entenderían. Por eso, le agradezco muchísimo a mi abuela que me
hiciese este regalo. Nunca se me había ocurrido escribir sobre mi vida. Es
extraño, pero nunca había pensado hacerlo. Sí que he escrito muchos cuentos,
poesías, canciones... pero acerca de mi vida nunca he escrito. Siempre pensé
que no tenía importancia, pero, mirando en mi interior, me doy cuenta de que sí
la tiene. Tiene importancia porque necesito exteriorizar de alguna manera lo
que llevo en mi alma.
Mas también me da vergüenza hablar conmigo misma de ciertas cosas,
pero supongo yo que, con el tiempo, también me iré tomando confianza a mí
misma. Es curioso que me vea desde fuera como otra persona capaz de juzgarme
también, porque continuamente me siento juzgada, ya en la aldeíña, ya en la
ciudad, donde todos te miran creyendo que con sus ojos pueden meterse en tu
cuerpo y mirar por dentro de ti a ver qué encuentran. Me pone muy nerviosa que
la gente sea cotilla. La gente de aquí es maravillosa. No tengo queja de nadie
porque lo que cuenta es que son muy buenas personas, pero son muy cotillas y
eso no puedo soportarlo. No aguanto que se interesen tanto por la vida de los
demás. ¿Por qué no se centran en sus vidas y nos dejan en paz a los que
queremos vivir tranquilamente? Pero en la aldeíña se tiene que saber todo de
todos, si no, no son felices. Cuando llegamos a la aldeíña, yo pienso que
tendríamos que coger sillas y sentarnos para responder a todas las preguntas
que nos formulan: “¿cómo ha ido el año? ¿Has aprobado todas las materias? ¿Qué
vas a hacer ahora que has terminado la EGB, vas a seguir estudiando o te vas a
meter en la empresa de tu padre? ¿Tienes novio? Va, algún chico debe haber por
ahí...“
Esa última pregunta sobre todo me la hace mi abuela. Ella ansía verme
con novio. Pobriña. No me verá nunca, al menos por el momento. No hay ningún
chico que me tenga robado el corazón y no creo que ninguno pueda robármelo. Tal
vez ya lo tenga robado. Ni puedo escribirlo. Sé qué es el amor porque lo he
leído en los libros y no hablo únicamente del amor entre un hombre y una mujer.
Yo sé que hay muchos más tipos de amores que los que vemos normalmente, que los
considerados normales. Sé que el amor es un sentimiento que no tiene fronteras,
pero esta sociedad no deja de ponerle excusas, trabas, dificultades,
obstáculos, prejuicios... Los prejuicios son lo peor, esos prejuicios que
vienen de la religión; la que tanto daño hace a la gente. Mi madre es muy
religiosa y me obliga a que yo también lo sea. Lo soy, pero de palabra, no de
corazón, porque, mientras yo estoy oyendo una misa con la que no me siento
identificada, estoy pensando en lo que voy a hacer cuando salgamos de la
iglesia, en la pandeirada a la que voy a asistir al crepúsculo, o en el libro
que seguiré leyendo cuando lleguemos a casa, o en el examen para el que tengo
que estudiar o... o en ella, en las ganas que tengo de verla, en el deseo de
volver a la aldeíña para verla. Cuando le presto atención a la misa, estoy
dándole la vuelta a todo lo que dice el cura. No me creo nada de lo que dice.
Dice que Dios es amor y que ama a todas sus criaturas. Mentira. Precisamente es
Dios quien hace que la gente rechace a esas personas que aman de un modo
distinto.
Nadie me dijo nunca que estos sentimientos estuviesen mal, pero sé que
nadie los aprobaría. Nadie me dijo nunca que estuviesen bien porque
sencillamente nunca se habla del tema en ninguna parte y, cuando sale por
cualquier cosa, se ve el rechazo en los ojos de todos. No lo entiendo, pero
tampoco voy a esforzarme por hacerle comprender a nadie lo que significa amar a
una persona de tu mismo sexo. Me imagino que, con el tiempo, acabaré casándome
con un hombre para tener feliz a mi madre, renunciando a mi felicidad, porque
no podría soportar que mi madre me rechazase. Sé que lo haría, que, para ella,
sería como si muriese. No quiero que eso pase.
Mas aún soy muy joven para pensar en esas cosiñas. Durante todos esos
años que faltan para que eso llegue, pienso disfrutar de verdad de la vida,
ocultándole a la gente la verdadera razón de mi contento. No obstante, sé que
nada es tan sencillo, que posiblemente nada de lo que pienso sea verdad, pero
tampoco puedo rendirme por eso. Esta sociedad nos enseña a tener miedo, a no
afrontar las cosas por miedo a que salgan mal. Sale todo peor si no lo
intentamos, pero sé que todavía es muy pronto. Quizás el año que viene...
Ahora estamos en la aldeíña. No puedo escribir con más claridad porque
aún tengo miedo a que alguien pueda leer mis palabras. Tampoco sería bonito que
leyesen esto ahora ya, pues he confesado más de lo que debería confesar, pero
las cosas salen solas de mí sin que piense en lo que escribo. Sí tenía
necesidad de escribir.
Ahora estoy en la orilliña del río, disfrutando de la tarde. Qué
verano más bonito. Aún no hace ese calor que agobia tanto. Llovió algo ayer por
la noche y la hierba está húmeda aún. El aire huele a vida. Estoy soliña, con
el viento y con las hojas de los árboles, también con el río. Esta mañana, me
he bañado en sus limpias aguas y me he sentido tan libre, tan bien... Me gusta
tanto nadar que muchas veces me olvido del tiempo cuando lo hago.
Hace dos semanas que llegamos a la aldeíña. Mi padre, como de
costumbre, está fuera en un viaje de negocios. Cuando llega, me trae regalos
creyendo que sustituirá con cosas materiales su larga ausencia, pero lo que él
no sabe es que no lo necesito, que no lo echo de menos para nada. Me he
habituado a vivir sin él, a estar en casa con mi madre sólo, sin que ninguna de
las dos tengamos su apoyo.
Llevamos casi quince días aquí y, aún, casi no he hablado con ella.
Sólo intercambiamos algunas palabras casi sin importancia. Tengo la sensación
de que ella me evita. Noto muchas cosas cuando ella me mira. A veces lo hace de
reojo, creyendo que yo no me doy cuenta de que me mira, pero sí me entero de
todo. Estoy segura de que ella intuye que yo sé que me mira. Tenemos un juego
de miradas que me recuerda mucho a todos esos juegos de miradas que se
describen en las novelas de amor. Yo soy muy soñadora, la verdad, y puede que
me equivoque. Puede que ella sólo sienta curiosidad por mí porque soy la única
chica pelirroja de la aldea y sé que ella no ha visto a nadie con mi color de
cabello, con el mismo color de ojos que yo, que los tengo muy verdes, verdes
como la hierba que brilla bajo el sol del verano. Al principio, cuando me di
cuenta de que ella me miraba tanto, me pregunté por qué me observaba tan
atentamente, parecía que me acechase. Pensé: “¿por qué le llamo tanto la
atención si no soy la única chica que hay en la aldeíña?” En verano vienen
muchos chicos, muchos nietos de abuelos que aquí viven, yo misma soy una de las
nietas de las abuelas de aquí, vengo con mi madre porque mi madre nació aquí
hace casi cuarenta años... pero ella no se relaciona con ningún chico más, con
nadie, sólo con los vecinos de la aldeíña y conmigo cuando no le queda más
remedio. No habla con ningún chico o chica de su edad. Sé que es muy tímida,
pero debe haber otra razón que le impida intentar relacionarse con nosotros. Yo
sí que me relaciono con los chicos que aquí vienen en verano. De hecho, somos
muy amigos, hacemos muchísimas cosiñas juntos como ir de excursión a la montaña
o al bosque o bañarnos en el río... pero ella nunca quiere venir con nosotros.
Es cierto que es menor que nosotros. Tiene ahora cuatro años menos que yo...
Nos llevamos tres años, pero su cumpleaños es en octubre, por eso ahora tiene cuatro
años menos que yo, pero parece tan madura... No parece una chica, la verdad.
Tiene mirada de mujer, de esas mujeres que ya cargan sobre sus hombros los
pesares más profundos de la vida, pero su mirada también está llena de vida y
amor. Mira con amor a los animales que cuida, a la tierra que trabaja, al hogar
en el que vive, al bosque por el que se pierde caminando... Nunca vi unas
miradas tan llenas de amor como las suyas. Tal vez también me mire a mí con
amor porque ella lo mira con amor todo.
No quiero escribir su nombre porque me da miedo que alguien pueda
descubrirme, pero también necesito escribirlo, para decirlo al menos en
silencio. Agnes, Agnes es su nombre; un nombre nada gallego. Rosiña, su abuela
(la que murió hace ya cuatro años al menos) dijo que era un nombre que había
oído en un cortísimo viaje que había hecho con su marido a Inglaterra y que se
enamoró de su sonar desde el principio. Decía que era el nombre de una mujer
que conocieron y que los trató muy bien en la aldeíña en la que estuvieron
durante esos días. El abuelo de Agnes era marinero. Vino a vivir a esta aldeíña
de las montañas de Ourense por amor a Rosiña, abandonando a su más fuerte amor,
el amor que le tenía al mar. Me parece tan bonito... Él era de Muxía, de una
aldeíña remotísima a la que casi no llegaban extranjeros, que estaba vigilada
por poderosas rocas que hundían los barcos en las noches de tormenta. Yo lo
conocí y siempre me pareció un hombre muy bueniño. Cuando murió, Agnes tenía
sólo cinco años y decían que ella predijo la muerte de su abuelo, soñó que la
barca en la que navegaba se hundía en el mar y que las olas se tragaban su cuerpo,
pero Anxiños, la madre de Agnes, no quiso escuchar las horribles palabras de su
hija y la ignoró. Horas después, llegaron unos policías para comunicarle a
Rosiña la muerte de su marido. Dijeron que no habían conseguido encontrar su
cuerpo, pero, días después, el mar devolvió el cuerpo a la tierra, como si
pensase que él tenía que estar enterrado en el cementerio del lugar en el que
fue feliz. Y ahora están ambos enterrados juntiños en el antiguo cementerio de
la aldeíña. Yo también quiero que me entierren allí, no en Ourense, que yo amo
ese lugar con toda mi alma, pero aquí me siento más unida a la tierra y quiero
estar aquí para siempre. Mi madre me dice que ni se me ocurra hablar de esto
ahora, que todavía soy muy joven, pero creo que no sabemos cuándo puede
terminar nuestra vida y tenemos que estar preparados por si llega nuestro fin.
Sé que soy muy tétrica hablando de esto, pensando en estas cosas, pero la
muerte está ahí presente, no podemos ignorarla.
Aquí en la aldeíña la muerte se vive con mucha pena, pero también con
aceptación, y, cuando muere algún vecino de aquí, hacen rituales hermosísimos,
ceremonias que me ponen la piel de gallina, que no se hacen en Ourense. Aquí
son muy supersticiosos, pero me parece muy bonito que aún se celebren estas
cosas tan antiguas, que tan paganas me parecen. Mi madre me dice que son muy
paganas, que no son cristianas las cosas que hacen, pero mejor.
Y sé que Agnes aún no ha superado la muerte de su abuela. Se llevaba
muy bien con ella. Rosiña era su mejor amiga y como con ella no habla con
nadie. Nadie la entendía mejor que ella, nadie podrá entender tan bien como lo
hacía su abuela, pero yo quiero demostrarle que sí la entiendo o al menos puedo
intentarlo, pero no se deja conocer. Cuando intento acercarme a ella, me
contesta con respuestas evasivas o con otra pregunta, muy a la gallega, como
dicen que respondemos nosotros los gallegos.
Ayer, en la fiesta de mi cumpleaños, tocamos la pandereta, hicimos una
pequeña foliada muy bonita. Damián, un tío de Agnes, es gaitero y fue nuestra
gaita, luego Agnes también sabe percutir en la pandereta y de qué manera tan
bonita... Yo voy al conservatorio y no sé tocar tan bien como ella. Están
enseñándome a tocar el piano y la pandereta, pero la pandereta estoy
aprendiendo a tocarla porque fue un trueque con mi madre. Le dije que
aprendería a tocar el piano si ella me permitía recibir lecciones de pandereta.
Desde siempre quise aprender a tocarla porque me parece un instrumento muy
especial, la voz de nuestra aldeíña. Aquí siempre fue tradición que las abuelas
le enseñasen a las nietas a tocarla y prácticamente todas las mujeres de la
aldea saben percutir y dar vida a las canciones más antiguas de nuestra
cultura.
Pues ella ayer se acercó a mí y
me dio un pequeño regalo hecho por ella misma. Era una bufanda que ella misma
ha tejido. Es de color azul, como el cielo del verano, y tiene bordadiños
dorados. Ella me dijo que me ha visto siempre de esos colores, que yo soy de
esos colores para ella, porque ella dice que me ve como si yo fuese la
personificación del verano. Eso me dejó el alma trémula y estuve a punto de
ponerme a llorar, pero me dominé porque no quería que nadie me notase tan
emocionada ni me preguntase nada. Ella se fue enseguida cuando me dijo eso,
como si tuviese miedo a que yo pudiese preguntarle algo, se fue rápidamente y
ni tan siquiera pude darle las gracias.
Luego pensé que ella me había hecho ese regalo por compromiso, pero
enseguida supe que para nada era así, que me lo había hecho de todo corazón.
Ella siempre me mostró lealtad, siempre me demostró que nunca se había olvidado
de mí, que todos los veranos me esperaba. Cuando hablamos, me siento tan cómoda
que no quiero que el tiempo pase.
Hace años que me di cuenta de que ella era especial, muy diferente a
todas las personas que conozco. Cuando era una niña curiosa y demasiado madura
para su edad, me decían que ella había sacado muchas cosas de su abuela, que se
parecían mucho, pero yo siempre he creído que ella no se asemeja a nadie. Es
única. Lo que más me asombró siempre fue su manera de tratar a los animales.
Los trata con un cariño hermosísimo, con muchísima dulzura, con mucho
cuidado... y les habla y sé que ellos la entienden o, al menos, pueden intuir
las emociones con las que ella se dirige a ellos. Sé que tiene con los animales
una relación mucho más estrecha que con las personas. Eso me parece muy mágico
y bonito, la verdad.
Casi no había hablado con ella hasta que tuvo nueve años y yo tuve
trece. Hace un año de esa tarde ya. Era una tarde de lluvia, de mucha lluvia,
de tormenta, de rayos y truenos. Yo estaba en mi casa y ella vino con su madre.
Mi madre y anxiños siempre fueron muy buenas amigas, como hermanas fueron
siempre. A pesar de vivir lejos desde que mi madre se casó con mi padre,
igualmente han mantenido siempre el contacto a través de las cartas. Aquí en la
aldeíña hace muy poco que los vecinos tienen teléfono. Ellas se escribieron
siempre, una semana tras otra. Es una amistad muy fuerte que sé que nunca nada
podrá estropear. La verdad es que me dan mucha envidia. Yo tengo muchísimas
amigas, pero no confío en ellas del todo. Sé que me abandonarán en cuanto
puedan, excepto Silvia. Silvia es mi amiga de verdad. Nos conocemos desde
siempre porque somos vecinas y hemos ido a la misma escuela e incluso a la
misma clase. Ella lo sabe todo de mí, todo, incluso mis secretos más hondos, y
me entiende mejor que nadie. Estos meses que paso en la aldeíña ella está en la
playa. Me da envidia también porque yo amo la playa, pero iremos a finales de
agosto, este año. Hace años que vamos antes de venir a la aldeíña, pero este
año yo prefería venir a la aldea antes. Me da pena marcharme de aquí.
Y... creo que por hoy ya he escrito suficiente. Ya ha venido la
anochecida, es muy tarde y seguramente mi madre estará desasosegada por mí. Me
gusta esto de escribir. Pienso hacerlo todos los días si puedo.
Han encontrado el diario de Lúa, ¡menudo tesoro! Por una parte sabe mal, introducirse en sus pensamientos más profundos, es como desnudar su alma, pero por otro, yo creo que a ella le gustaría y es una forma de mantenerla viva. Julio de 1987, ¿dónde estaba yo? No me acuerdo, pero seguramente estaría jugando en la calle con otros niños, viviendo el verano como se hacía antes, despreocupado de colegios y deberes.
ResponderEliminarAl menos Lúa dejó esos momentos plasmados en su diario, gracias al regalo de su abuela. Ahora Agnes los rescata, y para sorpresa de ella, es la gran protagonista, pues desde el principio se ve que está enamorada y que le gusta todo de ella. La amaba desde siempre y eso debe sobrecoger. No me extraña que llore leyendo sus palabras.
Tiene los típicos pensamientos de adolescencia, pero muchos otros muy maduros. Piensa en la muerte, en Dios, en la religión, en su tierra y en el amor (yo a su edad solamente pensaba en los clicks, así he salido jajaja).Me he sentido identificado en alguna de las cosas que cuenta. El tema de la religión, de acudir a la iglesia por compromiso, de poner todo en duda, de percatarte de lo injusto de las cosas que se dice, de sentirte diferente y el miedo al rechazo.
Hace un buen repaso de su día a día, y Agnes está muy presente, a pesar de lo tímida que es y lo poco se relaciona con ella. Un flechazo desde bien pequeña. Lo que ella no imaginaría nunca es que Agnes lo leería y que gracias a este diario, ella seguirá viviendo para siempre, y lo mejor, Agnes podrá abrazar su alma y sus pensamientos más profundos para siempre, algo que la acompañará toda la vida. Una entrada preciosa y muy original.