Venres, 21 de xuño
de 2019
Quero que esteas
eiquí, entre nós, connosco. Desexo coñecer a maneira de devolverche a vida.
Quixer darte de novo ese alento que che posibilite respirar, que che faga
vivir. Quero impulsar o teu corazón para que volva latexar, quero xuntar os
anaquiños todos da túa existencia para que, de novo, teñas futuro. Hai ben días
que sinto rabia, rabia porque non esteas eiquí, porque non estás viva, porque o
mundo está cheo de persoas que non merecen vivir, e ti si o mereces, merecíchelo
sempre. Sinto rabia porque quero falar contigo, e non podo, porque, para poder
escoitar a túa voz, teño que acudir á tecnoloxía, porque che quero contar
moitas cousiñas, e non estás, porque non podo aturar este silencio que se
apoderou da túa voz, porque te quero ouvir rir, cantar e falar, porque te boto
tanto en falla que non o podo entender. Hai ben meses que te fuches, e agora é
cando de verdade estou a sentir a túa ausencia. Non a podo aturar, non a podo
comprender, non quero vivir con ela. Dinme que o dolo ten varias fases e que
esta xenreira que sinto é outra etapa do dolo que estou vivindo, que non sei se
algunha vez deixarei de vivir. E son feliz, xúrocho. Non mudaría a miña vida
por ren, de verdade. Son sincera, sincera de todo, e por iso digo que, malia
ser tan feliz con Artemisa, con todo o que teño e co que son, non sei vivir sen
ti. Non sei se algunha vez poderei aprender a vivir sen ti. Seica non e talvez sempre
te teña que chorar cando te atope nalgunha canción, cando toque a pandeireta e déame
de conta de que me falla a túa voz para animarme. Non sei como vivir sen ti.
Levamos moitos meses separadas sen retorno, sen remedio, e aínda me sinto coma
se onte fose o derradeiro día no que me puiden asomar ao teu ollar. Sei que, se
estiveses eiquí, nada sería como antes. Sei que eu estaría con Artemisa porque talvez
ese sexa o noso único destino; pero sei con toda certeza que ti e máis eu
seriamos as mellores amigas do mundo. Necesítote como amiga. Preciso falar
contigo, contarche cousas con toda sinceridade, gozar xuntas das cousas que
máis nos gustaba compartir; gozar da música, dos paseos pola montaña, do
teatro, da lectura... É certo que con Artemisa podo gozar de moitas das cousas
que ti e máis eu faciamos xuntas, pero souben hai tempo que non é a cousa que
fagamos o que conta, senón con quen a fagamos, e hai persoas coas que
conectamos máis que con outras en certos momentos. Cada persoa é
insubstituíbel. Con cada persoa vivimos cada cousa dun xeito especial e
diferente. Hai cousas que só podemos compartir cunha persoa en concreto e, por
moito que tentemos compartir esa cousiña con outra persoa, nunca poderemos
atopar a ninguén con quen compartila da mesma maneira como o faciamos con
aquela persoa. . Non digo que con Artemisa sexa peor ou mellor vivirmos a
música, pasearmos pola natureza. Simplemente é diferente. Nada é mellor ou
peor, sempre é especial con ela todo. Ti vivías coma min a música da nosa
terra, coa túa ialma toda, cun sentimento que só nós, os que somos de eiquí,
podemos entender.
E ti has de estar
viva. Deberías poder respirar, sentir a
caricia do sol na túa pel, respirar o ar da nosa terra e ouvir os cantos do
noso pobo para que poidas cantar as cancións que sempre nos fixeron rir,
sorrir, chorar e sentirnos felices. Estas aínda agardan por ti. Agardan nacer
da túa voz, estar nos teus beizos, nas túas mans. Agardan a que as toques e
lles deas vida, así como eu devezo por darcha a ti, porque ti has estar viva.
Aínda non entendo por que te fuches. Non hai maneira de que a miña ialma acepte
que nunca máis poderás estar comigo. Non é xusto, Lúa, non é xusto!
Quéroche explicar
como me van as cousas, qué estou a facer pola nosa terra. Si é certo que podo
compartir todo isto coa xente que estou a coñecer, coa que comparto moitas das
nosas ideas; pero non me serve compartir isto con calquera persoa. Quéroo
compartir contigo porque contigo, ás veces, non era preciso falar, sabías
interpretar tan ben os meus acenos e as miñas miradas... pero non estás. Non
estás. Esa realidade esnaquízame a ialma. Quero berrar o teu nome para que me
ouzas dende o Alén, pero non podo gritar porque non teño voz, porque, cando
preciso chamarte, teño a gorxa inzada de pranto e non me sae a voz. Non quero
chorar diante de ninguén e moito menos diante de Artemisa. Ela sabe que aínda
te choro, que te quero ter eiquí comigo, pero non podo aturar que pense que ela
non pode encher o baleiro que ti deixaches ao marchares. Sei que non se sente
mal, que o entende, pero eu non me sinto cómoda sabendo que ela intúe as miñas
bágoas. E xúroche que son feliz con ela, que somos moi felices.
A miña vida está
chea de bendicións. Estou vivindo intensamente moitas cousiñas bonitas. Hoxe
comezan as festas do Corpus de Ourense e, como non fun traballar, tiven a oportunidade de ir á praza Maior para
ver á nosa líder Ana Pontón. Foi impresionante ouvila falar, vela falar, vela
expresarse, sentir a súa poderosa enerxía.
Esta noite, non
iremos á aldeíña porque quedaremos eiquí en Ourense e ademais hoxe, que é
festa, encherase todo de vida, as rúas todas, Ourense toda. Que bonito. Había
tempo que non vivía estas festas que, malia seren tan relixiosas, teñen unha
maxia especial porque ben sabes que as festas de Galiza, a pesar de teren ese
senso relixioso, conservan ese matiz pagán que nunca poderán perder, e ben o
sabes, que o viviches dende sempre.
Ademais, mañá
tocarei nunha foliada con Ialma. Teño tantas ganas de que chegue ese momento
que me sinto ansiosa... pero tamén me sinto un pouco decepcionadiña con
Artemisa porque di que non quere vir. Mañá iremos facer unha excursión pola
montaña e di que prefire quedar na casa descansando no canto de ir de festa,
que imaxina que chegariamos moi tarde á casa e non lle presta para nada botar case
que toda a noite fóra. Irei sen ela e non podo negar que iso me doe, pero
tampouco a podo obrigar a que veña comigo. Nestas ocasións é cando máis te boto
en falla, porque eu quero compartir isto contigo, e ela tampouco fai ren por acougar
a miña nostalxia.
Mais Artemisa está
moi feliz nesta vida que temos, grazas a ti, xaora, porque nada sería posíbel
sen ti, nada tería sido posíbel sen ti. Ti posibilitaches que tivésemos un
fogar, un traballo, unha vida eiquí. Ela tampouco mudaría a nosa vida por ren
do mundo e ben veces mo dixo xa. É tan feliz que isto me parece un soño. Moitas
veces, dubido de que todo isto sexa real. Cústame crer que eu tivese a sorte de
conseguir volver realidade o meu soño máis forte e polo cal máis perdín a miña
saúde anímica. Si é real, pero, como non se pode ter todo na vida, fallas ti,
ti es o único que nos falta. Sei que sería todo moi bonito se estiveses eiquí.
Quéroche contar
moitas cousas, pero non sei se poderás ler as miñas verbas, onde queira que
esteas. Ouvíresme si me oes, si, porque, cando che falo esquecendo as
dimensións que nos separan, sinto que ti me oes, síntoo na ialma, e eu non me
podo trabucar niso porque sabes que, dende sempre, tiven a capacidade de ouvir
máis alá da vida, de sentir máis alá do que nos rodea, e sei que ti non só me
oes, senón que me escoitas, préstasme atención.
Dinme que, despois
da rabia, vén a aceptación e que esa aceptación trae consigo unha tristura que
o tempo irá acougando. Tamén me dixeron que estou pasando este dolo dun xeito
desordenado, que vivo etapas que terían que vir despois doutras que nin vivín
aínda, pero non me abraia ren porque eu nunca vivín as cousas da maneira que se
agardaba que as vivise. Sempre fun distinta de abondo para non asemellarme a
ninguén. E díxomo a miña psicóloga. Si, hai dous meses que estou en tratamento.
Sabes xa que mal de todo non estou, pero non podo ir polo mundo sen recibir
axuda. Aínda teño crises que, seica, non teñan importancia; pero, sinceramente,
ao contrario do que todo o mundo pensa, non estou indo a tratamento polas miñas
crises, senón porque preciso que alguén me axude a aceptar a túa morte e a
morte de todo o que está marchando neste momento, pero sobre todo a túa porque
me doe coma se de verdade tivese unha fonda ferida sangrándome decotío por
dentro de min; unha ferida física que me doe coma se cada vez fose máis profunda.
E non abonda con que me centre nas cousiñas fermosas que vivo. Sinto a
felicidade intensa, síntome ben, contenta, mesmo eufórica; pero sempre latexa
esa ferida que me lembra que estou vivindo eiquí sen ti, que, contigo, sería
todo máis intenso. Non sei se son inconformista. Non o creo porque,
continuamente, dou as grazas de todo corazón por todo o que teño, por estar
eiquí na miña terra, por vivir con Artemisa en Ourense, por traballar en algo
que me gusta, por poder estar coa miña nai, por poder tocar música con dous
grupos distintos cos que gozo moitísimo facendo música e por poder loitar pola
nosa terra grazas ao BNG. Síntome máis conectada comigo que nunca. Coido que
nunca estiven así, tan ben; pero coido tamén que é precisamente esta plenitude
que me enche a que me recorda que tamén existen a tristura e a morte, que é
precisamente esta plenitude a que me fai sentir que non estás. Estar así de
chea fai que repare nas cousiñas que non están ben cunha claridade da que non
dispoñería se estivese mal. E estou segura de que botarte tanto en falla non é
algo que dependa da miña ialma. É algo que vén doutro lugar, do mesmo destino,
do meu destino, da mesma vida. Non é algo que eu poida domear. Sei que chegará
un día no que poida aturar a túa ausencia ou, alomenos, vivir con ela sen que
teña que experimentar estas arroutadas de rabia que me fan chorar tan
fondamente.
Ses tirou un novo
disco (que precisamente se chama Rabia ao silencio) e hoxe estíveno escoitando,
pero sen ti a música que nos gustaba tanto non soa igual. Ouvir a voz de Ses é
coma ouvir a túa porque estás na súa maneira de cantar e tamén de falar. Ses
ten unha enerxía moi semellante á túa cando fala, esa alegría, esas ganas de
vivir, ese amor á música, á terra, á nosa lingua que ela ten tamén os tiñas ti.
É moi curioso que unha persoa que non ten nada que ver contigo poida lembrarme
tanto a ti. Non vos parecedes, pero sodes iguais en moitas cousas.
E agora vén o
verán, hoxe comezou xa, e préstame moitísimo ir á praia da Lanzada ou a
calquera outra que tanto amabas ti, pero non me atrevo porque sei que o mar
tamén terá a túa voz. A miña psicóloga (que é arxentina, pero pódolle falar en
galego, menos mal) dime que aínda non deixei de estar namorada de ti nin de
amarte, pero cústame aceptar que iso sexa verdade porque, realmente, amo a
Artemisa... pero, ás veces, o noso corazón ten segredos que nin tan sequera nós
mesmas sabemos. Mais iso non impide que sexamos felices, e ben o sabes porque
sei que nos ves dende onde queira que te atopes, sei que estás pendente da nosa
vida, sei que mesmo podes percibir as emocións que nos enchen a ialma.
Esta tarde, fomos
por Ourense vendo as barracas e o que están montando polas festas. Si é un
ambiente moi bonito, pero, sen case darnos conta, fomos camiñando e camiñando
pola beiriña do río e, ao final, acabamos lonxe de todo o balbordo. E sentimos
esta tarde tan estraña que nin é verán nin é primavera, que está como nos
confíns da primavera e nos brazos do verán, pero nin é unha cousa nin a outra,
e aínda vai chover moito antes de que chegue a verdadeira calor. Non quero que
chegue. Teño medo. Dixeron que este verán sería moito máis seco e cálido có do
ano pasado. Iso é imposíbel. O ano pasado ben lembras a calor que fixo. Foi
insostíbel e ademais houbo moitos incendios. Non quero que iso volva ocorrer.
Non o podo aturar... e toleo cada vez que sinto que a miña terra arde, porque
non é que saiba que haxa un incendio, é que o sinto. Tamén é certo que dou
grazas á Deusa porque ti non coñeciches esa parte de min que tanto custa
aturar, porque, cando arde algún recuncho de Galiza, eu sinto que se funde a
miña ialma, que ese incendio tamén está a me queimar a min por dentro, e ese
lume non se apaga, por moito que desaparezan as lapas que queiman os bosques,
porque o chan e as árbores que morreron non se poden recuperar axiña. Só o
tempo pode curar á natureza, así como o tempo só nos pode curar esas feridas
que nin tan sequera nós sabemos como curar. E a túa morte fíxome unha ferida
desas que seica non se poidan curar.
Silvia está a ser
moi boíña connosco. É moi comprensiva. Entendo perfectamente que sempre fose a
túa mellor amiga, dende sempre, dende cativiñas, porque sodes parecidas. Ambas
as dúas tedes esa forza para vivir que a moitos nos fallou en moitísimas
ocasións, ambas as dúas déstesme unha lección de vida, dádesma día tras día. A
vida paga moito a pena, xa sexa porque sexa o único que temos ou porque a
vivimos cando outros que se foron non teñen a oportunidade de facelo. O feito
de que as persoas que amamos non estean é un motivo que debe de empurrarnos a
vivir, a vivir por eles, a vivir por ti, eu teño que vivir por ti, non podo
permitir que a miña doenza me estarreza e me faga desexar agocharme do mundo
enteiro. Non é xusto para ti. E moito menos cando fuches ti a que me deches
esta vida.
Cando era cativa, nunca
podería ter imaxinado que, anos despois, ti me darías isto que agora temos. Coñecémonos
dende sempre, dende cativiñas, mais poucas foron as verbas que nos atrevemos a
dirixirnos ata que xa fomos adolescentes, seica porque ambas as dúas sabiamos
que, cando eramos nenas, non nos poderiamos entender tan ben como nos entendemos
cando xa medramos de abondo para poder comprender a linguaxe na que se
expresaban os nosos ollos. Seica te preguntes por que nunca lle falei a ninguén
de todos eses momentos que compartimos nos veráns, cando ti viñas á aldeíña
para quedar alí ata setembro, por que nunca lle confesei a Artemisa todo o que
ocorreu entre nós. Non hai ningunha resposta que che puidese convencer, nin a
ti nin a min sequera. Talvez non queira que ninguén saiba deses momentos tan
nosos porque non quero que ninguén opine verbo o que vivimos porque é noso.
Nunca foi doado para min falar das miñas cousas, ben o sabes. Cando me
preguntabas algo persoal, eu contestábache de xeito evasivo e mesmo con outra
pregunta que eludía a que ti me fixeras. Lembro que rías cando che facía iso,
pero sei que che amolaba un pouquiño porque sei que ti me querías coñecer ben,
querías saber que agochaba na miña ialma.
Eu víate dende a
distancia camiñando polas rúas da aldea, indo á ermida cos teus pais, deixando
candeas acesas no altar de santa Mariña, pero eu sempre souben que nunca o
facías de corazón, senón porque eles che ensinaron a facelo, porque eles te
obrigaban, porque ti sabías que era o que habías de facer. Tamén lembro como
vivías intensamente as festas da aldeíña, sobre todo polos bailes e pola música,
como danzabas, como tocabas tamén a pandeireta. A min dábame un pouco de
vergonza que ti me veses tocar porque, como sabía que ti ías a unha escola de
música para que che aprendesen a tocar, pois pensaba que ti crerías que a miña
técnica non era a correcta, pero ti sempre me miraches cunha admiración que eu
non podía aceptar, que mesmo negaba, porque para min era moi grande aquilo, que
ti me ollases desa maneira cando cantaba, cando danzaba e repenicaba na
pandeireta. Ti facíalo moi ben, pero era coma se pensases que eu era máis boa ca
ti, e ben veces mo dixeches despois, nesas espesas tardes nas que nos pasabamos
as horas camiñando entre as árbores, procurando esas sombras que nos protexesen
do brillante sol.
Que lembranzas tan
bonitas. Non lle podo falar a ninguén delas porque non quero que perdan a súa
maxia, porque sinto que, se as volvo verbas, perderán algo, ese aquel que as
fai tan especiais. Só podo falar contigo delas porque as compartes comigo. E
escríboche porque a miña psicóloga me recomendou que o fixese. Díxome que falarche
a través da escrita faríame ben e non se trabucou en absoluto, para nada. Estou
tan cómoda escribíndoche que non quero que pasen as horas, que non quero que
veña a noitiña. Non quero deixar de falar contigo. Antes, chorei moitísimo
namentres ceibaba os meus sentimentos, pero agora estou tan feliz... síntome
libre escribíndoche, sei que me les, porque a túa ialma está en todas partes,
seino. E agora só me acompaña un silencio que ren se atreve a crebar, porque me
encerrei no meu cuarto namentres Artemisa fai a cea e fala coa súa irmá por
teléfono. E só estou contigo agora, lembrando, e só quero mergullarme nos nosos
recordos.
Todas as tardes
que vivimos xuntas fúndense nunha soa, coma se a unha fose a continuación da
outra. Lémbroas coma se fosen néboas de cor dourada e azul, como as cores do
verán, porque ti es o verán. A min non me gustara nunca o verán porque era
moito máis canso traballar cos animais con tanta calor, era esgotador ir polas
leiras, ir a calquera sitio. Os animais parecían estar máis irritábeis; pero ti
me ensinaches a adorar esas cousiñas do verán que a min me custaba ver.
Aprendíchesme a gozar da frescura da auga do Miño cando a calor apertaba o día,
cando no ceo non había nin unha nube que agochase o brillo do noso astro.
Aprendíchesme a amar a noite cando marchaba o día e, grazas a ti, sentín esa
arenga de ir á praia para perderme entre as ondas... pero nunca o fixen contigo
porque non me atrevía a estar alí contigo. Sabía que me produciría un efecto
moi forte compartir as ondas contigo, a area, as rochas, baixo o ceo do verán,
tan azul. E non me equivoquei. Anos despois, cando estivemos xuntas na Lanzada,
sentín precisamente todo iso que sabía que sentiría.
Non lembro
exactamente por que esa tarde tan especial, unha tarde antes do día da túa
volta a Ourense, me dixeches que non querías marchar, que preferías ficar alí
ata a fin dos días da Historia, que preferías quedar comigo alí... Malia
gustáresche a túa vida, ti preferías a aldeíña, ti, unha rapaza de cidade, nada
na cidade, medrada na cidade, amante de Ourense, da súa arte e as súas rúas de
pedra, das termas, do río. E lembro coma se mas tiveses dito hoxe todas esas
verbas, lémbroas con ese son do vento abaneando as pólas das árbores, con ese
recendo a herba acariñada pola calor, con ese murmurio do río... Eramos moi
novas, sobre todo eu, que tiña só doce anos, pero parecía coma se xa tivésemos
vivido as cousiñas máis intensas da vida, esas que nos aprenden a vivir de
verdade, que nos amosan que é vivir. Dixéchesme:
—
Se puidese
escoller, ficaría eiquí, xa non porque este lugar me guste máis ou menos que
Ourense, senón porque es ti o que máis me gusta deste lugar. Saber que non te
vou ver en todo o ano faime dano, fai que a miña vida perda senso.
Eu non souben que
dicir. Quedei tan abraiada... Só sentín que me ruborizaba. Souben axiña que
esas verbas tiñan un sentido moito máis forte do que se podía interpretar, pero
non podía aceptar que iso fose real. E entón preguntáchesme se estaba asustada,
se tiña medo. Eu asentín en silencio, incapaz de ser sincera, pero tamén de
mentir.
—
E logo? Cres que
non sei escoitar o que me din os teus ollos? Cres que non sei interpretar os
teus silencios ou as túas miradas? Xaora que sei. Non son nacida onte, Agnes,
nin tampouco acabo de caer dunha árbore, como din. Teño tres anos máis ca ti e
lin moito. Os libros apréndenche máis cousas ca mesma vida, sobre todo porque
nos libros atopas todas esas cousas das que ninguén te quere falar, porque nos
libros achas respostas ás preguntas que non te atreves a facerlle a ninguén. Enténdesme?
Eu volvín asentir.
E entón achegácheste a min e collíchesme dos brazos con agarimo namentres
cravabas os teus verdes ollos en min, con decisión, coma se quixeses falarme a
través dos teus ollos, e non a través da túa voz.
—
Absolutamente
todas as persoas que nos coñecen rexeitaríannos se o soubesen, pero ninguén o saberá
nunca, verdade? Só ti e máis eu coñeceremos este segredo, que só será noso. E,
boeno, tamén da natureza que nos rodea e todas esas cancións que viron como ti
e máis eu bailamos sempre; as únicas testemuñas do senso dos nosos bailes.
O teu sorriso era tan fermoso que notei que me desfacía.
Seguiches falando, pero eu só me podía fixar na túa mirada, só podía ouvir o
teu xeito de falar. As verbas perdíanse no silencio secreto desa tarde de verán
que recendía a herba e a flores.
Só ouvín unha verba que se me cravou no corazón e que me
converteu en po que o vento podía levar ata o Alén:
—
Gústasme.
E, cando viches o
meu ollar, dixeches:
—
Gústasme tanto
como eu che gusto a ti. Non é o habitual, seino, pero o amor non entende de fronteiras,
por moito que as queiran poñer. Non podes dicir ren porque nunca criches que
isto che puidese ocorrer, pero, despois de como bailamos sempre, despois de
todas as cousas que compartimos, de todo o que falamos, como o podías dubidar?
Eu sorría, apertábache
as mans, sen saber que dicir, avergonzada ata o máis fondo da miña ialma, pero
feliz e conmovida, sen saber que tiñamos que facer... mais alguén te chamou
dende lonxe. Era a túa nai que te procuraba porque a tiñas que axudar a
preparar as maletas. E separámonos sentindo medo e felicidade, sabendo que o
momento que deixabamos ir era irrecuperábel... nunca máis voltaría sendo o
mesmo.
—
O ano vindeiro
volveremos estar xuntas e será todo moi máxico —dixéchesme no oído, facéndome
estremecer, e despois marchaches.
E, ao ano
seguinte, si foi todo como agardabamos, pero tamén nos custou moitísimo
recuperar esa conversación interrompida, esa confesión que tan felices nos fixo
aquela tardiña.
Mais coido que
desas lembranzas che falarei noutra ocasión. O noso tempo rematou por hoxe.
Traducción:
Viernes, 21
de junio de 2019
Quiero que estés aquí, entre nosotros, con nosotros. Deseo conocer la
manera de devolverte la vida. Quisiera darte de nuevo ese aliento que te
posibilite respirar, que te haga vivir. Quiero impulsar tu corazón para que
vuelva a latir, quiero juntar todos los pedacitos de tu existencia para que, de
nuevo, tengas futuro. Hace muchos días que siento rabia, rabia porque no estés
aquí, porque no estás viva, porque el mundo está lleno de personas que no se
merecen vivir, y tú si te lo mereces, te lo mereciste siempre. Siento rabia
porque quiero hablar contigo, y no puedo, porque, para poder escuchar tu voz,
tengo que acudir a la tecnología, porque quiero contarte muchas cosiñas, y no
estás, porque no puedo soportar este silencio que se apoderó de tu voz, porque
quiero oírte reír, cantar y hablar, porque te echo tanto de menos que no puedo
entenderlo. Hace muchos meses que te fuiste, y ahora es cuando de verdad estoy
sintiendo tu ausencia. No puedo soportarla, no puedo comprenderla, no puedo
vivir con ella. Me dicen que el duelo tiene varias fases y que esta rabia que
siento es otra etapa del duelo que estoy viviendo, que no sé si alguna vez
dejaré de vivir. Y soy feliz, te lo juro. No cambiaría mi vida por nada, de
verdad. Soy sincera, sincera del todo, y por eso digo que, a pesar de ser tan
feliz con Artemisa, con todo lo que tengo y con lo que soy, no sé vivir sin ti.
No sé si alguna vez podré aprender a vivir sin ti. Quizás no y tal vez siempre
tenga que llorarte cuando te encuentre en alguna canción, cuando toque la
pandereta y me dé cuenta de que me falta tu voz para animarme. No sé cómo vivir
sin ti. Llevamos muchos meses separadas sin retorno, sin remedio, y todavía me
siento como si fuese ayer el último día en el que me pude asomar a tu mirada.
Sé que, si estuvieses aquí, nada sería como antes. Sé que yo estaría con
Artemisa porque tal vez ése sea nuestro único destino; pero sé con toda certeza
que tú y yo seríamos las mejores amigas del mundo. Te necesito como amiga.
Preciso hablar contigo, contarte cosas con toda sinceridad, disfrutar juntas de
las cosas que más nos gustaba compartir; disfrutar de la música, de los paseos
por la montaña, del teatro, de la lectura... Es cierto que con Artemisa puedo
disfrutar de muchas de las cosas que tú y yo hacíamos juntas, pero supe hace
tiempo que no es la cosa que hagamos lo que cuenta, sino con quién la hagamos,
y hay personas con las que conectamos más que con otras en ciertos momentos.
Cada persona es insustituible. Con cada persona vivimos cada cosa de un modo
especial y diferente. Hay cosas que sólo podemos compartir con una persona en concreto
y, por mucho que intentemos compartir esa cosiña con otra persona, nunca
podremos encontrar a nadie con quien compartirla de la misma manera como lo
hacíamos con aquella persona. No digo que con Artemisa sea peor o mejor vivir
la música, pasear por la naturaleza. Simplemente es diferente. Nada es mejor o
peor, siempre es especial con ella todo. Tú vivías como yo la música de nuestra
tierra, con toda tu alma, con un sentimiento que sólo nosotros, los que somos
de aquí, podemos entender.
Y tú has de estar viva. Deberías poder respirar, sentir la caricia del
sol en tu piel, respirar el aire de nuestra tierra y oír los cantos de nuestro
pueblo para que puedas cantar las canciones que siempre nos hicieron reír,
sonreír, llorar y sentirnos felices. Éstas aún esperan por ti. Esperan nacer de
tu voz, estar en tus labios, en tus manos. Aguardan a que las toques y les des
vida, así como yo ansío dártela a ti, porque tú has de estar viva. Todavía no
entiendo por qué te fuiste. No hay manera de que mi alma acepte que nunca más
podrás estar conmigo. no es justo, Lúa, ¡no es justo!
Quiero explicarte cómo me van las cosas, qué estoy haciendo por
nuestra tierra. Sí es cierto que puedo compartir todo esto con la gente que
estoy conociendo, con la que comparto muchas de nuestras ideas; pero no me
sirve compartir esto con cualquier persona. Quiero compartirlo contigo porque
contigo, a veces, no era preciso hablar, sabías interpretar tan bien mis gestos
y mis miradas... pero no estás. no estás. Esa realidad me destroza el alma.
Quiero gritar tu nombre para que me oigas desde el Más Allá, pero no puedo
chillar porque no tengo voz, porque, cuando preciso llamarte, tengo la garganta
anegada en llanto y no me sale la voz. No quiero llorar delante de nadie y
mucho menos delante de Artemisa. Ella sabe que aún te lloro, que quiero tenerte
aquí conmigo, pero no puedo soportar que piense que ella no puede llenar el
vacío que tú dejaste al marcharte. Sé que no se siente mal, que lo entiende,
pero yo no me siento cómoda sabiendo que ella intuye mis lágrimas. Y te juro
que soy muy feliz con ella, que somos muy felices.
Mi vida está llena de bendiciones. Estoy viviendo intensamente muchas
cosiñas bonitas. Hoy comienzan las fiestas del Corpus de Ourense y, como no he
ido a trabajar, tuve la oportunidad de ir a la plaza Mayor para ver a nuestra
líder Ana Pontón. Fue impresionante oírla hablar, verla hablar, verla
expresarse, sentir su poderosa energía.
Esta noche, no iremos a la aldeíña porque nos quedaremos aquí en
Ourense y además hoy, que es fiesta, se llenará todo de vida, las calles todas,
Ourense toda. Qué bonito. Hacía tiempo que no vivía estas fiestas que, a pesar
de ser tan religiosas, tienen una magia especial porque bien sabes que las
fiestas de Galiza, pese a tener ese sentido religioso, conservan ese tinte
pagano que nunca podrán perder, y bien lo sabes, que lo viviste desde siempre.
Además, mañana tocaré en una foliada con Ialma. Tengo tantas ganas de
que llegue ese momento que me siento ansiosa... pero también me siento un poco
decepcionadiña con Artemisa porque dice que no quiere venir. Mañana iremos a
hacer una excursión por la montaña y dice que prefiere quedarse en casa
descansando en vez de ir de fiesta, que imagina que llegaríamos muy tarde a
casa y no le apetece para nada estar casi toda la noche fuera. Iré sin ella y
no puedo negar que eso me duele, pero tampoco puedo obligarla a que venga
conmigo. En estas ocasiones es cuando más te echo de menos, porque yo quiero
compartir esto contigo, y ella tampoco hace nada por calmar mi nostalgia.
Mas Artemisa está muy feliz en esta vida que tenemos, gracias a ti,
por supuesto, porque nada sería posible sin ti, nada habría sido posible sin
ti. Tú posibilitaste que tuviésemos un hogar, un trabajo, una vida aquí. Ella
tampoco cambiaría nuestra vida por nada del mundo y muchas veces me lo ha dicho
ya. Es tan feliz que esto me parece un sueño. Muchas veces, dudo de que todo
esto sea real. Me cuesta creer que yo haya tenido la suerte de conseguir volver
realidad mi sueño más fuerte y por el cual más perdí mi salud anímica. Sí es
real, pero, como no se puede tener todo en la vida, faltas tú, tú eres lo único
que nos falta. Sé que sería todo muy bonito si estuvieses aquí.
Quiero contarte muchas cosas, pero no sé si podrás leer mis palabras,
dondequiera que estés. Oírme si me oyes, sí, porque, cuando te hablo olvidando
las dimensiones que nos separan, siento que tú me oyes, lo siento en el alma, y
yo no puedo equivocarme en eso porque sabes que, desde siempre, tuve la
capacidad de oír más allá de la vida, de sentir más allá de lo que nos rodea, y
sé que tú no sólo me oyes, sino que me escuchas, me prestas atención.
Me dicen que, después de la rabia, viene la aceptación y que esa
aceptación trae consigo una tristeza que el tiempo irá calmando. También me
dijeron que estoy pasando este duelo de un modo desordenado, que vivo etapas
que tendrían que venir después de otras que no he vivido aún, pero no me
asombra nada porque yo nunca viví las cosas de la manera que se esperaba que
las viviese. Siempre fui suficientemente distinta para no asemejarme a nadie. Y
me lo dijo mi psicóloga. Sí, hace dos meses que estoy en tratamiento. Sabes ya
que mal del todo no estoy, pero no puedo ir por el mundo sin recibir ayuda.
Todavía tengo crisis que, quizás, no tengan importancia; pero, sinceramente, al
contrario de lo que todos piensan, no estoy yendo a tratamiento por mis crisis,
sino porque preciso que alguien me ayude a aceptar tu muerte y la muerte de
todo lo que se está marchando en este momento, pero sobre todo la tuya porque
me duele como si de verdad tuviese una profunda herida sangrándome
continuamente por dentro de mí; una herida física que me duele como si cada vez
fuese más honda. Y no basta con que me centre en las cosiñas hermosas que vivo.
Siento la felicidad intensa, me siento bien, contenta, incluso eufórica; pero
siempre late esa herida que me recuerda que estoy viviendo aquí sin ti, que,
contigo, sería todo más intenso. No sé si soy inconformista. No lo creo porque,
continuamente, doy las gracias de todo corazón por todo lo que tengo, por estar
aquí en mi tierra, por vivir con Artemisa en Ourense, por trabajar en algo que
me gusta, por poder estar con mi madre, por poder tocar música con dos grupos
distintos con los que disfruto mucho haciendo música y por poder luchar por
nuestra tierra gracias al BNG. Me siento más conectada conmigo que nunca. Creo
que nunca estuve así, tan bien; creo también que es precisamente esta plenitud
que me llena la que me recuerda que también existen la tristeza y la muerte,
que es precisamente esta plenitud la que me hace sentir que no estás. Estar así
de llena hace que repare en las cosiñas que no están bien con una claridad de
la que no dispondría si estuviese mal. Y estoy segura de que echarte tanto de
menos no es algo que dependa de mi alma. Es algo que viene de otro lugar, del
mismo destino, de mi destino, de la misma vida. No es algo que yo pueda
dominar. Sé que llegará un día en el que pueda soportar tu ausencia o, al
menos, vivir con ella sin que tenga que experimentar estos arranques de rabia
que me hacen llorar tan profundamente.
Ses ha sacado un nuevo disco (que precisamente se llama Rabia al
silencio) y hoy he estado escuchándolo, pero sin ti la música que nos gustaba
tanto no suena igual. Oír la voz de Ses es como oír la tuya porque estás en su
manera de cantar y también de hablar. Ses tiene una energía muy semejante a la
tuya cuando habla, esa alegría, esas ganas de vivir, ese amor a la música, a la
tierra, a nuestra lengua que ella tiene también los tenías tú. Es muy curioso
que una persona que no tiene nada que ver contigo pueda recordarme tanto a ti.
No os parecéis, pero sois iguales en muchas cosas.
Y ahora viene el verano, hoy ha comenzado ya, y me apetece muchísimo
ir a la playa de la Lanzada o a cualquier otra que tanto amabas tú, pero no me
atrevo porque sé que el mar también tendrá tu voz. Mi psicóloga (que es argentina,
pero puedo hablarle en gallego, menos mal) me dice que todavía no he dejado de
estar enamorada de ti ni de amarte, pero me cuesta aceptar que eso sea verdad
porque, realmente, amo a Artemisa... pero, a veces, nuestro corazón tiene
secretos que ni tan siquiera nosotras mismas sabemos. Mas eso no impide que
seamos felices, y bien lo sabes porque sé que nos ves desde dondequiera que te
encuentres, sé que estás pendiente de nuestra vida, sé que incluso puedes
percibir las emociones que nos llenan el alma.
Esta tarde, hemos ido por Ourense viendo las barracas y lo que están
montando por las fiestas. Sí es un ambiente muy bonito, pero, sin casi darnos
cuenta, fuimos caminando y caminando por la orilla del río y, al final,
acabamos lejos de todo el barullo. Y sentimos esta tarde tan extraña que ni es
verano ni es primavera, que está como en los confines de la primavera y en los
brazos del verano, pero ni es una cosa ni la otra, y aún va a llover mucho
antes de que llegue el verdadero calor. No quiero que llegue. Tengo miedo. Han
dicho que este verano será mucho más seco y cálido que el del año pasado. Eso
es imposible. El año pasado bien recuerdas el calor que hizo. Fue insoportable
y además hubo muchos incendios. No quiero que eso vuelva a ocurrir. No puedo
soportarlo... y enloquezco cada vez que siento que mi tierra arde, porque no es
que sepa que haya un incendio, es que lo siento. También es cierto que doy
gracias a la Diosa porque tú no conociste esta parte de mí que tanto cuesta
aguantar, porque, cuando arde algún rincón de Galiza, yo siento que se funde mi
alma, que ese incendio también está quemándome a mí por dentro, y ese fuego no
se apaga, por mucho que desaparezcan las llamas que queman los bosques, porque
el suelo y los árboles que murieron no se pueden recuperar enseguida. Sólo el
tiempo puede curar a la naturaleza, así como sólo el tiempo puede curarnos esas
heridas que ni tan siquiera nosotros sabemos cómo curar. Y tu muerte me hizo
una herida de ésas que quizás no se puedan curar.
Silvia está siendo muy bueniña con nosotras. Es muy comprensiva.
Entiendo perfectamente que siempre fuese tu mejor amiga, desde siempre, desde
niñas, porque sois parecidas. Ambas tenéis esa fuerza para vivir que a muchos
nos faltó en muchísimas ocasiones, ambas me disteis una lección de vida, me la
dais día tras día. La vida merece mucho la pena, ya sea porque sea lo único que
tenemos o porque la vivimos cuando otros que se han ido no tienen la
oportunidad de hacerlo. El hecho de que las personas que amamos no estén es un
motivo que debe impulsarnos a vivir, a vivir por ellos, a vivir por ti, yo
tengo que vivir por ti, no puedo permitir que mi enfermedad me aterre y me haga
desear esconderme del mundo entero. No es justo para ti. Y mucho menos cuando
fuiste tú la que me diste esta vida.
Cuando era niña, jamás habría podido imaginar que, años después, tú me
darías esto que ahora tenemos. Nos conocimos desde siempre, desde niñas, mas
pocas fueron las palabras que nos atrevimos a dirigirnos hasta que ya fuimos
adolescentes, tal vez porque las dos sabíamos que, cuando éramos niñas, no
podríamos entendernos tan bien como nos entendimos cuando ya crecimos
suficiente para poder comprender el lenguaje en el que se expresaban nuestros
ojos. Quizás te preguntes por qué nunca le he hablado a nadie de todos esos
momentos que compartimos en verano, cuando tú venías a la aldeíña para quedarte
allí hasta septiembre, por qué nunca le confesé a Artemisa todo lo que ocurrió
entre nosotras. No hay ninguna respuesta que pudiese convencerte, ni a ti ni a
mí siquiera. Tal vez no quiera que nadie sepa de esos momentos tan nuestros
porque no quiero que nadie opine sobre lo que vivimos porque es nuestro. Nunca
fue fácil para mí hablar de mis cosas, bien lo sabes. Cuando me preguntabas
algo personal, yo te contestaba de modo evasivo e incluso con otra pregunta que
eludía la que tú me habías hecho. Me acuerdo de que te reías cuando te hacía eso,
pero sé que te fastidiaba un poquiño porque sé que tú querías conocerme bien,
querías saber que ocultaba en mi alma.
Yo te veía desde la distancia caminando por las calles de la aldea,
yendo a la ermita con tus padres, dejando velas encendidas en el altar de santa
Mariña, pero yo siempre supe que no lo hacías de corazón, sino porque ellos te enseñaron
a hacerlo, porque ellos te obligaban, porque tú sabías que era lo que habías de
hacer. También recuerdo cómo vivías intensamente las fiestas de la aldeíña, sobre
todo por los bailes y por la música, cómo danzabas, cómo tocabas también la
pandereta. A mí me daba un poco de vergüenza que tú me vieses tocar porque,
como sabía que tú ibas a una escuela de música para que te enseñasen a tocar,
pues pensaba que tú creerías que mi técnica no era la correcta, pero tú siempre
me miraste con una admiración que yo no podía aceptar, que incluso negaba,
porque para mí era muy grande aquello, que tú me mirases de esa manera cuando
cantaba, cuando danzaba y percutía en la pandereta. Tú lo hacías muy bien, pero
era como si pensases que yo era más buena que tú, y muchas veces me lo dijiste
después, en esas espesas tardes en las que nos pasábamos las horas caminando
entre los árboles, buscando esas sombras que nos protegiesen del brillante sol.
Qué recuerdos tan bonitos. No puedo hablarle a nadie de ellos porque
no quiero que pierdan su magia, porque siento que, si los vuelvo palabras,
perderán algo, ese aquél que los hace tan especiales. Sólo puedo hablar contigo
de ellos porque los compartes conmigo. Y te escribo porque mi psicóloga me
recomendó que lo hiciese. Me dijo que hablarte a través de la escritura me
haría bien y no se equivocó en absoluto, para nada. Estoy tan cómoda
escribiéndote que no quiero que pasen las horas, que no quiero que venga la
nocheciña. No quiero dejar de hablar contigo. Antes, lloré muchísimo mientras
liberaba mis sentimientos, pero ahora estoy tan feliz... Me siento libre
escribiéndote, sé que me lees, porque tu alma está en todas partes, lo sé. Ahora
sólo me acompaña un silencio que nada se atreve a quebrar, porque me encerré en
mi cuarto mientras Artemisa hace la cena y habla con su hermana por teléfono. Y
sólo estoy contigo ahora, recordando, y sólo quiero sumergirme en nuestros
recuerdos.
Todas las tardes que vivimos juntas se funden en una sola, como si una
fuese la continuación de la otra. Las recuerdo como si fuesen nieblas de color
dorado y azul, como los colores del verano, porque tú eres el verano. A mí
nunca me había gustado el verano porque era mucho más cansado trabajar con los
animales con tanto calor, era agotador ir por las eras, ir a cualquier sitio.
Los animales parecían estar más irritables; pero tú me enseñaste a adorar esas
cosiñas del verano que a mí me costaba ver. Me enseñaste a disfrutar de la
frescura del agua del Miño cuando el calor apretaba el día, cuando en el cielo
no había ni una nube que escondiese el brillo de nuestro astro. Me enseñaste a
amar la noche cuando se marchaba el día y, gracias a ti, sentí ese deseo de ir
a la playa para perderme entre las olas... pero nunca lo hice contigo porque no
me atrevía a estar allí contigo. Sabía que me produciría un efecto muy fuerte
compartir las olas contigo, la arena, las rocas, bajo el cielo del verano, tan
azul. Y no me equivoqué. Años después, cuando estuvimos juntas en la Lanzada,
sentí precisamente todo eso que sabía que sentiría.
No recuerdo exactamente por qué esa tarde tan especial, una tarde
antes del día de tu vuelta a Ourense, me dijiste que no querías marcharte, que
preferías permanecer allí hasta el fin de los días de la Historia, que
preferías quedarte conmigo allí... A pesar de gustarte tu vida, tú preferías la
aldeíña, tú, una chica de ciudad, nacida en la ciudad, crecida en la ciudad,
amante de Ourense, de su arte y sus calles de piedra, de las termas, del río. Y
recuerdo como si me las hubieses dicho
hoy todas esas palabras, las recuerdo con ese sonido del viento meciendo las
ramas de los árboles, con ese aroma a hierba acariciada por el calor, con ese
murmullo del río... Éramos muy jóvenes, sobre todo yo, que tenía sólo doce
años, pero parecía como si ya hubiésemos vivido las cosiñas más intensas de la
vida, ésas que nos enseñan a vivir de verdad, que nos demuestran qué es vivir.
Me dijiste:
— Si pudiese escoger, me quedaría aquí, ya no porque
este lugar me guste más o menos que Ourense, sino porque eres tú lo que más me
gusta de este lugar. Saber que no voy a verte en todo el año me hace daño, hace
que mi vida pierda sentido.
Yo no supe qué decir. Me quedé tan asombrada... Sólo sentí que me
ruborizaba. Supe enseguida que esas palabras tenían un sentido mucho más fuerte
de lo que se podía interpretar, pero no podía aceptar que eso fuese real. Y
entonces me preguntaste si estaba asustada, si tenía miedo. Yo asentí en silencio,
incapaz de ser sincera, pero también de mentir.
— E logo? ¿Crees que no sé escuchar lo que me dicen
tus ojos? ¿Crees que no sé interpretar tus silencios o tus miradas? Claro que
sé. No nací ayer, Agnes, ni tampoco acabo de caerme de un árbol como dicen.
Tengo tres años más que tú y he leído mucho. Los libros te enseñan muchas más
cosas que la misma vida, sobre todo porque en los libros encuentras todas esas
cosas de las que nadie quiere hablarte, porque en los libros hallas respuestas
a las preguntas que no te atreves a hacerle a nadie. ¿Me entiendes?
Yo volví a asentir. Y entonces te acercaste a mí y me tomaste de los
brazos con cariño mientras clavabas tus verdes ojos en mí, con decisión, como
si quisieses hablarme a través de tus ojos, y no a través de tu voz.
— Absolutamente todas las personas que nos conocen nos
rechazarían si lo supiesen, pero nadie lo sabrá nunca, ¿verdad? Sólo tú y yo
conoceremos este secreto, que sólo será nuestro, y, bueno, también de la
naturaleza que nos rodea y de todas esas canciones que vieron cómo siempre bailamos;
las únicas testigos del sentido de nuestros bailes.
Tu sonrisa era tan hermosa que noté que me deshacía. Seguiste
hablando, pero yo sólo podía fijarme en tu mirada, sólo podía oír tu modo de
hablar. Las palabras se perdían en el silencio secreto de esa tarde de verano
que olía a hierba y a flores.
Sólo oí dos palabras que se me clavaron en el corazón y que me
convirtieron en polvo que el viento podía llevar hasta el Más Allá:
— Me gustas.
Y, cuando viste mi mirada, dijiste:
— Me gustas tanto como yo te gusto a ti. No es lo
habitual, lo sé, pero el amor no entiende de fronteras, por mucho que quieran
ponérselas. No puedes decir nada porque nunca creíste que esto pudiese
ocurrirte, pero, después de como bailamos siempre, después de todas las cosas
que hemos compartido, después de todo lo que hablamos, ¿cómo podías dudarlo?
Yo sonreía, te apretaba las manos, sin saber qué decir, avergonzada
hasta lo más profundo de mi alma, pero feliz y conmovida, sin saber qué
teníamos que hacer... pero alguien te llamó desde lejos. Era tu madre que te
buscaba porque tenías que ayudarla a preparar las maletas. Y nos separamos
sintiendo miedo y felicidad, sabiendo que el momento que dejábamos ir era
irrecuperable... Nunca más volvería siendo el mismo.
— El año que viene volveremos a estar juntas y será
todo muy mágico –me dijiste en el oído, haciéndome estremecer, y después te
marchaste.
Y, al año siguiente, sí fue todo como esperábamos, pero también nos
costó muchísimo recuperar esa conversación interrumpida, esa confesión que tan
felices nos hizo aquella tardiña.
Mas creo que de esos recuerdos te hablaré en otra ocasión. Nuestro
tiempo terminó por hoy.
Agnes recuerda a Lúa e una forma muy original, que es hablando con ella. Le dedica muchísimas palabras de agradecimiento, de amor y de esperanza. Hace un buen repaso a su vida actual, como cuando llevas tiempo sin ver a una persona especial y le pones al día. Está segura de que allá donde esté, la estará escuchando.
ResponderEliminarEs feliz con Artemisa, pero no es Lúa, no la puede comprender igual que ella, y eso se hace patente en esta entrada. Siente muchísimo su ausencia y le duele su pérdida. Gracias a esta terapia recomendada por su psicóloga, ha conseguido desahogarse y ver las cosas con otra perspectiva. Le dedica palabras muy bonitas, algunas muy tristes, desesperadas por su ausencia, pero otras de esperanza y cargadas de optimismo.
Artemisa en algunas cosas no le sigue, como ir a esa excursión o con sus ideas políticas, aunque las respeta y las ve bien. Lúa sin embargo, pensaría igual que ella y seguro que le habría acompañado sin dudarlo a todas esas cosas que para Agnes son importantes. A pesar de todo, resalta lo feliz que es con Artemisa y lo afortunada que se siente, casi no se lo cree. Lleva una vida maravillosa, a pesar de la tristeza por la muerte de Lúa.
Una entrada muy bonita y muy original. Espero que le haya servido para seguir adelante y sobrellevar mejor su pérdida. Como siempre, un placer inmenso leer tus historias, Ntoch.