Domingo, 13 de xaneiro de 2019
Artemisa e máis eu hoxe fixemos algo incríbel e
fermosísimo. Pola mañá fomos ao cemiterio e, sentadas perante da tumba de Lúa,
tocamos e cantamos as cancións que máis lle gustaban a ela, a esa muller cuxa
vida se apagou tan cediño, tan inxustamente. Artemisa aprendeu a tocar coa
guitarra as cancións que máis lle facían sentir a Lúa e eu, tentando que a miña
voz soase clara, cantei xunta ela o mellor que puiden. Foron uns momentos moi
bonitos que nos achegaron a esa ialma que aínda segue viva entre nós.
Cantámoslle cancións de Ses (unha cantante que nos gustaba moito a ambas as
dúas) e de Amaral, entre outras que sempre estiveron nas nosas vidas. Eu sentín
moitísimas ganas de chorar en todo momento porque aquilo que estabamos a facer
era algo que levabamos planificando facer hai moito tempo e, ata agora, non nos
atrevemos a facelo porque era algo moi forte e Artemisa tamén se debía de sentir
quen de poder tocar a guitarra diante da tumba de Lúa imaxinando que todas as
notas que nacesen dos seus dedos chegarían ata ela. Eu mantiven os ollos
pechados case que tódolo tempo e sentía que na miña ialma había sentimentos que
non brotaban do meu corazón. asemade que cantabamos, eu sentía que o ar acollía
verbas caladas que só nós podiamos ouvir, pero sei tamén que eu era a única que
ouvía esas verbas tan silandeiras que cruzaban o ceo da mañá, tan frío e
tinxido da cor das perlas. Había algo no noso redor que falaba, que contiña
unha voz que non formaba parte da natureza que nos rodeaba. Eu sabía que as
nosas cancións chegaban ata Lúa, onde queira que estea, e sentíao moi
fortemente no meu ser, coma se alguén estivese a me dicir que de verdade ela si
nos ouvía. Eu sentía que o vento que zoaba abaneando as pólas espidas das
árbores transportaba as nosas cancións e eu sabía que Lúa nos agradecía que lle
cantásemos e lle tocásemos esas cantigas que tanto lle gustaban. Foi un
agasallo para ela. Vai haber tres meses que marchou para sempre e, ata agora,
non nos atrevemos a darlle ese agasallo tan bonito que eu levo tempo
queréndolle entregar.
Aínda teño rescaldos do intenso arrefriado que
pasei, pero puiden cantar o mellor que sei. Sei que a miña voz podería ter
soado máis clara, pero tamén notaba eu que estaba chea de sentimentos, que
brotaba da miña ialma arrastrando tódalas emocións que a enchían neses
momentos. E o máis bonito e emotivo foi descubrir que, case cando estabamos a
rematar de tocar tódalas cancións que pensabamos darlle a Lúa, Iria estaba a
nos escoitar con moita atención, cos ollos cheos de bágoas, reprimindo un
pranto que fuxía da súa pel e dos seus ollos sen que ela o puidese evitar.
Cando me decatei de que ela estaba alí, vireime e olleina con vergonza, pero
axiña me dei de conta de que ela nos agradecía con toda a súa ialma que
fixésemos iso para Lúa. A derradeira canción que tocaramos era a máis alegre de
todas; unha muiñeira de Ourense que nunca fallaba nas nosas pandeiradas, e eu
neses momentos sentía que estaba a lle enviar vida a través da nosa música,
enviabámoslle vida á súa morte, algo que non se pode explicar. Ogallá que con
estas cancións lle puidésemos ofrecer unha nova oportunidade para volver vivir.
Iria achegouse a min cando soubo que xa non
tocariamos máis cancións e deume unha aperta moi fermosa que me fixo chorar sen
que ninguén o puidese evitar. Levaba moito tempo reprimindo o pranto e a aperta
que me deu a nai de Lúa para me agradecer o que fixeramos pola súa filla desfixo
a fortaleza na que eu encerraba as miñas ganas de chorar. Foi un momento moi
bonito. Iria tamén abrazou a Artemisa, quen tamén se estivera esforzando moito
por non chorar namentres tocaba. Fíxoo moi ben. fixo soar a guitarra con moita
tenrura e dozura. Eses momentos que lle dedicamos a Lúa foron como un soño.
Nunca imaxinei que Artemisa e máis eu puidésemos vivir algo tan bonito diante
da tumba de Lúa. Antes de comezar a tocar, eu abaixeime e pasei a man polas
verbas que hai escritas na súa lápida: “Os teus seres máis queridos, entre
familiares e amigos, nunca te esquecerán. A túa lembranza vivirá sempre no noso
corazón. Querémoste, Luíña” namentres sentía que o meu peito todo se enchía de
pranto e de tristura. Cría que non podería cantar diante da súa tumba, pero, en
canto pechei os ollos e ouvín o bonitas que soaban nos dedos de Artemisa as
notas das cancións coas que iamos agasallar ao seu recordo, souben que a mesma
música me daría folgos para cantar todo o que tiñamos pensado cantar.
Tódolos días, Iria vai á tumba de Lúa para falar
con ela. Explicounos esta mañá a Artemisa e máis a min que só falando con ela
se pode acougar, que sente que ela a escoita, que non dubida de que a súa filla
a pode escoitar onde queira que estea. Díxonos que sentía que Lúa estaba no ar,
que lle falaba a través do vento, que a notaba brilar na luz do día e mesmo, no
frío que xea o río Miño, podía sentir que estaba a súa pel, que ela sentía que
podía acaroar as mans da súa filla se tocaba a iagua do río. Confesounos que
algunhas veciñas lle dixeran que, se ía tódolos días á tumba da súa filla,
nunca podería superar a súa morte, pero tamén entendían que precisase facelo.
Iria díxonos que non lle importaba non superar a morte da súa filla, que xa
tiña idade abondo para non superar nada máis, que non quería deixar de lembrar nunca a Lúa e tampouco pretendía deixar de chorala, que chorándoa era a única maneira
de saber que ela existira, que non a podía abandonar en prol da súa felicidade.
Díxonos tamén que lle custaba moito estar feliz sabendo que nunca máis poderá
ver sorrir á súa filla, pero que a morte dela non lle tiraba as ganas de vivir.
Quería seguir vivindo, pero tendo moi presente á persoa que máis quixo e quere
no mundo. A súa decisión é a máis respectábel do mundo. Paréceme que ninguén
pode reinar sobre os nosos sentimentos. Os nosos sentimentos, a meirande parte
das veces, son moito máis fortes cás nosas convicións, máis fortes que todo o
que nos din os demais. Ninguén pode saber como sente a nosa ialma por moito que
lles intentemos explicar aos demais como sentimos.
Esta fin de semana foi moi especial. Coido que
cada fin de semana que vivimos na aldeíña é moi máxica, especial e única. Esta
fin de semana remata unha semana inesquecíbel chea de momentos que non poderei
esquecer nunca, momentos que son parte da miña rutina. Tamén tomei unha
decisión importante: de momento non vou seguir estudando para as oposicións.
Hai varias razóns que me convenceron de abandonar o estudo destas oposicións:
unha delas é que eiquí en Galicia non hai case prazas de administrativo do
Estado, que, se quero ser funcionaria en Galicia, tería que me preparar unhas
oposicións á administración local. A outra razón é que de momento non quero
mudar nada da miña vida. Sei que é moito mellor ser funcionaria, que
laboralmente gañaría moitísimas cousas se conseguise quitar unhas oposicións,
pero de verdade agora non o preciso porque o traballo que teño gústame moito e
moito máis me gusta dende que o comparto con Artemisa. Traballar con Artemisa é
o mellor que me pode ocorrer nese eido, no eido laboral. Vivir con ela todas
esas horas que traballamos xuntas e traballar do mesmo é algo que me enche
moitísimo. Sentir que ela aprende grazas a min é algo fermoso e tamén me gusta
moito que poidamos compartir todo o que vivimos na cafetaría. Non me sinto soa
no meu traballo, en absoluto, nin tan sequera me doe ter que me erguer ás cinco
da mañá e saír ás cinco e media da miña casa indo o frío que está indo en
Ourense esta semana porque sei que, dentro dunhas horas, volverei ver á miña
Artemisiña e iso é algo tan grande que case non o sei vivir. Cando a vexo
entrar na cafetaría ás nove menos cuarto, sinto unha felicidade tan grande que
non me cabe no peito e devezo por comezar a traballar xunta ela todos os
días. Ademais, Silvia está moi contenta connosco. O xoves atopei na barra da
cafetaría un papel no que ela escribira unha mensaxe moi longa que dicía que
estaba moi orgullosa de nós, que estaba moi contenta connosco, que
traballabamos moi ben as dúas, que xa lle dixeran moitas veces os clientes que
lles gustaba moito como eramos, que non nos cambiaría por nada do mundo e que
foi algo moi axeitado contratar tamén a Artemisa, que é unha persoa moi boa que
engaiola a todo o mundo, que é moito máis traballadora e entregada do que
agardaba e que está moi contenta, sobre todo iso. Ler esas verbas fíxome moi
feliz e estaba desexando que viñese Artemisa para llo contar.
A vida arestora paréceme tan fermosa que me custa
moito crer que todo o que vivimos sexa real. Custoume moitísimo conseguir esta
vida. Hai moito tempo que soñaba con vivir xusto como o estou facendo agora e
teño que recoñecer que esta vida que temos Artemisa e máis eu eiquí en Ourense,
na miña belísima e amada terra, é moito máis bonita e máxica do que xamais
puiden imaxinar. Custou moito que os meus soños se cumprisen, pero hoxe pensei
que sempre acaba chegando o que desexamos con todas as nosas forzas. Custa,
pero acaba chegando. Ogallá eu puidese voltar ao pasado para falar coa Agnes
que se murchaba no hospital e poderlle dicir que tivese paciencia, que non
permitise que a tristura a abatese tanto, que chegaría o día no que podería
voltar á súa estrañada terra e comezar a vida que tanto devecía vivir; pero o
pasado xa non se pode recuperar e, por moito que o desexe, nunca poderei
diminuír a forza de toda esa tristura que me esnaquizou a ialma durante tanto
tempo; pero agora sinto que todo ese sufrimento pagou a pena porque o que teño
agora é moito máis máxico que calquera soño. Non podo crer que alguén coma min,
que sempre tivo tanta mala sorte, poida ter unha vida tan fermosa e chea de
bendicións. Emociónome moito cando penso en todo o que teño. Non o podo evitar.
Sinto que decotío teño que dar as grazas. Esta mañá, namentres acaroaba as verbas
que lle dedicamos a Lúa, tamén lle dei as grazas a ela por facilitar tanto as
cousas. Se Lúa non tivese aparecido na miña vida, posibelmente eu non podería
traballar nin vivir en Ourense, non tería traballo e tampouco un fogar onde
vivir. Sei con moita certeza que a miña vida en Galicia non tería sido posíbel
se Lúa non me tivese dado tanto, se eu non tivese estado con Lúa. O destino é
moito máis intelixente do que imaxinamos. Cada vez estou máis convencida de que
hai algo por riba nosa que controla a nosa vida, o noso futuro, todo o que nos
ocorre está planificado, unido a outras experiencias sen as cales non serían
posíbeis todas as que nos agardan despois. Eu son unha persoa que pensa
moitísimo en todo, nas cousas máis complicadas e transcendentais da existencia,
e para min ten moito sentido que eu poida vivir eiquí en Ourense con Artemisa
despois de estar con Lúa.
Mesmo teño que recoñecer que me gusta chorar por
Lúa, gústame sentirme tristeiriña por ela. Sei que paga a pena chorar por ela
de cando en cando porque o merece, merece que a lembremos con tanto agarimo
porque ela nos quixo moitísimo a todos e amosouno sempre a través das súas
atencións, dos seus acenos de amor, das súas verbas, de todos os agasallos que
nos fixo durante o tempo que compartiu con todos nós. É bonito estar tristes
por unha persoa que quixemos e que marchou para sempre. É bonito sentir un
chisquiño de morriña cando a felicidade enche a nosa ialma toda. O contraste
desas emocións tan intensas fai que a vida teña máis sentido, que sexa máis
fermoso todo, como é fermoso un abrente no que o sol creba as brétemas que
agochan as súas raiolas. Hai algo nos contrastes da vida que fai que esta sexa
moito máis misteriosa e belida.
O que me fai inmensamente feliz é sentir que
Artemisa tamén é feliz nesta vida. Díxome moitas veces que se arrepinte de non
vir a Galicia antes, pero eu dígolle que as cousas pasan cando teñen que
ocorrer, que todo chega cando ten que chegar. Seica nada tivese saído tan ben
se as cousas non ocorresen como aconteceron. Talvez non pague a pena pensar
tanto, senón só vivir, pero as persoas tan sensíbeis coma min non podemos
evitar pensar nas cousas e sentir orgullo cando imos descubrindo os porqués de
cada acontecemento. É algo único saber o senso das cousas. Sei que eu penso
demasiado e que moitas veces ese pensar inesgotábel da miña mente pódeme pór
moi tristeiriña e desacougada, pero non mudaría por nada a miña maneira de ser.
Agora atópolle máis senso que nunca á miña maneira de ser, á miña
personalidade, ao meu carácter, a todo o que son, porque son consciente de que
a miña maneira de ser é especial e única. Si recoñezo que teño que desenvolver
moitísimas facultades que agora teño durmidas no meu interior, pero sei tamén
que estas irán saíndo devagariño.
Teño que contar unha cousiña moi fermosa que me
ocorreu onte ao solpor. Xiña, unha veciña da aldeíña (o seu nome é Maruxiña),
tiña unha vaquiña doente dende había días. Onte á tarde, encontrámonos con ela
Artemisa e máis eu cando volviamos de dar un paseo polo bosque e explicounos
que estaba moi preocupada pola súa vaquiña, que chamara a un veterinario que
coñecía e que lle dixera que estaba fóra de Galicia esta fin de semana e que
non podería ver á súa vaquiña ata o luns. Contounos que había tempo que non
comía ben, que non lle apetecía moverse nin nada, que ficaba deitadiña na corte
sen querer facer nada e que non había maneira de animala. Entón, díxome algo
que me deixou sen palabras: “sei que ti sempre puideches falar cos animais. Vén
comigo e tenta descubrir o que lle ocorre a Louriña, á miña vaquiña.”
Había moito tempo que ninguén falaba desa
facultade miña tan misteriosa da que todos os veciños da aldeíña tiñan
constancia e da que ninguén se atrevera a falar nunca. Era algo que se
comentaba en silencio. Só miña nai insinuou algunhas veces que eu tiña un poder
especial porque me levaba demasiado ben cos animais, pero nunca foi quen de
falalo con ningún veciño da aldeíña porque todos xa pensaban que eu non era
unha rapaza normal. O meu xeito de ser, de traballar no campo cando viña a
seitura, a malla e tamén a vendima non se asemellaba ao xeito de traballar de
calquera outro rapaz ou rapaza da aldeíña, pois eu tiña unha forza especial nos
brazos e nunca me esgotaba, por moi duramente que traballásemos durante días. É
certo que eu daba moito de min cando traballaba no agro, pero gustábame tanto
sentirme forte que non podía notar o esgotamento que se apoderaba do meu ser.
Artemisa tamén quedou moi abraiada ao escoitar as
verbas que Xiña me dirixira, pero non dixo nada. Sabía tamén que a min me
conmovera moito o que me dixera Xiña e que estaba a piques de emocionarme. É a
primeira vez que alguén que non é a miña nai me fala diso.
Non lle puiden contestar. Collina do brazo e fomos
xuntas á corte para ver a Louriña. Louriña estaba deitada cos ollos case
pechadiños. Antes de achegarme a ela, mireina atentamente para saber se ese
momento era axeitado para estar con ela, para descubrir se quería compaña ou
prefería ficar soíña. Entón, sen que nin eu mesma case o puidese crer, notei
que Louriña me ollaba cos ollos cheos de tristura e súplicas. Aquela vaquiña
estaba pedindo axuda e non sabía como expresala. Non podía dubidar de que o que
eu estaba a sentir proviña da ialma de Louriña. Sei que Artemisa tamén
advertira o senso do ollar da vaquiña.
Paseniñamente, achegueime a Louriña, con moito
coidado, pois non a quería molestar, e, ao ver que me achegaba a ela, entón
abriu máis os ollos e removeuse inquieta, pero eu sabía que non estaba incómoda
nin asustada. Artemisa e máis Xiña quedaron na entrada da corte, sen moverse, e
eu, cando estiven xa moi pretiño da vaquiña, agacheime ao seu carón e
aloumiñeina con moito agarimo e coidado. Ela non me deixaba de ollar. Nos seus
ollos eu podía ver o sufrimento que estaba a padecer. Daquela souben que a
Louriña non lle restaba case vida. Estaba morrendo. Decatarme diso fíxome moito
dano, pero tentei non romper a chorar porque non quería perder a calma tan
rápido.
Louriña moveuse e achegouse un poquiño máis a min,
deixando caer a súa cabeciña pretísimo do meu colo. Eu non deixei de
aloumiñala, tentando que estivese máis tranquila. Xa notara que no seu ventre
tiña uns vultiños moi estraños que
seguramente eran a causa da súa doenza, pero eu non son veterinaria (malia que
me gustaría moito selo), non podo facer ningún diagnóstico. Só podo sentir o
que un animal sente, sen que teña que facer ningún esforzo. Por iso son incapaz
de comer calquera cousa que veña deles, porque me parece que a súa ialma sente
con moita máis intensidade cá nosa.
Nese momento, parecíame que estabamos ela e máis
eu soíñas nun mundo no que ninguén lle podería facer dano, pero eu sentía que a
súa vida fuxía do seu ser devagariño, moi amodiño, como se lle dese medo
afastarse da calor dese corpo que estaba deixando de vivir.
Ouvín que Xiña me preguntaba que lle ocorría a
Louriña, se estaba ben. Non foi preciso dicir ren. Olleina con tristura e ela
soubo interpretar moi ben o meu ollar. Achegouse á súa vaquiña con bágoas nos
ollos e, namentres se agachaba ao noso lado, díxome: “sabía que ía pasar.
Estaba moi maliña.” E xa non dixemos nada máis. Artemisa tamén veu ata nós e
sentou no chan. Louriña estivo moi acompañada namentres a súa vida se apagaba e
eu sentía que nolo agradecía, que non nos podía deixar de ollar, que os seus
ollos eran a súa voz. Pechou os ollos sentíndose acougada e protexida.
A morte de Louriña foi un acontecemento moi
triste, pero hei de dicir que tamén a súa fin foi bonita e entrañábel. AS
cousas tristes vívense na aldeíña doutro xeito. Non hai tanta traxedia, pero a
tristura sempre se sente aboiar no ar. Ninguén bota berros de impotencia nin
vai polos camiños dicindo en voz alta “ai, que tristura teño na ialma.” Non fai
falla. Só as miradas de cadaquén poden expresar o que levamos por dentro. Eu
sempre fun eisí tamén. Poucas veces expresei a miña tristura con verbas, só
cando xa non tiña máis remedio, porque prefería gardala no silencio e nos meus
ollos, os que sempre falaron moito máis cá miña voz. Nós somos eisí. Calamos o
sufrimento, pero témolo berrando por dentro. Temos berrando a tristura, pero
seguimos sendo fortes. Eu sei que son forte, moito máis do que eu pensaba, pero
sono agora moito máis que nunca porque estou na miña terra. Antes parecía e era
unha persoa feble porque non estaba na miña terra. A miña terra non me podía
dar os azos para seguir vivindo malia as cousas tristes que vivía. Agora si
sinto que teño eses folgos que antes me fallaron.
Por iso, cando Louriña morreu, cando pechou os
seus fermosos olliños, collín das mans a Xiña e ambas as dúas choramos sen
facer ruído. Artemisa tamén chorou e compartimos as tres un momento de tristura
que, non obstante, foi moi fermoso. Eu sentía que Xiña nos agradecía que
estivésemos con ela, pero sobre todo que a entendésemos tan ben, que a
acompañásemos nese momento. E eisí vivimos as cousas na aldea, acompañándonos
os uns aos outros en todo o que faga falla.
Artemisa dime que estou a lle amosar unha maneira
distinta e moi fermosa de sentir e de vivir e a min iso alégrame moito porque a
min sempre me puxo moito medo pensar que a Artemisa non lle gustaría como
vivimos eiquí en Galicia, na aldea, en Ourense, como sentimos e pensamos, como
celebramos as cousas, pero ter ese medo foi algo moi estúpido.
Da miña Artemisiña tamén quero falar, pero síntome
incapaz de escribir sobre o que lle ocorre porque me pon moi tristeiriña e non
lles quero facer caso a eses pensamentos que teño verbo o que está vivindo. Ela
non está ben de saúde, pero sei que se vai poñer ben, seino, porque ela é moi forte
tamén, pero tamén sinto medo cando me pregunto que ocorrería se ela se puxese
peor. Ten unha anemia moi forte que lle tira as forzas físicas que precisa para
vivir. Maréase moito e tampouco ten moita fame. Ademais, o que come non lle
acaba de sentar moi ben, pero ela está disposta a loitar. Non obstante, o noso
doutor díxolle que tería que deixar a súa dieta vegana por un tempo e a ela
fíxolle moito dano ouvir esas verbas. Onte, cando saímos da corte de Xiña,
díxome que, despois de vivir o que acababa de vivir, máis incapaz era de comer
carne, que xamais o podería facer, por moi mal que se encontrase, porque é algo
que a supera, que está por riba do que ela pode facer. Enténdoa perfectamente,
pero agardo que non nos teñamos que ver obrigadas a tomar unha decisión tan
horríbel.
Dáme medo que Artemisa estea máis doentiña do que
ninguén imaxina, pero tamén sei que ese medo non nace de ningunha intuición,
senón dos meus pensamentos; mais non o podo evitar. Non quero que lle pase
nada. Se a Artemisa lle ocorre algo malo, eu non sei que faría, non o sei, non
sei que sería quen de facer por ela. Coido que volvería entolecer se ela se
enfermase. Non o podería aturar, pero tamén sei que faría calquera cousa por
coidala. Artemisa nunca estará soa namentres eu ou calquera persoa que a coñeza
respiremos.
Sei que miña nai tamén quere moito a Artemisa.
Onte á noite, namentres Artemisa estaba na ducha, díxome que estaba moi feliz
de que estivese cunha persoa tan boa. Expliqueille o que pasara con Louriña e
como reaccionaramos as tres e pareceulle unha experiencia moi triste, pero
tamén moi fermosa. Díxome que Artemisa tiña unha ialma moi pura e que merecía
que todos a quixésemos moito, que merecía ser feliz. Esta tarde, cando chegamos
a Ourense, Artemisa contoume que, pola mañá, namentres miña nai e máis ela
facían unha bica que lles quedou riquísima, miña nai lle dera as grazas por
todo o que facía por min. Artemisa contestoulle que me amaba con toda a súa
ialma e que sempre faría calquera cousa por min. Contoume Artemisa que falaron
de moitas cousas e que mesmo Artemisa lle explicou algunhas cousiñas da súa
vida. Gústame moitísimo e faime moi feliz que miña nai e máis Artemisa se leven
tan ben. É algo tan bonito e incribelmente fermoso... Pola Deusa, cantas
bendicións temos na nosa vida.
E coido que xa vou deixar de escribir. Temos que
preparar a cea. Mañá comezará outra semana fermosa chea de momentos únicos. Que
feliz son. Sendo tan feliz, son quen de enfrontar calquera experiencia triste
que nos veña. Sei que xuntas poderemos con todo. Sei que esta vida é a que
sempre nos merecemos vivir. Preciso dar as grazas, pero ás veces sinto que non
é abondo con darllas á Deusa. Preciso berrar “grazas” ao vento, á iauga, ao
frío de Ourense... Que inverno tan bonito. Mais sei que ten que selo máis, que
ha de nevar porque as montañas precisan máis neve para que os ríos poidan ter
máis iauga, pero tamén sei que iso chegará.
Domingo, 13 de enero de 2019
Artemisa y yo hoy hemos hecho
algo increíble y hermosísimo. Por la mañana fuimos al cementerio y, sentadas
delante de la tumba de Lúa, tocamos y cantamos las canciones que más le
gustaban a ella, a esa mujer cuya vida se apagó tan prontiño, tan injustamente.
Artemisa aprendió a tocar con la guitarra las canciones que más le hacían
sentir a Lúa y yo, intentando que mi voz sonase clara, canté junto a ella lo
mejor que pude. Fueron unos momentos muy bonitos que nos acercaron a esa alma
que aún sigue viva entre nosotros. Le cantamos canciones de Ses (una cantante
que nos gustaba mucho a las dos) y de Amaral, entre otras que siempre
estuvieron en nuestras vidas. Yo sentí muchísimas ganas de llorar en todo
momento porque aquello que estábamos haciendo era algo que llevábamos
planificando hacer hace mucho tiempo y, hasta ahora, no nos hemos atrevido a
hacerlo porque era algo muy fuerte y Artemisa también debía sentirse capaz de
poder tocar la guitarra delante de la tumba de Lúa imaginando que todas las
notas que naciesen de sus dedos llegarían hasta ella. Yo mantuve los ojos
cerrados casi todo el tiempo y sentía que en mi alma había sentimientos que no
brotaban de mi corazón. Al mismo tiempo que cantábamos, yo sentía que el aire
acogía palabras calladas que sólo nosotras podíamos oír, pero sé también que yo
era la única que oía esas palabras tan silenciosas que cruzaban el cielo de la
mañana, tan frío y teñido del color de las perlas. Había algo a nuestro
alrededor que hablaba, que contenía una voz que no formaba parte de la
naturaleza que nos rodeaba. Yo sabía que nuestras canciones llegaban hasta Lúa,
dondequiera que esté, y lo sentía muy fuertemente en mi ser, como si alguien
estuviese diciéndome que de verdad ella sí nos oía. Yo sentía que el viento que
soplaba meciendo las ramas desnudas de los árboles transportaba nuestras
canciones y yo sabía que Lúa nos agradecía que le cantásemos y le tocásemos
esas cantigas que tanto le gustaban. Fue un regalo para ella. Va a hacer tres
meses que se marchó para siempre y, hasta ahora, no nos hemos atrevido a darle
ese regalo tan bonito que yo llevo tiempo queriendo entregarle.
Todavía tengo rescoldos del
intenso resfriado que he pasado, pero pude cantar lo mejor que sé. Sé que mi
voz podría haber sonado más clara, pero también notaba yo que estaba llena de
sentimientos, que brotaba de mi alma arrastrando todas las emociones que la
henchían en esos momentos. Y lo más bonito y emotivo fue descubrir que, casi
cuando estábamos acabando de tocar todas las canciones que pensábamos darle a
Lúa, Iria estaba escuchándonos con mucha atención, con los ojos llenos de
lágrimas, reprimiendo un llanto que huía de su piel y de sus ojos sin que ella
pudiese evitarlo. Cuando me enteré de que ella estaba allí, me giré y la miré
con vergüenza, pero enseguida me di cuenta de que ella nos agradecía con toda
su alma que hiciésemos eso para Lúa. La última canción que habíamos tocado era
la más alegre de todas; una muiñeira de Ourense que nunca faltaba en nuestras
pandeiradas, y yo en esos momentos sentía que estaba enviándole vida a través
de nuestra música, le enviábamos vida a su muerte, algo que no se puede
explicar. Ojalá que con estas canciones le hayamos podido ofrecer una nueva
oportunidad para volver a vivir.
Iria se acercó a mí cuando
supo que ya no tocaríamos más canciones y me dio un abrazo muy hermoso que me
hizo llorar sin que nadie pudiese evitarlo. Llevaba mucho tiempo reprimiendo el
llanto y el abrazo que me dio la madre de Lúa para agradecerme lo que habíamos
hecho por su hija deshizo la fortaleza en la que yo encerraba mis ganas de
llorar. Fue un momento muy bonito. Iria también abrazó a Artemisa, quien
también había estado esforzándose mucho por no llorar mientras tocaba. Lo hizo
muy bien. Hizo sonar la guitarra con mucha ternura y dulzura. Esos momentos que
le dedicamos a Lúa fueron como un sueño. Nunca imaginé que Artemisa y yo
pudiésemos vivir algo tan bonito delante de la tumba de Lúa. Antes de comenzar
a tocar, yo me agaché y pasé la mano por las palabras que hay escritas en su
lápida: “tus seres más queridos, entre familiares y amigos, nunca te olvidarán.
Tu recuerdo vivirá siempre en nuestro corazón. Te queremos, Luíña” mientras
sentía que mi pecho todo se llenaba de llanto y de tristeza. Creía que no
podría cantar delante de su tumba, pero, en cuanto cerré los ojos y oí lo
bonitas que sonaban en los dedos de Artemisa las notas de las canciones que le
íbamos a regalar a su recuerdo, supe que la misma música me daría ánimo para
cantar todo lo que teníamos pensado cantar.
Todos los días, Iria va a la
tumba de Lúa para hablar con ella. Nos explicó esta mañana a Artemisa y a mí
que sólo hablando con ella puede sosegarse, que siente que ella la escucha, que
no duda de que su hija puede escucharla dondequiera que esté. Nos dijo que
sentía que Lúa estaba en el aire, que le hablaba a través del viento, que la
notaba brillar en la luz del día e incluso, en el frío que hiela el río Miño,
podía sentir que estaba su piel, que ella sentía que podía acariciar las manos
de su hija si tocaba el agua del río. Nos confesó que algunas vecinas le habían
dicho que, si iba todos los días a la tumba de su hija, nunca podría superar su
muerte, pero también entendían que necesitase hacerlo. Iria nos dijo que no le
importaba no superar la muerte de su hija, que ya tenía edad suficiente para no
superar nada más, que no quería dejar de recordar nunca a Lúa y tampoco
pretendía dejar de llorarla, que llorándola era la única manera de saber que
ella había existido, que no podía abandonarla en beneficio de su felicidad. Nos
dijo también que le costaba mucho estar feliz sabiendo que nunca más podrá ver
sonreír a su hija, pero que la muerte de ella no le quitaba las ganas de vivir.
Quería seguir viviendo, pero teniendo muy presente a la persona que más quiso y
quiere en el mundo. Su decisión es la más respetable del mundo. Me parece que
nadie puede reinar sobre nuestros sentimientos. Nuestros sentimientos, la
mayoría de veces, son mucho más fuertes que nuestras convicciones, más fuertes
que todo lo que nos dicen los demás. Nadie puede saber cómo siente nuestra alma
por mucho que intentemos explicarles a los demás cómo sentimos.
Este fin de semana ha sido
muy especial. Creo que cada fin de semana que vivimos en la aldeíña es muy
mágico, especial y único. Este fin de semana termina una semana inolvidable
llena de momentos que no podré olvidar nunca, momentos que son parte de mi
rutina. También he tomado una decisión importante: de momento no voy a seguir
estudiando para las oposiciones. Hay varias razones que me convencieron de
abandonar el estudio de estas oposiciones: una de ellas es que aquí en Galicia
no hay casi plazas de administrativo del Estado, que, si quiero ser funcionaria
en Galicia, tendría que prepararme unas oposiciones a la administración local. La
otra razón es que de momento no quiero cambiar nada de mi vida. Sé que es mucho
mejor ser funcionaria, que laboralmente ganaría muchísimas cosas si consiguiese
sacar unas oposiciones, pero de verdad ahora no lo necesito porque el trabajo
que tengo me gusta mucho y mucho más me gusta desde que lo comparto con
Artemisa. Trabajar con Artemisa es lo mejor que puede ocurrirme en ese ámbito,
en el ámbito laboral. Vivir con ella todas esas horas que trabajamos juntas y
trabajar de lo mismo es algo que me llena muchísimo. Sentir que ella aprende
gracias a mí es algo hermoso y también me gusta mucho que podamos compartir
todo lo que vivimos en la cafetería. No me siento sola en mi trabajo, en
absoluto, ni tan siquiera me duele tener que levantarme a las cinco de la
mañana y salir a las cinco y media de mi casa haciendo el frío que está
haciendo en Ourense esta semana porque sé que, dentro de unas horas, volveré a
ver a mi Artemisiña y eso es algo tan grande que casi no sé vivirlo. Cuando la
veo entrar en la cafetería a las nueve menos cuarto, siento una felicidad tan
grande que no me cabe en el pecho y ansío comenzar a trabajar junto a ella
todos los días. Además, Silvia está muy contenta con nosotras. El jueves
encontré en la barra de la cafetería un papel en el que ella había escrito un
mensaje muy largo que decía que estaba muy orgullosa de nosotras, que estaba
muy contenta con nosotras, que trabajábamos muy bien las dos, que ya le habían
dicho muchas veces los clientes que les gustaba mucho cómo éramos, que no nos
cambiaría por nada del mundo y que fue algo muy acertado contratar también a
Artemisa, que es una persona muy buena que enamora a todo el mundo, que es
mucho más trabajadora y entregada de lo que esperaba y que está muy contenta,
sobre todo eso. Leer esas palabras me hizo muy feliz y estaba deseando que
viniese Artemisa para contárselo.
La vida ahora mismo me parece
tan bonita que me cuesta mucho creer que todo lo que vivimos sea real. Me ha
costado mucho conseguir esta vida. Hace mucho tiempo que soñaba con vivir justo
como estoy haciéndolo ahora y tengo que reconocer que esta vida que tenemos
Artemisa y yo aquí en Ourense, en mi bellísima y amada tierra, es mucho más
bonita y mágica de lo que jamás pude imaginar. Ha costado mucho que mis sueños
se cumplan, pero hoy he pensado que siempre acaba llegando lo que deseamos con
todas nuestras fuerzas. Cuesta, pero acaba llegando. Ojalá yo pudiese volver al
pasado para hablar con la Agnes que se marchitaba en el hospital y poder
decirle que tuviese paciencia, que no permitiese que la tristeza la abatiese
tanto, que llegaría el día en el que podría regresar a su añorada tierra y
comenzar la vida que tanto ansiaba vivir, pero el pasado ya no se puede
recuperar y, por mucho que lo desee, nunca podré disminuir la fuerza de toda
esa tristeza que me destrozó el alma durante tanto tiempo; pero ahora siento
que todo ese sufrimiento ha merecido la pena porque lo que tengo ahora es mucho
más mágico que cualquier sueño. No puedo creer que alguien como yo, que siempre
tuvo tanta mala suerte, pueda tener una vida tan hermosa y llena de
bendiciones. Me emociono mucho cuando pienso en todo lo que tengo. No puedo
evitarlo. Siento que continuamente tengo que dar las gracias. Esta mañana,
mientras acariciaba las palabras que le dedicamos a Lúa, también le di las
gracias a ella por facilitar tanto las cosas. Si Lúa no hubiese aparecido en mi
vida, posiblemente yo no podría trabajar ni vivir en Ourense, no tendría
trabajo y tampoco un hogar en el que vivir. Sé con mucha certeza que mi vida en
Galicia no habría sido posible si Lúa no me hubiese dado tanto, si yo no
hubiese estado con Lúa. El destino es mucho más inteligente de lo que
imaginamos. Cada vez estoy más convencida de que hay algo por encima de
nosotros que controla nuestra vida, nuestro futuro, todo lo que nos ocurre está
planificado, unido a otras experiencias sin las cuales no serían posibles todas
las que nos esperan después. Yo soy una persona que piensa muchísimo en todo,
en las cosas más complicadas y trascendentales de la existencia, y para mí
tiene mucho sentido que yo pueda vivir aquí en Ourense con Artemisa después de
estar con Lúa.
Incluso tengo que reconocer
que me gusta llorar por Lúa, me gusta sentirme tristiña por ella. Sé que merece
la pena llorar por ella de vez en cuando porque se lo merece, merece que la
recordemos con tanto cariño porque ella nos quiso muchísimo a todos y lo
demostró siempre a través de sus atenciones, de sus gestos de amor, de sus
palabras, de todos los regalos que nos hizo durante el tiempo que compartió con
todos nosotros. Es bonito estar tristes por una persona que quisimos y que se
marchó para siempre. Es bonito sentir un poquiño de morriña cuando la felicidad
llena nuestra alma toda. El contraste de esas emociones tan intensas hace que
la vida tenga más sentido, que sea más hermoso todo, como es hermoso un amanecer
en el que el sol quiebra las brumas que esconden sus rayos. Hay algo en los
contrastes de la vida que hace que ésta sea mucho más misteriosa y bella.
Lo que me hace inmensamente
feliz es sentir que Artemisa también es feliz en esta vida. Me ha dicho muchas
veces que se arrepiente de no haber venido a Galicia antes, pero yo le digo que
las cosas pasan cuando tienen que ocurrir, que todo llega cuando tiene que
llegar. Quizás nada hubiese salido tan bien si las cosas no hubiesen ocurrido
como han acontecido. Tal vez no merezca la pena pensar tanto, sino sólo vivir,
pero las personas tan sensibles como yo no podemos evitar pensar en las cosas y
sentir orgullo cuando vamos descubriendo los porqués de cada acontecimiento. Es
algo único saber el sentido de las cosas. Sé que yo pienso demasiado y que
muchas veces ese pensar inagotable de mi mente puede ponerme muy tristiña y
desasosegada, pero no cambiaría por nada mi manera de ser. Ahora le encuentro
más sentido que nunca a mi manera de ser, a mi personalidad, a mi carácter, a
todo lo que soy, porque soy consciente de que mi manera de ser es especial y
única. Sí reconozco que tengo que desarrollar muchísimas facultades que ahora
tengo dormidas en mi interior, pero sé también que éstas irán saliendo poquiño
a poco.
Tengo que contar una cosiña
muy hermosa que me ocurrió ayer al atardecer. Xiña, una vecina de la aldeíña
(su nombre es Maruxiña), tenía una vaquiña enferma desde hacía días. Ayer por
la tarde, nos encontramos con ella Artemisa y yo cuando volvíamos de dar un
paseo por el bosque y nos explicó que estaba muy preocupada por su vaquiña, que
había llamado a un veterinario que conocía y que le había dicho que estaba
fuera de Galicia este fin de semana y que no podría ver a su vaquiña hasta el
lunes. Nos contó que hacía tiempo que no comía bien, que no le apetecía moverse
ni nada, que permanecía tumbadiña en la vaqueriza sin querer hacer nada y que
no había manera de animarla. Entonces, me dijo algo que me dejó sin palabras:
“sé que tú siempre has podido hablar con los animales. Ven conmigo e intenta
descubrir lo que le ocurre a Louriña, a mi vaquiña.”
Hacía mucho tiempo que nadie
hablaba de esa facultad mía tan misteriosa de la que todos los vecinos de la
aldeíña tenían constancia y de la que nadie se había atrevido a hablar nunca.
Era algo que se comentaba en silencio. Sólo mi madre insinuó algunas veces que
yo tenía un poder especial porque me llevaba demasiado bien con los animales,
pero nunca fue capaz de hablarlo con ningún vecino de la aldeíña porque todos
ya pensaban que no era una rapaza normal. Mi modo de ser, de trabajar en el
campo cuando venía la siega, la malla y también la vendimia no se asemejaba al
modo de trabajar de cualquier otro rapaz o rapaza de la aldeíña, pues yo tenía
una fuerza especial en los brazos y nunca me agotaba, por muy duramente que
trabajásemos durante días. Es cierto que yo daba mucho de mí cuando trabajaba
en el campo, pero me gustaba tanto sentirme fuerte que no podía notar el
agotamiento que se apoderaba de mi ser.
Artemisa se quedó muy
asombrada al escuchar las palabras que Xiña me había dirigido, pero no dijo
nada. Sabía también que a mí me había conmovido mucho lo que me había dicho
Xiña y que estaba a punto de emocionarme. Es la primera vez que alguien que no
es mi madre me habla de eso.
No pude contestarle. La cogí
del brazo y fuimos juntas a la vaqueriza para ver a Louriña. Louriña estaba
tumbada con los ojos casi cerradiños. Antes de acercarme a ella, la miré
atentamente para saber si ese momento era adecuado para estar con ella, para
descubrir si quería compañía o prefería permanecer soliña. Entonces, sin que ni
yo misma casi pudiese creerlo, noté que Louriña me miraba con los ojos llenos
de tristeza y súplicas. Aquella vaquiña estaba pidiendo ayuda y no sabía cómo
expresarla. No podía dudar de que lo que yo estaba sintiendo provenía del alma
de Louriña. Sé que Artemisa también había advertido el sentido de la mirada de
la vaquiña.
Lentamente, me acerqué a
Louriña, con mucho cuidado, pues no quería molestarla, y, al ver que me
aproximaba a ella, entonces abrió más los ojos y se removió inquieta, pero yo
sabía que no estaba incómoda ni asustada. Artemisa y Xiña se quedaron en la
entrada de la vaqueriza, sin moverse, y yo, cuando estuve ya muy cerquiña de la
vaquiña, me agaché a su lado y la acaricié con mucho cariño y cuidado. Ella no
dejaba de mirarme. En sus ojos yo podía ver el sufrimiento que estaba
padeciendo. Entonces supe que a Louriña no le quedaba casi vida. Estaba
muriéndose. Percatarme de eso me hizo mucho daño, pero intenté no romper a
llorar porque no quería perder la calma tan rápido.
Louriña se movió y se arrimó
un poquiño más a mí, dejando caer su cabeciña cerquísima de mi regazo. Yo no
dejé de acariciarla, intentando que estuviese más tranquila. Ya había notado
que en su vientre tenía unos bultiños muy extraños que seguramente eran la
causa de su enfermedad, pero yo no soy veterinaria (a pesar de que me gustaría
mucho serlo), no puedo hacer ningún diagnóstico. Sólo puedo sentir lo que un
animal siente, sin que tenga que hacer ningún esfuerzo. Por eso soy incapaz de
comer cualquier cosa que venga de ellos, porque me parece que su alma siente
con mucha más intensidad que la nuestra.
En ese momento, me parecía
que estábamos ella y yo soliñas en un mundo en el que nadie podría hacerle
daño, pero yo sentía que su vida huía de su ser poquiño a poco, muy despaciño,
como si le diese miedo alejarse del calor de ese cuerpo que estaba dejando de
vivir.
Oí que Xiña me preguntaba qué
le ocurría a Louriña, si estaba bien. No fue necesario decir nada. La miré con
tristeza y ella supo interpretar muy bien mi mirada. Se acercó a su vaquiña con
lágrimas en los ojos y, mientras se agachaba a nuestro lado, me dijo: “sabía
que iba a pasar. Estaba muy maliña.” Y ya no dijimos nada más. Artemisa también
vino hasta nosotras y se sentó en el suelo. Louriña estuvo muy acompañada
mientras su vida se apagaba y yo sentía que nos lo agradecía, que no podía
dejar de mirarnos, que sus ojos eran su voz. Cerró los ojos sintiéndose
sosegada y protegida.
La muerte de Louriña ha sido
un acontecimiento muy triste, pero he de decir que su fin ha sido bonito y
entrañable. Las cosas tristes se viven en la aldeíña de otro modo. No hay tanta
tragedia, pero la tristeza siempre se siente flotar en el aire. Nadie lanza
gritos de impotencia ni va por los caminos diciendo en voz alta “ay, qué
tristeza tengo en el alma.” No hace falta. Sólo las miradas de cada uno pueden
expresar lo que llevamos por dentro. Yo siempre he sido así también. Pocas
veces he expresado mi tristeza con palabras, sólo cuando ya no tenía más
remedio, porque prefería guardarla en el silencio y en mis ojos, los que
siempre hablaron mucho más que mi voz. Nosotros somos así. Callamos el
sufrimiento, pero lo tenemos gritando por dentro. Tenemos gritando la tristeza,
pero seguimos siendo fuertes. Yo sé que soy fuerte, mucho más de lo que yo
pensaba, pero lo soy ahora mucho más que nunca porque estoy en mi tierra. Antes
parecía y era una persona débil porque no estaba en mi tierra. Mi tierra no
podía darme la fuerza para seguir viviendo a pesar de las cosas tristes que
vivía. Ahora sí siento que tengo esa fuerza que antes me faltó.
Por eso, cuando Louriña
murió, cuando cerró sus hermosos ojiños, cogí de las manos a Xiña y ambas
lloramos sin hacer ruido. Artemisa también lloró y compartimos las tres un
momento de tristeza que, no obstante, fue muy hermoso. Yo sentía que Xiña nos
agradecía que estuviésemos con ella, pero sobre todo que la entendiésemos tan
bien, que la acompañásemos en ese momento. Y así vivimos las cosas en la aldea,
acompañándonos los unos a los otros en todo lo que haga falta.
Artemisa me dice que estoy
mostrándole una manera distinta y muy hermosa de sentir y de vivir y eso a mí
me alegra mucho porque a mí siempre me dio mucho miedo pensar que a Artemisa no
le gustaría cómo vivimos aquí en Galicia, en la aldea, en Ourense, cómo sentimos
y pensamos, cómo celebramos las cosas, pero tener ese miedo fue algo muy
estúpido.
De mi Artemisiña también
quiero hablar, pero me siento incapaz de escribir sobre lo que le ocurre porque
me pone muy tristiña y no quiero hacerles caso a esos pensamientos que tengo
acerca de lo que está viviendo. Ella no está bien de salud, pero sé que va a
ponerse bien, lo sé, porque ella es muy fuerte también, pero también siento
miedo cuando me pregunto qué ocurriría si ella se pusiese peor. Tiene una
anemia muy fuerte que le quita las fuerzas físicas que precisa para vivir. Se
marea mucho y tampoco tiene mucha hambre. Además, lo que come no acaba de
sentarle muy bien, pero ella está dispuesta a luchar. No obstante, nuestro
doctor le dijo que tendría que dejar su dieta vegana por un tiempo y a ella le
hizo mucho daño oír esas palabras. Ayer, cuando salimos de la vaqueriza de
Xiña, me dijo que, después de vivir lo que acababa de vivir, más incapaz era de
comer carne, que jamás podría hacerlo, por muy mal que se encontrase, porque es
algo que la supera, está por encima de lo que ella puede hacer. La entiendo
perfectamente, pero espero que no tengamos que vernos obligadas a tomar una
decisión tan horrible.
Me da miedo que Artemisa esté
más enfermiña de lo que nadie imagina, pero también sé que ese miedo no nace de
ninguna intuición, sino de mis pensamientos; mas no puedo evitarlo. No quiero
que le pase nada. Si a Artemisa le ocurre algo malo, yo no sé qué haría, no lo
sé, no sé qué sería capaz de hacer por ella. Creo que volvería a enloquecerme
si ella se enfermase. No podría soportarlo, pero también sé que haría cualquier
cosa por cuidarla. Artemisa nunca estará sola mientras yo o cualquier persona
que la conozca respiremos.
Sé que mi madre también
quiere mucho a Artemisa. Ayer por la noche, mientras Artemisa estaba en la
ducha, me dijo que estaba muy feliz de que estuviese con una persona tan buena.
Le expliqué lo que había pasado con Louriña y cómo habíamos reaccionado las
tres y le pareció una experiencia muy triste, pero también muy hermosa. Me dijo
que Artemisa tenía un alma muy pura y que se merecía que todos la quisiésemos
mucho, que se merecía ser feliz. Esta tarde, cuando llegamos a Ourense,
Artemisa me ha contado que, por la mañana, mientras mi madre y ella hacían una
bica que les quedó riquísima, mi madre le había dado las gracias por todo lo
que hacía por mí. Artemisa le contestó que me amaba con toda su alma y que
siempre haría cualquier cosa por mí. Me ha contado Artemisa que hablaron de
muchas cosas y que incluso Artemisa le explicó algunas cosiñas de su vida. Me
gusta muchísimo y me hace muy feliz que mi madre y Artemisa se lleven tan bien.
Es algo tan bonito e increíblemente hermoso... Por la Diosa, cuántas
bendiciones tenemos en nuestra vida.
Y creo que ya voy a dejar de
escribir. Tenemos que preparar la cena. Mañana comenzará otra semana hermosa
llena de momentos únicos. Qué feliz soy. Siendo tan feliz, soy capaz de
afrontar cualquier experiencia triste que nos venga. Sé que juntas podremos con
todo. Sé que esta vida es la que siempre nos merecimos vivir. Necesito dar las
gracias, pero a veces siento que no es suficiente con dárselas a la Diosa.
Necesito gritar “gracias” al viento, al agua, al frío de Ourense... Qué
invierno tan bonito. Mas sé que tiene que serlo más, que ha de nevar porque las
montañas precisan más nieve para que los ríos puedan tener más agua, pero
también sé que eso llegará.
Me parece un gesto muy bonito el de Agnes y Artemisa.Es una forma preciosa de honrar el recuerdo de Lúa y de revivir su alma. Esto es mucho mejor que la misa que se suele hacer al mes de morir e incluso del año. Un discurso de un cura leyendo la biblia puede servir de consuelo para muchas personas, lo respeto, pero esto es mucho mejor, se recuerda de verdad a esa persona y me parece más bonito y personal. Encima, la madre de Lúa ha podido vivir ese momento tan mágico. No me extraña que se haya emocionado al igual que Agnes. La madre de Lúa tiene la necesidad de ir al cementerio todos los días para hablar con su hija. La madre de Juan va todos los domingos a la tumba de su marido, y Juan con ella. Cada uno lo sobrelleva lo mejor que puede. Para un dolor así, no hay solución, no hay cura, no hay remedio milagroso. Si a ella le ayuda ir todos los días, hay que respetarlo.
ResponderEliminarAgnes desiste de seguir estudiando para las oposiciones. ¿Esto es un reflejo de la realidad? A lo mejor también lo quieres dejar. Es que es algo tan personal, lo tienes que sentir, te tiene que apetecer, estar motivada y con ganas. Si no es así, es mejor dar media vuelta y buscar en otro lado. Hay muchos caminos que seguir y ese no es forzosamente el mejor o el que más le convenga a Agnes. Está feliz trabajando junto Artemisa, y encima, Silvia está encantada con ellas.
Cuando Louriña muere es un momento muy triste. Es curioso, es triste, pero mágico y bonito. Agnes se debió sentir muy bien cuando le pidió ayuda. No la han podido salvar, pero saber que su vida llegaba a su fin, hizo su muerte más dulce, sin miedo y acompañada de personas que le dieron cariño hasta el final. Además, para Xiña la comprensión y ayuda de Agnes y Artemisa ha significado mucho, pues vivir sola la muerte de su querida Louriña habría sido mucho peor, además de inesperado. Al menos se hizo a la idea.
Agnes está preocupada por Artemisa. Es normal, pero yo creo que se recuperará, es fuerte. El problema está en que tenga que comer carne...esperemos que eso no sea necesario. Por otra partese siente muy afortunada por todo lo que está viviendo, por tener a Artemisa y a su madre y que se lleven tan bien. Se nota que se adoran, que se quieren de verdad. Es que no me extraña que Agnes quiera gritar al cielo gracias, las cosas marchan bien. Es cierto, la muerte de Lúa empaña las cosas, y eso seguirá siendo así durante un tiempo, pero como dice Agnes, estar triste por ella le ayuda y Lúa merece ser recordada. Una entrada muy mágico, por lo que ocurre frente a la tumba de Lúa y por lo de la vaca. ¡Capitulazo!
Los muertos en Galicia forman parte de la comunidad, eso puede verse con claridad porque los cementerios solían estar en el medio del pueblo, y todavía ocurre así en muchas aldeas e incluso en ciudades grandes. Lúa siempre será parte de la vida de Agnes, y por supuesto también da la de su madre, incluso de la Artemisa; la forma en la que la han honrado es muy delicada y respetuosa, y al tiempo tiene algo de festivo, de alegría incomprensible pero real.
ResponderEliminarSí me ha sorprendido un poco la decisión de Agnes de no hacer oposiciones en Galicia, me cuesta pensar que de verdad le guste su trabajo, aunque supongo que el hecho de que Artemisa esté ahora con ella es muy importante, no solo por el simple hecho de su compañía, sino porque estoy seguro que ahora se lo van a pensar dos veces antes de asignarle turnos injustos de trabajo, o cosas así.
Y luego contrapones dos momentos muy distintos; por un lado Artemisa nos narra cómo ahora su vida está en un momento perfecto, pero totalmente real, porque tiene a su amada a su lado, tiene trabajo, está en Galicia y en paz con todo el mundo... efectivamente parece imposible comprender que esa persona y la que estaba en el hospital es la misma, ¡qué lejos parecen ahora los momentos con Gilbert, por ejemplo! Y, cuando estas reflexiones me hacían disfrutar, viene el momento de la vaquita... es precioso, la verdad, tiene una sensibilidad absoluta, se podría extraer y sería un microrrelato perfecto. Sí, los animales, igual que las personas, necesitan no estar solos en ciertos momentos, y aunque se dice que somos los humanos los únicos en comprender la muerte y lo que significa, es indudable que en ese trance los animales también sienten el miedo que entraña pasar del ser a no ser y al no estar; y qué bien lo has descrito, la verdad. Y de este fúnebre momento Agnes nos lleva, casi sin solución de continuidad, a hablar de la salud de Artemisa, ¿realmente su enfermedad es mayor de lo que parece? Eso sí sería un gran problema, claro, espero que se equivoque, aunque la verdad es que tampoco ella misma tiene una intuición clara. Quizá es simplemente esa idea que nos viene en los momentos más felices, y es temer que algo malo va a ocurrir que nos arrancará de golpe de ese estado. Ojalá se equivoque, las dos se merecen de sobra ser felices en adelante.
Qué bien escribes, manejas los sentimientos del lector a tu gusto. Es la verdad.